Nowe Święciany
Švenčionėliai
Ilustracja
Herb
Herb
Państwo

 Litwa

Okręg

 wileński

Powierzchnia

5,85 km²

Populacja (2021)
• liczba ludności
• gęstość


4654
796 os./km²

Nr kierunkowy

387

Kod pocztowy

LT-18022

Położenie na mapie Litwy
Mapa konturowa Litwy, po prawej znajduje się punkt z opisem „Nowe Święciany”
Ziemia55°10′N 26°00′E/55,166667 26,000000
Strona internetowa

Nowe Święciany (lit. Švenčionėliai) – miasto na Litwie, na Wileńszczyźnie (według innego podziału Auksztota), nad Żejmianą, w okręgu wileńskim, w rejonie święciańskim, 10 km na zachód od Święcian i 87 km na północny wschód od Wilna, do 1945 w Polsce, w województwie wileńskim, w powiecie święciańskim; siedziba gminy (starostwa). Około 20% populacji miasta stanowią Polacy.

W mieście działa koło Święciańskiego Oddziału Rejonowego Związku Polaków na Litwie i niedzielna szkoła języka polskiego. W grudniu 2010, na działce nabytej przez ZPL rozpoczęto budowę Domu Polskiego z funduszy Senatu Rzeczypospolitej Polskiej. Uroczystego otwarcia placówki dokonano w lutym 2015[1]

Historia

Miasto rozwinęło się pod koniec XIX wieku z osady przy stacji kolejowej Święciany Kolei Warszawsko-Petersburskiej, prawa miejskie uzyskało w 1920 roku.

10 lipca 1920 r. wojska polskie stoczyły pod miastem przegraną bitwę z wojskami sowieckimi.

Do 1939 roku Nowe Święciany były garnizonem batalionu KOP „Nowe Święciany”.

7–8 października 1941 roku, w okresie okupacji niemieckiej, na poligonie wojskowym pod Nowymi Święcianami członkowie litewskiej formacji kolaboracyjnej Ypatingasis būrys zamordowali ponad 3,7 tys. Żydów ze Święcian i okolic[2].

20 maja 1942 litewskie formacje kolaboracyjne dokonały w Nowych Święcianach mordu 26 Polaków[3]. Współcześnie w miejscu zbrodni znajduje się pomnik upamiętniający ofiary, jednakże nie informujący o wykonawcach zbrodni[3].

Po II wojnie światowej i utracie miasta przez Polskę, do 1 listopada 1946 z rejonu nowoświęciańskiego w obecne granice Polski wysiedlono ok. 2,8 tys. Polaków, natomiast ok. 1,7 tys. zarejestrowanych do przesiedlenia Polaków pozostało w rejonie[4].

Urodzeni w Nowych Święcianach

  • Antoni Dilys – polski ksiądz katolicki, więzień łagrów sowieckich,
  • Kazimierz Antonowicz – polski fizyk specjalizujący się w fizyce doświadczalnej, profesor.

Galeria

Przypisy

  1. „W Nowych Święcianach otwarto Dom Polski. l24.lt. [dostęp 2015-02-17]. (pol.).
  2. Ruta Vanagaitė, Efraim Zuroff: Nasi. Podróżując z wrogiem. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca, 2017, s. 125. ISBN 978-83-8015-426-1.
  3. a b Podbrodzie i okolice - Wirtualna Wileńszczyzna [online], www.podbrodzie.info.pl [dostęp 2019-03-07] (pol.).
  4. Stanisław Ciesielski, Aleksander Srebrakowski [online], www.hist.uni.wroc.pl [dostęp 2019-03-07] [zarchiwizowane z adresu 2002-10-17].

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się