Mleczara wyniosła (Calotropis procera) – gatunek rośliny z rodziny toinowatych (Apocynaceae Juss.). Popularnie nazywana jest jabłkiem Sodomy[6]. Występuje naturalnie w Afryce Północnej oraz Azji Zachodniej i Południowej. Wykorzystywana jest w medycynie[7].
Rozmieszczenie geograficzne
Rośnie naturalnie w Maroku, Algierii, Libii, Egipcie (dolina Nilu, oazy, pustynie, wybrzeże Morza Czerwonego, Park Narodowy Gebel Elba, półwysep Synaj), Sudanie, Etiopii, Dżibuti, Somalii, Palestynie, Arabii Saudyjskiej, Iraku, Iranie, Afganistanie, Pakistanie i Indiach (stan Maharasztra)[8].
Morfologia
- Pokrój
- Drzewo lub krzew. dorasta do 1–4 m wysokości[3].
- Liście
- Ogonek liściowy jest krótki. Liście mają zielonoszarą barwę. Są kształtu jajowatego lub odwrotnie jajowatego. Mają 10–30 cm długości i 5–15 cm szerokości[8].
- Kwiaty
- Płatki mają eliptyczny lub jajowaty kształt. Mają 5 mm długości i 3 mm szerokości. Pąki są prawie kuliste[8].
- Owoce
- Nasiona mają 6 mm długości i 4 mm szerokości[8]. Owoc nie posiada miąższu, w środku natomiast między nasionami wypełniony jest włoskami[6].
Biologia i ekologia
Rośnie na wysokości 170–600 m n.p.m. Naturalnymi siedliskami są piaszczyste równiny pustyni, mady. Lubi rosnąć także w pobliżu upraw rolniczych. Jest Diploidem (2n = 22)[8]. Roślina trująca[6].
Obecność w kulturze
W Biblii mleczara jest symbolem zła i potępieniem Sodomy. Jest pospolita w okolicach Morza Martwego i dolnej części doliny Jordanu. Nie jest wymieniona z nazwy, ale znawcy roślin biblijnych uważają, że do niej odnosi się cytat z Księgi Powtórzonego Prawa (32,32): „Bo winny ich szczep ze szczepu Sodomy lub z pól uprawnych Gomory; ich grona to grona trujące, co gorzkie mają jagody”[6].
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-03] (ang.).
- ↑ a b Calotropis procera (Aiton) W.T. Aiton. African Plant Database. [dostęp 2014-01-31]. (ang.).
- ↑ Calotropis procera (Aiton) Dryand.. The Plant List. [dostęp 2014-01-31]. (ang.).
- ↑ Calotropis procera, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c d Zofia Włodarczyk: Rośliny biblijne. Leksykon. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2011. ISBN 978-83-89648-98-3.brak strony w książce
- ↑ Anna.A. Medwecka-Kornaś Anna.A., Geografia roślin, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1986, s. 529, ISBN 978-83-01-06122-7, OCLC 15597438 .
- ↑ a b c d e Calotropis procera. Encyclopedia of Life. [dostęp 2014-01-31]. (ang.).
Identyfikatory zewnętrzne:
- EoL: 585607
- Flora of China: 210000158
- Flora of North America: 210000158
- GBIF: 5414566
- identyfikator iNaturalist: 120917
- IPNI: 1004515-2
- ITIS: 30332
- NCBI: 141467
- Plant Finder: 276915
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2693668
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:1004515-2
- Tela Botanica: 101760
- identyfikator Tropicos: 2603214
- USDA PLANTS: CAPR