Mikropaństwo, minipaństwo, rzadziej państwo karłowate – państwo o niewielkim obszarze terytorialnym i mające niewielką liczbę ludności.

Minipaństwa w sąsiedztwie Unii Europejskiej

Typowym problemem mikropaństw jest np. brak własnej armii. Niewielkie terytorium i mała liczba ludności determinują daleko idące ograniczenia gospodarcze. Dlatego kraje te często wchodzą w unie celne i używają walut swoich sąsiadów. Ich słaba pozycja prowadzi w efekcie do uzależnienia się od większych państw sąsiednich, na rzecz których nierzadko rezygnują one z wykonywania części własnej suwerenności. W Europie taka zależność istnieje pomiędzy Księstwem Andory a Francją i Hiszpanią. Dla Liechtensteinu takim partnerem jest Szwajcaria, dla Księstwa Monako – Francja, a dla San Marino – Włochy. Dla pozaeuropejskich mikropaństw rolę tę odgrywają byłe metropolie, których koloniami w przeszłości były te kraje.

Mikropaństwa są niezależnymi podmiotami prawa międzynarodowego. Do kategorii tej nie można więc zaliczyć takich bytów jak Dependencje Korony brytyjskiej czy drobne terytoria zależne, będące pozostałościami rozległych posiadłości dawnych mocarstw kolonialnych.

Miasto-państwo jest klasycznym przykładem miniaturowego państwa, które składa się z jednego miasta i ewentualnie z najbliżej położonego terytorium, gdzie mogą znajdować się jeszcze inne, mniejsze osady.

Współczesne mikropaństwa

Na świecie istnieje oficjalnie 25 niepodległych państw, których powierzchnie nie przekraczają 1000 km². Liczba ich ludności zazwyczaj jest niewielka, z wyjątkiem Singapuru – miasta zamieszkanego przez ponad 5,5 mln osób. Większość minipaństw zajmuje wyspy lub grupy wysp, przeważnie położone w Basenie Karaibskim, na Oceanie Spokojnym i w Azji Południowo-Wschodniej, i stanowi często pozostałości dawnych posiadłości kolonialnych. Jedynie Singapur, Malta i niezależny szejkanat Bahrajn są państwami charakteryzującymi się wysoką stopą życiową i stabilnym rozwojem ekonomicznym.

W Europie istnieje 6 minipaństw: Andora, Liechtenstein, Monako, Malta, San Marino i Watykan. Mają one odmienną genezę, stanowiąc fragmenty średniowiecznych państw lub posiadłości należących do różnych dynastii.

Najmniejszym państwem świata zarówno pod względem terytorium, jak i liczby ludności jest Państwo Miasto Watykan z 839 obywatelami (stan na lipiec 2013) i o powierzchni 44 hektarów.

Państwa mające mniej niż 1000 km² powierzchni

Mj. Państwo/Terytorium Powierzchnia Region
1 Watykan Watykan 0,44 km² Europa
2 Monako Monako 2,02 km² Europa
3 Nauru Nauru 21 km² Oceania
4 Tuvalu Tuvalu 26 km² Oceania
5 San Marino San Marino 61 km² Europa
6 Liechtenstein Liechtenstein 160 km² Europa
7 Wyspy Marshalla Wyspy Marshalla 181 km² Oceania
8 Saint Kitts i Nevis Saint Kitts i Nevis 261 km² Karaiby
9 Malediwy Malediwy 298 km² Azja – Ocean Indyjski
10 Malta Malta 316 km² Europa – Morze Śródziemne
11 Grenada Grenada 344 km² Karaiby
12 Saint Vincent i Grenadyny Saint Vincent i Grenadyny 389 km² Karaiby
13 Barbados Barbados 430 km² Karaiby
14 Antigua i Barbuda Antigua i Barbuda 443 km² Karaiby
15 Seszele Seszele 455 km² Afryka – Ocean Indyjski
16 Palau Palau 459 km² Oceania
17 Andora Andora 468 km² Europa
18 Saint Lucia Saint Lucia 616 km² Karaiby
19 Mikronezja Mikronezja 702 km² Oceania
20 Singapur Singapur 714 km² Azja
21 Tonga Tonga 747 km² Oceania
22 Dominika Dominika 751 km² Karaiby
23 Bahrajn Bahrajn 765 km² Azja – Zatoka Perska
24 Kiribati Kiribati 811 km² Oceania
25 Wyspy Świętego Tomasza i Książęca Wyspy Świętego Tomasza i Książęca 964 km² Afryka – Ocean Atlantycki

Państwa mające mniej niż 500 000 mieszkańców[1]

Mj. Państwo/Terytorium Populacja Region
1 Watykan Watykan 839 Europa
2 Nauru Nauru 9 434 Oceania
3 Tuvalu Tuvalu 10 698 Oceania
4 Palau Palau 21 108 Oceania
5 San Marino San Marino 32 448 Europa
6 Monako Monako 36 136 Europa
7 Liechtenstein Liechtenstein 37 009 Europa
8 Saint Kitts i Nevis Saint Kitts i Nevis 51 134 Karaiby
9 Wyspy Marshalla Wyspy Marshalla 69 747 Oceania
10 Dominika Dominika 73 286 Karaiby
11 Andora Andora 85 293 Europa
12 Antigua i Barbuda Antigua i Barbuda 90 156 Karaiby
13 Seszele Seszele 90 846 Afryka – Ocean Indyjski
14 Saint Vincent i Grenadyny Saint Vincent i Grenadyny 103 220 Karaiby
15 Kiribati Kiribati 103 248 Oceania
16 Mikronezja Mikronezja 106 104 Oceania
17 Tonga Tonga 106 322 Oceania
18 Grenada Grenada 109 590 Karaiby
19 Saint Lucia Saint Lucia 162 781 Karaiby
20 Wyspy Świętego Tomasza i Książęca Wyspy Świętego Tomasza i Książęca 186 817 Afryka – Ocean Atlantycki
21 Samoa Samoa 195 476 Oceania
22 Vanuatu Vanuatu 261 565 Oceania
23 Barbados Barbados 288 725 Karaiby
24 Islandia Islandia 315 281 Europa
25 Bahamy Bahamy 319 031 Karaiby
26 Belize Belize 334 297 Ameryka Środkowa
27 Malediwy Malediwy 393 988 Azja – Ocean Indyjski
28 Malta Malta 411 277 Europa
29 Brunei Brunei 415 717 Azja

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ CIA – The World Factbook Rank Order – Population (2012-06-05) (na podstawie danych CIA)

Bibliografia

  • K. A. Wojtaszczyk, W. Jakubowski (red.), Społeczeństwo i polityka, podstawy nauk politycznych, Warszawa 2007
  • M. Baczwarow, A. Suliborski, Kompendium wiedzy o geografii politycznej i geopolityce, Warszawa 2003.

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się