Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej
MAEA
Logotyp / flaga
Siedziba

Wiedeń

Członkowie

176 (stan na kwiecień 2023)

Dyrektor generalny

Rafael Mariano Grossi

Utworzenie

29 lipca 1957

Strona internetowa

Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej, MAEA (ang. International Atomic Energy Agency, IAEA) – organizacja pracująca na rzecz bezpiecznego i pokojowego wykorzystania energii jądrowej.

Agencja ma swoją siedzibę w Wiedniu (Austria). Dodatkowo posiada dwa biura ochrony regionalnej w Toronto (Kanada) i Tokio (Japonia) oraz laboratoria w: Seibersdorfie (Austria), Wiedniu (Austria), Monako i Trieście (Włochy).

Historia

MAEA została założona jako autonomiczna organizacja 29 lipca 1957 r., a jej dyrektorem generalnym był Sterling Cole (USA). W latach 1997-2009 agencją kierował Muhammad el-Baradei (Egipt), który w 2005 r. odebrał dla swojej organizacji Pokojową Nagrodę Nobla[1]. W 2009 el-Baradei zrezygnował z ubiegania się o wybór na kolejną kadencję. W dniu 2 lipca 2009 r. na stanowisko dyrektora generalnego MAEA został nominowany Yukiya Amano, ambasador Japonii przy MAEA[2]. Dzięki poparciu krajów rozwiniętych pokonał głównego kontrkandydata, Abdula Minty’ego z RPA, uzyskując 23 głosy w 35-osobowej Radzie Naczelnej MAEA[3]. Pierwsze wybory rozpisane na marzec 2009 roku nie wyłoniły następcy el-Baradei, natomiast tuż przed wyborami lipcowymi z rywalizacji wycofał się Ambasador Słowenii przy MAEA, Ernest Petrič[4].

Struktura organizacyjna

MAEA jest specjalistyczną agencją ONZ, ale nie działa pod jej ścisłą kontrolą, pomimo że raporty są przedstawiane na Zgromadzeniu Ogólnym oraz Radzie Bezpieczeństwa. Struktura i funkcjonowanie MAEA zawarte są w jej statucie. Agencja składa się z trzech głównych części: Sekretariatu, Rady Naczelnej oraz Konferencji Generalnej.

Konferencja Generalna

Konferencja Generalna jest najważniejszym organem ustawodawczym w MAEA. W skład wchodzą wszystkie państwa członkowskie. Konferencja Generalna odbywa się corocznie, zazwyczaj we wrześniu, by rozważyć oraz zaakceptować planowany program oraz budżet agencji.

Rada Gubernatorów

Rada Gubernatorów jest jednym z dwóch ustawodawczych organów MAEA. Składa się ona z 35 państw członkowskich, desygnowanych i wybieranych przez Konferencję Generalną. Rada zbiera się pięć razy do roku: w marcu, w czerwcu, dwa razy we wrześniu (przed i po Konferencji Generalną) oraz w grudniu. Na spotkaniach analizowany jest budżet, program oraz warunki przyjęcia nowych członków.

Członkowie Rady[5] na rok 2022 – 2023 to:

Państwa członkowskie i daty wstąpienia do organizacji

Kraje członkowskie MAEA

W 2023 Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej liczyła 177 państwa członkowskie[6].

  • 1957 – Afganistan, Albania, Argentyna, Australia, Austria, Białoruś[a], Brazylia, Bułgaria, Kanada, Kuba, Dania, Dominikana, Egipt, Salwador, Etiopia, Francja, Niemcy[a], Grecja, Gwatemala, Haiti, Stolica Apostolska, Węgry, Islandia, Indie, Indonezja, Izrael, Włochy, Japonia, Republika Korei, Monako, Maroko, Birma, Holandia, Nowa Zelandia, Norwegia, Pakistan, Paragwaj, Peru, Polska, Portugalia, Rumunia, Federacja Rosyjska[a], Serbia[a], Afryka Południowa, Hiszpania, Sri Lanka, Szwecja, Szwajcaria, Tajlandia, Tunezja, Turcja, Ukraina[a], Wielka Brytania, Stany Zjednoczone, Wenezuela, Wietnam
  • 1958 – Belgia, Ekwador, Finlandia, Iran, Luksemburg, Meksyk, Filipiny, Sudan
  • 1959 – Irak
  • 1960 – Chile, Kolumbia, Ghana, Senegal, Mali, Demokratyczna Republika Konga
  • 1962 – Liberia, Arabia Saudyjska
  • 1963 – Algieria, Boliwia, Wybrzeże Kości Słoniowej, Liban, Syria, Urugwaj
  • 1964 – Kamerun, Gabon, Kuwejt, Nigeria
  • 1965 – Kostaryka, Cypr, Jamajka, Kenia, Madagaskar
  • 1966 – Jordania, Panama
  • 1967 – Sierra Leone, Singapur, Uganda
  • 1968 – Liechtenstein
  • 1969 – Malezja, Niger, Zambia
  • 1970 – Irlandia
  • 1972 – Bangladesz
  • 1973 – Mongolia
  • 1974 – Mauritius
  • 1976 – Katar, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Tanzania
  • 1977 – Nikaragua
  • 1983 – Namibia
  • 1984 – Chiny
  • 1986 – Zimbabwe
  • 1992 – Estonia, Słowenia
  • 1993 – Armenia, Chorwacja, Czechy, Litwa, Słowacja
  • 1994 – Macedonia, Kazachstan, Wyspy Marshalla, Uzbekistan, Jemen
  • 1995 – Bośnia i Hercegowina
  • 1996 – Gruzja
  • 1997 – Łotwa, Malta, Republika Mołdawii
  • 1998 – Burkina Faso
  • 1999 – Angola, Benin
  • 2000 – Tadżykistan
  • 2001 – Azerbejdżan,
  • 2002 – Erytrea, Botswana
  • 2003 – Honduras, Seszele, Kirgistan
  • 2004 – Mauretania, Togo
  • 2005 – Czad
  • 2006 – Belize, Malawi, Czarnogóra, Mozambik
  • 2007 – Bahrajn, Burundi, Wyspy Zielonego Przylądka, Nepal, Palau, Republika Konga
  • 2008 – Nepal, Palau, Papua-Nowa Gwinea
  • 2009 – Bahrajn, Burundi, Kambodża*, Kongo, Lesotho, Oman, Rwanda
  • 2011 – Laos, Tonga
  • 2012 – Dominika, Fidźi, Papua-Nowa Gwinea, Rwanda, Togo, Trinidad i Tobago
  • 2013 – Suazi, San Marino
  • 2014 – Bahamy, Brunei, Komory
  • 2015 – Antigua i Barbuda, Barbados, Dżibuti, Gujana, Vanuatu
  • 2016 – Saint Lucia, Gambia, Turkmenistan
  • 2017 – Saint Vincent i Grenadyny
  • 2018 – Grenada
  • 2019 – Saint Lucia
  • 2020 – Komory
  • 2021 – Samoa
  • Kambodża, dołączyła do MAEA w 1958, wycofała się z Agencji 26 marca 2003, po czym ponownie przystąpiła do Agencji 23 listopada 2009.

Dyrektorzy generalni w historii MAEA

Uwagi

  1. a b c d e Wymienione są nazwy państw z 2020 roku, nie historyczne z 1957

Przypisy

  1. The Nobel Peace Prize 2005 [online], NobelPrize.org [dostęp 2021-05-12] (ang.).
  2. IAEA Chooses New Chief. Wall Street Journal, 2009-07-03. [dostęp 2009-07-08]. (ang.).
  3. Amano in the frame for IAEA leadership. World Nuclear News, 2009-07-02. [dostęp 2009-07-08]. (ang.).
  4. Wybrano szefa IAEA. elektrownieatomowe.info, 2009-07-03. [dostęp 2009-07-08]. (pol.).
  5. IAEA.org Członkowie Rady MAEA
  6. Member States of the IAEA
  7. Rafael Mariano Grossi [online], IAEA [dostęp 2022-04-11] (ang.).

Linki zewnętrzne

  • Państwowa Agencja Atomistyki: Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej (MAEA). [dostęp 2022-03-25]. (pol.)
  • Strona oficjalna: International Atomic Energy Agency (IAEA). [dostęp 2022-03-25]. (ang. • arab. • chiń. • fr. • hiszp. • ros.)
  • Statut Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej podpisany w Nowym Jorku dnia 26 października 1956 r. (Dz.U. z 1958 r. nr 41, poz. 187) (pol.)
  • Poprawka do Statutu przyjęta w Wiedniu 27 września 1984 (Dz.U. z 2003 r. nr 131, poz. 1202) (pol.)

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się