Rakieta Ariane 5
Rakieta Proton
Rakieta Saturn V

Pod pojęciem ciężkich rakiet nośnych rozumie się rakiety o udźwigu na niską orbitę okołoziemską (LEO) wynoszącym przynajmniej 20 000 kg.

Rakiety obecnie użytkowane

Nazwa Kraj Producent Udźwig na
LEO
(t)
Udźwig na
GTO
(t)
Koszt
(mln USD)
Koszt (USD/kg)
(LEO)
Koszt (USD/kg)
(GTO)
Starty
udane/wszystkie
Okres eksploatacji
Ariane 5 ECA Unia Europejska N/A[1] EADS Astrium 0 0010,5 220 0020 000 40/41 od 2002
Delta IV Heavy  Stany Zjednoczone United Launch Alliance 028,79 012,98 0225 4/5 od 2004
Falcon 9 FT (zdolność niepotwierdzona)  Stany Zjednoczone SpaceX 22,8 8,3 62 66/68 od końca 2015
Falcon Heavy (zdolność niepotwierdzona)[2]  Stany Zjednoczone SpaceX 054,4 (bez odzysku 1. członów)
~30 (odzyskiem 1. członów)
022,2 000080 – 125 001 502 – 2350 00 3/3 od lutego 2018
Proton M/Briz-M  Rosja Państwowe Produkcyjno-Badawcze Centrum Kosmiczne im. M. Chruniczewa 023,0 006,0 000085 004302 018 359 294/335 od 2001
Angara A5 (zdolność niepotwierdzona)  Rosja Zakłady Chruniczewa 25,0 6,0 100 4000 16667 2/3 od 2014
Chang Zheng 5 Chiny CALT 025,0 014,0 7/8 od 2016

Rakiety w budowie lub planowane

Nazwa Kraj Producent Udźwig na
LEO
(t)
Udźwig na
GTO
(t)
Koszt
(mln USD)
Koszt (USD/kg)
(LEO)
Koszt (USD/kg)
(GTO)
Pierwszy start
Atlas V N22  Stany Zjednoczone United Launch Alliance 013 0 2019
Space Launch System Block I  Stany Zjednoczone Boeing, United Launch Alliance, Orbital ATK, Aerojet Rocketdyne 095 0 0000 00 00 2022
Space Launch System Block IB  Stany Zjednoczone Boeing, United Launch Alliance, Orbital ATK, Aerojet Rocketdyne 0105 0 0000 00 00 2022
Space Launch System Block II  Stany Zjednoczone Boeing, United Launch Alliance, Orbital ATK, Aerojet Rocketdyne 0130 0 0000 00 00 2030
Vulcan  Stany Zjednoczone United Launch Alliance 036 0 2020
Starship  Stany Zjednoczone SpaceX 100 2020[3]
Ariane 6 Unia Europejska N/A ArianeGroup 21,6 11,5 2023[4]
Chang Zheng 9  Chiny CALT 150 2028[5]

Rakiety wycofane z użytku

Nazwa Kraj Producent Udźwig na
LEO
(t)
Udźwig na
GTO
(t)
Koszt
(mln USD)
Koszt (USD/kg)
(LEO)
Koszt (USD/kg)
(GTO)
Starty
udane/ wszystkie
Okres eksploatacji
Energia Związek Radziecki RKK Energia 098000 88,0 098000 18,0 2/2 1987–1988
Ariane 5 ES Unia Europejska N/A EADS Astrium 021,0 00 6/6 2008–2018
N1 Związek Radziecki RKK Energia 070,0 0/4 1969–1972
Proton-K  Rosja Państwowe Produkcyjno-Badawcze Centrum Kosmiczne im. M. Chruniczewa 22,76 (lot z modułem Zwiezda) 311/275 1967–2012
Saturn IB  Stany Zjednoczone Boeing 21,0 13/13 1966–1975
Saturn V  Stany Zjednoczone Boeing (S-IC)
North American (S-II)
Douglas (S-IVB)
118,0 0047,0 (TLI) 12/12[i] 1967–1972
Saturn INT-21  Stany Zjednoczone Boeing (S-IC)
North American (S-II)
075,0 1/1 1973
Titan IVB  Stany Zjednoczone Lockheed Martin 021,682 005,761 000350 250 – 350 013836 11,530 – 13,836 060753 43,395 – 60,753 15/17 1997–2005
Space Shuttle  Stany Zjednoczone Alliant Techsystems (SRB)
Martin Marietta (ET)
Rockwell International (orbiter)
024,4 003,81 (z Inercyjnym Górnym Stopniem IUS) 000300 010 416 050 874 134/135[ii] 1981–2011
  1. Liczba startów uwzględnia 12 lotów programu Apollo, natomiast wariant rakiety oznaczony symbolem INT-21 przeznaczony do wyniesienia stacji orbitalnej Skylab jest wymieniony oddzielnie.
  2. Prom kosmiczny został pomyślnie wyniesiony na orbitę 134 razy (nieudany start miał miejsce w 1986 r. podczas katastrofy promu Challenger). Natomiast liczba pomyślnie zakończonych misji wynosi 133 (druga katastrofa nastąpiła podczas lądowania promu Columbia w 2003 r.). Zatem liczba pomyślnych startów wynosi 134/135, natomiast pomyślnych misji 133/135.

Projekty niezrealizowane

Nazwa Kraj Producent Udźwig na
LEO
(t)
Udźwig na
GTO
(t)
Zakończenie projektu
Angara A7  Rosja Zakłady Chruniczewa 041,0 00 Projekt niezaczęty
Rus-M (wariant podstawowy)  Rosja CSKB-Progress 23,8 007,0 2011
Ares I  Stany Zjednoczone Alliant Techsystems (I st.)
Boeing (II st.)
025,6 2010 (odbył się test atmosferyczny Ares I-X w 2009 r.)
Ares V  Stany Zjednoczone Alliant Techsystems 188,0 0071,1 (TLI – Trans Lunar Injection) 2010
Atlas V Heavy  Stany Zjednoczone United Launch Alliance 029,42 013,0 2016

Zobacz też

Przypisy

  1. Jest to rakieta zbioru państw należących do ESA.
  2. Falcon Heavy. SpaceX. [dostęp 2017-01-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-19)]. (ang.).
  3. n, Starship [online], SpaceX, 27 września 2019 [dostęp 2019-11-09] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-30] (ang.).
  4. Jason Rainbow, Ariane 6 launch debut pushed into 2023 [online], SpaceNews, 13 czerwca 2022 [dostęp 2022-08-29] (ang.).
  5. Eric Berger, China officially plans to move ahead with super-heavy Long March 9 rocket [online], Ars Technica, 24 lutego 2021 [dostęp 2022-08-29] (ang.).

Literatura

  • Encyclopedia Astronautica (ang.)

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się