ResponseEve, a responsive template by SiGa

Langur
	Presbytis
	Eschscholtz, 1821
	; Przedstawiciel rodzaju – langur posiwiały (P. thomasi)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	naczelne
Podrząd	wyższe naczelne
Infrarząd	małpokształtne
Parvordo	małpy wąskonose
Nadrodzina	koczkodanowce
Rodzina	koczkodanowate
Podrodzina	gerezy
Plemię	Presbytini
Rodzaj	langur
	Typ nomenklatoryczny
	Presbytis mitrata Eschscholtz, 1821
Synonimy
	Corypithecus Trouessart, 1879; Lophopithecus Trouessart, 1879; Presbypithecus Trouessart, 1879;
	Corypithecus Trouessart, 1879; Lophopithecus Trouessart, 1879; Presbypithecus Trouessart, 1879;
Gatunki
	20 gatunków (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście
	20 gatunków (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Langur^[4] (Presbytis) – rodzaj ssaka naczelnego z podrodziny gerez (Colobinae) w obrębie rodziny koczkodanowatych (Cercopithecidae).

Występowanie

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w południowo-wschodniej Azji^[5]^[6]^[7].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 25,7–61 cm, długość ogona 56–89 cm; masa ciała 4,3–9 kg^[6]^[8].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1821 roku estońsko-rosyjski lekarz, botanik i zoolog Johann Friedrich von Eschscholtz^[1]. Na gatunek typowy Eschscholtz wyznaczył (oznaczenie monotypowe) langura czepcowego (P. mitrata).

Etymologia

Presbytis: gr. πρεσβυτις presbutis „staruszka”, od πρεσβυτης presbutēs „starzec”; być może również od greckiego słowa πρεσβυτερος presbuteros „senior, ksiądz”^[9].
Corypithecus: gr. κορυς korus, κορυθος koruthos „kask, hełm”; πιθηκος pithēkos „małpa”^[10]. Gatunek typowy: Semnopithecus frontatus S. Müller, 1838.
Lophopithecus: gr. λοφος lophos „grzebień”; πιθηκος pithēkos „małpa”^[11]. Gatunek typowy: Trouessart wymienił kilkanaście gatunków nie wskazując typu nomenklatorycznego; gatunek typowy w ramach późniejszego oznaczenia – Simia melalophos Raffles, 1821.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki^[12]^[8]^[5]^[4]:

Presbytis thomasi (Collett, 1893) – langur posiwiały
Presbytis frontata (S. Müller, 1838) – langur białoczelny
Presbytis chrysomelas (S. Müller, 1838) – langur sarawaski
Presbytis hosei (O. Thomas, 1889) – langur szary
Presbytis canicrus (G.S. Miller, 1934) – langur kalimantański
Presbytis sabana (O. Thomas, 1893) – langur siwoczuby
Presbytis robinsoni O. Thomas, 1910 – langur tajski
Presbytis femoralis (W. Martin, 1838) – langur przepasany
Presbytis percura Lyon, 1908 – langur reliktowy
Presbytis natunae (O. Thomas & Hartert, 1894) – langur natuański
Presbytis potenziani (Bonaparte, 1856) – langur mentawajski
Presbytis siberu (Chasen & Kloss, 1928) – langur ciemnobrzuchy
Presbytis comata (Desmarest, 1822) – langur szpakowaty
Presbytis mitrata Eschscholtz, 1821 – langur czepcowy
Presbytis melalophos (Raffles, 1821) – langur czarnoczuby
Presbytis siamensis (S. Müller & Schlegel, 1841) – langur białoudy
Presbytis sumatrana (Müller & Schlegel, 1841) – langur sumatrzański
Presbytis bicolor Aimi & Bakar, 1992 – langur dwubarwny
Presbytis rubicunda (S. Müller, 1838) – langur kasztanowy

Opisano również wymarły gatunek z miocenu dzisiejszych Indii^[13]:

Presbytis sivalensis (Lydekker, 1878)

Przypisy

↑ ^a ^b J.F. von Eschscholtz: Beschreibung einer neuen Affengattung Presbytis mitrata. W: O. von Kotzebue: Entdeckungs-Reise in die Süd-See und nach der Berings-Strasse zur Erforschung einer nordöstlichen Durchfahrt unternommen in den Jahren 1815, 1816, 1817, und 1818, auf Kosten Sr. Erlaucht des Herrn Reichs-Kanzlers Grafen Rumanzoff auf dem Schiffe Rurick unter dem Befehle des Lieutenants der Russisch-Kaiserlichen Marine Otto von Kotzebue. Weimar: Verlegt von den Gebrüdern Hoffmann, 1821, s. 196. (niem.).
↑ ^a ^b Trouessart 1879 ↓, s. 53.
↑ Trouessart 1879 ↓, s. 52.
↑ ^a ^b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 50–51. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 248–252. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ ^a ^b D. Zinner, G.H. Fickenscher, Ch. Roos, M.V. Anandam, E.L. Bennett, T.R.B. Davenport, N.J. Davies, K.M. Detwiler, A. Engelhardt, A.A. Eudey, E.L. Gadsby, C.P. Groves, A. Healy, K.P. Karanth, S. Molur, T. Nadler, M.C. Richardson, E.P. Riley, A.B. Rylands, L.K. Sheeran, N. Ting, J. Wallis, S.S. Waters & D.J. Whittaker: Family Cercopithecidae (Old World Monkeys). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands & D.E. Wilson (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013, s. 715–723. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Presbytis. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-08].
↑ ^a ^b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 162–165. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ Palmer 1904 ↓, s. 562.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 201.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 383.
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-09-26]. (ang.).
↑ R. Lydekker. Notices of Siwalik Mammals. „Records of the Geological Survey of India”. 11, s. 70, 1878. (ang.).

Bibliografia

É.L. Trouessart. Revision synoptique du Genre Semnopitheque (Semnopithecus) et description de quelques espèces rares ou peu connues. „Revue et Magasin de Zoologie pure et Appliquée”. 3^e Série. 7, s. 48-59, 1879. (fr.).
T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).

[Eschscholtz-1] J.F. von Eschscholtz: Beschreibung einer neuen Affengattung Presbytis mitrata. W: O. von Kotzebue: Entdeckungs-Reise in die Süd-See und nach der Berings-Strasse zur Erforschung einer nordöstlichen Durchfahrt unternommen in den Jahren 1815, 1816, 1817, und 1818, auf Kosten Sr. Erlaucht des Herrn Reichs-Kanzlers Grafen Rumanzoff auf dem Schiffe Rurick unter dem Befehle des Lieutenants der Russisch-Kaiserlichen Marine Otto von Kotzebue. Weimar: Verlegt von den Gebrüdern Hoffmann, 1821, s. 196. (niem.).

[CITEREFTrouessart1879[https://biodiversitylibrary.org/item/128107#page/59/mode/1up_53]-2] Trouessart 1879 ↓, s. 53.

[CITEREFTrouessart1879[https://biodiversitylibrary.org/item/128107#page/58/mode/1up_52]-3] Trouessart 1879 ↓, s. 52.

[Cichocki&inni-4] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 50–51. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-5] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 248–252. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Zinner&inni-6] D. Zinner, G.H. Fickenscher, Ch. Roos, M.V. Anandam, E.L. Bennett, T.R.B. Davenport, N.J. Davies, K.M. Detwiler, A. Engelhardt, A.A. Eudey, E.L. Gadsby, C.P. Groves, A. Healy, K.P. Karanth, S. Molur, T. Nadler, M.C. Richardson, E.P. Riley, A.B. Rylands, L.K. Sheeran, N. Ting, J. Wallis, S.S. Waters & D.J. Whittaker: Family Cercopithecidae (Old World Monkeys). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands & D.E. Wilson (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013, s. 715–723. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.).

[Wilson&Reeder-7] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Presbytis. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-08].

[amw-8] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 162–165. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45655718_562]-9] Palmer 1904 ↓, s. 562.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45655357_201]-10] Palmer 1904 ↓, s. 201.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45655539_383]-11] Palmer 1904 ↓, s. 383.

[mdd-12] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-09-26]. (ang.).

[lyd-13] R. Lydekker. Notices of Siwalik Mammals. „Records of the Geological Survey of India”. 11, s. 70, 1878. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

ResponseEve, a responsive template by SiGa

Występowanie

Morfologia

Systematyka

Etymologia

Podział systematyczny

Przypisy

Bibliografia

Witaj

Źródło

Odsyłacze

Podziel się