Lód morski – lód powstający z wody morskiej. Występuje na powierzchni mórz i oceanów wyższych szerokości geograficznych, także sezonowo w średnich szerokościach geograficznych, w wodzie o temperaturze od ok. −1 °C do ok. −2 °C (w zależności od jej zasolenia).
Właściwości
Ta sekcja od 2020-12 wymaga zweryfikowania podanych informacji.
Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w sekcji mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach:
Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tej sekcji. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.
Lód morski od lodu słodkowodnego różni się m.in.: zasoleniem (pon. 1%, w zależności od wieku i prędkości powstawania lodu), pojemnością cieplną, gęstością (w zależności od zasolenia i porowatości: 0,72–0,94 g/cm³, średnio 0,91 g/cm³[1]). Lód morski ma mniejszą gęstość, wystaje ponad powierzchnię wody 1/7 do 1/10 swojej grubości.
Trwała pokrywa lodowa utrzymuje się na obszarach mórz polarnych. Jej miąższość może dochodzić do 9 m, przy rocznych przyrostach (od spodu) 1,5–5 m. Dryfujący lód morski nosi nazwę paku lodowego.
Zasięg lodu morskiego zmienia się w ciągu roku. Na półkuli północnej maksymalny zasięg jest osiągany z reguły w marcu, a minimalny we wrześniu. Z kolei na półkuli południowej największy zasięg lodu osiągany jest z reguły we wrześniu lub październiku, a minimalny w lutym.
Pomiary lodu morskiego
W zależności od sytuacji, lód morski można mierzyć przy użyciu różnych parametrów. Należą do nich między innymi:
koncentracja lodu morskiego, czyli wyrażony procentowo stosunek powierzchni zajętej przez lód do całkowitej powierzchni[2],
zasięg lodu morskiego, czyli powierzchnia morza zajęta przez lód morski o odpowiedniej koncentracji (przykładowo, National Snow and Ice Data Center przyjmuje próg 15%)[3],
objętość lodu morskiego,
wiek lodu morskiego, odzwierciedlający nie tylko jego stadium rozwoju, ale także cechy (starszy lód jest mniej wrażliwy na topnienie)[4].
Lód morski a klimat
Obecność lodu morskiego ma istotne znaczenie dla klimatu Ziemi. Lód ma wysokie albedo, czyli odbija większość (50-85%[5]) padającego promieniowania słonecznego. Z kolei albedo powierzchni morza jest bardzo niewielkie. W przypadku wzrostu temperatury i spowodowanego tym topnienia lodu morskiego, w miejsce powierzchni świetnie odbijającej światło pojawia się obszar pochłaniający energię. Skutkiem tego zjawiska jest pochłonięcie większej ilości energii i dalszy wzrost temperatury, napędzający procesy topnienia lodu. Z kolei w przypadku spadku temperatury, zwiększenie powierzchni lodu powoduje przeciwny proces. W obu przypadkach dochodzi do sprzężenia, które wzmacnia zmiany klimatu[6].
Wskutek spowodowanej przez człowieka zmiany klimatu, zasięg lodu morskiego w Arktyce systematycznie spada[7]. Arktyka ogrzewa się szybciej, niż pozostałe części planety. W latach 2007-2020 minimalne zasięgi były najmniejsze w historii pomiarów, przy czym rekordowe były lata 2012 i 2020[8]. Arktyczny lód jest też coraz młodszy, co przyspiesza procesy topnienia[7].
Typy
Stadia rozwojowe
Wyróżniane są następujące stadia rozwojowe lodu morskiego[9][10]:
↑G.W.G.W.TimcoG.W.G.W., R.M.W.R.M.W.FrederkingR.M.W.R.M.W., A review of sea ice density, „Cold Regions Science and Technology”, 24 (1), 1996, s. 1–6, DOI: 10.1016/0165-232X(95)00007-X [dostęp 2021-02-05](ang.).
↑MarcinM.PopkiewiczMarcinM., AleksandraA.KardaśAleksandraA., SzymonS.MalinowskiSzymonS., Nauka o klimacie, wyd. II, Warszawa 2019, s. 152, ISBN 978-83-63391-77-5.
↑ abPolar Regions, [w:] MichaelM.MeredithMichaelM. i inni, IPCC Special Report on the Ocean and Cryosphere in a Changing Climate, 2019, s. 212-215.
↑KateK.RamsayerKateK., 2020 Arctic Sea Ice Minimum at Second Lowest on Record [online], NASA Climate Change: Vital Signs of the Planet [dostęp 2020-11-23].
↑ abcTerminologia lodów morskich - Sea ice nomenclature. Akademia Morska w Gdyni. [dostęp 2018-08-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-18)]. (pol.).
↑ abcC.A. Linder: Sea Ice Glossary. Edge of the Arctic Shelf, 2004-06-15. [dostęp 2018-08-07].