Krzyż św. Benedykta – katolickie Sakramentalia zawierające symbole i napisy związane z życiem św. Benedykta z Nursji (na awersie), oraz Krzyż z pierwszymi literami wyrazów z modlitwy egzorcyzmu.
Używany jest zazwyczaj w formie małego medalika, przeznaczonego głównie do noszenia na szyi, ale czasami też spotyka się większe medale i medaliony, wieszane na ścianach bądź umieszczane w różnych miejscach jako przedmiot kultu religijnego, może też stanowić element składowy różańca.
Jest w użyciu co najmniej od XVII wieku. Ma nieść za sobą liczne łaski i błogosławieństwa, w tym oddalać duchowe i fizyczne niebezpieczeństwa, szczególnie te związane z czarami, otruciem i kuszeniem przez szatana.
Według niektórych tradycji medalik ów ma pochodzić z czasów, w których żył św. Benedykt. Generalnie jednak znany stał się w XI w. dzięki cudownemu uzdrowieniu, jakiego miał doznać młody człowiek ukąszony przez węża. Żadne leki nie odniosły skutku i chory był już w agonii. Wtedy we śnie ujrzał starca, w którym rozpoznał św. Benedykta. Święty dotknął jego rany krzyżem, który trzymał w ręce i choroba miała zniknąć bez śladu. Wkrótce człowiek ten został mnichem, a niedługo potem wstąpił na tron papieski jako Leon IX. Krzewił kult św. Benedykta. Sam został też kanonizowany.
W XII w. w Bawarii kilka kobiet zostało uwięzionych za zajmowanie się czarami w celu szkodzenia mieszkańcom Nattrembergii. Podczas procesu powiedziały, że ich magiczne działania przeciw klasztorowi Metten były zupełnie bezskuteczne, gdyż na murach klasztoru mnisi umieścili medal św. Benedykta. W wyniku ich procesu wzrósł więc kult medalika, na którym przedstawiony jest św. Benedykt z krzyżem w ręce.
Wygląd medalika został określony w breve papieskim z 1742 roku[1].
Awers medalionu wedle papieskiego breve zawiera wizerunek św. Benedykta.
Rewers medalionu zawiera:
Został wprowadzony w 1880 roku w 1400 rocznicę urodzin świętego[2]. W medaliku dokonano zmian zarówno na rewersie jak i na awersie medalika. Obecnie ten wzór jest najpopularniejszy. Zastosowane zmiany graficzne i merytoryczne spotykają się jednak czasem z krytyką i wątpliwościami[3].
Na awersie wprowadzono pod krzyżem kielich z wypełzającym z niego wężem, a pod księgą kruka kroczącego obok bochenka chleba. Zarówno kruk jak i kielich z wężem wedle obrońców nowego wzoru medalika symbolizują motywy z życia św. Benedykta[4]. Za Benedyktem znajdujemy coś na kształt ołtarza.
Na obrzeżu medalionu widnieje napis Eius in obitu nostro praesentia muniamur (Niech Jego obecność broni nas w chwili śmierci).
Rewers medalionu został przepracowany graficznie, zachowując wszystkie dotychczasowe symbole. Zmieniono jedynie monogram IHS na słowo PAX.
Pierwotnie na rewersie tradycyjnego, klasycznego medalika umieszczano IHS bądź krzyżyk (+)[5].
Dopiero w nowym wzorze medalika, wprowadzonym w 1880 roku, po raz pierwszy zamiast monogramu IHS znalazło się słowo PAX, czyli dewiza zakonu benedyktyńskiego[6]. Obecnie w tym nowym wzorze, który się spopularyzował, zawsze stosuje się napis PAX.
Niemniej jednak w tym tekście błogosławieństwa nie znajdujemy takiego odwołania do imienia Jezusa, które sugerowałoby, że miałoby się ono z konieczności znaleźć na medaliku[7].
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.