Krakowski Szybki Tramwaj
premetro
Ilustracja
Podziemna stacja Politechnika
Państwo

 Polska

Lokalizacja

Kraków

Operator

MPK Kraków

Liczba linii

3(17,19,50)[1]

Lata funkcjonowania

od 2008

Infrastruktura
Liczba przystanków

3 (Dworzec Główny Tunel, Politechnika, Sanktuarium Bożego Miłosierdzia)

Podziemna stacja Dworzec Główny Tunel
Początek tunelu tramwajowego
ul. Pawia
Torowisko KST w kierunku Kurdwanowa
Przebudowa torowiska w al. Powstania Warszawskiego pod kątem KST
Zmodernizowana w 2007 roku pętla Krowodrza Górka z dworcem tramwajowo-autobusowym

Krakowski Szybki Tramwaj (KST) – współczesna krakowska inwestycja w komunikację zbiorową, mająca zapewnić miastu szybką i sprawną sieć transportu zbiorowego, łącząca zalety klasycznego tramwaju oraz metra[2][3]. W jej skład wchodzą bezkolizyjne torowiska tramwajowe lub wybrane torowiska wydzielone z zapewnionym bezwzględnym priorytetem na skrzyżowaniach. Budowa systemu rozpoczęła się oficjalnie w latach 90. XX w., natomiast uruchomienie pierwszego korytarza z osiedla Krowodrza Górka do Kurdwanowa nastąpiło 12 grudnia 2008[4][3].

Charakterystyka KST

Podstawowym wyróżnikiem systemów szybkiego tramwaju jest prędkość komunikacyjna, która nie może być niższa niż 24 km/h, licząc wraz z czasem postoju na przystankach[3]. Krakowski Szybki Tramwaj dąży do spełnienia tego wymogu poprzez kombinację:

  1. Odcinków torowisk bezkolizyjnych (obecnie przede wszystkim tunel tramwajowy).
  2. Odcinków wydzielonych z zapewnionym bezwzględnym priorytetem na skrzyżowaniach.

Tworzą one korytarz, w którym przyspieszane są wszystkie kursujące nim linie tramwajowe, niezależnie od typu taboru, mimo iż początkowo priorytet miał być zapewniony jedynie wybranym liniom[3]. Krakowski Szybki Tramwaj wykorzystuje dwa systemy informatyczne[3]:

  • UTCS (Urban Traffic Control System) – System Sterowania Ruchem obejmujący swym zakresem 72 skrzyżowania w ścisłym centrum Krakowa i wzdłuż tzw. korytarza Krakowskiego Szybkiego Tramwaju (KST);
  • TTSS (Traffic Tram Supervision System) – System Nadzoru Ruchu Tramwajowego, w tym system priorytetu przejazdów tramwajów przez skrzyżowania zlokalizowane w korytarzu KST, obejmujący 196 pociągów tramwajowych;

Wykonawcą obu systemów jest firma Siemens[5].

Z fragmentów korytarzy KST mogą korzystać wszystkie linie tramwajowe. Oprócz tego wraz z uruchomieniem systemu utworzono dodatkowe linie tramwajowe, które poruszają się wyłącznie w korytarzach KST i są obsługiwane w większości przez tabor niskopodłogowy[1][3]. Przeznaczono dla nich przedział numeracji 5x, obejmujący ogólnie linie o zwiększonej częstotliwości kursowania[potrzebny przypis].

Budowa estakady Wielicka – Lipska

Historia

W 1974 rozpoczęto budowę podziemnego tunelu pierwszej linii metra w rejonie Dworca Głównego PKP[3][6]. Do końca 1989 zdołano zrealizować jedynie 180-metrowy odcinek pod peronami dworca. Po zmianach ustrojowych dalsza budowa została na kilka lat wstrzymana. W 1994 uchwalono Plan Ogólnego Zagospodarowania Miasta Krakowa, w którym zrezygnowano z budowy metra na rzecz szybkiego tramwaju. Nowa inwestycja miała wykorzystywać wybudowany już odcinek tunelu, który miał być jednak dokończony dla komunikacji północ-południe zamiast wschód-zachód[3][6].

Między 1995 a 1999 wybudowano kolejne 605 m tunelu pod ulicą Lubomirskiego, a niedługo później rozpoczęto budowę trasy tramwajowej z ul. Wielickiej do osiedla Kurdwanów, gdzie miał kończyć się pierwszy korytarz KST łączący północ z południem miasta.

Budowa Krakowskiego Szybkiego Tramwaju została podzielona na kilka etapów:

Ponadto w latach 2014–2015 wyremontowano torowisko w ul. Mogilskiej i al. Jana Pawła II między Rondem Mogilskim a placem Centralnym, właśnie na potrzeby KST.

Tunele

Finansowanie inwestycji

Projekt jest finansowany z budżetu miasta Krakowa. Od października 1998 inwestorem zastępczym miasta przy budowie KST jest Agencja Rozwoju Miasta Krakowa. Na wykonanie inwestycji zostały zaciągnięte kredyty w Europejskim Banku Odbudowy i Rozwoju oraz Europejskim Banku Inwestycyjnym.

Zobacz też

Przypisy

  1. a b Mapki komunikacyjne MPK Kraków S.A. (dostęp: 21 lipca 2011).
  2. Podziemny tramwaj zamiast metra?
  3. a b c d e f g h Michał Wojtaszek: Z przodu szybki, z tyłu szybki, stąd jest szybki.... Zarząd Infrastruktury Komunalnej i Transportu w Krakowie. [dostęp 2009-11-13]. (pol.).
  4. Rusza Krakowski Szybki Tramwaj łączący południe i północ miasta [online], Gazeta.pl, 11 grudnia 2008 [dostęp 2009-07-27] [zarchiwizowane z adresu 2009-01-22] (pol.).
  5. ZIKiT - Komunikacja Miejska w Krakowie - Dynamiczna informacja pasażerska [online], kmkrakow.pl [dostęp 2017-11-24] (pol.).
  6. a b Michał Wojtaszek, Budowa tunelu tramwajowego [online], Prywatna Strona Miłośnika Komunikacji Miejskiej i Szynowej [dostęp 2009-11-13] [zarchiwizowane z adresu 2009-02-02] (pol.).
  7. a b c d http://www.bip.krakow.pl/_inc/radaVkdn/show_pdfdoc.php?id=38320
  8. Dominik Lebda: Kraków. Uruchomiono estakadę tramwajową Lipska – Wielicka. transport-publiczny.pl, 2015-08-30. [dostęp 2015-09-12]. (pol.).
  9. Prywatna Strona Miłośnika Komunikacji Miejskiej i Szynowej - Budowa linii tramwajowej na Górkę Narodową [online], psmkms.krakow.pl [dostęp 2021-03-19].
  10. https://www.eska.pl/krakow/krakow-budowa-tramwaju-do-gorki-narodowej-kiedy-kst-do-gorki-narodowej-trwa-budowa-petli-z-ogromnym-parkingiem-aa-AbVG-Hkp5-y5Gq.html
  11. Karol Kaźmierczak, Ruszył tramwaj na Górkę Narodową. Rewolucja komunikacyjna w Krakowie [online], Obserwator logistyczny, 2 września 2023 [dostęp 2023-09-03] (pol.).
  12. https://lovekrakow.pl/aktualnosci/tramwaj-na-gorke-narodowa-mieszkancy-we-wrzesniu-skorzystaja-z-nowej-linii_51864.html
  13. Piotr Ogórek, Konsultacje ws. tramwaju z Meissnera do Mistrzejowic [online], Onet.pl, 8 grudnia 2014 [zarchiwizowane z adresu 2014-12-23].
  14. Trasa Łagiewnicka | Trasa Łagiewnicka [online] [dostęp 2021-03-19] (pol.).

Bibliografia

  • ISSN 1898-9039. Kraków.pl Nr 18, 12 listopada 2008. Strony 4-8
  • Informacje o inwestycji na stronach Agencji Rozwoju Miasta. arm.krakow.pl. [dostęp 2009-01-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-01-20)]. (pol.).
  • Piotr Hamarnik: Szybki tramwaj zamiast metra. Gazeta Wyborcza Kraków, 2008-12-11. [dostęp 2008-12-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-14)]. (pol.).
  • Informacje techniczne o inwestycji na stronach Grupy ZUE S.A.. zue.krakow.pl. [dostęp 2013-05-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-03)]. (pol.).

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się