| |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Rejon | |||||
| Hromada |
Kosów | ||||
| Prawa miejskie | |||||
| Powierzchnia |
11,38 km² | ||||
| Populacja (2001) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Nr kierunkowy |
+380-3478 | ||||
| Kod pocztowy |
78600-78604 | ||||
Położenie na mapie obwodu iwanofrankiwskiego  | |||||
Położenie na mapie Ukrainy  | |||||
 48°19′15″N 25°05′33″E/48,320833 25,092500
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Kosów (ukr. Косiв, Kosiw) – miasto na Ukrainie, w obwodzie iwanofrankiwskim, nad Rybnicą, siedziba rejonu kosowskiego i hromady Kosów.
Wzmiankowany w 1424 jako własność księcia Świdrygiełły. Prawa miejskie otrzymał w 1654.
W czasach I Rzeczypospolitej tutejsze dobra były w posiadaniu rodziny Jazłowieckich, a następnie Dzieduszyckich[1]. Po pierwszym rozbiorze w 1772 r. władze austriackie przejęły owe dobra wraz z warzelnią soli, za co Antoni Dzieduszycki dostał rekompensatę w postaci starostwa i wójtowska w Tłumaczu[2].
Do Kosowa w 1740 r. przybyli franciszkanie konwentualni. Jednak już w 1787 r. ich klasztor został skasowany w ramach kasaty józefińskiej[3].
W 1771 Tadeusz Dzieduszycki ufundował kościół rzymskokatolicki w Kosowie pw. Matki Bożej Różańcowej[4]. W 1881 r. kościół spłonął. Sześć lat później na jego miejscu wzniesiono nowy. Drugi kościół kosowski mieścił się na polskim cmentarzu. Była to duża kaplica, zbudowana w 1866 r., pełniąca od 1911 r. funkcję kościoła. W miejscowości wzniesiono także dwie cerkwie drewniane: jedną pw. św. Bazylego Wielkiego (1895 r.), drugą pw. Narodzenia św. Jana Chrzciciela. (1912 r.), zaprojektowaną w stylu huculskim[5].
W 1907 r. Wydział Krajowy zbudował szpital w Kosowie. Pracę w nim podjęły siostry służebniczki starowiejskie[6].
W latach 1891–1939 z przerwami w Kosowie działał zakład przyrodoleczniczy prowadzony przez doktora Apolinarego Tarnawskiego, pioniera i propagatora medycyny naturalnej, który zasłynął ze stosowania niekonwencjonalnych metod leczenia i wyjątkowej intelektualnej i artystycznej atmosfery[7]. Sprawiła ona, że w pierwszej połowie XX wieku Kosów stał się drugą – po Zakopanem – stolicą polskiej bohemy. W 1911 w zakładzie Tarnawskiego powstał jeden z pierwszych zastępów późniejszego ZHP, utworzony przez Kazimierza Lutosławskiego oraz Olgę Drahonowską[8].
W Kosowie wypoczywały i leczyły się popularne osoby życia artystycznego, politycznego i literackiego przedwojennej Polski m.in.: Roman Dmowski, Ignacy Daszyński, Wojciech Korfanty, Gabriela Zapolska, Juliusz Osterwa, Maria Dąbrowska, Melchior Wańkowicz, Xawery Dunikowski, Karol Adwentowicz, Leon Schiller, Stanisław Dygat, Józef Pankiewicz, Lucjan Rydel.
W II Rzeczypospolitej Kosów był siedzibą powiatu kosowskiego w województwie stanisławowskim. W 1937 roku zmieniono nazwę miasta na Kosów Huculski[9]. W tym samym roku do Kosowa powrócili ojcowie franciszkanie, obejmując tutejszą parafię[6]. W 1938 roku parafia ta liczyła 1282 parafian. W okresie międzywojennym Polacy w Kosowie byli właścicielami m.in. spółdzielni tkackich, wytwórni kilimów, wytwórni wody sodowej, młynów, zakładów fotograficznych oraz restauracji, sklepów, piekarni i taksówek[10]. W 1937 otwarto w Kosowie Huculskim polskie gimnazjum[11].
Po agresji ZSRR na Polskę w nocy z 17/18 września 1939 rząd polski przekroczył granicę z Rumunią w Kutach, opodal Kosowa, na rzece Czeremosz[12].
Podczas niemieckiej okupacji Kosowa (1941–1944) naziści wymordowali tutejszych Żydów. Od 1941 do 1942 istniało tutaj getto, dochodziło też do masowych egzekucji[13].
Z kolei w latach 1944–1945 ukraińscy nacjonaliści zamordowali 140 polskich mieszkańców miasteczka. Część z nich spoczywa w zbiorowej mogile na cmentarzu katolickim[14][15][16].
W 1945 pozostali polscy mieszkańcy Kosowa Huculskiego opuścili swoją rodzinną miejscowość. Wielu z nich zostało przymusowo wysiedlonych, trafiając w czerwcu 1945 do Namysłowa na Ziemiach Odzyskanych[15].
W listopadzie 1945 r. Ukraińcy zniszczyli kościół franciszkanów, którzy w kwietniu 1946 r. ostatecznie opuścili miejscowość. Wyjechała także ostatnia siostra służebniczka[6]. W latach 1970–1971 władze radzieckie zburzyły resztki kościoła. W 1991 r. zaczęto ponownie odprawiać nabożeństwa rzymskokatolickie w kaplicy cmentarnej. W 2009 r. wzniesiono w Kosowie nowy kościół pod tym samym wezwaniem[17].
W miejscowości są organizowane festiwale: Malowany Dzban oraz Ludyne-Fest[18].
Pod koniec XIX wieku w Kosów stal się ośrodkiem garncarstwa. Sprzyjały temu znajdujące się w pobliżu bogate pokłady gliny garncarskiej oraz białego krzemionkowego piasku. W mieście działało około 20 garncarzy. Najwybitniejszym ich przedstawicielem był Aleksander Bachmiński żyjący w latach 1820–1882. Jego wyroby zostały zauważone już podczas wystawy krajowej we Lwowie w 1877 roku. Podczas wystawy etnograficznej w Kołomyi prezentowana przez niego ceramika zainteresowała cesarza Franciszka Józefa, który nie tylko kupił od niego piec kaflowy, ale także przekazał mu „znaczny datek pieniężny”[19]. Twórcą rywalizującym z Bachmińskim był Piotr Baranowski. Pozostali naśladowali styl prac Bachmińskiego lub Baranowskiego. Część garncarzy wytwarzała niepolerowaną ceramikę lub dekorowaną w proste geometryczne wzory[19].
W 1969 roku powstał oddział działającego w Kołomyi Muzeum Sztuki Ludowej Huculszczyzny i Pokucia im. J. Kobrynskiego noszący nazwę Muzeum Sztuki Ludowej Huculszczyzny. Jego zbiory zawierają: rzeźby, ceramikę, wyroby ze skóry i metalu, odzież i haft huculski[20][21].
W 2019 roku tradycje związane z wyrobem malowanej ceramiki w Kosowie zostały wpisane na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO[22].
Do 1939 roku w mieście funkcjonowały kluby piłkarskie Rybnica Kosów i Strzelec Kosów.
| rejon iwanofrankiwski |
|
|---|---|
| rejon kałuski |
|
| rejon kołomyjski |
|
| rejon kosowski |
|
| rejon nadwórniański | |
| rejon wierchowiński |
|
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.
