Kenia
Godło Kenii
Ten artykuł jest częścią serii:
Ustrój i polityka
Kenii

Wikiprojekt Polityka

Konstytucja Keniiustawa zasadnicza Republiki Kenii uchwalona w 2010 roku. Zastąpiła ona konstytucję niepodległościową z 1963 roku. 6 maja 2010 roku została zatwierdzona przez prokuratora generalnego, a 4 sierpnia przeprowadzono referendum konstytucyjne[1]. 67% uprawnionych do głosowania Kenijczyków głosowało za uchwaleniem nowej konstytucji[2]. 27 sierpnia tego samego roku została ogłoszona[3].

Historia reform konstytucyjnych w Kenii

W historii Kenii dwa razy całkowicie zmieniono tekst konstytucji: 1969 i 2010 roku. W 1969 roku konstytucja niepodległościowa z 1963 roku została zastąpiona nowym tekstem, który umocnił poprawki wprowadzone już do systemu rządowego[4].

Zmiany te obejmowały: przejście z systemu federalnego na system unitarny, zamiana systemu parlamentarnego na system semiprezydencki z silną rolą prezydenta, utworzenie jednoizbowego parlamentu zamiast bikameralnego oraz ograniczenie ochrony karty praw. Po 1969 roku również wprowadzano zmiany w konstytucji, a największa miała miejsce w 1982 roku, kiedy wprowadzono system jednopartyjny[4].

Potrzeba na zmianę konstytucji, która wprowadziłaby bardziej demokratyczny system władzy, pojawiła się w latach 90. wraz z zakończeniem zimnej wojny i wprowadzeniem ustroju demokratycznego w innych państwach afrykańskich. System jednopartyjny zakończył się w 1991 roku, a pierwsze wybory prezydenckie odbyły się w 1992. Wezwanie do oceny i zmiany obecnej konstytucji zintensyfikowały się na przełomie lat 90. i 2000., pomagając w wygraniu wyborów opozycyjnej partii National Rainbow Coalition w wyborach parlamentarnych w 2002 roku. Po konsultacjach społecznych przyjęto małą konstytucję zwaną „Wersja robocza z Bomas” (z ang. „Bomas draft”; nazwa wzięła się od miejsca, w którym podpisano dokument)[4].

Jednak w projekcie nowej konstytucji tuż przed referendum w 2005 roku wniesiono poprawki, które doprowadziły do rozpadu ówczesnej koalicji. Frakcja rządowa Pomarańczowy Ruch Demokratyczny, kierowany przez Railę Odingę i wspierany przez KANU, doprowadziła do udanego głosowania na „nie” w stosunku do zmienionego projektu Bomasa (po wprowadzonych poprawkach zmieniono nazwę na „Wersja robocza z Wako”). Negocjacje utknęły w martwym punkcie, a próbę przełamania impasu politycznego podjęła się Unia Afrykańska za pomocą zespołu mediacyjnego kierowanego przez Kofiego Annana. Stało się to na początku 2008 roku po wybuchu gwałtownych zamieszek w Kenii[4].

Konstytucja Kenii była finalnym dokumentem wynikającym ze zmian wprowadzonych do jej projektu, napisanego przez Komitet Ekspertów. Dokument po raz pierwszy opublikowano dla wszystkich 17 listopada 2009 roku, aby społeczeństwo i parlament mogli debatować na końcowym tekstem konstytucji. Po 30 dniach konsultacji społecznych, przeanalizowaniu i dopisaniu poprawek dokument został przekazany pod głosowanie do parlamentu w dniu 8 stycznia 2010 roku. Komisja parlamentarna zgłosiła poprawki i dokument wrócił do Komitetu Ekspertów[5].

Po odrzuceniu 150 poprawek parlament jednogłośnie zatwierdził konstytucję w dniu 1 kwietnia 2010 roku. 7 kwietnia konstytucja została zatwierdzona przez prokuratora generalnego Wspólnoty Narodów, a 6 maja została oficjalnie opublikowana. W dniu 4 sierpnia odbyło się referendum konstytucyjne[1], w którym 67% Kenijczyków zagłosowało za nową konstytucją[2]. 27 sierpnia konstytucja została promulgowana.

Struktura władzy

Kluczowe zmiany proponowane w nowej konstytucji obejmowały następujące obszary:

  • Trójpodział władzy tj. niezależne władza wykonawcza, władza ustawodawcza i władza sądownicza;
  • Egzekutywa reprezentowana przez rząd powoływany przez prezydenta spośród członków parlamentu[6];
  • Legislatywa, czyli dwuizbowy parlament (Zgromadzenie Narodowe i Senat), reprezentują wszystkich obywateli[6];
  • Sądownictwo niezależne od pozostałych władz[6];
  • Decentralizacja władzy, rządy centralny i rządy lokalne[7];
  • Została zniesiona dyskryminacja ze względu na płeć, a także obywatel, który będzie posiadał drugie obywatelstwo nie straci obywatelstwa kenijskiego[7].

Przypisy

  1. a b Kenya referendum date set, „Daily Nation” [dostęp 2017-08-17] [zarchiwizowane z adresu 2012-09-03] (ang.).
  2. a b Mariama Diallo, New Kenyan Constitution Ratified, „VOA” [dostęp 2017-08-17] [zarchiwizowane z adresu 2010-08-27] (ang.).
  3. Institutional Reform in the New Constitution of Kenya, „International Center for Transitional Justice”, 21 kwietnia 2011 [dostęp 2017-08-17].
  4. a b c d Preston Chitere i inni, Kenya Constitutional Documents: A Comparative Analysis, „CMI Report”, R 2006: 5, 2006 [dostęp 2017-08-17] (ang.).
  5. Committee of Experts on Constitutional Review Official Website [online], 30 grudnia 2011 [dostęp 2017-08-18] [zarchiwizowane z adresu 2011-12-30].
  6. a b c Kenia. Ustrój polityczny, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2017-08-18].
  7. a b Const2010 [online], www.kenyalaw.org [dostęp 2017-08-18] [zarchiwizowane z adresu 2018-06-07].

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się