Konstantyn Ipsilanti
Ilustracja
Konstantyn Ipsilanti - obraz w ateńskim Muzeum Historycznym, autor nieznany
hospodar Mołdawii
jako Konstantyn VII
Okres

od 1799
do 1801

hospodar Wołoszczyzny
jako Konstantyn VI
Okres

od 1802
do 1806

Dane biograficzne
Data śmierci

27 czerwca 1816

Ojciec

Aleksander Ipsilanti

Konstantyn Ipsilanti, w publikacji Marinosa Bretosa z roku 1863

Konstantyn Ipsilanti[a] (rum. Constantin Ipsilanti; gr. Κωνσταντίνος Υψηλάντης / Konstantinos Ipsilantis; zm. 1816) – hospodar Wołoszczyzny, w latach 1802–1806 i 1806–1807, jako Konstantyn VI, oraz hospodar Mołdawii, w latach 1799–1801, jako Konstantyn VII, z rodu Ipsilantisów.

Życiorys

Był synem hospodara wołoskiego i mołdawskiego Aleksandra Ipsilantisa, pochodził z arystokratycznej rodziny Greków fanariockich. W 1799 został na krótko osadzony na tronie mołdawskim. Gdy w 1802 został zawarty układ turecko-rosyjski, na mocy którego hospodarowie mołdawscy i wołoscy mieli być wspólnie zatwierdzani przez oba mocarstwa na siedmioletnie okresy, właśnie Konstantyn został hospodarem Wołoszczyzny. Ufając w potęgę Rosji, zmierzał do uniezależnienia Wołoszczyzny od Turcji, wskutek czego, w 1806, po interwencji ambasadora Francji, Ipsilantis został odwołany przed upływem kadencji. Stało się to jedną z przyczyn wybuchu wojny rosyjsko-tureckiej. Konstantyn schronił się w imperium rosyjskim, po czym wrócił z Petersburga do Bukaresztu z wojskiem rosyjskim. Wojnę wykorzystać chciał do utworzenia niezależnego państwa rumuńskiego pod swą władzą absolutną[1]. W efekcie sporu z bojarami i rosyjskim dowództwem wycofał się do Kijowa, gdzie od 1807 zamieszkał w pałacu, nabytym od wojskowego komendanta Św. Ławry, odtąd nowym rodzinnym domu Ipsilantich[2]. Jego starszy syn Aleksander(Aleksandros) Ipsilantis, generał rosyjski, zarazem czołowa postać stowarzyszenia Filiki Eteria, stanął na czele antytureckiego, grecko-rumuńskiego powstania 1821. Młodszy z synów, Dimitrios Ipsilantis absolwent rosyjskich i francuskich uczelni wojskowych i także wysoki oficer rosyjski, wziął udział w wojnie o niepodległość Grecji (od roku 1821), gdzie dwukrotnie powierzano mu naczelne dowództwo.

Konstaninos zmarł 27 czerwca 1816 r., pochowano go w Kijowie, w cerkwi św. Jerzego. Po zniszczeniu tej cerkwi jego pomnik nagrobny, uznawany za dzieło o szczególnej wartości artystycznej, przeniesiono do soboru Mądrości Bożej, a następnie do soboru Zaśnięcia Matki Boskiej. W roku 1941 pomnik uległ zniszczeniu w wyniku eksplozji. W latach 1952–1954 zebrano fragmenty szczątków zmarłego. W 1995, z inicjatywy Swetłany Mazarati, ukraińskiego naukowca pochodzenia greckiego rozpoczęto prace nad rekonstrukcją pomnika nagrobnego. W czerwcu 1997 roku w Kijowie odsłonięto cenotaf Konstantinosa Ipsilantisa[2].

Uwagi

  1. Prawidłowa gramatycznie i transkrypcyjnie pisownia nazwiska to Ipsilantis, jednak w polskiej literaturze historycznej występuje też wersja Ipsilanti (Ypsylanti), por. np. J. Demel, Historia Rumunii, M. Żywczyński, Historia powszechna 1789-1870.

Przypisy

  1. J. Demel, Historia Rumunii, 1986, wyd. II, s. 242-243.
  2. a b Υψηλάντης Δημήτριος (1793-1832), w: Argolikos Archival Library History and Culture

Bibliografia

  • J. Demel, Historia Rumunii, Wrocław 1970

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się