Urodził się w Gdańsku, a nie w Wolbromiu jak błędnie podają niektóre źródła (aczkolwiek jego rodzina wywodziła się z Wolbromia). Jego ojciec był śpiewakiem w chórze Opery Bałtyckiej, a matka pianistką-korepetytorką solistów w tymże teatrze[1].
Trudno powiedzieć czy od dziecka marzyłem o wielkiej karierze skrzypka. Rodzice byli muzykami w związku z tym wypadało, żebym i ja zaczął się uczyć. Nastąpiło to stosunkowo późno, bo początki nauki w szkole muzycznej przypadły na moment mojego uczęszczania do III klasy szkoły podstawowej. Miałem 8 i pół roku jak zacząłem grać, ale uznano mnie za utalentowanego, więc tak już zostało
Naukę gry na skrzypcach rozpoczął w wieku ośmiu lat u Ludwika Gbiorczyka, będąc uczniem III klasy Szkoły Podstawowej nr. 14 w Gdańsku, na Siedlcach[3]. Po raz pierwszy wystąpił publicznie, w wieku 12 lat – 15 listopada 1959 w sali średniej szkoły muzycznej w Gdańsku-Wrzeszczu, z koncertem – recitalem, podczas którego wykonał utwory Mozarta, Młynarskiego, Corellego. Dochód z tego recitalu został przeznaczony na budowę 1000 szkół[4].
Uznany za utalentowanego ucznia pierwszy raz w życiu w szkolnych, konkursowych szrankach wystąpiłem podczas Ogólnopolskich Przesłuchań Szkół Muzycznych we Wrocławiu w roku 1958 i swój występ zakończyłem miejscem w czwartej dziesiątce. Dwa lata później na podobnej imprezie w Bydgoszczy byłem siedemnasty. W 1962 podczas III Ogólnopolskich Przesłuchań uczniów sekcji skrzypiec Szkół Muzycznych II stopnia w Krakowie grałem m.in. J.Haydna Koncert C-dur cz.I, Sonatę g-moll Bacha i zająłem miejsce trzecie. Czyli było coraz lepiej choć nie byłem tak zwanym cudownym dzieckiem.
Konstanty Andrzej Kulka
Jako uczestnik szkolnych przesłuchań został zauważony przez Tadeusza Wrońskiego, który był pod wrażeniem gry młodego muzyka:
tak zagranego „Moto perpetuo” Paganiniego nie usłyszymy przez następne pięćdziesiąt lat
Naukę kontynuował w Państwowym Liceum Muzycznym u jednego z najwybitniejszych polskich pedagogów wiolinistyki Stefana Hermana, a następnie studiował w jego klasie w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Gdańsku[5]. Już jako 17-letni student wystąpił po raz pierwszy z orkiestrą symfoniczną i uzyskał dyplom z wyróżnieniem specjalnym na Międzynarodowym Konkursie Skrzypcowym im. Niccolò Paganiniego w Genui.
Przełomowym momentem jego kariery było zwycięstwo w 1966, w Międzynarodowym Konkursie Radia Niemieckiego ARD w Monachium[6]. Koncertował na obu półkulach (wszystkie kraje Europy, USA, Ameryka Południowa, Japonia, Australia). Od 1968 występował w duecie z Jerzym Marchwińskim oraz uprawiał też kameralistykę wraz ze Stefanem Kamasą, Romanem Jabłońskim i Jerzym Marchwińskim jako członek Kwartetu Polskiego Radia i Telewizji. 26 marca 1971 uzyskał dyplom ukończenia studiów wyższych z wynikiem bardzo dobrym z najwyższym wyróżnieniem[7].
Od 1994 jest profesorem i Kierownikiem Katedry Instrumentów Smyczkowych na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie oraz wykładowcą kursów mistrzowskich. Profesor wizytujący gdańskiej Akademii Muzycznej[8].
Zasiada w jury w wielu prestiżowych konkursach skrzypcowych m.in. w 2006 w Międzynarodowym Konkursie Skrzypcowym im. Josepha Joachima[9] oraz wielokrotnie jako przewodniczący i członek Międzynarodowego Konkursu Młodych Skrzypków im. Karola Lipińskiego i Henryka Wieniawskiego w Lublinie[10] oraz Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu[11].
W 2010 ukazała się książka wydana pod patronatem Prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza, z cyklu wywiadów ze znanymi gdańszczanami, Barbary Kanold Spłacam dług. Jest to swoisty zapis rozmowy, jaką publicystka Gazety Wyborczej Trójmiasto przeprowadziła ze światowej sławy skrzypkiem Konstantym Andrzejem Kulką[12].
Dorobek
Wykonał ponad 2000 recitali i koncertów z towarzyszeniem orkiestry na całym świecie. Grał ze słynnymi orkiestrami, występował na festiwalach w Lucernie, Bordeaux, Berlinie, Brighton, Pradze, Barcelonie i in. Dokonał wielu nagrań płytowych, radiowych i telewizyjnych. Uprawiał również kameralistykę, bierze udział w wykonaniu i nagraniach polskiej muzyki współczesnej. Bierze udział w licznych tournée zagranicznych z polskimi orkiestrami. Jest głównie związany z Filharmonią Narodową. Współpracował m.in. z Berliner Philharmoniker, Chicago Symphony, London Symphony, English Chamber.
1964 – wyróżnienie na Międzynarodowym Konkursie im. N. Paganiniego w Genui,
1966 – I nagroda na Międzynarodowym Konkursie Radiowym w Monachium,
1969 – Nagrody Ministra Kultury i Sztuki III stopnia[19],
1973 – Nagroda II stopnia Ministra Kultury i Sztuki za osiągnięcia wirtuozowskie w grze skrzypcowej[20],
1976 – nagroda Ministra Spraw Zagranicznych „za wybitne zasługi w propagowaniu kultury polskiej za granicą”[21],
1981 – nagroda „Grand Prix du Disque” za nagranie płytowe dwóch koncertów skrzypcowych Karola Szymanowskiego dla Wytwórni EMI,
1999 – nagroda Fryderyka w kategorii: Muzyka dawna, za album Antonio Vivaldi - Cztery pory roku (Konstanty Andrzej Kulka - skrzypce, Kwartet Prima Vista, Jerzy Dybał - kontrabas, Władysław Kłosiewicz - klawesyn), DUX[22],
2001 – nagroda Fryderyka w kategorii: Muzyka Orkiestrowa za płytę Mieczysław KARŁOWICZ – Koncert skrzypcowy, Odwieczne pieśni op. 10,
2002 – nagroda Fryderyka w kategorii: Muzyka kameralna, za album Ignacy Jan Paderewski - Utwory na skrzypce i fortepian (Konstanty Andrzej Kulka - skrzypce, Waldemar Malicki - fortepian), DUX[22],
2007 – Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury[24],
2017 – doktor honoris causa Akademii Muzycznej w Gdańsku[31].
Nagrania
Płyty LP
1969 – Bach* / Konstanty Andrzej Kulka – Sonatas For Solo Violin
Quartet in A major op. 26 (Kulka Konstanty Andrzej - skrzypce; Kamasa Stefan - altówka ; Jabłoński Roman - wiolonczela ; Marchwiński Jerzy - fortepian), Muza Polskie Nagrania[32]
Symphonie espagnole Op. 21. Introduction et rondo capriccioso Op. 28 (Kulka Konstanty Andrzej - skrzypce; Wielka Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia pod dyr. Kazimierza Korda), Muza Polskie Nagrania[33]
Płyty CD
Bach Koncerty skrzypcowe, BWV, Vivaldi Koncert na dwoje skrzypiec RV 522, CD Accord
1988 – Karłowicz Koncert skrzypcowy A-dur op. 8, Olympia
1989 – Penderecki Koncert skrzypcowy, Polskie Nagrania
2007 – Chopin: The Pearls of Polish Music - Masterpieces of Polish Chamber Music (Konstanty Andrzej Kulka, Krzysztof Jabłoński, Tomasz Strahl), Independent Digital
2012 – Brahms Lutosławski (Jabłoński Roman, Kulka Konstanty Andrzej, Esztenyi Szabolcs), Warner Music Poland, data nagrania 1976
2012 – Słynne dzieła muzyki klasycznej (Nieman Barbara, Szostek-Radkowa Krystyna, Ochman Wiesław, Mróz Leonard, Solista: Kulka Konstanty Andrzej), Warner Music Poland, data nagrania 1970
2012 – Czajkowski: Violin Concerto in D Major (Orkiestra Filharmonii Śląskiej, Solista: Kulka Konstanty Andrzej), DUX
↑Gaba Kulka się dopiekła. 2009. [dostęp 2015-07-02].
Bibliografia
Jan Wojnowski: Wielka encyklopedia PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 576, ISBN 83-01-13357-0, 9788301133573
Elżbieta Dziębowska, Zofia Lissa: Encyklopedia muzyczna PWM: część biograficzna, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1997, s. 232, ISBN 83-224-0112-4, 9788322401125
Bartłomiej Kaczorowski: Nowa encyklopedia powszechna PWN, Tom 4, Wydawnictwo Nauk. PWN, 2004, s. 715, ISBN 83-01-14183-2, 9788301141837
Biogram na stronie Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie
Marta Arasimowicz: Mały ilustrowany leksykon, Wydawnictwo naukowe PWN, 1997, s. 638, ISBN 83-01-12186-6, 9788301121860
Konstanty Andrzej Kulka POLMIC
Linki zewnętrzne
Konstanty Andrzej Kulka, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 2024-03-21].
Prof. Konstanty Andrzej Kulka, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2010-03-06].[martwy link]
Konstanty Andrzej Kulka na filmpolski.pl
Konstanty Andrzej Kulka na e-teatr.pl. e-teatr.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-03)].
Wirtuoz z wiertarką
Konstanty Andrzej Kulka na ninateka.pl
Film: Konstanty Andrzej Kulka – Polskie Radio S.A., Narodowy Instytut Audiowizualny, 2014. archiwum.nina.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-04)].
Konstanty Andrzej Kulka na zdjęciach w bibliotece Polona
