Koncert noworoczny Filharmoników Wiedeńskich (niem. Neujahrskonzert der Wiener Philharmoniker) – rokroczna inicjatywa muzyczna, zapoczątkowana przez Josepha Goebbelsa, ministra propagandy i oświecenia publicznego III Rzeszy, (po anschlusie Austrii w 1938), który chciał uczynić nazistowski już wtedy Wiedeń miastem kultury i muzyki. W 1938 roku Filharmonicy Wiedeńscy byli już „oczyszczeni z Żydów” (judenrein) – orkiestra pozbyła się kilkunastu muzyków „niewłaściwego pochodzenia”, a w 1942 roku na stu dwudziestu trzech członków orkiestry sześćdziesięciu należało do NSDAP. Koncert jest wykonywany przez Filharmoników Wiedeńskich od 31 grudnia 1939 roku (sylwester 1939)[1].
Koncert poświęcony jest głównie kompozytorom z rodziny Straussów (Johannom Straussom ojcu i synowi, oraz Józefowi i Eduardowi), ale zawiera także utwory innych kompozytorów. Sam koncert wzbogacany bywa występami zespołu baletowego Opery Wiedeńskiej, a także pewnymi elementami żartobliwymi[2], w tym z udziałem publiczności inspirowanej przez dyrygenta. Od 1959 transmitowany jest, w ramach odpowiednio Euroradia oraz Eurowizji, przez liczne stacje radiowe i telewizyjne. W Polsce koncert transmitowany jest przez Program Drugi Polskiego Radia, Program Drugi Telewizji Polskiej, oraz TVP Kultura. Wieloletnim komentatorem transmisji telewizyjnej był Bogusław Kaczyński. Pierwszy raz koncert wykonany był w sylwestra 1939, następne – począwszy od roku 1941 odbywały się w Nowy Rok. Tradycyjnie wykonywane są podczas tego koncertu walc „Nad pięknym modrym Dunajem” (od 1945) i „Marsz Radetzky’ego” (od 1946[3]). Sala koncertowa przystrajana jest kwiatami. W latach 1980–2013 były one przekazywane w darze z włoskiego miasta San Remo, zaś od 2014 pochodzą one z ogrodów miejskich Wiednia.
Koncert w 2021 odbył się bez udziału publiczności z powodu pandemii COVID-19 i był jak dotąd jedynym takim koncertem noworocznym[4].
Miejsca w Filharmonii na Koncert Noworoczny rezerwowane są nie mniej niż rok naprzód. W rzeczywistości odbywają się trzy koncerty o takim samym repertuarze. Najsłynniejszy z nich to Koncert Noworoczny (1 stycznia), wcześniej ma miejsce Koncert Sylwestrowy (31 grudnia), a 30 grudnia ma miejsce koncert próbny. Na każdy z powyższych koncertów można wylosować bilety, jedynym warunkiem jest wypełnienie odpowiedniego formularza na stronie Filharmoników Wiedeńskich. Formularz taki pojawia się w styczniu bądź lutym na rok przed daną serią „koncertów noworocznych”. Formularz jest dostępny w języku niemieckim i angielskim. Na każdy z trzech wymienionych koncertów należy wypełnić osobny formularz. Ceny biletów zależą od rodzaju koncertu. Bilety na koncert noworoczny wahają się od 35 do 1200 euro, za koncert sylwestrowy – od 25 do 860 euro, a za koncert próbny – od 20 do 495 euro[5]. Osoby, którym powiedzie się w trakcie losowania, otrzymują w lutym lub marcu listowne zawiadomienie o wygranych biletach, należy zapłacić za nie przelewem do końca czerwca danego roku. Osoby, którym się nie powiodło, otrzymują zawiadomienie drogą elektroniczną (e-mail).
Clemens Krauss, 1939, 1941–1945, 1948–1954 Josef Krips, 1946–1947 Willi Boskovsky, 1955–1979
Lorin Maazel, 1980–1986, 1994, 1996, 1999, 2005 Herbert von Karajan, 1987
Claudio Abbado, 1988, 1991 Carlos Kleiber, 1989, 1992
Zubin Mehta, 1990, 1995, 1998, 2007, 2015 Riccardo Muti, 1993, 1997, 2000, 2004, 2018, 2021, 2025 (planowany) Nikolaus Harnoncourt, 2001, 2003
Seiji Ozawa, 2002
Mariss Jansons, 2006, 2012, 2016
Georges Prêtre, 2008, 2010
Daniel Barenboim, 2009, 2014, 2022 Franz Welser-Möst, 2011, 2013, 2023
Gustavo Dudamel, 2017
Christian Thielemann, 2019, 2024 Andris Nelsons, 2020Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.