| |||||
| Systematyka[1][2] | |||||
| Domena | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo | |||||
| Podkrólestwo | |||||
| Nadgromada | |||||
| Gromada | |||||
| Podgromada | |||||
| Nadklasa | |||||
| Klasa | |||||
| Nadrząd | |||||
| Rząd | |||||
| Rodzina | |||||
| Rodzaj | |||||
| Gatunek |
kolibło egipskie | ||||
| Nazwa systematyczna | |||||
| Balanites aegyptiaca (L.) Delile Descr. Egypte, Hist. nat. 221, t. 28, fig. 1. 1813-1814 ("1812")[3] | |||||
| |||||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5] | |||||
 | |||||
Kolibło egipskie (Balanites aegyptiaca (L.) Delile) – gatunek drzewa z rodziny parolistowatych (Zygophyllaceae). Występuje naturalnie w Afryce i Azji Zachodniej.
Rośnie naturalnie w Botswanie, Namibii, Angoli, Zimbabwe, Mozambiku, Tanzanii, Rwandzie, Ugandzie, Kenii, Somalii, Erytrei, Etiopii, Sudanie, Czadzie, Nigrze, Nigerii, Togo, Ghanie, Burkinie Faso, na Wybrzeżu Kości Słoniowej, w Mali, Gwinei, Senegalu, Mauretanii, Algierii, Libii, Egipcie, Jordanii, Arabii Saudyjskiej oraz Jemenie[3].
Drzewo o wysokości do 6 m i zmiennym pokroju. Posiada ciernie o długości do 3 cm. Ulistnienie naprzeciwległe, liście skórzaste, brązowozielone. Owocem jest pestkowiec o długości do 3 cm. Dojrzały jest brązowy i pokryty siwym kutnerem[6]. Owoc zawiera jedno nasiono. Wytwarza owoce nawet w latach suchych[7].
Najczęściej spotykany jest na suchych, półsuchych lub nieznacznie wilgotnych sawannach. Dobrze rośnie w dolinach rzek, w zagłębieniach oraz na zboczach skalistych wzgórz. Rośnie zazwyczaj na wysokości 300–2000 m n.p.m. oraz na obszarach, gdzie suma rocznych opadów waha się pomiędzy 200–800 mm[7].
Roślina ta nie jest wymagająca ze względu na glebę. Może rosnąć na podłożu piaszczystym, piaszczysto-gliniastym, gliniastym, żwirowym, kamienistym, na iłach czy też madach[7].
Z punktu widzenia ekologicznego jest to gatunek dość oporny na zagrożenia. Wytrzymuje sporadyczne powodzie i rośnie w różnych warunkach klimatycznych. Nie toleruje jedynie długotrwałych podtopień. Wykazuje dobrą tolerancję na suszę. Nie jest uszkadzany podczas pożarów traw (z wyjątkiem młodych drzew). Młode rośliny są dość oporne na termity, ale ich liście mogą być uszkadzane przez motyle Bunaea alcinoe z rodziny pawicowatych (Saturniidae)[7].
Może być rozmnażane wegetatywnie poprzez sadzonki z korzeni[7]. Ukorzenia się bardzo łatwo i często wykorzystywane jest do sadzenia żywopłotów[6].
Roślina ma liczne zastosowania[3][6]:
Owoce są także stosowane w leczeniu chorób wątroby i śledziony. Korzenie służą przeciw bólom brzucha oraz jako środek przeczyszczający. Żywica z drewna wymieszana z kaszą kukurydzianą pomaga w leczeniu dolegliwości w klatce piersiowej[7].
Ze sfermentowanych owoców wytwarza się napoje alkoholowe[7].
Drewno tego gatunku ma ciężki twardziel. Jest trwałe i odporne na insekty. Wykonuje się z niego narzędzia i artykuły domowe, takie jak łyżki, narzędzia rolnicze, służy do budowy okrętów. Jest także cenionym materiałem opałowym, gdyż prawie nie wytwarza dymu, a jego wartość opałowa wynosi 4600 kcal/kg[7][6].
W czasach biblijnych kolibło rosło naturalnie i było także uprawiane w Palestynie i w Egipcie. Badacze roślin biblijnych rozpoznają go w kilku cytatach Biblii. W Księdze Jeremiasza (Jr 8,22; Jr 46,11; 51,8) jest wymienione jako środek dezynfekujący otwarte rany, co zgadza się z właściwościami ekstraktu z owoców tej rośliny. Prawdopodobnie ekstrakt ten był też wśród darów przeznaczonych dla Józefa w Egipcie (Rdz 43,11) oraz wśród towarów kupców izmaelskich (Rdz 37,25)[6].
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.
