Kodeks zamojski
Ilustracja
Karta 20v – początek Kroniki Galla Anonima
Oznaczenie

Rps BOZ 28

Data powstania

XIV/XV w.

Język

łaciński, polski

Rozmiary

25,5x17,5cm

Liczba kart

98

Miejsce przechowywania

Biblioteka Narodowa w Warszawie

Multimedia w Wikimedia Commons

Kodeks zamojski (łac. Chronicae et annales Poloniae) – manuskrypt z XIV/XV w., zawierający najstarszy znany odpis Kroniki Galla Anonima, a także inne źródła do historii Polski, przechowywany w Bibliotece Narodowej[1].

Historia

Dokładny czas powstania manuskryptu nie jest znany, ukończono go jednak przed 1427[1]. Nie wiadomo również, kto zdecydował o doborze tekstów[1]. Prawdopodobnie w latach 1425–1515 księga należała do rodziny Łaskich[1]. Przed 1448 kodeks wypożyczył Sędziwoj z Czechła, który udostępnił go Janowi Długoszowi[2]. Długosz wykorzystał informacje zawarte w Kronice Galla Anonima oraz Roczniku Traski w trakcie pisania swoich Roczników[1].

Kolejne informacje o manuskrypcie pochodzą z 1848, kiedy to historyk Wacław Aleksander Maciejowski odnalazł go w Bibliotece Ordynacji Zamojskiej[1]. Pod koniec 1944 został wywieziony z Warszawy i ukryty w kolegiacie łowickiej[1]. Manuskrypt jest dostępny on-line w Cyfrowej Bibliotece Narodowej „Polona”[2].

Opis

Kodeks ma szczególną wartość dla kultury polskiej ze względu na swoją zawartość – znajduje się w nim najstarszy znany odpis Kroniki Galla Anonima, a także inne źródła do historii Polski[1].

Zawartość kodeksu[3][1]:

  1. karty 1r–20r: Vita Alexandri regis (excerptum ex Chronica Frutolfi de Michelsberg)
  2. karty 20v–54v: Gallus Anonymus, Chronica et gesta ducum sive principum Poloniae
  3. karta 54r: Spominki krakowskie z lat 1439, 1437–1447
  4. karty 55r–64r: Vita sancti Stanislai (w wersji powstałej prawdopodobnie około 1312)
  5. karty 64r–74v: Miracula sancti Stanislai
  6. karty 74v–89r: Rocznik Traski (doprowadzony do 1340 r., uzupełniony i poprawiony przez Długosza)
  7. karty 89v–90r: Spominki krakowskie z lat 1410, 1434, 1437–1450, 1471
  8. karty 90r–96v: Chronica Ungarorum
  9. karty 96v–97r: Spominki o Łaskich
  10. karta 97r: Pieśń o zabiciu Andrzeja Tęczyńskiego

Ponadto na karcie I ochronnej znajduje się dokument pergaminowy wystawiony w sprawie kapituły krakowskiej z 1315[3].

Manuskrypt, wykonany na pergaminie, ma wymiary 25,5x17,5cm[1]. Składa się z 98 kart[1]. Główna partia manuskryptu spisana została w dwóch kolumnach[1]. Tekst dekorowany jest inicjałami, ozdobnikami i rubrykami wykonanymi czerwoną farbą[1]. W XX w. dodana została do niego skórzana oprawa[1].

  • Karta 20v – Kronika Galla Anonima
    Karta 20v – Kronika Galla Anonima
  • Karta 54v – Spominki krakowskie
    Karta 54v – Spominki krakowskie
  • Karta 55r – Vita sancti Stanislai
    Karta 55r – Vita sancti Stanislai
  • Karta 64r – Miracula sancti Stanislai
    Karta 64r – Miracula sancti Stanislai
  • Karta 75r – Rocznik Traski
    Karta 75r – Rocznik Traski
  • Karta 90r – Chronica Ungarorum
    Karta 90r – Chronica Ungarorum
  • Karta 96v – Spominki o Łaskich
    Karta 96v – Spominki o Łaskich
  • Karta 97v – Pieśń o zabiciu Andrzeja Tęczyńskiego
    Karta 97v – Pieśń o zabiciu Andrzeja Tęczyńskiego

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n Kronika Galla Anonima. Kodeks zamojski. W: Nad złoto droższe. Skarby Biblioteki Narodowej (wersja elektroniczna). Warszawa: Biblioteka Narodowa, 2003. ISBN 83-7009-433-3. [dostęp 2020-11-07].
  2. ↑ a b Chronicae et annales Poloniae. Polona. [dostęp 2020-11-09].
  3. ↑ a b Inwentarz rękopisów do połowy XVI wieku w zbiorach Biblioteki Narodowej. Warszawa: Biblioteka Narodowa, 2012, s. 34. ISBN 978-83-7009-619-9.

Linki zewnętrzne

  • Chronicae et annales Poloniae w bibliotece Polona

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się