Era
|
Okres (lat temu)
|
Epoka (lat temu)
|
Środowisko abiotyczne
|
Środowisko biotyczne
|
Kenozoik
|
czwartorzęd (2,58 mln do dziś)
|
holocen (11700 b2k do dziś)[1]
|
Ocieplenie klimatu, zanik lądolodów kontynentalnych na półkuli północnej (skandynawskiego w Europie i laurentyjskiego w Ameryce Płn.), powstanie Bałtyku.
|
Intensywny rozwój społeczności ludzkiej, wyginięcie wielkich ssaków
|
plejstocen (2,58 mln – 11700 b2k)
|
Cykliczne zmiany klimatu (glacjały i interglacjały), wielokrotne transgresje lądolodów kontynentalnych.
|
Pojawienie się Homo sapiens i olbrzymich ssaków plejstoceńskich.
|
neogen (23,03 mln – 2,58 mln)
|
pliocen (5,333 mln – 2,58 mln)
|
Morze Śródziemne odzyskuje połączenie z Oceanem Atlantyckim, powstaje Przesmyk Panamski
|
Wymieranie lasów, rozprzestrzenienie trawożernych kopytnych.
|
miocen (23,03 mln – 5,333 mln)
|
Orogeneza alpejska – powstają Alpy, Andy i Himalaje, powstanie Morza Śródziemnego
|
Stepowienie dużych obszarów. Istnieje już większość obecnych rodzin ptaków i ssaków.
|
paleogen (65 mln – 23,03 mln)
|
oligocen (33,9 mln – 23,03 mln)
|
Duża aktywność wulkaniczna
|
Pojawiają się jeleniowate, ewoluują pierwsze naczelne
|
eocen (56,0 mln – 33,9 mln)
|
Oddzielenie się Ameryki Północnej od Europy i Ameryki Południowej od Antarktydy.
|
Pojawia się wiele występujących do dziś rzędów gadów i ssaków.
|
paleocen (66,0 mln – 56,0 mln)
|
Strefy subtropikalne sięgają do regionów polarnych
|
Ssaki archaiczne
|