Karta praw Stanów Zjednoczonych

Karta praw Stanów Zjednoczonych (ang. United States Bill of Rights) – pierwsze dziesięć poprawek do Konstytucji Stanów Zjednoczonych, które zostały uchwalone 25 września 1789, a weszły w życie 15 grudnia 1791, po dłuższym okresie ratyfikacji przez poszczególne stany.

Zagwarantowały one podstawowe swobody i wolności obywatelskie, w tym prawo do własności prywatnej, wolności wyznania i sumienia oraz prasy, ochrony oskarżonego w procesie karnym, prawo do swobodnego pokojowego gromadzenia się oraz kierowania skarg do władz, prawo do posiadania i noszenia broni. Nie spisano jednak równości wobec prawa – było to spowodowane istniejącym i legalnym niewolnictwem, które utrzymało się w Stanach Zjednoczonych do roku 1865 (13. poprawka).

Za autora poprawek uznaje się Jamesa Madisona – jednego z ojców amerykańskiej konstytucji. Poprawki nawiązywały do angielskiej Deklaracji praw z 1689 oraz do Deklaracji praw Wirginii z 12 czerwca 1776.

W 1941 prezydent Franklin Delano Roosevelt ogłosił 15 grudnia dniem Karty praw Stanów Zjednoczonych.

Przebieg ratyfikacji Karty[1]

Kopie

Karta posiada 14 odręcznych kopii – jedną dla Kongresu, pozostałe dla 13 stanów. Kopie sporządzone dla Georgii, Marylandu, Nowego Jorku i Pensylwanii nie istnieją lub są niezidentyfikowane. Kopia dla stanu Nowy Jork została zniszczona w czasie pożaru, a dla Pensylwanii zaginęła w XIX wieku. Dwa nieokreślone egzemplarze z czterech brakujących ocalały i znajdują się w Archiwum Narodowym w Waszyngtonie oraz Bibliotece Publicznej Nowego Jorku. Są to prawdopodobnie egzemplarze dla Georgii i Marylandu.

Kopia sporządzona dla Karoliny Północnej została skradziona przez żołnierzy Unii w kwietniu 1865, a została odnaleziona i zwrócona 140 lat później, w 2005 roku, przez Roberta Kinga Wittmana, agenta Federalnego Biura Śledczego.

Bibliografia

  • Jan Baszkiewicz: Władza. 2009.
  • Michał Sczaniecki: Powszechna historia państwa i prawa. Wyd. 9, LexisNexis.

Przypisy

  1. The Constitution of the United States as Amended, 2007, s. 13 (s. 19 dokumentu PDF), ISBN 978-0-16-079091-1 [dostęp 2023-01-17].

Linki zewnętrzne

  • Oryginalny tekst United States Bill of Rights Wikisource (ang.)

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się