Großadmiral | |
Data i miejsce urodzenia |
5 września 1860 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
7 kwietnia 1933 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1877–1918 |
Siły zbrojne | |
Odznaczenia | |
Karol Stefan Habsburg-Lotaryński (niem. Karl Stephan Eugen Viktor Felix Maria von Habsburg-Lothringen, ur. 5 września 1860 w Židlochovicach, zm. 7 kwietnia 1933 w Żywcu) – austriacki arcyksiążę z cieszyńsko-żywieckiej linii Habsburgów, tytularny książę cieszyński w latach 1930-1933.
Kandydat państw centralnych na króla polskiego w 1918 roku.
Urodził się 5 września 1860 roku w Židlochovicach. Jego rodzicami byli Karol Ferdynand Habsburg i jego żona arcyksiężniczka Elżbieta. Po śmierci ojca został adoptowany i był wychowywany przez stryja, arcyksięcia Albrechta Fryderyka[1]. Był bratem m.in. arcyksięcia Fryderyka Marii Habsburga, ostatniego księcia cieszyńskiego. Został skierowany do służby w marynarce wojennej. Po dwóch latach nauki w cesarskiej akademii morskiej otrzymał w 1879 roku patent oficerski. Rozpoczął służbę na morzu i wspinał się po szczeblach kariery. Był członkiem założycielem Cesarskiej i Królewskiej Eskadry Jachtowej[2]. Uchodził za człowieka o nowoczesnych przekonaniach.
Miał sprecyzowane poglądy polityczne. Wyrażał nadzieję, że wybijające się na niepodległość nowo powstałe narody staną się habsburskimi krajami koronnymi, zaspokajającymi lokalne aspiracje, ale należącymi do pokojowego i rozkwitającego imperium[3]. Dla każdego ze swoich synów widział miejsce w hierarchii habsburskich rządów. Po śmierci arcyksięcia Albrechta odziedziczył galicyjski majątek. Dwa zamki w Żywcu miały własne włości: czterdzieści tysięcy hektarów lasów. Arcyksiążę odziedziczył Browar Arcyksiążęcy, który jego stryj założył w 1865 roku[4]. Dokonał w nim wielu nowych inwestycji, kupując nowoczesne wyposażenie, instalując oświetlenie elektryczne, nabywając wagony kolejowe[5]. Odszedł ze służby w marynarce.
Gospodarując w Żywcu rozbudował zamek. Dobudował nowe skrzydło. Prace renowacyjne związane z przebudową nowego zamku prowadził między innymi Karol Stryjeński. Ostatnią przebudowę zamku prowadził w 1911 roku Leopold Simony. Arcyksiążę zamówił nową kolekcję obrazów, którymi obwiesił ściany i korytarze. Przy wprowadzaniu zmian korzystał z pomocy polskich artystów z Galicji. Oddawał się swoim zamiłowaniom i nowym hobby. Kolekcjonował samochody. Odbywał próbne jazdy po całej Europie. W 1910 roku zorganizował Zjazd Automobili. Ściągnął do Żywca zmotoryzowaną szlachtę monarchii habsburskiej. Wiele czasu poświęcał rodzinie. Dbał o wychowanie dzieci. 4 maja 1914 roku kupił zespół pałacowy w Rajczy[6][7][8].
W dwudziestoleciu międzywojennym był uznawany przez polskie środowisko monarchistyczne za odpowiedniego kandydata do korony (w czasie I wojny światowej był poważnym kandydatem na monarchę Królestwa Polskiego pod kontrolą Niemiec i Austro-Węgier). W 1907 roku arcyksiążę ogłosił polskość rodziny[9], natomiast na tronie ostatecznie nie zasiadł (m.in. z powodu sprzeciwu cesarza Karola)[10]. Był pierwszym Habsburgiem, który nauczył się polskiego. Zamieszkał w Galicji. Wydał dwie córki za polskich arystokratów. Renata wyszła za mąż w 1909 roku za księcia Hieronima Radziwiłła, który zmarł w 1945 roku w łagrze radzieckim koło Woroszyłowgradu. Mechtylda wyszła za mąż w 1913 roku za księcia Olgierda Czartoryskiego, zmarłego w 1977 roku w Rio de Janeiro. Karol Stefan kochał też muzykę polską, szczególnie Chopina. Był podobno znakomitym interpretatorem dzieł tego kompozytora.
W 1930 został tytularnym księciem cieszyńskim, po tym jak jego bratanek, książę Albrecht II Habsburg zrzekł się praw do tronu[11].
W 1886 poślubił swoją kuzynkę arcyksiężniczkę Marię Teresę Habsburg, z którą miał sześcioro dzieci, arcyksiążąt:
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.