Kamienica Pod Gryfami
Symbol zabytku nr rej. 103 z 5.12.1949, 104 z 5.12.1949, A/1602/142 z 15.02.1962[1]
Ilustracja
Kamienica pod Gryfami na wrocławskim Rynku
Państwo

 Polska

Miejscowość

Wrocław

Adres

Rynek 2

Ukończenie budowy

XVI wiek

Położenie na mapie Wrocławia
Mapa konturowa Wrocławia, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Kamienica Pod Gryfami”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Kamienica Pod Gryfami”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Kamienica Pod Gryfami”
Ziemia51°06′36,75″N 17°01′49,41″E/51,110208 17,030392

Kamienica Pod Gryfami (niem.: Haus Unter den Greifen) − kamienica na wrocławskim Rynku wybudowana około roku 1300[2].

Opis

Na krawędziach frontonu (szczytu) umieszczone są cztery pary zwierząt heraldycznych jako spływy wolutowe odnoszące się do fundatorów przebudowy, od góry:

  • pelikany
  • orły, które trzymają w łapach tarcze herbowe przedstawiające: lemiesz, który trzyma gryf w klejnocie herbu von Keltscha (na zewnątrz) oraz gwiazdę i półksiężyc z herbu Apolonii von Tarnau (do wewnątrz)
  • gryfy pochodzą z herbu rodu von Költsch
  • lwy pochodzące z herbu Wrocławia (który wywodzi się z herbu Królestwa Czech) lub z herbu Brugii, z której prawdopodobnie pochodził fundator przebudowy[3].

Nad portalem kartusze z herbami Konrada von Keltscha i jego żony, Apolonii von Tarnau[4].

Historia

  • 1587–1589 najwcześniejsza wzmianka o kamienicy, kiedy to została poddana przebudowie w stylu manieryzmu pod kierunkiem architekta Friedricha Grossa. Wtedy też powstał obecny portal dłuta Gerharda Hendrika.
  • XVII w. kolejna przebudowa, podczas której wydzielono sień ze sklepieniem o koszowym przekroju, a w dziedzińcu powstała arkada z toskańską kolumną wspierającą galerię pierwszego piętra. Zaadaptowano poddasze domu na pomieszczenia mieszkalne. Zmodernizowano również fasadę, ozdobiono ją malowidłami olejnymi. Pojawiły się lustra podokienne.
  • 1756 r. w wyniku renowacji odnowiono sztukatorską dekorację fasady i na nowo ją pomalowano.
  • 1762–1764 galeria na pierwszym i drugim piętrze otrzymała kutą żelazną balustradę.
  • 1825 r. w wyniku przebudowy oszklona została galeria pierwszego piętra, a kuta, ażurowa balustrada została omurowana. Fasada została częściowo zmieniona o detal empirowy.
  • 1935 r. w wyniku konserwacji został przywrócony manierystyczny wygląd fasady.
  • 1960 r. podczas remontu rozebrano oficyny oraz galerię drugiego piętra. Galerie z pierwszego piętra przekształcono w otwarty taras i przywrócono ażurową, barokową balustradę.

Od ok. 1681 r. budynek należał do spadkobierców Conrada Költscha, od 1761 właścicielem był Ernst Gottfried Stöckel, który w kamienicy prowadził instytucję dobroczynną o nazwie Költzische Fundation założoną w 1681 roku[5][6]. W XIX wieku właścicielem kamienicy była Issak Guffmann.

Do dziś zachowała się jedynie balustrada z pierwszego piętra z umieszczonym nazwiskiem właściciela (Stöckel), a w polach bocznych liczbami 17 i 64 odnoszącymi się do daty powstania balustrady. W pierwszej dekadzie XX wieku w budynku znajdowała się drukarnia książek Ferdinanda Goldsteina[7].

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
  2. Czerner 1976 ↓, s. 133.
  3. Zabytkowa kamienica w Rynku idzie do remontu. TuWrocław, 2012-08-27. [dostęp 2012-08-28]. (pol.).
  4. Kamienica Pod Gryfami. [dostęp 2023-11-09].
  5. Wielowiejski 2014 ↓, s. 26.
  6. Brzezowski 2005 ↓, s. 102.
  7. Łagiewski 2010 ↓, s. 212.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

  • Wratislaviae Amici - Pod Gryfami na starej i nowej fotografii
  • naszemiasto.pl: Kamienica, w której skarbów strzegą gryfy, czyli nr 2 na wrocławskim Rynku



Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się