Kamelia (Camellia L.) – rodzaj roślin z rodziny herbatowatych. Należy do niego ok. 215 gatunków[3]. Rośliny te występują we wschodniej i południowo-wschodniej Azji, nieliczne gatunki rosną w Himalajach i na Archipelagu Malajskim[4]. Na północy sięgają do południowej Korei i południowej Japonii[5]. Kamelie w naturze rosną zwykle w lasach i na skalistych, górskich zboczach, często nad strumieniami[6].
Rośliny z tego rodzaju uprawiane są od ponad tysiąca lat w Chinach i Japonii. Początkowo pozyskiwano olej z ich nasion (ceniona i od dawna uprawiana w tym celu jest kamelia olejodajna), później stały się popularne jako ozdobne (zwłaszcza kamelia japońska) i źródło surowca do zaparzania herbaty (herbata chińska)[6].
Morfologia
Pokrój
Zimozielone krzewy i drzewa osiągające maksymalnie do 15 m wysokości, często z korą gładką i czerwonawą[6].
Wyrastają w kątach liści zwykle pojedynczo, czasem zebrane po dwa lub trzy[5]), zazwyczaj są siedzące[6], ale u podrodzaju Thea szypułkowe i u tych roślin wsparte skrętoległymi przysadkami w liczbie 2–10, trwałymi lub odpadającymi, odmiennymi od 5 działek kielicha. W podrodzaju Camellia przysadki nie różnią się od działek i jest ich w sumie około 10[5]. Korona kwiatu składa się 5–8 (rzadko do 12) płatków, często u dołu zrastających się, w kolorze białym, czerwonym lub żółtym. Pręciki są liczne, wyrastają w 2–6 okółkach. Zalążnia jest górna, 3–5 komorowa[5].
Kulistawa[5], pękająca zwykle trzema klapami[6] (rzadziej z inną liczbą klap i komór od jednej do pięciu[5]) zdrewniała torebka z pojedynczymi, dużymi, zwykle kulistymi nasionami[6][5].
Rośliny ozdobne. Kamelie są jednymi z najbardziej popularnych roślin ozdobnych. Ogrodnicy wyhodowali ponad dwa tysiące kultywarów, głównie pochodzących z kamelii japońskiej[6]. Z powodu walorów ozdobnych cenione są także C. reticulata i kamelia mała. Przy krzyżowaniu gatunków w celu uzyskania atrakcyjnych odmian wykorzystywane są także: C. petelotii (żółty kolor kwiatów), C. oleifera (mrozoodporność), C. grijsii i C. lutchuensis (zapach)[5].
Nasiona kamelii cechują się dużą zawartością olejów. Oleje pozyskiwane są z nasion głównie kamelii olejodajnej[5], ale także: C. chekiangoleosa, C. drupifera, C. reticulata[5], kamelii japońskiej i małej[6].
Uprawa
Uprawa ogrodowa jest możliwa tylko w krajach o łagodnym klimacie i dużej wilgotności powietrza. W krajach o zimniejszym klimacie kamelie uprawiane są jako roślina doniczkowa lub szklarniowa. Rośliny z tego rodzaju kwitną w czasie zimy i wiosny. Są bardzo wrażliwe na niską temperaturę. Podłoże powinno być próchniczne i lekko kwaśne. W pokoju roślinę ustawia się w miejscu słonecznym, latem najlepiej wynieść na dwór. Ziemia w doniczce powinna być stale wilgotna, zimą należy roślinę zraszać wodą. Nawozi się słabą dawką nawozów takich, jak do rododendronów.
↑Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20](ang.).
↑ abcCamellia L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-08-06].
↑GeoffreyG.BurnieGeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
↑ abcdefghijkCamellia Linnaeus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2021-08-27].
↑ abcdefghijRoger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 172. ISBN 0-333-73003-8.