Jurij Ozierow
Ю́рий Никола́евич О́зеров
Ilustracja
Ozierow (z lewej), 1987
Prawdziwe imię i nazwisko

Jurij Nikołajewicz Ozierow

Data i miejsce urodzenia

26 stycznia 1921
Moskwa

Data i miejsce śmierci

16 października 2001
Moskwa

Zawód

reżyser
scenarzysta

Współmałżonek

Diliara Ozierowa

Lata aktywności

1949–1995

Odznaczenia
Ludowy Artysta ZSRR Nagroda Leninowska Nagroda Państwowa ZSRR
Order „Za zasługi dla Ojczyzny” III klasy Order Lenina Order Lenina Order Rewolucji Październikowej Order Czerwonego Sztandaru Order Wojny Ojczyźnianej II klasy Order Wojny Ojczyźnianej II klasy Order „Znak Honoru”

Jurij Nikołajewicz Ozierow (ros. Ю́рий Никола́евич О́зеров; ur. 26 stycznia 1921 w Moskwie, zm. 16 października 2001 w Moskwie) – radziecki reżyser i scenarzysta, Ludowy Artysta ZSRR.

Życiorys

Był synem znanego śpiewaka operowego, solisty Teatru Wielkiego w Moskwie, Nikołaja Ozierowa i Nadieżdy Iwanownej, która była gospodynią domową.

Służba wojskowa

Po agresji ZSRR na Polskę został powołany do wojska. Przeszedł cały szlak bojowy wielkiej wojny ojczyźnianej. Uczestniczył w bitwie o Moskwę i szturmował Królewiec. Służąc w sztabach różnych armii był w ramach działań frontów 1. i 4. Ukraińskiego oraz 2. i 3. Białoruskiego świadkiem wielu operacji wojskowych na froncie wschodnim na terytorium ZSRR, Polski i Prus Wsch. W 1941 roku był szeregowcem łączności, w 1944 ukończył skrócony kurs oficerski Akademii Wojskowej im. Michaiła Frunzego i w stopniu majora został przydzielony jako oficer łączności do Sztabu Głównego.

Podobno przed generalnym szturmem na Królewiec postanowił, że jeśli przeżyje, to za pomocą kina opowie co widział podczas wojny, o wielkiej epoce podczas której przyszło mu żyć[1].

Działalność artystyczna

Edukację rozpoczął w szkole plastycznej. W 1939 wstąpił na wydział dramatu GITIS. Kilka miesięcy później został powołany do Armii Czerwonej. Po zakończeniu wojny, jesienią 1945, powrócił na GITIS, a następnie ukończył studia na wydziale reżyserskim na WGIK (1951). W 1979 roku został wykładowcą tego wydziału.

W 1949 związał się ze Studiem Filmowym „Mosfilm”, gdzie debiutował jako współreżyser filmu Trzecie uderzenie. Pierwszy swój samodzielny film (dokumentalny Aleksandr Puszkin) zrealizował w 1950 roku. Pierwszy film fabularny pt. Syn zrealizował w 1955 roku. Obraz ten otrzymał wyróżnienie na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji. Największym sukcesem w karierze Ozierowa była 5-częściowa megaprodukcja Wyzwolenie, za którą w 1972 otrzymał Nagrodę Leninowską. Był to najdroższy film w dziejach radzieckiej kinematografii (40 mln $), który w samym ZSRR obejrzało 120 mln ludzi i który pokazano w 115 krajach.

Ozierow, z wyjątkiem kilku filmów dokumentalnych, kręcił głównie epickie filmy historyczne poświęcone II wojnie światowej, przedstawiające w sposób wyidealizowany Armię Czerwoną i jej wkład w rozgromienie III Rzeszy (np. Wyzwolenie, Bitwa o Moskwę, Stalingrad i in.). Były to robione z rozmachem, kosztowne megaprodukcje, nasycone scenami batalistycznymi z udziałem tysięcy statystów, produkowane przy współudziale studiów filmowych państw bloku sowieckiego. Tematyce tej Ozierow poświęcił 30 lat swojej artystycznej działalności i 18 z 30 zrealizowanych przez siebie filmów.

Jako szef specjalnie utworzonego na potrzeby propagowania olimpiady w Moskwie studia filmowego „Olimpiada-80" stworzył kilka dokumentów o tematyce olimpijsko-sportowej (Ballada o sporcie, Pożegnanie z Olimpiadą, Olimpijskie święto, Sporcie, jesteś – pokojem!). Za ten ostatni 1981 roku otrzymał Nagrodę Państwową.

Zasiadał w jury konkursu głównego na 30. MFF w Cannes (1977).

Wraz z upadkiem ZSRR tracił na znaczeniu jako twórca filmowy i w końcu uległ zapomnieniu. U schyłku życia montował filmy z obrazów nakręconych wiele lat wcześniej (Tragedia stulecia, Anioły śmierci, Wielki dowódca Gieorgij Żukow).

Pochowany we wspólnej mogile wraz z bratem Nikołajem na Cmentarzu Wwiedeńskim w Moskwie[2].

Życie osobiste

Był żonaty z Diliarą Kerimowną, która była kostiumologiem w „Mosfilmie”. Odpowiadała za kostiumy w większości jego filmów. Mieli synów: Władimira – profesora matematyki, specjalisty w dziedzinie nauk technicznych i Nikołaja – tłumacza języka hindi.

Jego brat Nikołaj (1922–1997) był komentatorem sportowym.

Wybrana filmografia

  • 1950: Aleksander Puszkin
  • 1952: Ogród botaniczny
  • 1953: Arena śmiałych
  • 1954: W świąteczny wieczór
  • 1955: Syn
  • 1957: Sokół stepowy
  • 1959: Burza
  • 1961: Dzień młodego człowieka
  • 1962: Hašek i jego Szwejk
  • 1968-1972: Wyzwolenie
  • 1977: Żołnierze wolności
  • 1979: Ballada o sporcie
  • 1980: Pożegnanie z Olimpiadą
  • 1980: Olimpijskie święto
  • 1981: Sporcie, jesteś – pokojem!
  • 1985: Bitwa o Moskwę
  • 1989: Stalingrad
  • 1993: Tragedia stulecia
  • 1993: Anioły śmierci
  • 1995: Wielki dowódca Gieorgij Żukow

Odznaczenia i nagrody

Przypisy

  1. * Ozierow Jurij Nikołajewicz. [w:] Mieżdunarodnyj obiedinonnyj biograficzieskij cientr [on-line]. [dostęp 2011-11-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-05-01)]. (ros.).
  2. Могилы Знаменитостей. Московский некрополь. Юрий Николаевич Озеров (1921-2001)
  3. Юрий Озеров - биография - российские режиссёры - Кино-Театр.РУ [online], www.kino-teatr.ru [dostęp 2019-12-17].

Bibliografia

  • Sebastian Chosiński: Obrona Stalingradu oczyma apologety Breżniewa. [w:] Esensja. Magazyn kultury popularnej [on-line]. styczeń-luty 2010. [dostęp 2011-11-02]. (pol.).
  • Jurij Nikołajewicz Ozierow. Biograficzieskaja sprawka. [w:] Weekend. Rianowosti [on-line]. 2011-01-26. [dostęp 2011-11-18]. (ros.).
  • Łukasz Jasina, Wyzwolenie (1968-1975) Jurija Ozierowa jako prezentacja oficjalnej wersji historii II wojny światowej w kinematografii radzieckiej, Lublin: Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, 2007, ISBN 978-83-60695-09-8, OCLC 233476393.
  • Galina Dołmatowska, Irina Szyłowa, Sylwetki radzieckiego ekranu, przeł. z ros. Marek Dzierwajłło, Wydawnictwo Progress, Moskwa 1980, s. 237-245.
  • Jurij Ozierow w bazie IMDb (ang.)
  • Jurij Ozierow w bazie Filmweb
  • Jurij Ozierow na portalu Kino-Tieatr (ros.)
  • Jurij Ozierow w Encikłopedii otcziestwiennogo kino. russiancinema.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-11-29)]. (ros.).

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się