Joseph Beuys
Ilustracja
Plakat z okazji wizyty w USA, 1974
Data i miejsce urodzenia

12 maja 1921
Kleve

Data i miejsce śmierci

23 stycznia 1986
Düsseldorf

Narodowość

niemiecka

Język

niemiecki

Alma Mater

Reichsuniversität Posen

Dziedzina sztuki

rzeźba

Epoka

XX w.

Ważne dzieła

7000 Eichen

podpis
Strona internetowa
Joseph Beuys w 1978
Joseph Beuys i Andy Warhol, Neapol 1980
Beuys Filtz TV
Polentransport 1981 – skrzynia Josepha Beuysa
Praca Stół z Akumulatorem (1958-1985), Tate Modern

Joseph Beuys /[ˈbɔs]/ (ur. 12 maja 1921 w Kleve, zm. 23 stycznia 1986 w Düsseldorfie) – niemiecki artysta, teoretyk sztuki, pedagog, działacz, reformator społeczny i polityczny oraz szaman.


Twórczość

W swojej twórczości zajmował się głównie rzeźbą, rozszerzając formułę tego medium aż po działania w czasie i procesy społeczne. Kluczowe dla jego twórczości są doświadczenia dzieciństwa spędzonego w rejonie granicznym między Holandią a Niemcami, jak i doświadczenia wojenne:

Jako niemiecki lotnik, rozbił się nad Krymem i czołgał się ranny w śniegu, w strasznym mrozie, poodmrażany. Znaleźli go Tatarzy i wyleczyli prymitywnymi ludowymi sposobami – wysmarowali łojem, owinęli wojłokiem. To potem ciągle powracało w jego twórczości. On też miał po tym wypadku ranę, dziurę w głowie, która mu nigdy do końca nie zarosła. Dlatego zawsze nosił kapelusz, to nie był tylko snobistyczny gadżet. Mnie się wydaje, że to jest największy artysta XX wieku, najbardziej radykalny i z głębi autentyczny.

Tadeusz Rolke w rozmowie z Anną Sańczuk, weekend.gazeta.pl[1]

W czasie wojny studiował zoologię w Reichsuniversität Posen (Poznań)[2]. Później zgłosił się ochotniczo do Luftwaffe. Przeszedł przeszkolenie jako strzelec-radiotelegrafista. Podczas jednego z zadań bojowych nad Krymem jego bombowiec Junkers Ju 87 został zestrzelony. Pilot Hans Laurinck zmarł, a tylny strzelec Joseph Beuys został ranny, doznając złamania nosa, żeber i licznych urazów. Oficjalnie został uratowany przez niemiecki oddział poszukiwawczy i skierowany 17 marca 1944 roku do szpitala wojskowego Militärlazarett 179. Później walczył na froncie zachodnim, gdzie dostał się do brytyjskiej niewoli.

Początkowe zainteresowania przyrodnicze przerodziły się w pragnienia twórcze. Beuys rozwijał stopniowo myślenie o ekologii i jej związku ze sztuką. Jako nastolatek żyjący w Kleve, dolnoreńskiej wiosce, wykazywał żywe zainteresowanie przyrodą, zarówno naukowe, jak i sentymentalne. Gromadził i wystawiał kolekcje okazów, co przerodziło się później w bardziej analitycznie zainteresował się botaniką i zoologią. Studia przyrodnicze rozpoczął dzięki swojemu instruktorowi wojskowemu Heinzowi Sielmannowi, studentowi biologii i zoologii, twórcy filmów przyrodniczych[2].

Rozczarowany wąską specjalizacją nauk przyrodniczych, rozpoczął studia plastyczne. Jego wczesne dzieła to rzeźby i rysunki; następnie wypracował koncepcję prymatu idei nad obiektem (lata 40. i 50.). W latach 60. wziął udział w międzynarodowym ruchu Fluxus. W obiektach rzeźbiarskich wykorzystywał dotąd obce temu medium materiały nietrwałe: tłuszcz, miód, filc, przedmioty codziennego użytku. Sformułował teorię rzeźby jako przechodzenia od chaosu do uporządkowania oraz teorię rzeźby społecznej. Był też propagatorem demokratyzacji sztuki. W tekście noszącym znamienny tytuł „Każdy artystą” napisał, że potrzeba twórczości cechuje wszystkich ludzi i wszystkie dziedziny życia. I tak jak każdy może tworzyć, każdy może też wpływać na sztukę. To my kształtujemy świat wokół siebie, wpływamy na wydarzenia, historię i oblicze współczesnej sztuki. Jesteśmy artystami w swoim życiu. Sztuka miała stać się rodzajem terapii i zawładnąć wszystkimi dziedzinami życia. Sztuka w ujęciu Beuysa to raczej twórcze działanie i prace efemeryczne aniżeli trwałe przedmioty estetyczne[3].

Od roku 1961 prowadził działalność edukacyjną w Düsseldorfie. Jego najmłodszym uczniem był Elias Maria Reti. Występował publicznie, początkowo tworząc akcje, performance, z czasem coraz bardziej skupiając się na społecznym charakterze swoich wystąpień. Był człowiekiem charyzmatycznym, zawsze w charakterystycznym kapeluszu.

W latach 80. serię portetów Beuysa wykonał Andy Warhol[4].

W 1981 roku przeprowadził akcję Polentransport 1981, w ramach której podarował Muzeum Sztuki w Łodzi około tysiąca swoich prac z lat 1950–1980. Dar przekazany w 50. rocznicę udostępnienia publiczności Międzynarodowej Kolekcji Sztuki Nowoczesnej grupy „a.r.” obejmował rysunki ołówkiem oraz prace graficzne artysty. Całość donacji prezentowała społeczną, edukacyjną i ekologiczną działalność Beuysa, a wystawa Polentransport została zaprezentowana m.in. w galeriach Krzysztofory w Krakowie, Foksal w Warszawie, w Budapeszcie, Tokio, Lyonie, Mediolanie, Berlinie, Turynie oraz na II Biennale d’art contemporain w Lyonie.

Wybór dzieł

Rzeźby i obiekty:
  • Skrzynka pokryta gumą (1957)
  • Krzesło z tłuszczem (1964)
  • Ukrzyżowanie (1963)
  • Opad śniegu – dzieło stworzone razem z przyrodnim bratem Thomasem Beuysem, wzorowane na wspomnieniach o zimie matki – Katherine Beuys (1965)
  • 7000 Eichen (1982-1987)
Performance:
  • W jaki sposób wyjaśnić obrazy martwemu królikowi (1965)
  • Eurasia (1966)
  • Mecz bokserski na rzecz bezpośredniej demokracji (1972)
  • I like America, America likes me (1974)

Wystawy

Muzea/Galerie z dziełami Beuysa

Zobacz też

 Wykaz literatury uzupełniającej: Joseph Beuys.

Przypisy

  1. Anna Stańczuk: Kadry z życia – Tadeusz Rolke o swoich słynnych zdjęciach. weekend.gazeta.pl, 2014-05-25. [dostęp 2014-05-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-25)].
  2. a b David Adams, Joseph Beuys, „Art Journal”, 51 (2), 1992, s. 26–34, DOI: 10.1080/00043249.1992.10791563, ISSN 0004-3249 [dostęp 2022-02-04].
  3. Kalina Kukiełko-Rogozińska, Wszyscy jesteśmy artystami? Marshall McLuhan i Joseph Beuys o społecznej roli sztuki, „Panoptikum”, 11 (18), 2012, s. 141–152.
  4. What Andy Warhol saw in Joseph Beuys | art | Agenda | Phaidon [online], www.phaidon.com [dostęp 2022-03-23].
  5. Tate Modern| Past Exhibitions | Joseph Beuys: Actions, Vitrines, Environments. tate.org.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-15)]..
  6. Another View of Joseph Beuys.
  7. zwirnerandwirth.com.
  8. Imagination, Inspiration, Intuition (Joseph Beuys & Rudolf Steiner). ngv.vic.gov.au. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-16)]..
  9. Beuys. We are the Revolution, Video at VernissageTV.

Linki zewnętrzne

  • Artykuł o Beuysie (po angielsku)
  • www.ubu.com nagrania audio
  • Beuys’ writings and works influenced by Beuys (po niemiecku)
  • Galeria rzeźb. telegraph.co.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-12-15)].
  • Artykuł o Beuysie (po hiszpańsku)

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się