Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Dziedzina sztuki |
archeologia fotografii, fotografia kolekcjonerska |
Epoka |
anty-fotografia |
Ważne dzieła | |
| |
Odznaczenia | |
Jerzy Tadeusz Lewczyński (ur. 14 marca 1924 w Tomaszowie Lubelskim, zm. 2 lipca 2014 w Gliwicach) – polski artysta fotograf, krytyk i publicysta.
Podczas II wojny światowej był żołnierzem Armii Krajowej[1]. Absolwent Politechniki Śląskiej w Gliwicach. W latach 50. jego prace – próbujące uchwycić wzajemne relacje starannie komponowanych, symbolicznych przedmiotów i w ten sposób stworzyć komentarz do codzienności – nazywano mianem „antyfotografii”, on sam jednak skłania się do nazywania swych działań „teatrem fotografii”. Z czasem skoncentrował się na działaniach nazywanych „archeologią fotografii” – zaczął wykorzystywać w swych dziełach prace innych autorów, reprodukcje – zapomniane, zniszczone, odnajdując w nich symbol sponiewieranej przeszłości, ślady dotyku ludzkich dłoni czy oczu. Stara się odkrywać, badać, komentować zdarzenia i fakty dziejące się w przeszłości fotograficznej – bo dzięki temu przeszłość, dawne warstwy kulturowe mogą oddziaływać na dzisiejsze, tworzy się swoista ciągłość. W latach 1957–1960 był członkiem nieformalnej grupy fotograficznej wraz ze Zdzisławem Beksińskim i Bronisławem Schlabsem[2]. Prezentował swą twórczość m.in. na wystawach Fotografia subiektywna (1968) i Fotografowie poszukujący (1971), Stany graniczne fotografii (1977). W 1971 wykorzystał cudze zdjęcie pasażerów pociągu w Nysie 1945 roku tworząc pracę „Nysa 1945 – nasze powiększenie”. O zdjęciu (oryginalnym) pisze Henryk Waniek[3][4] w Finis Silesiae.
W 1988–1993 wykładowca Wyższego Studium Fotografii ZPAF w Warszawie. Badania nad historią fotografii doprowadziły go do wydania Antologii fotografii polskiej 1839-1989 (1999). Było to pierwsze w Polsce wydawnictwo opisujące tak kompleksowo to zjawisko[5]. Członek Gliwickiego Towarzystwa Fotograficznego (od 1951) i ZPAF (od 1956)[2]. Członek honorowy Fotoklubu Rzeczypospolitej Polskiej[6].
Decyzją Międzynarodowej Federacji Sztuki Fotograficznej otrzymaą honorowy tytuł Artiste FIAP – AFIAP (1963)[7]. W 1996 został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[8]. W 2007 otrzymał Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[9], a także Nagrodę im. Katarzyny Kobro. Postanowieniem Kapituły Fotoklubu Rzeczypospolitej Polskiej został odznaczony Złotym Medalem „Zasłużony dla Fotografii Polskiej”[10].
Zmarł 2 lipca 2014 w Gliwicach[11][12]. Został pochowany na Cmentarzu Centralnym w Gliwicach[1].
Jerzy Lewczyński przyjaźnił się ze Zdzisławem Beksińskim; w 2014 ukazała się książka pod redakcją Olgi Ptak zatytułowana Zdzisław Beksiński. Listy do Jerzego Lewczyńskiego[13].
Wpływy Lewczyńskiego są obecne w fotografiach u innych twórców, m.in. Wojciecha Prażmowskiego, Krzysztofa Pijarskiego czy Georgii Krawiec[14].
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.