Jean de Béthencourt
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

1362
Grainville-la Teinturière

Data i miejsce śmierci

1425
Grainville-la Teinturière

Karta z historycznej księgi Le Canarien ukazująca ekspedycję na Wyspy Kanaryjskie

Jean de Béthencourt (ur. 1362 w Grainville-la Teinturière, zm. 1425 tamże) – francuski żeglarz, zdobywca połowy archipelagu Wysp Kanaryjskich.

Życiorys

Urodził się w szlacheckiej rodzinie z Normandii jako syn Marie de Bracquemont i Jeana de Béthencourta. W 1392 ożenił się z Jeanne de Fayel, ale to małżeństwo pozostało bezdzietne. Od 1387 rozbudował i umocnił rodzinny zamek w Grainville-la Teinturière. Jednak popadł w niełaskę u króla i sytuacja finansowa Béthencourta pogorszyła się znacznie. Z tego powodu nawiązał kontakty z królem hiszpańskim, który polecił mu podbój Wysp Kanaryjskich (m.in. z powodu występowania na tych wyspach owadów, dostarczających naturalnego barwnikapurpury). Béthencourt także zamierzał wzbogacić się na podboju wysp. Oficjalnym powodem wyprawy była chrystianizacja pogańskich mieszkańców wysp – Guanczów.

W 1401 Béthencourt sprzedał swój dom w Paryżu za 200 franków w złocie, co pozwoliło mu w większej części sfinansować wyprawę. Statki wypłynęły z La Rochelle w maju 1402.

Podbój Wysp Kanaryjskich

Podbój wysp rozpoczął się 1 czerwca 1402, kiedy Béthencourt wraz z towarzyszami wyprawy: Gadiferem de la Salle, ks. Pierre’em Bontierem i ks. Jeanem Le Verrierem zajęli małą wyspę La Graciosa.

Zdobycie Lanzarote

Jeden ze statków wyprawy Béthencourta

W końcu lipca 1402 Béthencourt wraz z niewielką liczbą żołnierzy przybił do wyspy Lanzarote. Początkowo kontakty z Guanczami miały pokojowy charakter, Béthencourt wziął nawet ze sobą 2 tubylców, którzy znali trochę język hiszpański i służyli mu jako tłumacze. Z pomocą króla Titeroygatra, Luisa de Guardafía, zbudował pierwszą twierdzę na wyspie: Fort Rubicón. Béthencourt pozostawił w niej niewielki garnizon, a sam wrócił do Hiszpanii, aby zebrać więcej żołnierzy. Tymczasem na Lanzarote Hiszpanie zaczęli porywać Guanczów i wysyłać ich jako niewolników do Hiszpanii. Wywołało to wrogość Guanczów, którzy zaczęli zabijać najeźdźców. Hiszpanie wykorzystali konflikty między Guanczami, aby opanować wyspę i skłonić jej króla do przyjęcia chrztu. Gdy Béthencourt wrócił na wyspę, była ona już całkowicie w hiszpańskim posiadaniu. Benedykt XIII ustanowił pierwsze biskupstwo na Lanzarote, którego biskupem został Alfonso Sanlúcar de Barrameda.

Zdobycie Fuerteventury

Ta wyspa, podobnie jak Lanzarote, była półpustynna, słabo zaludniona a ponadto podzielona na dwa królestwa Guanczów: Maxorata (z królem Guize) i Gandía (z królem Ayoze) i stanowiła łatwą zdobycz. Bazą do napaści na wyspę był Fort Rubicón na Lanzarote. W podboju pomagał były król Lanzarote- Guardafía i wielu jego Guanczów. W 1404 Béthencourt wylądował na wyspie z większym oddziałem wojska, pojmał wielu jeńców i zbudował tam dwa forty: Rico Roque i Valtarajal. 18 stycznia 1405 król Guize i jego dworacy przyjęli chrzest, a 25 stycznia uczynił to samo król Ayoze i jego poddani. Béthencourt zbudował nowe miasto, nazwane od jego nazwiska Betancuria, które wiele lat było stolicą wyspy[1]. W 1405 Béthencourt wrócił do Francji, żeby zebrać fundusze na rozwój nowej kolonii; jeszcze w tym samym roku wrócił na Lanzarote[2].

Podbój La Gomery

Wyspa La Gomera, chociaż niewielka i słabo zaludniona, była szczególnie trudna do opanowania z powodu trudnego, górzystego terenu, w którym łatwo ukrywali się Guanczowie, należący do czterech tubylczych klanów-królestw: Agana (z królem Alguabozeque), Hipalán (z królem Alhagal), Malaqua (z królem Aberbequeye) i Orone (z królem Masege). Z wielką trudnością Béthencourt w 1404 podbił terytorium Agany i Hipalán. Pozostałe dwa królestwa zachowały niepodległość przez następnych 80 lat i zostały przyłączone do Hiszpanii pokojowo.

Zdobycie El Hierro

W 1405 Béthencourt przybił do zatoki Bahía de Naos. Najmniejsza i słabo zaludniona wyspa archipelagu została szybko zdobyta bez walki. Béthencourt przywiózł ze sobą króla tej wyspy- Armiche, którego wcześniej porwali piraci. Béthencourt obiecał mu wolność, jeśli zgodzi się oddać wyspę. Jednak zaraz po sporządzeniu paktu kazał uwięzić króla i jego poddanych jako niewolników.

Pozostałe wyspy

W ciągu zaledwie 4 lat Béthencourt podbił połowę Wysp Kanaryjskich[potrzebny przypis]. Niezdobyte pozostały największe i najbogatsze wyspy. W październiku 1405 Béthencourt próbował podbić Gran Canarię i La Palmę jednak opór Guanczów był zbyt silny. Te dwie wyspy oraz Teneryfę zdobył dopiero Alonso Fernández de Lugo po wielu krwawych walkach, które całkowicie zniszczyły kulturę Guanczów.

Po podboju

Béthencourt wrócił do Europy 15 grudnia 1406 jako człowiek praktycznie zrujnowany, który na podbojach nie zdobył spodziewanego bogactwa[potrzebny przypis]. Musiał jednak zapłacić swoim żołnierzom. W tym celu za pomocą intryg zdobył dla siebie wyłączne prawa do wysp. Jego siostrzeniec Maciot de Béthencourt zarządzał El Hierro i Lanzarote i ożenił się z córką (Teguise) byłego króla Guardafíi. Jednak już w 1415 Maciot stracił władzę nad wyspami na rozkaz króla Hiszpanii.

Jean de Béthencourt próbował sprzedać swoje prawa do wysp (z wyjątkiem Fuerteventury, która miała pozostać jego ziemią dziedziczną). W 1419 przekazał wyspy w lenno królowi Anglii. Po audiencji u papieża wrócił do Paryża, a następnie do swojej rodzinnej miejscowości, gdzie zmarł i został pochowany w miejscowym kościele.

Linki zewnętrzne

  • Historia Wysp Kanaryjskich (ang.)

Przypisy

  1. Makłowicz w podróży: Fuerteventura – północ
  2. Makłowicz w podróży: Lanzarote – Wyspa wulkanów

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się