ResponseEve, a responsive template by SiGa

Janina Ochojska

Data i miejsce urodzenia	12 marca 1955 Gdańsk
Zawód, zajęcie	polityk, działaczka społeczna, astronom
Alma Mater	Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Stanowisko	prezes Polskiej Akcji Humanitarnej (od 1992), posłanka do Parlamentu Europejskiego IX kadencji (od 2019)
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Janina Maria Ochojska-Okońska (ur. 12 marca 1955 w Gdańsku^[1]) – polska działaczka humanitarna, założycielka i prezes Polskiej Akcji Humanitarnej, astronom, działaczka opozycji demokratycznej w PRL, posłanka do Parlamentu Europejskiego IX kadencji.

Życiorys

Jej matka była maszynistką, a ojciec górnikiem. Ma młodszego brata Grzegorza^[2]. Gdy miała sześć miesięcy, zachorowała na polio i od tamtej pory wskutek doznanego porażenia pozostaje niepełnosprawna fizycznie^[3]. Jak sama wspominała, zaakceptowanie swojej niepełnosprawności zawdzięczała pobytowi w Zakładzie Leczniczo-Wychowawczym dla Dzieci Kalekich, prowadzonym przez doktora Lecha Wierusza^[4]. Będąc nastolatką, przeszła operację kręgosłupa^[3].

Ukończyła I Liceum Ogólnokształcące w Zabrzu^[1]. W 1980 została absolwentką astronomii na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Do 1984 pracowała w Pracowni Astrofizyki w Centrum Astronomicznym im. Mikołaja Kopernika Polskiej Akademii Nauk w Toruniu^[3][5]. Jako studentka działała w duszpasterstwie akademickim prowadzonym przez jezuitów w Toruniu^[1].

Od końca lat 70. związana z opozycją demokratyczną, współpracowała z niezależną Biblioteką Społeczną Antoniego Stawikowskiego. Przystąpiła do NSZZ „Solidarność”, po wprowadzeniu stanu wojennego była zaangażowana w dystrybucję wydawnictw drugiego obiegu, a także w działalność miejscowego komitetu zajmującego się pomocą osobom represjonowanym i ich rodzinom^[5].

W 1984 wyjechała na operację do Francji, gdzie zetknęła się z ideą pomocy humanitarnej. Jako wolontariuszka działała dla organizacji społecznej „EquiLibre”, wyszukując kontakty i koordynując pomoc dla Polski. W 1989 była wśród twórców polskiego oddziału tej fundacji^[3]. W 1992 zorganizowała konwój polskiej pomocy dla mieszkańców Sarajewa^[3]. W tym samym roku założyła Polską Akcję Humanitarną, w której objęła funkcję prezesa^[1].

W 1996 wyszła za Michała Okońskiego, dziennikarza „Tygodnika Powszechnego”^[6], małżeństwo zakończyło się rozwodem^[7]. W 2000 ukazał się wywiad rzeka Wojciecha Bonowicza z Janiną Ochojską pt. Niebo to inni, a w 2015 wywiad rzeka przeprowadzony przez Marzenę Zdanowską pt. Świat według Janki.

W kwietniu 2019 w trakcie kampanii wyborczej do Parlamentu Europejskiego, w której była kandydatką, ogłosiła publicznie, że choruje na raka piersi, ale nie zamierza rezygnować z kandydowania^[8]. W wyborach w tym samym roku uzyskała mandat posłanki do PE IX kadencji z 1. miejsca na liście komitetu Koalicja Europejska (jako kandydatka bezpartyjna z rekomendacji Platformy Obywatelskiej) w okręgu nr 12 obejmującym województwo dolnośląskie i województwo opolskie (otrzymała 307 227 głosów)^[9]. W drugiej połowie 2020 poinformowała, że udało jej się zwalczyć chorobę nowotworową^[10][11].

W trakcie zapoczątkowanego w 2021 kryzysu na granicy z Białorusią stanowczo krytykowała działania funkcjonariuszy polskiej Straży Granicznej^[12][13], co spotkało się z krytyką m.in. w jej środowisku politycznym^[14].

Odznaczenia i wyróżnienia

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski nadany za wybitne zasługi w działalności na rzecz budowania społeczeństwa obywatelskiego, za osiągnięcia w podejmowanej z pożytkiem dla kraju pracy zawodowej i społecznej (2011)^[15]
• Odznaka Honorowa „Bene Merito” (2009)^[16]
• Krzyż Kawalerski Orderu Legii Honorowej (Francja, 2003)^[1][17]
• Kawaler Orderu Gwiazdy Solidarności Włoskiej (Włochy, 2006)^[18]
• Order Uśmiechu^[19]

Nagrody i wyróżnienia

• Tytuł „Kobieta Roku” miesięcznika „Twój Styl” (1994)^[20]
• Tytuł „Kobieta Europy” przyznany przez Wspólnotę Europejską w Brukseli (1994)^[1]
• Medal św. Jerzego przyznany przez „Tygodnik Powszechny” (1994)
• Nagroda Pax Christi International Peace Award (1995)^[1]
• Atsushi Nakata Memorial (1996)^[1]
• Order Ecce Homo (1998)^[21]
• Nagroda im. Jana Karskiego „Za Odwagę i Serce” (2002)^[1]
• Nagroda im. księdza Józefa Tischnera (2006)^[22]
• Nagroda PAU im. Erazma i Anny Jerzmanowskich (2009)^[23]
• Nagroda Lecha Wałęsy (2010)^[24]
• Perła Honorowa Polskiej Gospodarki w kategorii krzewienie wartości społecznych (2010)^[25]
• Tytuł „Człowiek bez barier 15-lecia” (2017)^[26]
• Doktor honoris causa Śląskiego Uniwersytetu Medycznego (2017)^[27]
• Tytuł honorowego obywatela m.st. Warszawy (2018)^[28]
• Nagroda Transatlantyk Glocal Hero (2018)^[29]

Przypisy