Lesotho jest małym, śródlądowym państwem, będącym enklawą RPA, w którym występuje kilka języków. Są to angielski, phuthi, sotho, xhosa oraz zulu, z których wszystkie oprócz angielskiego należą do nigero-kongijskiej rodziny językowej[1].

Język narodowy i języki oficjalne

Język sotho (także sesotho lub sotho południowe) z południowej grupy języków bantu stanowi język narodowy Lesotho[2][3][a] i jest używany przez większość Basutosów[b]. Został on uznany za język narodowy przez National and Official Languages Bill i zatwierdzony przez Zgromadzenie Narodowe Lesotho 12 września 1966, która ustanowiła sotho oraz angielski dwoma językami oficjalnymi kraju[1][4]. Polityka językowa kraju promuje dwujęzyczność[5], a rozdział 1 Konstytucji Lesotho głosi:[6]

Oficjalnymi językami Lesotho powinny być sotho oraz angielski, a zatem, żaden instrument czy transakcja nie powinna być nieważna z powodu, tylko takiego, że jest wymawiana lub toczona w jednym z tych języków

The Constitution of Lesotho, 1993

Soto jest pierwszym językiem z ponad 90% mówiącej w nim populacji[7] i jest „szeroko rozpowszechniony jako medium w codziennej komunikacji”[8]. Angielski jest zarezerwowany do komunikacji oficjalnej[8] takiej jak w rządzie czy administracji[9], chociaż stopień użycia soto w polityce, sferze religijnej i mediach publicznych wzrasta[10].

Edukacja podstawowa dzieci ma miejsce w soto przez pierwsze 4 lata, jednakże angielski jest używany do wydawania poleceń podczas pięciu lat szkoły podstawowej[9][11]. Władanie angielskim jest „szczególnie ważne… dla edukacyjnych, politycznych, społecznych i ekonomicznych operacji na subkontynencie”[12] oraz możliwości uzyskania zatrudnienia w Lesotho i za granicą[13]. Chociaż „wysiłki są przykładane do zagwarantowania, że basutoskie dzieci” nauczą się czytać, mówić i pisać po angielsku[13], wielu Lesotyjczyków pozostaje osobami jednojęzycznymi[9].

Języki mniejszości i imigrantów

Mniejszość mieszkańców szacowana na 248 tys.[c] mówi w zulu, jednym z 11 oficjalnych języków Południowej Afryki[14]. Język phuthi, z grupy nguni blisko spokrewniony z suazi, oficjalnym w Południowej Afryce i Suazi, jest używany przez 43 tys. Lesotyjczyków (dane z 2002)[14]. Xhosy, również z grupy języków nguni, używa 18 tys. osób[14].

Afrikaans, używany głównie w RPA i Namibii, jest językiem imigrantów[14].

Uwagi

  1. Nazwa „Lesotho” oznacza dosłownie „kraj ludzi mówiących w sesotho”; zobacz Itano 2007 ↓, s. 314.
  2. Mieszkańcy Lesotho są nazywani Basotho (l. oj. Mosotho), gdzie „ba-” oznacza „ludzie z”; zobacz Rosenberg, Weisfelder i Frisbie-Fulton 2005 ↓, s. 12 i Van Wyk 1998 ↓, s. 54.
  3. dane z 1993

Przypisy

  1. a b Lesotho, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2013-10-10] (ang.).
  2. Dalby 2004 ↓, s. 576.
  3. Deprez, Du Plessis i Teck 2001 ↓, s. 175.
  4. Rosenberg, Weisfelder i Frisbie-Fulton 2005 ↓, s. 319.
  5. Legère, Fitchat i Akindele 2002 ↓, s. 109.
  6. The Constitution of Lesotho. [w:] ACE Electoral Knowledge Network [on-line]. 1993. [dostęp 2010-10-06].
  7. Baker i Prys Jones 1998 ↓, s. 270.
  8. a b Baker i Prys Jones 1998 ↓, s. 315.
  9. a b c Baker i Prys Jones 1998 ↓, s. 361.
  10. Baker i Prys Jones 1998 ↓, s. 270, 361.
  11. Basic Facts. [w:] The Embassy of the Kingdom of Lesotho – Tokyo, Japan [on-line]. [dostęp 2010-10-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-27)].
  12. Legère, Fitchat i Akindele 2002 ↓, s. 114.
  13. a b Webb 1995 ↓, s. 96.
  14. a b c d Lewis 2009 ↓, Lesotho w Ethnologue. Dostęp: 2010-10-10.

Bibliografia

  • Colin Baker, Sylvia Prys Jones: Encyclopedia of Bilingualism and Bilingual Education. Multilingual Matters, 1998. ISBN 978-1-85359-362-8.
  • Andrew Dalby: Dictionary of Languages: The Definitive Reference to More Than 400 Languages. New York: Columbia University Press, 2004. ISBN 978-0-231-11569-8.
  • Kas Deprez, Theo Du Plessis, Lut Teck: Multilingualism, the Judiciary and Security Services: Belgium, Europe, South Africa, Southern Africa. Van Schaik, 2001. ISBN 978-0-627-02508-2.
  • Nicole Itano: No Place Left to Bury the Dead. Simon & Schuster, 2007.
  • Karsten Legère, Sandra Fitchat, Femi Dele Akindele: Talking freedom: Language and democratisation in the SADC Region. Windhoek: Gamsberg Macmillan, 2002.
  • Scott Rosenberg, Richard F. Weisfelder, Michelle Frisbie-Fulton: Historical dictionary of Lesotho. Lanham, Maryland: Scarecrow Press, 2005.
  • Gary Van Wyk: African Painted Houses: Basotho Dwellings of Southern Africa. Harry N. Abrams, 1998. ISBN 978-0-8109-1990-7.
  • Victor N. Webb: Empowerment through language: a survey of the language situation in Lesotho and selected papers presented at the Second International LiCCA Conference, the LiCCA (Lesotho) report. LiCCA Research and Development Programme, 1995.

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się