Języki tybeto-birmańskie – grupa około 330 języków używanych w regionie himalajskim, południowych Chinach i Południowo-wschodniej Azji.
W zależności od sposobu klasyfikacji traktuje się je jako:
podrodzinę w obrębie rodziny sino-tybetańskiej, obok języków chińskich[1] – starsza hipoteza, mocno podważana od lat osiemdziesiątych XX w., gdyż nie udowodniono genetycznego pokrewieństwa języków chińskich i tybeto-birmańskich, co jest konieczne, aby języki uznać za rodzinę[2],
odrębną rodzinę językową,
ogólne pojęcie zbiorcze dla kilku niespokrewnionych ze sobą grup językowych, gdyż nowsze ustalenia kwestionują genetyczną jedność języków tybeto-birmańskich[3].
Główne języki
Języki mające ponad milion użytkowników:
Birmański: 35 mln jako pierwszy język plus 15 mln jako drugi język w Mjanmie
Nie osiągnięto pełnego konsensusu co do stopnia pokrewieństwa poszczególnych języków tybeto-birmańskich, prowadzone badania przynoszą wciąż nowe brakujące dane. Dotychczasowe ustalenia (2003) pozwalają na dokonanie roboczego podziału języków na następujące podgrupy:
Języki tybeto-birmańskie
Języki bodyjskie z tybetańskim, tamang-ghale, tshangla, takpa, dhimal-Toto
Języki zachodnio-himalajskie
Języki mahakiranti z kiranti, newari-thangmi, magar-chepang
Języki północno-asamskie z językami tani (abor-miri-dafla), khowa-sulung, mijui (deng), idu-digaru
Języki hrusyjskie
Języki bodo-konyak-jingpho z bodo-koch (bar), konyak (północny naga), jingpho-sak (kachin-lui)