Języki mongolskie – rodzina języków ałtajskich, której współcześni przedstawiciele wydzielili się z języka ogólnomongolskiego w XIV–XVI wieku (po rozpadzie imperium Czyngis-chana)[1]. Obejmuje obecnie ponad 8,5 mln mówiących, zamieszkujących głównie obszar wschodniej części Azji Środkowej (Buriacja, Mongolia, Mongolia Wewnętrzna, Mandżuria), a także Europy Wschodniej (Kałmucja). Najwięcej mówiących, bo aż 7 mln, posługuje się językiem mongolskim właściwym, podczas gdy każdym z pozostałych języków tej grupy posługuje się do kilkuset tysięcy osób.
Języki mongolskie można podzielić na dwie grupy:
Plemiona i narody posługujące się językami tej drugiej grupy posiadają obecnie bogate piśmiennictwo, literaturę i prasę we własnym języku. Część języków zapisywana jest tradycyjnym pismem mongolskim (zwłaszcza na obszarze Chińskiej Republiki Ludowej), a część zmodyfikowaną cyrylicą rosyjską.
Przez wieki ogromną rolę w piśmiennictwie odgrywał klasyczny język mongolski – język bogatej literatury, stosowany w piśmie (zapisywany pismem mongolskim) począwszy od XIII wieku. Niektóre plemiona (m.in. Buriaci) używały tego języka aż do wczesnych dekad XX wieku. Jego cechą charakterystyczną jest fakt, że nigdy nie był to język mówiony, a służył tylko za język piśmiennictwa różnych plemion mongolskich – odczytywany był zgodnie z zasadami wymowy danego języka lokalnego.
Po II wojnie światowej ogromnie wzrosło znaczenie „języka chałchaskiego”, określanego dziś najczęściej po prostu jako język mongolski. Jest to dziś język urzędowy Mongolii i standard literacki języka mongolskiego w szerszym znaczeniu, obejmującego też dialekty Mongolii Wewnętrznej.
Dane o liczbie użytkowników pochodzą ze spisu ludności w 1990 roku.
| Grupy i języki | Liczba mówiących | Kraje |
|---|---|---|
| Języki wschodniomongolskie | ||
| Języki dagurskie | ||
| dagurski (daurski) | 96 100 | Chiny |
| Języki mongorskie | ||
| bonański (baoanski, bonan) | 6 000 | Chiny |
| santyjski (dongxiangski, tung-siang) | 200 000 | Chiny |
| kandżyjaski | 1 000 | Chiny |
| mongorski (tu) | 152 000 | Chiny |
| wschodniojugurski (szera-jögurski, enger) | 4 000 | Chiny |
| Języki ojracko-chałchaskie | ||
| Języki chałchasko-buriackie | ||
| Makrojęzyk buriacki (buriat-mongolski) | ||
| buriacki chiński (bargu-buriacki) | 65 000 | Chiny |
| buriacki mongolski | 45 100 | Mongolia |
| buriacki rosyjski | 219 000 | Rosja |
| Makrojęzyk mongolski (mongolski właściwy) | ||
| mongolski chałchaski (mongolski, środkowomongolski, chałcha-mongolski, chałchaski) | 2 626 590 | Mongolia |
| mongolski obwodowy (mongolski z Mongolii Wewnętrznej, mongolski południowo-wschodni) | 3 380 000 | Chiny |
| Języki ojracko-kałmucko-darchackie | ||
| kałmucko-ojracki (kałmucki [Rosja], ojracki [Chiny, Mongolia], zachodniomongolski) | 360 800 | Rosja, Chiny, Mongolia |
| Języki zachodniomongolskie | ||
| mogolski | 0 | Afganistan |
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.