Języki helleńskierodzina językowa w obrębie języków indoeuropejskich. Języki helleńskie wywodzą się ze wspólnego przodka (prajęzyka) – języka protohelleńskiego. Jedyne dwa zaświadczone starożytne języki helleńskie – starogrecki i macedoński – zaliczane są wraz z językami iliryjskim, trackim, frygijskim i dackim do postulowanej paleobałkańskiej ligi językowej. W dużej części opracowań rodzina helleńska w ogóle nie jest wyróżniana, a wszystkie podane w poniższym zestawieniu etnolekty uznawane są za odmiany języka greckiego, izolowanego w obrębie rodziny indoeuropejskiej.

Klasyfikacja języków helleńskich

Poniżej przedstawiono schemat klasyfikacji genetyczno-systematycznej języków helleńskich

języki indoeuropejskie

  • języki helleńskie
staromacedoński
epirocki †
język grecki
dialekty achajskie
mykeński
dialekty arkadyjsko-cypryjskie †
dialekt arkadyjski †
dialekt cypryjski †
dialekt pamfilijski
starogrecki
greka archaiczna
greka klasyczna
dialekty attycko-jońskie †
dialekt homerycki †
dialekt attycki
dialekt eubejski (zachodniojoński) †
dialekt centralnojoński (joński wyspowy) †
dialekt wschodniojoński (joński literacki) †
dialekty eolskie †
dialekt beocki †
dialekt eolski †
dialekt lesbijski †
dialekt tesalski †
dialekty zachodniogreckie †
dialekty północnozachodnie †
dialekt etolski †
dialekt elidzki †
dialekt fokidzki †
dialekt lokrydzki †
dialekty doryckie †
dialekt dorycki literacki †
dialekt argolidzki †
dialekt cyrenejski †
dialekt cykladzki †
dialekt kreteński †
dialekt lakoński †
dialekt megarejski †
dialekt messeński †
dialekt rodyjski †
dialekt sycylijski †
dialekt terański †
koine
średniogrecki
nowogrecki
demotyk
katharewusa
nowogrecki cypryjski

Często wśród dialektów języka nowogreckiego wymienia się też języki lub dialekty:

cakoński
griko
pontyjski
kapadocki

Osobne stanowisko w rodzinie helleńskiej zajmuje język jewanik, wywodzący się z greki koine i pozostający pod silnym wpływem języka hebrajskiego. Język ten używany był przez diasporę żydowską aż do końca XX wieku.

Rozwój języków helleńskich

Poniżej przedstawiono uproszczony schemat historii rozwoju języków helleńskich:

protohelleński†
├─>staromacedoński †
├─>mykeński †
    ├─>greka archaiczna †
        ├─>greka klasyczna †
            ├─>koine †
            │   ├─>średniogrecki † (greka bizantyjska)
            │   │    ├─>kapadocki[1]
            │   │    ├─>nowogrecki (demotyk, katharewusa[2], cypryjski i inne)
            │   ├─>pontyjski[3]
            │   ├─>jewanik[4]
            ├─>cakoński[5]
            ├─>griko[6]

Przypisy

  1. Istniał już w XII wieku (przez ponad dwieście lat równolegle do greki bizantyjskiej, z której się wywodzi).
  2. Język sztuczny, używany dawniej tylko w kontekstach oficjalnych (dokumentach urzędowych, wiadomościach, polityce). Luźno oparty na grece klasycznej i dialektach mówionych języka nowogreckiego.
  3. Wywodzi się z koine i dialektu jońskiego greki klasycznej, przez wieki pod silnym wpływem greki bizantyjskiej i języka tureckiego.
  4. Wywodzi się z koine okresu hellenistycznego (z zapożyczeniami z języka hebrajskiego), należy do języków żydowskich. Wymarły w końcu XX w.
  5. Wywodzi się z dialektu doryckiego greki klasycznej, przez wieki pod silnym wpływem kolejno koine, greki średniowiecznej i języka nowogreckiego.
  6. Wywodzi się z dialektu doryckiego greki klasycznej, przez wieki pod silnym wpływem najpierw łaciny, później języka włoskiego.

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się