Pazande
Obszar

Demokratyczna Republika Konga, Sudan Południowy, Republika Środkowoafrykańska

Liczba mówiących

1 142 000: 730 tys. w Demokratycznej Republice Kongo[1], 350 tys. w Sudanie, 62 tys. w Republice Środkowoafrykańskiej[2]

Pismo/alfabet

łacińskie

Klasyfikacja genetyczna
Status oficjalny
Ethnologue 5 rozwojowy↗
Kody języka
ISO 639-2 znd
ISO 639-3 zne
IETF zne
Glottolog zand1248
Ethnologue zne
WALS zan
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język pazande, także asande, azande, badjande, bazenda, sande, zande i zandi – najbardziej rozpowszechniony język zande z adamawa-ubangi, podgrupy języków nigero-kongijskich. Jest używany jako pierwszy język przez plemię Azande, głównie w północno-wschodniej części Demokratycznej Republiki Konga oraz zachodniej części Sudanu Południowego i na wschodzie Republiki Środkowoafrykańskiej[2][3].

W XVIII wieku powszechnie używany jako regionalny język wehikularny i handlowy, od tego czasu stracił na znaczeniu na rzecz języków urzędowych DR Konga – swahili, lingala i języka francuskiego, Sudanu Południowego – arabskiego i angielskiego oraz sango i francuskiego w Republice Środkowoafrykańskiej[3].

Jest to relatywnie dobrze poznany język[3]. W 1928 roku ustanowiono ortografię języka pazande[4]. Istnieje literatura w języku pazande, m.in. słownik języka pazande[4] i gramatyki opisowe[5]. W roku 2020 ukazał się pierwszy przekład Pisma Świętego w tym języku[6].

Pazande jest językiem tonalnym, stosującym szyk wyrazów SVO (Subject Verb Object)[7]. Język stosuje cztery rodzaje gramatyczne[7]:

  • rodzaj męski (dla określenia ludzi dorosłych)
  • rodzaj żeński (dla określenia ludzi dorosłych)
  • rodzaj ożywiony (dla określenia żywych istot innych niż ludzie dorośli, np. dzieci i zwierząt)
  • rodzaj nieożywiony

Przypisy

  1. ↑ M. Paul Lewis, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Zande, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 17, Dallas: SIL International, 2013–2014 [dostęp 2015-07-30] (ang.).
  2. ↑ a b International Encyclopedia of Linguistics, Volume 4. Oxford University Press, 2003, s. 322. ISBN 978-0-19-513977-8. [dostęp 2015-07-31]. (ang.).
  3. ↑ a b c Helma Pasch. Zahlwörter, Allquantor und Demonstrativum in nomenferner Position im Zande. „Afrikanistik online”, 2014. 11. (niem.). 
  4. ↑ a b Peter Austin: One Thousand Languages: Living, Endangered, and Lost. University of California Press, 2008, s. 111. ISBN 978-0-520-25560-9. [dostęp 2015-07-31]. (ang.).
  5. ↑ Helma Pasch. Grammar of Location and Motion in Zande. „Annual Papers in African Linguistics (APAL)”, s. 165-181, 2007. 5. (ang.). 
  6. ↑ Sudan Południowy: ukazało się pierwsze wydanie Biblii w języku pazande deon.pl [dostęp: 2020-09-17]
  7. ↑ a b Helma Pasch: Zande Attributes and Pronoun Copying. W: Anne Storch, Gratien G. Atindogbé, Roger M. Blench: Copy Pronouns. Case Studies from African Languages. Köln: Rüdiger Köppe, 2011, s. 213 - 236. [dostęp 2015-07-31]. (ang.).

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się