Kveeni-instituutti (Instytut Języka Kweńskiego) w Børselv (gmina Porsanger, okręg Finnmark)

Język kweński[1][2] (kweń. kainun kieli, norw. kvensk språk, fiń. kveenin kieli) – język bałtycko-fiński używany przez Kwenów, potomków fińskich imigrantów w Norwegii Północnej. Po intensywnych dyskusjach w Norwegii w kwietniu 2005 kweński został uznany za samodzielny język[3][4].

Ponad 10 tys. ludzi w okręgach Troms i Finnmark przyznaje się do używania języków kweńskiego i/lub fińskiego. Jednakże liczba tych, którzy potrafią po kweńsku czytać i pisać, jest znacznie niższa[3].

Kweński jest blisko spokrewniony z używanym w szwedzkiej części regionu Dolina Torne językiem meänkieli i z dialektami północnofińskimi. W stosunku do fińskiego istnieją jednak duże różnice w słownictwie, a częściowo także w gramatyce, bo dialekty kweńskie przez dłuższy czas rozwijały się niezależnie od rozwoju językowego w Finlandii. Przykładowo nie wszystkie spośród 15 przypadków fińskich są używane w języku kweńskim. Jednocześnie w kweńskim w przeciwieństwie do fińskiego jest więcej starych zapożyczeń ze szwedzkiego i nowszych z norweskiego, przede wszystkim takich, jakich brakowało w słownictwie kweńskim, kiedy Kwenowie osiedlili się na wybrzeżu[3][4].

Do tej pory nie było żadnych standardów prac opisujących gramatykę słowników ani podręczników. Dlatego w roku 2007 utworzono radę języka kweńskiego pod nazwą „Instytut Kweński" (Kainun Institutti, norw. Kvensk Institutt) w Børselv (gmina Porsanger w okręgu Finnmark). Jest to organ doradczy, którego zadaniem w pierwszym etapie jest wypracowanie założeń nowego języka pisanego i zbieranie form różnych dialektów kweńskich[3].

Jedną z pierwszych oficjalnych stron internetowych w języku kweńskim (yr.no) oferuje od 9 lutego 2010 Norweski Instytut Meteorologiczny[5].

Zapożyczenia norweskie[4]
fiński kweński norweski polski
hakemus sööknaadi søknad podanie
hallitus rejeerinki regjering rząd
ministeriö departementti departement ministerstwo
säätiedotus väärmellinki værmelding prognoza pogody

Przypisy

  1. Przemysław Sieradzan, Miasto Kirkenes jako stolica Regionu Barentsa i symbol rosyjsko-norweskiej współpracy transgranicznej, „Cywilizacja i Polityka”, 14 (14), s. 279–288, DOI: 10.5604/01.3001.0010.0256 [dostęp 2018-01-09] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-10].
  2. Katarzyna Wojan: Język fiński w teorii i praktyce. Wydawnictwo UG, 2016, s. 58. (Zob. spis treści [dostęp 2018-01-09])
  3. a b c d Pia Lane: Språk - Kvensk språk, hva er nå det?, w oparciu o tekst: Min bestefars Bibel w (Nesten) alt du trenger å vite om norsk. 52 om språk, Kunnskapsforlaget 2005, dostęp 16 września 2010 (norw.)
  4. a b c Kainun Institutti: Språk, dostęp 16 września 2010 (norw.)
  5. Andreas Grimsæth i Erik Bolstad: yr.no – nå også på kvensk, yr.no, 10 lutego 2010 (data dostępu: 2014-04-09) (norw.)

Linki zewnętrzne

  • Norske Kveners Forbund [online], kvener.no [dostęp 2018-01-09]. (Stowarzyszenie Kwenów Norweskich) (norw. • kweń.)
  • Kainun Institutti [online], www.kvenskinstitutt.no [dostęp 2018-01-09]. Institut kweński (norw. • kweń.)

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się