 |
Ten artykuł od 2010-05 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. |
| Obszar | |||
|---|---|---|---|
| Liczba mówiących |
1740 (2010) | ||
| Pismo/alfabet |
brak piśmiennictwa | ||
| Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
| Status oficjalny | |||
| UNESCO | 3 zdecydowanie zagrożony↗ | ||
| Ethnologue | 6b zagrożony↗ | ||
| Kody języka | |||
| ISO 639-3 | khv | ||
| IETF | khv | ||
| Glottolog | khva1239 | ||
| Ethnologue | khv | ||
| WALS | khv | ||
| SIL | KHV | ||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||
Język chwarszyjski (nazwa własna Kedaes hikwa) – jeden z niewielkich języków kaukaskich, używany w południowym Dagestanie. Język chwarszyjski należy do języków didojskich w zespole awaro-didojskim, tworzącym podgrupę wśród języków dagestańskich w grupie północno-wschodniej (nachsko-dagestańskiej) języków kaukaskich.
Językiem chwarszyjskim posługuje się ludność we wsi Chwarszi w południowodagestańskim okręgu cumadyjskim[1]. Od nazwy tej wsi pochodzi też nazwa języka. Dialekt inxokvari bywa rozpatrywany jako odrębny język[2][3]. T. Salminen (2007) twierdzi, że łączenie go z chwarszyjskim właściwym ma wyłącznie charakter zwyczajowy[3].
Według danych z 2010 r. posługuje się nim 1740 osób[2]. W 2007 r. oszacowano, że ma kilkaset użytkowników[4], a dialekt inxokvari – ok. 1000 użytkowników[5].
Dane mówiące o liczbie osób posługujących się tym językiem nie są zbyt dokładne, ponieważ w dużej mierze opierały się na szacunkach. Według statystyk w 1926 r. języka tego używało 1019 osób. W późniejszym czasie użytkownicy chwarszyjskiego uznawani byli za odłam Awarów i tak też zapisywani podczas kolejnych spisów powszechnych. Szacunki z roku 1958 podawały liczbę 1800 użytkowników języka, dane za rok 1967 donosiły o ponad 1 tys., natomiast według spisu powszechnego, przeprowadzonego na terenie Federacji Rosyjskiej w 2000 r. liczba osób posługujących się tym językiem wynosi zaledwie 128 osób, w tym tylko 107 w Dagestanie. Tak niską liczbę użytkowników chwarszyjskiego tłumaczy się tym, iż przypuszczalnie większość Chwarszów podała podczas spisu narodowość awarską.
Język chwarszyjski nie wykształcił piśmiennictwa[2]. Jest używany wyłącznie w sytuacjach nieformalnych, w domu, wśród przyjaciół. W charakterze języka literackiego wykorzystywany jest język awarski[2], jako największy język literacki Dagestanu. W użyciu jest także język rosyjski[2]. Chwarszyjski bywa znany dzieciom, ale mimo to jest zdecydowanie zagrożony wymarciem, do czego przyczynia się niewielka liczebność społeczności i dominacja awarskiego[6].
Chwarszyjski jest językiem ergatywnym.
Ze względu na historię tego języka widoczne są wpływy języka awarskiego, tureckiego, arabskiego, gruzińskiego. W XX w. znalazł się pod silnym wpływem rosyjskiego, z którego zaczerpnął m.in. słownictwo techniczne[7].
Ze względu na niewielką liczbę użytkowników języka, a także z powodu obniżania się prestiżu języka wśród jego użytkowników, uważa się, iż grozi mu wymarcie w ciągu najbliższych kilkudziesięciu lat.
Pierwsze dane nt. języka chwarszyjskiego zebrał R. von Erckert pod koniec XIX w.[7]
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.
