Iwan Kryłow
ros. Иван Андреевич Крылов
Ilustracja
Portret Kryłowa autorstwa Johanna Egginka, 1834
Imię i nazwisko

Iwan Andriejewicz Kryłow

Data i miejsce urodzenia

13 lutego 1769
Moskwa

Data i miejsce śmierci

21 listopada 1844
Petersburg

Narodowość

rosyjska

Język

rosyjski

Dziedzina sztuki

liryka, dramat, publicystyka

Ważne dzieła
  • Wrona i lis
  • Wilk w psiarni

Iwan Andriejewicz Kryłow ros. Иван Андреевич Крылов (ur. 2 lutego?/13 lutego 1769 w Moskwie, zm. 9 listopada?/21 listopada 1844 w Petersburgu) – rosyjski poeta, dramaturg, bajkopisarz. Autor utworów o tematyce filozoficzno-moralnej, politycznej i obyczajowej wyśmiewającej szlachtę[1].

Sławę zyskał jako autor ponad 200 bajek, pełnych humoru oraz werwy satyrycznej, zawierających elementy ostrej krytyki społeczno-politycznej i równie cenionego dydaktyzmu[2].

Życiorys

Samouk; otrzymał skąpe wykształcenie, ale dokształcił się, czytając wszystko bez wyboru, co wpadło mu w ręce. Największy wpływ wywarły nań dzieła dramatyczne. W 16 roku życia napisał operę Kofejnica, która nie została ani wystawiona, ani wydrukowana, ale zjednała mu protektorów, którzy wyrobili mu urząd w Petersburgu. W 1786 napisał tragedię Filoraela, wydrukowaną w zbiorze Teatr rosyjski.

Pomnik Iwana Kryłowa w Sankt Petersburgu

W 1790 opuścił służbę, żeby się poświęcić pracy literackiej. Już w 1789 wespół z Raehmanowem wydawał czasopismo „Poczta duchów” (Почта духов), wkrótce je jednak zawiesił. W 1792 rozpoczął wydawanie czasopisma „Zritiel” (Зритель), które w tymże jeszcze roku zamienił na pismo literackie „Sankt-Pietierburskij Mierkurij” (Санкт-Петербургский Меркурий), ale i to po roku wychodzenia upadło. W artykułach dziennikarskich Kryłow wykazał się talentem satyrycznym i darem obserwacji.

Za swą twórczość, w której krytykował ustrój społeczny i domagał się sprawiedliwości społecznej, został na jakiś czas wygnany. Ostatnie lata swojego życia spędził na pracy bibliotekarza w bibliotece publicznej.

Pochowany na Cmentarzu Tichwińskim w Petersburgu[3].

Kryłow pozostawił po sobie ponad 200 satyr (bajek satyrycznych), z których część stanowiła opracowanie wątków lafontainowskich, większość jednak była oryginalnymi satyrami na współczesną mu sytuację w Rosji (Wrona i lis, Obóz, Wilk w psiarni, Szczupak, Kot).

Po śmierci poety w Rosji wybudowano wiele pomników dla upamiętnienia jego osoby. Przykładem może być Pomnik Iwana Kryłowa w Sankt Petersburgu.

Wybrana twórczość

Bajki[4][5]

  • 1788:
    • Los graczy (ros. Судьба игроков)
    • Paw i Słowik (ros. Павлин и Соловей)
    • Wstydliwy Gracz (ros. Стыдливый игрок)
  • 1804:
    • Dąb i Trzcina (ros. Дуб и Трость)
  • 1805:
    • Starzec i trzech młodych (ros. Старик и трое молодых)
    • Wybredna narzeczona (ros. Разборчивая невеста)
  • 1807:
    • Chłop i Śmierć (ros. Крестьянин и Смерть)
    • Pustelnik i Niedźwiedź (ros. Пустынник и медведь)
    • Szkatułka (ros. Ларчик)
    • Wrona i Lisica (ros. Ворона и Лисица)
    • Wyrocznia (ros. Оракул)
    • Żaba i Wół (ros. Лягушка и Вол)
  • 1808:
    • Chór (ros. Музыканты)
    • Konik Polny i Mrówka (ros. Стрекоза и Муравей)
    • Lew i Człowiek (ros. Лев и человек)
    • Lew i Komar (ros. Лев и Комар)
    • Lew na łowach (ros. Лев на ловле)
    • Lis i winogrona (ros. Лисица и Виноград)
    • Małpy (ros. Обезьяны)
    • Mucha i Podróżni (ros. Муха и Дорожные)
    • Orzeł i Kury (ros. Орёл и куры)
    • Parnas (ros. Парнас)
    • Pomór zwierząt (ros. Мор зверей)
    • Słoń i Mops (ros. Слон и Моська)
    • Słoń Wojewodą (ros. Слон на воеводстве)
    • Wilk i Jagnię (ros. Волк и Ягнёнок)
  • 1809:
    • Dwa Gołębie (ros. Два голубя)
    • Kogut i Perła (ros. Петух и Жемчужное зерно)
    • Kupiec i Mysz (ros. Хозяин и Мыши)
    • Puszcza i Ogień (ros. Роща и Огонь)
    • Worek (ros. Мешок)
    • Żaby i Car (ros. Лягушки, просящие Царя)
  • 1811:
    • Bogacz i Szewc (ros. Откупщик и Сапожник)
    • Chłop i Lis (ros. Крестьянин и Лисица)
    • Chłop w tarapatach (ros. Крестьянин в беде)
    • Gęsi (ros. Гуси)
    • Kruczek (ros. Воронёнок)
    • Kwartet (ros. Квартет)
    • Liście i korzenie (ros. Листы и Корни)
    • Łgarz (ros. Лжец)
    • Małpa (ros. Обезьяна)
    • Mysi Sejm (ros. Совет Мышей)
    • Ogrodnik i Filozof (ros. Огородник и Философ)
    • Orzeł i Pająk (ros. Орел и Паук)
    • Orzeł i Pszczoła (ros. Орёл и Пчела)
    • Osieł i Słowik (ros. Осёл и Соловей)
    • Podagra i Pająk (ros. Подагра и Паук)
    • Ruczaj (ros. Ручей)
    • Sikorka (ros. Синица)
    • Szkoła Lwów (ros. Воспитание Льва)
    • Świnia (ros. Свинья)
    • Uczta (ros. Пир)
    • Wielożeniec (ros. Троеженец)
    • Wilk i Wilczek (ros. Волк и Волчонок)
    • Złota dziesięciorublówka (ros. Червонец)
  • 1812:
    • Kot i Kucharz (ros. Кот и Повар)
    • Podział zysku (ros. Раздел)
    • Tabor (ros. Обоз)
    • Wilk w psiarni (ros. Волк на псарне)
    • Wrona i Kura (ros. Ворона и Курица)
  • 1813:
    • Chłop i Żmija (ros. Крестьянин и Змея)
    • Cień i Człowiek (ros. Тень и Человек)
    • Demianowa zupa (ros. Демьянова уха)
    • Fortuna i Żebrak (ros. Фортуна и нищий)
    • Latawiec (ros. Бумажный Змей)
    • Lisica i Suseł (ros. Лисица и Сурок)
    • Nurkowie (ros. Водолазы)
    • Szczupak i Kot (ros. Щука и Кот)
    • Wilk i Kukułka (ros. Волк и Кукушка)
    • Zając na łowach (ros. Заяц на ловле)
  • 1813-1814 - Bezbożnicy (ros. Безбожники)
  • 1814:
    • Chłop i Rozbójnik (ros. Крестьянин и Разбойник)
    • Chłopi i Rzeka (ros. Крестьяне и Река)
    • Czyż i Gołąb (ros. Чиж и Голубь)
    • Czyż i Jeż (ros. Чиж и Ёж)
    • Drzewo (ros. Дерево)
    • Kamień i Robak (ros. Камень и Червяк)
    • Komar i Pastuch (ros. Комар и Пастух)
    • Koń i Jeździec (ros. Конь и всадник)
    • Lania i Derwisz (ros. Лань и Дервиш)
    • Lis dobrotliwy (ros. Добрая лисица)
    • Łabędź, Szczupak i Rak (ros. Лебедь, Щука и Рак)
    • Orzeł i Kret (ros. Орёл и Крот)
    • Oszczerca i Żmija (ros. Клеветник и змея)
    • Pożar i Diament (ros. Пожар и Алмаз)
    • Spostrzegawczy (ros. Любопытный)
    • Staw i Rzeka (ros. Пруд и Река)
    • Żaba i Jowisz (ros. Лягушка и Юпитер)
  • 1814-1815 - Wielmoża i Filozof (ros. Вельможа и Философ)
  • 1815:
    • Beczka (ros. Бочка)
    • Chłop i Parobek (ros. Крестьянин и Работник)
    • Chmura (ros. Туча)
    • Kaftan Tryszki (ros. Тришкин кафтан)
    • Lew i Lampart (ros. Лев и Барс)
    • Lis budowniczy (ros. Лиса-строитель)
    • Małpa i lustro (ros. Зеркало и Обезьяна)
    • Małpa i okulary (ros. Мартышка и очки)
    • Osieł (ros. Осёл (Когда вселенную Юпитер населял...))
    • Przechodnie i Psy (ros. Прохожие и Собаки)
    • Psia przyjaźń (ros. Собачья дружба)
  • 1816:
    • Apelles i Osiełek (ros. Апеллес и Ослёнок)
    • Chłop i Siekiera (ros. Крестьянин и Топор)
    • Chmiel (ros. Хмель)
    • Fortuna w gościnie (ros. Фортуна в гостях)
    • Jejmość i dwie sługi (ros. Госпожа и две Служанки)
    • Konsultacja (ros. Мирская сходка)
    • Kukułka i Turkawka (ros. Кукушка и Горлинка)
    • Kwiaty (ros. Цветы)
    • Lew i Wilk (ros. Лев и Волк)
    • Mechanik (ros. Механик)
    • Mysz i Szczur (ros. Мышь и Крыса)
    • Niedźwiedź i Pszczoły (ros. Медведь у Пчел)
    • Niesłuszne oskarżenie (ros. Напраслина)
    • Pies, Człowiek, Kot i Sokół (ros. Собака, Человек, Кошка и Сокол)
    • Pies (ros. Собака)
    • Pisarz i Zbójca (ros. Сочинитель и Разбойник)
    • Pogrzeb (ros. Похороны)
    • Słoń w łaskach (ros. Слон в случае)
    • Szpak (ros. Скворец)
    • Wilk i Lis (ros. Волк и Лисица)
    • Wilk i Pasterze (ros. Волк и Пастухи)
    • Wilk i Żuraw (ros. Волк и Журавль)
    • Wodospad i Strumień (ros. Водопад и Ручей)
    • Wojownik (ros. Рыцарь)
  • 1817:
    • Pszczoła i Muchy (ros. Пчела и Мухи)
  • 1818:
    • Alcyd (ros. Алкид)
    • Grzebień (ros. Гребень)
    • Owce i Psy (ros. Овцы и Собаки)
    • Pracowity Niedźwiedź (ros. Трудолюбивый Медведь)
    • Utracjusz i Jaskółka (ros. Мот и Ласточка)
  • 1819:
    • Baranek (ros. Ягнёнок)
    • Chłopiec i Robak (ros. Мальчик и Червяк)
    • Chłopię i Żmija (ros. Мальчик и Змея)
    • Dwie Beczki (ros. Две Бочки)
    • Kłos (ros. Колос)
    • Lew i Lis (ros. Лев и Лисица)
    • Mrówek (ros. Муравей)
    • Myśliwy (ros. Охотник)
    • Niedźwiedź w matni (ros. Медведь в сетях)
    • Osieł i Chłop (ros. Осёл и Мужик)
    • Pasterz i Morze (ros. Пастух и Море)
    • Pływak i Morze (ros. Пловец и Море)
    • Skąpiec i Kura (ros. Скупой и Курица)
  • 1821:
    • Chłop i Owca (ros. Крестьянин и Овца)
    • Płotka (ros. Плотичка)
  • 1823:
    • Bławatek (ros. Василёк)
    • Bogacz i Poeta (ros. Богач и Поэт)
    • Brukowiec i Brylant (ros. Булыжник и Алмаз)
    • Dąb i Wieprz (ros. Свинья под Дубом)
    • Drapacha (ros. Голик)
    • Dwa Psy (ros. Две Собаки)
    • Dwaj Chłopi (ros. Два Мужика)
    • Dzikie Kozy (ros. Дикие Козы)
    • Kocioł i Garnek (ros. Котёл и Горшок)
    • Kot i Słowik (ros. Кошка и Соловей)
    • Kotek i Szpak (ros. Котенок и Скворец)
    • Lis i Osieł (ros. Лисица и Осёл)
    • Lwia starość (ros. Лев состаревшийся)
    • Mucha i Pszczoła (ros. Муха и Пчела)
    • Owce Pstrokate (ros. Пёстрые Овцы)
    • Pająk i Pszczoła (ros. Паук и Пчела)
    • Parafianin (ros. Прихожанин)
    • Skąpiec (ros. Скупой)
    • Słowik (ros. Соловьи)
    • Taniec ryb (ros. Рыбья пляска)
    • Wilk i Mysz (ros. Волк и Мышонок)
    • Wrona (ros. Ворона)
    • Żmija i Baran (ros. Змея и Овца)
  • 1824:
    • Młynarz (ros. Мельник)
  • 1827:
    • Armaty i Żagle (ros. Пушки и Паруса)
  • 1828:
    • Biedny Bogacz (ros. Бедный Богач)
  • 1829-1830:
    • Osieł (ros. Осёл (Был у крестьянина Осёл...))
  • 1830:
    • Brzytwa (ros. Бритвы)
    • Chłop i Koń (ros. Крестьянин и Лошадь)
    • Klinga (ros. Булат)
    • Kukułka i Orzeł (ros. Кукушка и Орёл)
    • Kupiec (ros. Купец)
    • Leszcze (ros. Лещи)
    • Lew, Sarna i Lis (ros. Лев, Серна и Лиса)
    • Lew (ros. Лев)
    • Miron (ros. Мирон)
    • Pasterz (ros. Пастух)
    • Pies i Koń (ros. Собака и Лошадь)
    • Puchacz i Osieł (ros. Филин и Осёл)
    • Sokół i Robak (ros. Сокол и Червяк)
    • Szczupak (ros. Щука)
    • Trzej Chłopi (ros. Три мужика)
    • Wiewiórka (ros. Белка)
    • Wilk i Kot (ros. Волк и Кот)
    • Żmija (ros. Змея)
  • 1833:
    • Chłop i Pies (ros. Крестьянин и собака)
    • Lew i Mysz (ros. Лев и Мышь)
    • Lis (ros. Лиса)
    • Myszy (ros. Мыши)
    • Wiewiórka (ros. Белка)
    • Wilki i Owce (ros. Волки и Овцы)
  • 1834:
    • Dwaj Chłopcy (ros. Два мальчика)
    • Kukułka i Kogut (ros. Кукушка и Петух)
    • Rozbójnik i Woźnica (ros. Разбойник и Извозчик)
    • Wielmoża (ros. Вельможа)

Dramaty

  • 1783 - Kofiejnica (ros. Кофейница) - libretto opery
  • 1786:
    • Fiłomieła (ros. Филомела)
    • Bieszenaja siemja (ros. Бешеная семья)
    • Soczinitiel w prichożej (ros. Сочинитель в прихожей)
  • 1787 - Prokazniki (ros. Проказники)
  • 1788 - Amierikancy (ros. Американцы) - napisana wspólnie z A.I. Kłuszynem
  • 1800 - Podszczipa (Triumf) (ros. Подщипа (Триумф))
  • 1801 - Pirog (ros. Пирог)
  • 1806 - Modnaja ławka (ros. Модная лавка)
  • 1807:
    • Urok doczkam (ros. Урок дочкам)
    • Ilja-bogatyr' (ros. Илья-бога­тырь)

Proza

  • 1789 - Poczta duchow, ili Uczenaja, nrawstwiennaja i kriticzeskaja pieriepiska arabskogo fiłosofa Malikulmulka s wodianymi, wozdusznymi i podziemnymi duchami (ros. Почта духов, или Ученая, нравственная и критическая переписка арабского философа Маликульмулька с водяными, воздушными и подземными духами)
  • 1792:
    • Kaib (ros. Каиб)
    • Noczi (ros. Ночи)
    • Riecz, goworiennaja powiesoju w sobranii durakow (ros. Речь, говоренная повесою в собрании дураков)
    • Rassużdienije o drużestwie (ros. Рассуждение о дружестве)
    • Mysli fiłosofa po modie (ros. Мысли философа по моде)
    • Pochwalnaja riecz w pamiat' mojemu dieduszkie (ros. Похвальная речь в память моему дедушке)
  • Pochwalnaja riecz naukie ubiwat' wriemia (ros. Похвальная речь науке убивать время)
  • Pochwalnaja riecz Jermałafidu (ros. Похвальная речь Ермалафиду)

Filmowe adaptacje

 Z tym tematem związana jest kategoria: Filmowe adaptacje utworów Iwana Kryłowa.

Przypisy

  1. Kryłow Iwan Andriejewicz - Zapytaj.onet.pl [online], portalwiedzy.onet.pl [dostęp 2017-11-24] (pol.).
  2. Kryłow Iwan A., [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2017-11-24].
  3. Могилы знаменитостей. Крылов Иван Андреевич (1768-1844)
  4. Bajki wybrane • Kryłow Iwan • książka - recenzje, opisy, opinie » BiblioNETka.pl [online], www.biblionetka.pl [dostęp 2017-11-24].
  5. Bajki • Kryłow Iwan • książka - recenzje, opisy, opinie » BiblioNETka.pl [online], www.biblionetka.pl [dostęp 2017-11-24].

Bibliografia

  • S. Orgelbranda Encyklopedja Powszechna. Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa Akcyjnego Odlewni Czcionek i Drukarni S. Orgelbranda Synów, 1898.

Linki zewnętrzne

  • Iwan Kryłow – zbiór polskich przekładów bajek Iwana Kryłowa

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się