Ilham Tohti w 2011 | |
Data i miejsce urodzenia |
25 października 1969 |
---|---|
Zawód, zajęcie |
ekonomista, obrońca praw człowieka |
Narodowość | |
Odznaczenia | |
PEN/Barbara Goldsmith Freedom to Write nagroda Martina Ennalsa Freedom Award Nagroda im. Václava Havla Nagroda Sacharowa |
Ilham Tohti (ujg. ئىلھام توختى; chiń. 伊力哈木·土赫提; pinyin Yīlìhāmù Tǔhètí, ur. 25 października 1969) – ujgurski profesor ekonomii, obrońca praw człowieka i orędownik praw mniejszości urgujskiej w Chinach. Skazany na dożywocie w Chinach pod zarzutem separatyzmu. Laureat nagrody Martina Ennalsa, Nagrody im. Václava Havla i Nagrody Sacharowa.
Urodził się 25 października 1969 roku w Artux (Atushi, chiń. 阿图什市; pinyin Ātúshí Shì) w regionie Kizilsu, w regionie autonomicznym Sinciang. Ukończył studia na Northeast Normal University (chiń. upr. 东北师范大学; chiń. trad. 東北師範大學; pinyin Dōngběi Shīfàn Dàxué) oraz Central Minzu University (chiń. upr. 中央民族大学; chiń. trad. 中央民族大學; pinyin Zhōngyāng Mínzú Dàxúe, wówczas Central Nationalities University) w Pekinie[1][2].
Otwarcie mówił o problemach Ujgrurów w Sinciangu. Od 1994 roku był za to poddany inwigilacji. W latach 1999–2003 miał zakaz nauczania. Od 1999 objęty jest zakazem publikowania[2].
Prowadził platformę internetową Uyghur Online, która działała od 2006 do 2008 roku, kiedy została zamknięta przez chińskie władze[3].
Podczas zamieszek w Siancingu w 2009 roku publikował informacje o Ujgurach, którzy zostali zabici, ranni lub zaginęli. Został za to aresztowany na kilka tygodni[1][2].
W styczniu 2014 został aresztowany[2]. We wrześniu 2014, po dwudniowym procesie, został skazany na dożywocie pod zarzutem separatyzmu[4][5][6].
Tohti jest orędownikiem wdrożenia przepisów dotyczących autonomii regionów Chin. Niejednokrotnie krytykował wykluczenie Ujgurów z rozwoju kraju. Nawoływał do zwiększenia świadomości na temat ludności ujgurskiej. Głosi pojednanie i dialog między Ujgurami a Chińczykami Han oraz umiarkowanie w działaniu[6].
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.