Igor Kurczatow
Игорь Васильевич Курчатов
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

12 stycznia 1903
Simski Zawod, obwód czelabiński, Rosja

Data i miejsce śmierci

7 lutego 1960
Moskwa, ZSRR

Zawód, zajęcie

fizyk jądrowy

Odznaczenia
Złota Gwiazda Bohatera Pracy Socjalistycznej Złota Gwiazda Bohatera Pracy Socjalistycznej Nagroda Leninowska Nagroda Stalinowska Nagroda Stalinowska Nagroda Stalinowska Nagroda Stalinowska
Order Lenina Order Lenina Order Lenina Order Lenina Order Lenina Order Czerwonego Sztandaru Pracy Order Czerwonego Sztandaru Pracy

Igor Wasiljewicz Kurczatow (ros. Игорь Васильевич Курчатов, ur. 30 grudnia 1902?/12 stycznia 1903 w Simskim Zawodzie w obwodzie czelabińskim, zm. 7 lutego 1960 w Moskwie[1]) – radziecki fizyk jądrowy, uznawany za ojca radzieckiej bomby atomowej. Trzykrotny Bohater Pracy Socjalistycznej (1949, 1951, 1954).

Życiorys

Absolwent uniwersytetu w Symferopolu (1923). W 1933 podjął badania z dziedziny fizyki jądrowej. W 1939 opublikował pracę na temat reakcji nuklearnej. Po wybuchu wojny radziecko-niemieckiej w 1941 jego badania zostały wstrzymane, a on zajął się problemem demagnetyzacji kadłubów okrętów.

Już w 1942 przewidział, nawet dokładniej niż Albert Einstein, ogromną moc bomby atomowej, estymując, że rozbijając jądra w kilogramie uranu uzyska się energię równą wybuchowi 20 tysięcy ton trotylu. W 1943 objął kierownictwo zespołu naukowców pracujących nad skonstruowaniem radzieckiej bomby atomowej, co zostało uwieńczone sukcesem w 1949, głównie dzięki informacjom uzyskanym od radzieckich szpiegów, a zwłaszcza Klausa Fuchsa, którzy wykradali tajne informacje z projektu Manhattan. Powszechnie uznaje się, że bez tych informacji zbudowanie bomby zajęłoby mu od 3 do 5 lat dłużej, mimo iż w przeciwieństwie do zespołu amerykańskiego, badania prowadził sam[styl do poprawy]. Mając już technologię bomby atomowej, jako pierwszy na świecie zbudował bombę wodorową, nawet przed zespołem amerykańskim.

W 1946 uruchomił pierwszy radziecki reaktor jądrowy. Zbudowano dzięki niemu również pierwszą na świecie elektrownię atomową, którą uruchomiono 27 czerwca 1954 w Obnińsku. Po doświadczeniu mocy bomb, które zbudował, stał się, podobnie jak wielu jego odpowiedników w USA z projektu Manhattan, gorącym zwolennikiem zaprzestania prób jądrowych. Nie przekonały go nawet słowa Nikity Chruszczowa: „Zajmij się lepiej swoją nauką. My się będziemy troszczyli o politykę”. Kierowany przez niego zespół pracował również nad wykorzystaniem energii nuklearnej do produkcji energii elektrycznej i napędu okrętów.

Igor Kurczatow na radzieckim znaczku pocztowym z 1963

W 1956 ogłoszono jego nominację na stanowisko dyrektora Instytutu Energii Atomowej Akademii Nauk ZSRR, sprawował ją do śmierci i po nim przejął ją jego najwierniejszy uczeń Andriej Sacharow, któremu powierzył misję wykorzystania energii atomowej dla ludzkości.

Odznaczenia i nagrody

Został odznaczony m.in. trzykrotnie Medalem „Sierp i Młot” Bohatera Pracy Socjalistycznej (29 października 1949, 8 grudnia 1951, 4 stycznia 1954), pięciokrotnie Orderem Lenina oraz dwukrotnie Orderem Czerwonego Sztandaru Pracy. Czterokrotny laureat Nagrody Stalinowskiej (1942, 1949, 1951, 1954) i Nagrody Leninowskiej (1957).

Upamiętnienie

Jego nazwiskiem nazwano ulicę w mieście Prypeć, wybudowanym dla pracowników elektrowni jądrowej przy Czarnobylu. Na jego cześć nazwano także miasto znajdujące się w Rosji, w którym głównym źródłem energii jest elektrownia jądrowa.

Po śmierci jego imieniem Rosjanie nazwali pierwiastek kurczatow (Ku), jednak IUPAC ostatecznie nadała mu nazwę rutherford.

Bibliografia

  • James Park, Icons: An A-Z Guide to the People Who Shaped Our Times, wyd. 1st Collier Books ed, New York: Collier Books, 1992, ISBN 0-02-047100-9, OCLC 24546132.
  • Strona biograficzna (ang.)
  • Курчатов Игорь Васильевич – Герои страны (ros.)

Przypisy

  1. Kurczatow Igor W., [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2023-04-03].

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się