Hydroksyapatyt
Ilustracja
Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny

3Ca3(PO4)2·Ca(OH)2 lub Ca10(OH)2(PO4)6
(heksafosforan diwodorotlenek dekawapnia, hydroksyfosforan wapnia)

Twardość w skali Mohsa

5

Łupliwość

słaba

Układ krystalograficzny

heksagonalny

Gęstość minerału

3,14–3,21 g/cm³

Właściwości optyczne
Barwa

biała, szara, żółta, zielonożółta

Rysa

biała

Hydroksyapatyt zarastający biomateriał.

Hydroksyapatyt (symbole: HAp, OHAp lub HA) – minerał zbudowany z hydroksyfosforanu wapnia o wzorze chemicznym Ca10(PO4)6(OH)2, zapisywanym też jako 3Ca3(PO4)2·Ca(OH)2. Stanowi mineralne rusztowanie tkanki łącznej, odpowiedzialnej za mechaniczną wytrzymałość kości.

Występowanie

Hydroksyapatyt występuje w przyrodzie w postaci minerałów oraz jest nieorganicznym składnikiem kości i zębów. Stanowi w nich rusztowanie zapewniające mechaniczne właściwości. W kościach ma postać bardzo długich kryształów, tzw. mikrofibryl, stosunek ich długości do szerokości sięga 1000 do 1.

Syntetyczny hydroksyapatyt wytwarza się również w celach medycznych[1]. Z uwagi na nie najlepsze właściwości mechaniczne nie stosuje się go na całe implanty, lecz dzięki dobrej biozgodności znalazł zastosowanie do stymulowania rozwoju kości w niewielkich ubytkach kostnych oraz jako pokrycia na wszczepy (np. endoproteza biodra). Dzieje się tak, gdyż stosunek zawartości wapnia do fosforu w hydroksyapatycie jest prawie taki sam jak w kościach. Tytanowe implanty, które pokrywa się hydroksyapatytem, mają wiele zalet:

  • kość w kontakcie z takim implantem zaczyna obrastać go tkanką kostną, eliminując jednocześnie negatywne skutki korozji
  • obrastający tkanką kostną implant nie wymaga użycia cementu kostnego, który z biegiem lat może się luzować, powodując bóle u pacjentów

Wytwarzanie syntetycznego hydroksyapatytu

Metody produkcji ceramiki hydroksyapatytowej bazują na wytwarzaniu proszków, które się następnie spieka. Jako substraty stosuje się substancje pochodzenia naturalnego (minerały: bruszyt, monetyt oraz argonit produkowany ze sproszkowanych koralowców) oraz związki syntetyczne. Stosuje się kilka metod wytwarzania proszków:

  • metody mokre: opierają się na reakcjach zachodzących w roztworach wodnych takich jak: reakcje zobojętniania kwasów i zasad lub reakcje między roztworami soli
  • metody suche: reakcje, w których substraty znajdują się w stanie stałym
  • metody hydrotermalne: wytwarzanie przeprowadza się w warunkach podwyższonego ciśnienia pary wodnej (0,2–8,5 MPa) i temperatury (900–1000 °C)
  • metody topnikowe: metody te dają dobre efekty wytwarzania apatytów o stechiometrii zbliżonej do hydroksyapatytu, ale zawierające domieszki. Reakcja zachodzi między sproszkowanymi substratami (dostarczającymi Ca i P) a topnikami (B2O3, CaF2, CaCl2).
  • inne: a wśród nich: metoda zol-żel, elektrokrystalizacja, liofilizacja.

Warstwy wierzchnie z hydroksyapatytu są nakładane głównie technikami plazmowymi.

Zobacz też

Przypisy

  1. Rafał Jakub Wiglusz, Nano-hydroksyapatyty w zastosowaniach biomedycznych, „Postępy Farmacji”, 2012.

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się