Herb własny – w heraldyce polskiej określenie herbu przysługującego tylko jednej rodzinie.
Ponieważ w Polsce istniały rody herbowe dlatego herby pojedynczych rodzin przyjęto nazywać herbem własnym. Określenie takie - ale nie nazwa! jest właściwa jako określenie kolokwialne. W literaturze genealogicznej, herbarzach (Boniecki, Uruski i innych) używane jako swoisty dodatek zaznaczający, że dana rodzina nie jest członkiem rodu herbowego.
Herbami własnymi posługiwały się rodziny wywodząca się z bojarstwa ruskiego, litewskiego, szlachty niemieckiej (zwłaszcza Śląsk, Prusy i Inflanty) oraz Tatarów. W 1413 r. podczas zawarcia unii w Horodle dokonano adopcji herbowej 47 rodów litewskich do polskich rodów heraldycznych. Większość szlachty Wielkiego Księstwa Litewskiego posługiwała się jednak herbami własnymi (np. Waga Pociejów, Korybut Wiśniowieckich), z czasem herby te w literaturze uzyskały swoje własne nazwy, na ogół związane z ich kształtem, dodawanie nazwiska jako nazwy herbu jest błędem. Również błędnie na zasadzie podobieństwa graficznego utożsamiano herb obcego pochodzenia z herbem polskim, traktując go ewentualnie jako odmianę herbu polskiego.
Rodziny pochodzenia obcego, indygenowane w Polsce, niekiedy również rodziny nobilitowane, mieszczanie posiadający własne znaki herbowe (herby mieszczańskie) to także herby własne, gdyż w przeciwieństwie do herbów szlacheckich nie posiadały swoich nazw i były używane przez jedną rodzinę.
Herbami własnymi są herby powstałe wraz z nadaniem tytułu arystokratycznego. Jako określenie błędne, jest określanie tych herbów jako hrabiowskiej odmianie herbu X lub własnej odmianie herbu X.
Literatura:
| Herby | |
|---|---|
| Elementy herbu | |
| Oznaki godności | |
| Inne | |
| Działy heraldyki |
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.