Pełne imię i nazwisko |
Henryka Krystyna Krzywonos-Strycharska |
---|---|
Imię i nazwisko urodzenia |
Henryka Januszkiewicz |
Data i miejsce urodzenia |
27 marca 1953 |
Zawód, zajęcie |
działaczka społeczna i polityczna, motornicza |
Miejsce zamieszkania | |
Stanowisko |
posłanka na Sejm VIII, IX i X kadencji (od 2015) |
Partia | |
Małżeństwo |
Krzysztof Strycharski |
Odznaczenia | |
Henryka Krystyna Krzywonos-Strycharska z domu Januszkiewicz, primo voto Pawłowska, secundo voto Lipska[1] (ur. 27 marca 1953 w Olsztynie) – polska działaczka społeczna i polityczna, motornicza, uczestniczka opozycji w okresie PRL, sygnatariuszka porozumień sierpniowych, posłanka na Sejm RP VIII, IX i X kadencji.
Od 1973 do 1978 pracowała jako motornicza w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Komunikacyjnym Oddział Komunikacji Miejskiej Tramwajowej w Gdańsku. Później była zatrudniona w Stoczni Gdańskiej, na stanowisku operatora urządzeń dźwigowych, jednak już w 1979 powróciła do poprzedniego miejsca pracy[2].
15 sierpnia 1980 w pobliżu Opery Bałtyckiej zatrzymała prowadzony przez siebie tramwaj[3][4]. Zdarzenie to bywa określane jako początek strajku gdańskiej komunikacji publicznej w okresie wydarzeń sierpniowych[4]. Według niektórych świadków zdarzeń już w godzinach rannych na swoje trasy nie wyjechała część kierowców autobusów, zatem Henryka Krzywonos przyłączyła się do trwającego już strajku[5]. Została następnie przedstawicielem WPK w Międzyzakładowym Komitecie Strajkowym[5], weszła w skład jego prezydium[2].
16 sierpnia, po podpisaniu w Stoczni Gdańskiej porozumienia z dyrekcją i ogłoszeniu przez Lecha Wałęsę końca strajku, wraz z Aliną Pienkowską, Anną Walentynowicz i Ewą Ossowską zatrzymywała na bramach robotników opuszczających stocznię, co zapobiegło zakończeniu strajku[4][6][7].
31 sierpnia znalazła się wśród sygnatariuszy porozumień sierpniowych, wkrótce została odwołana z prezydium MKZ Gdańsk przez komitet założycielski NSZZ „Solidarność” w jej zakładzie pracy[2].
W stanie wojennym zajmowała się pomocą internowanym, była też kolporterką wydawnictw podziemnych. Była represjonowana, objęta nakazem opuszczenia Gdańska i pozbawiona możliwości zatrudnienia. Korzystała wówczas ze wsparcia różnych osób, w tym księdza Henryka Jankowskiego[2]. Podczas jednej z rewizji została dotkliwie pobita, na skutek czego straciła ciążę[8][9].
Od 1994 do czasu przejścia na emeryturę (w 2009) prowadziła rodzinny dom dziecka w Gdańsku[6], wychowując wraz z mężem łącznie dwanaścioro dzieci[8]. Od 1995 należała do Unii Wolności[10]. W wyborach w 2002 kandydowała do rady miasta w Gdańsku z Obywatelskiego Komitetu Bogdana Borusewicza[11].
W 2004 ukończyła Liceum Ogólnokształcące Centrum Kształcenia Ustawicznego w Kościerzynie[12].
Zaangażowała się w działalność ruchu społecznego Kongres Kobiet, była członkinią rady programowej powołanego na jego bazie stowarzyszenia[13]. W wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2014 startowała z listy Platformy Obywatelskiej w okręgu nr 1 (województwo pomorskie) i nie uzyskała mandatu posła, zdobywając 21 911 głosów[14].
W 2015 wystartowała w wyborach parlamentarnych z listy PO w okręgu gdyńskim. Została wybrana na posłankę VIII kadencji, otrzymując 24 333 głosy[15]. Została członkinią sejmowej Komisji Łączności z Polakami za Granicą, pracowała też w Komisji Polityki Społecznej i Rodziny (2015–2018)[16]. W wyborach w 2019 z powodzeniem ubiegała się o poselską reelekcję z ramienia Koalicji Obywatelskiej, otrzymując 14 508 głosów[17]. Zasiadła w Komisji Regulaminowa, Spraw Poselskich i Immunitetowych, a ponadto początkowo ponownie w Komisji Łączności z Polakami za Granicą, z której jednak po miesiącu przeszła do Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych[12]. W 2021 wstąpiła do PO[18]. W wyborach w 2023 została wybrana do Sejmu X kadencji z wynikiem 8460 głosów[19].
Córka Henryka i Haliny[1]. Mężem Henryki Krzywonos jest Krzysztof Strycharski[10]. Mieszkają w Glinczu[20].
W 2006, za wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce, została przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[22].
Została ponadto wyróżniona:
W 2019 jej wizerunek znalazł się na muralu „Kobiety Wolności” na stacji PKM Strzyża w Gdańsku[27].
Henryce Krzywonos został poświęcony film dokumentalny Świat bez tajemnic – Oni zrywali Żelazną Kurtynę – Polska. Henryka Krzywonos i narodziny Solidarności w reżyserii Małgorzaty Buckiej (produkcja Francja 2008) oraz książka Agnieszki Wiśniewskiej Duża Solidarność, mała solidarność. Biografia Henryki Krzywonos (Wydawnictwo Krytyki Politycznej 2010). Jej postać występuje również w filmie Wałęsa. Człowiek z nadziei z 2013, Henrykę Krzywonos zagrała w tej produkcji Dorota Wellman[28]. Została jedną z bohaterek spektaklu 1989, koprodukcji Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie i Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego z 2022; Henrykę Krzywonos zagrała Dominika Feiglewicz[29].
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.