Henryk Siemiradzki
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

24 października 1843
Nowobiełgorod

Data i miejsce śmierci

23 sierpnia 1902
Strzałków

Narodowość

Polak[1]

Dziedzina sztuki

malarstwo

Epoka

akademizm

Ważne dzieła
Faksymile
Odznaczenia
Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława III klasy (Imperium Rosyjskie) Kawaler Orderu Korony Włoch Komandor Orderu Świętych Maurycego i Łazarza (Królestwo Włoch)
Multimedia w Wikimedia Commons

Henryk Hektor Siemiradzki (ur. 12 października?/24 października 1843 w Nowobiełgorodzie, zm. 23 sierpnia 1902 w Strzałkowie) – polski malarz, przedstawiciel akademizmu.

Życiorys

Autoportret, po 1876, Muzeum Narodowe w Krakowie

Jego rodzicami byli Hipolit i Michalina z Pruszyńskich (siostra Anny Ciundziewickiej). Ojciec Henryka był wysokim oficerem armii Imperium Rosyjskiego, jednak dzieci zostały wychowane w tradycji polskiej, katolickiej. Rodzina posiadała w Charkowie dom, od którego wzięła nazwę ulica, później nazywana Siemiradzką[2], obecnie Siemigradzką[3]. Na życzenie ojca ukończył studia na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Charkowskiego, uzyskując stopień kandydata nauk przyrodniczych na podstawie dysertacji O instynkcie owadów. Następnie rozpoczął studia malarskie na Cesarskiej Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu. W 1871 ukończył studia i uzyskał 6-letnie stypendium rządowe. Wyjechał do Monachium, odwiedzając po drodze po raz pierwszy w życiu Kraków. W Monachium spotkał wielu polskich malarzy, a wśród nich Józefa Brandta i Stanisława Witkiewicza.

W 1872 wyjechał do Włoch. Zwiedził Wenecję, Florencję, Neapol, miał okazję zobaczyć wybuch Wezuwiusza, trafił w końcu do Rzymu, gdzie zamieszkał w pobliżu pl. Hiszpańskiego. W 1873 ożenił się ze swoją 18-letnią kuzynką Marią Pruszyńską z Koroleszczewicz nad Świsłoczą. Mieli czworo dzieci. W 1876 rodzina Siemiradzkich zamieszkała we własnej willi. W 1884 kupił dworek[4] w Strzałkowie koło Radomska, gdzie przez wiele lat spędzał, wraz z rodziną, letnie wakacje.

W 1901 zachorował, stracił mowę. Jesienią spotkał się jeszcze w Łodzi z Henrykiem Sienkiewiczem. Na krótko przed śmiercią, za zgodą lekarzy, wyjechał do Strzałkowa i tam zmarł. Pochowany został na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 67-6-1/2). 24 września 1903 r. prochy przeniesiono do krypty zasłużonych na krakowskiej Skałce[5].

Był członkiem wielu akademii europejskich. Tematykę swych dzieł czerpał z antyku. Malował epickie, monumentalne, teatralne kompozycje, nacechowane spokojem i harmonią, z odpowiednim doborem kolorów, wypełnione ciałami, ozdobami, drzewami, marmurami, płaskorzeźbami[6]. W 1879 r. ofiarował obraz Pochodnie Nerona miastu Kraków jako pierwszy obraz do krakowskiego Muzeum Narodowego.

Był autorem wielu obrazów, a także kurtyn Teatru Miejskiego w Krakowie (1894) i Teatru Wielkiego we Lwowie (1900).

Był członkiem honorowym Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk[7] i kawalerem Legii Honorowej, Orderu Korony Włoskiej, Orderu św. Stanisława III klasy[8], komandorem Orderu Świętych Maurycego i Łazarza.

Wybrane dzieła

Pałac w Strzałkowie, tablica
Pałac w Strzałkowie
Pałac w Strzałkowie
Tablica w kościele – Strzałków
Muzeum Narodowe w Krakowie, sala Siemiradzkiego
Grób Henryka Siemiradzkiego na cmentarzu Powązkowskim

Wybrane duże płótna Henryka Siemiradzkiego są wystawiane w muzeach narodowych Polski, Ukrainy i Rosji.

Galeria

  • Chrystus i jawnogrzesznica, 1873
    Chrystus i jawnogrzesznica, 1873
  • Widok rzeki Świsłocz, 1873
    Widok rzeki Świsłocz, 1873
  • Pochodnie Nerona, 1877
    Pochodnie Nerona, 1877
  • Rzymska sielanka (Łowienie ryb), ok. 1879
    Rzymska sielanka (Łowienie ryb), ok. 1879
  • Noc Iwana Kupały, 1880
    Noc Iwana Kupały, 1880
  • Talizman, 1880
    Talizman, 1880
  • Taniec wśród mieczów, 1880
    Taniec wśród mieczów, 1880
  • Portret Ludwika Wodzickiego, 1880
    Portret Ludwika Wodzickiego, 1880
  • Za Tyberiusza na Capri - szkic do obrazu, 1881
    Za Tyberiusza na Capri - szkic do obrazu, 1881
  • Pogrzeb wodza Rusów, 1883
    Pogrzeb wodza Rusów, 1883
  • Głowa brodatego mężczyzny, 1883–1890
    Głowa brodatego mężczyzny, 1883–1890
  • Chrystus w domu Marii i Marty, 1886
    Chrystus w domu Marii i Marty, 1886
  • Dziewczyna przy studni, 1888
    Dziewczyna przy studni, 1888
  • Studium nóg kobiecych (Fryne) do obrazu „Fryne w Eleuzis”, ok. 1888
    Studium nóg kobiecych (Fryne) do obrazu „Fryne w Eleuzis”, ok. 1888
  • Chrystus i Samarytanka, 1890
    Chrystus i Samarytanka, 1890
  • Studium drzewa z ogrodu Villa Aldobrandini we Frascati, ok. 1890
    Studium drzewa z ogrodu Villa Aldobrandini we Frascati, ok. 1890
  • Kurtyna teatru Juliusza Słowackiego w Krakowie (1892-94)
    Kurtyna teatru Juliusza Słowackiego w Krakowie (1892-94)
  • Dirce chrześcijańska, 1897
    Dirce chrześcijańska, 1897
  • Nad źródłem, 1899
    Nad źródłem, 1899
  • Kurtyna Opery i Baletu we Lwowie (1899–1901)
    Kurtyna Opery i Baletu we Lwowie (1899–1901)
  • Antoniusz i Kleopatra
    Antoniusz i Kleopatra
  • Sprzedaż amuletów, 1875
    Sprzedaż amuletów, 1875

Przypisy

  1. ↑ Przynależność narodowa artysty często budziła kontrowersje i nieporozumienia: najczęściej uważany był za Rosjanina, co stale narzucała opinia rosyjska; we Włoszech nierzadko uważano go także za Niemca (F. Stolot: Henryk Siemiradzki, dz. cyt., s. 74–75).
  2. ↑ Marian Karol Dubiecki poświęcił temu domowi kilka stron ostatniego rozdziału swojej książki Na kresach i za kresami.
  3. ↑ ulica Siemigradzka, na stronie Улицы и площади Харькова, dostęp 16 kwietnia 2017.
  4. ↑ NID: Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie. [dostęp 2008-09-18].
  5. ↑ Cmentarz Stare Powązki: SIEMIRADZCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-19].
  6. ↑ Władysław Witwicki. Dirce. „Wiadomości Artystyczne”. 1, s. 3–4, 1 stycznia 1899. Lwów. 
  7. ↑ Bolesław Erzepki, Spis członków Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Poznaniu, Poznań 1896, s. 4.
  8. ↑ Климов П. Ю. Генрих Семирадский. – М.: Арт-родник, 2001. – s. 12.
  9. ↑ ks. dr hab. Michał Janocha: „Nauczanie św. Piotra”, Henryk Siemiradzki. wmsd.waw.pl, 2012-02-07. [dostęp 2013-12-07].

Bibliografia

Linki zewnętrzne

  • Piotr Marek Stański Lwowska kurtyna Siemiradzkiego
  • obrazy Henryka Siemiradzkiego w Galerii Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej
  • Dzieła Henryka Siemiradzkiego w serwisie Wolne Lektury
  • http://www.siemiradzki.paweldudek.com – Strona internetowa poświęcona głównie związkom Henryka Siemiradzkiego z miejscowością Strzałków.
  • Henryk Siemiradzki (culture.pl)
  • „Ostatnia plaga egipska” obraz Siemiradzkiego pierwszy raz od 66 lat na aukcji
  • Pocztówki z reprodukcjami dzieł Henryka Siemiradzkiego w bibliotece Polona
  • Henryk Siemiradzki, Internetowy Polski Słownik Biograficzny [dostęp 2021-12-31].

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się