1980 | |
---|---|
1981 | |
1982 |
|
1983 | |
1984 | |
1985 | |
1986 |
|
1987 |
|
1988 |
|
1989 |
|
1990 | |
---|---|
1991 |
|
1992 | |
1993 |
|
1994 | |
1995 |
|
1996 | |
1997 |
|
1998 |
|
1999 |
2000 | |
---|---|
2001 | |
2002 | |
2003 | |
2004 | |
2005 |
|
2006 | |
2007 | |
2008 |
|
2009 |
2010 |
|
---|---|
2011 |
|
2012 | |
2013 | |
2014 |
|
2015 | |
2016 |
|
2017 |
|
2018 |
|
2019 |
Henry Fonda (1970) | |
Imię i nazwisko |
Henry Jaynes Fonda |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
16 maja 1905 |
Data i miejsce śmierci |
12 sierpnia 1982 |
Zawód |
aktor |
Współmałżonek |
Margaret Sullavan |
Lata aktywności |
1935–1982 |
Odznaczenia | |
Henry Jaynes Fonda[1] (ur. 16 maja 1905 w Grand Island, zm. 12 sierpnia 1982 w Los Angeles) – amerykański aktor filmowy i teatralny, patriarcha rodziny aktorskiej Fondów, ojciec Jane i Petera, dziadek Bridget. American Film Institute umieścił go na 6. miejscu na liście największych amerykańskich aktorów wszech czasów (The 50 Greatest American Screen Legends)[2].
Urodził się w Grand Island w stanie Nebraska jako syn Elmy Herberty (z domu Jaynes) i Williama Brace’a Fondy[3]. Przodkowie Fondów pochodzili z Genui we Włoszech, skąd w XV wieku przenieśli się do Holandii, a w 1642 do Ameryki Północnej[3].
Studiował dziennikarstwo na Uniwersytecie Minnesoty, ale odpadł na drugim roku[3]. W 1925 roku pracował w Retail Credit Company, firmie w Omaha, kiedy w wieku 20 lat został zaproszony do odegrania ważnej roli w amatorskiej produkcji Omaha Community Playhouse. Na profesjonalnej scenie po raz pierwszy wystąpił jako Ricky w przedstawieniu Ty i ja (You and I). W 1929 roku, gdy powrócił na Manhattan i University Players Guild, zagrał w spektaklu Diabeł i ser (Devil and the Cheese) z Margaret Sullavan, z którą dwa lata później się ożenił. Małżeństwo trwało ponad rok. Wkrótce udał się do Hollywood, aby kręcić filmy.
W 1935 roku zadebiutował jako Dan Harrow w komedii The Farmer Takes a Wife (Rolnik bierze żonę) z Janet Gaynor. W tym czasie poznał Jamesa Stewarta, a ich przyjaźń trwała aż do śmierci[3]. W 1936 roku Henry poślubił Frances Ford Seymour, wdowę po bogatym przemysłowcu. Mieli dwoje dzieci, także aktorów Jane i Petera. Małżeństwo zakończyło się tragicznie w 1950 roku – Frances po załamaniu nerwowym popełniła samobójstwo[3]. W tym samym roku Henry poślubił Susan Blanchard, z którą adoptował córkę, Amy. Para rozstała się w 1956. Czwartą żoną aktora była poznana na planie Wojny i pokoju włoska aktorka Afdera Franchetti. Również to małżeństwo okazało się nieudane. Dopiero piąty związek, ze znacznie młodszą byłą stewardesą Shirlee Adams, okazało się szczęśliwe. Shirlee towarzyszyła Henry'emu do samego końca[4].
W 1943 wstąpił do amerykańskiej marynarki wojennej, służąc jako kwatermistrz trzeciej klasy na pokładzie niszczyciela USS Satterlee na Pacyfiku, aż do 1946[5].
Wystąpił m.in. w westernach Miasto bezprawia (1946) Johna Forda, Gwiazda szeryfa (1957) Anthony’ego Manna, kameralnym filmie „jednego stołu” – Dwunastu gniewnych ludzi (1956) Sidneya Lumeta, filmie wojennym – Bitwa o Ardeny (1965) Ken Annakina, dramacie wojennym – Bitwa o Midway (1976) Jacka Smighta i psychologiczno-obyczajowym – Nad złotym stawem (1981) Marka Rydella, za rolę w którym zdobył w 1982 Nagrodę Akademii dla najlepszego aktora.
W 1981 otrzymał honorowego Oscara za całokształt dokonań.
Otrzymał amerykańskie medale kampanii – Medal obrony narodowej, Medal Wyzwolenia Filipin, Medal Azjatyckiego Teatru Pacyficznego (1905-1982)[5].
Zmarł 12 sierpnia 1982 w Los Angeles w wieku 77 lat po chorobie serca i raka gruczołu krokowego[5].
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.