Helena Więckowska
Data i miejsce urodzenia

4 maja 1897
Warszawa

Data i miejsce śmierci

10 kwietnia 1984
Warszawa

doktor nauk humanistycznych
Specjalność: bibliotekoznawstwo
Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Doktorat

1922
Uniwersytet Warszawski

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet Łódzki

Okres zatrudn.

1953–1969

kierownik Katedry Bibliotekoznawstwa
Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Medal Komisji Edukacji Narodowej
Odznaka pamiątkowa „Orlęta” Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”

Helena Więckowska z d. Braunstein (ur. 4 maja 1897 w Warszawie, zm. 10 kwietnia 1984 tamże) – polska historyk, bibliolog, bibliotekarka, dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej w Łodzi, profesor Uniwersytetu Łódzkiego.

Życiorys

Urodziła się w Warszawie, gdzie ukończyła szkołę podstawową i gimnazjum[1]. Brała udział w obronie Lwowa, za co została odznaczona medalem Orląt Lwowskich. W latach 1918–1922 studiowała historię na Uniwersytecie Warszawskim, w 1922 uzyskała stopień doktora filozofii na podstawie dysertacji Opozycja liberalna w Królestwie Polskim 1815–1830 (druk: Warszawa, 1925), przygotowanej pod kierunkiem prof. Marcelego Handelsmana. Była sekretarką pierwszego zarządu Polskiego Stowarzyszenia Kobiet z Wyższym Wykształceniem. Od 1927 pracowała w Bibliotece Narodowej w Warszawie i zajmowała się głównie rękopisami rapperswilskimi i batignolskimi i wydawaniem korespondencji Joachima Lelewela.

Podczas II wojny światowej współpracowała z Delegaturą Rządu na Kraj, uczestniczyła w tajnym nauczaniu. W swoim mieszkaniu prowadziła także wypożyczalnię książek. Po powstaniu warszawskim wywieziona do obozu w Pruszkowie, skąd zbiegła i ukrywała się w Milanówku. Po wyzwoleniu powróciła do pracy w Bibliotece Narodowej[2].

W latach 1948–1969 zajmowała stanowisko dyrektorki Biblioteki Uniwersyteckiej w Łodzi. Równocześnie, w latach 1953-1969 kierowała Katedrą Bibliotekoznawstwa na Uniwersytecie Łódzkim. Wypromowała 15 doktorów, była opiekunką 4 habilitacji.

W latach 1959–1964 pełniła funkcję wiceprzewodniczącej Światowej Federacji Związków Bibliotekarskich IFLA. Od 1973 przewodniczyła Komisji Programowej do spraw Instytutu Książki i Czytelnictwa Biblioteki Narodowej.

Była członkinią Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, Polskiej Akademii Umiejętności, Łódzkiego Towarzystwa Naukowego, Komitetu Historii Nauki i Techniki PAN, kolegiów i rad redakcyjnych. Po przejściu na emeryturę wróciła do Warszawy, gdzie w latach 1969–1972 była nieetatową wykładowczynią Instytutu Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej UW[3].

Laureatka nagród Ministra Oświaty i Wychowania I i II stopnia.

Zmarła 10 kwietnia 1984 w Warszawie. Pochowana 16 kwietnia 1984 na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 46-6-16,17)[4].

Życie prywatne

Pochodziła z inteligenckiej rodziny żydowskiej Braunsteinów. Ojciec, Władysław, urzędnik w cukrowni[1] i matka Maria z Rutkowskich zmarli jeszcze przed wojną[5]. W czasie studiów poślubiła Aleksandra Więckowskiego, inżyniera architekta, pracownika Departamentu Budownictwa Ministerstwa Spraw Wojskowych, uczestnika wojny polsko-bolszewickiej i II wojny światowej. Mąż zmarł w 1948 r.[6]

Była matką żołnierzy Armii Krajowej: szefa bezpieczeństwa 2. kompanii Rudy batalionu Zośka Jana Więckowskiego (1923–2008) i łączniczki tejże kompanii, Marii Więckowskiej (1925–1944). Syn od 1948 r. przebywał na emigracji w Stanach Zjednoczonych, gdzie pracował jako ekonomista w banku[7].

Ordery i odznaczenia

Najważniejsze prace

  • Joachim Lelewel uczony – polityk – człowiek. Warszawa: Czytelnik, 1980 ISBN 83-07-00235-4.
  • Joachim Lelewel, Wybór pism historycznych; oprac. Helena Więckowska. Wrocław: Ossolineum, 1950 (wznowienie: Wrocław: Ossolineum, 2005).
  • Listy emigracyjne Joachima Lelewela; wyd. i wstępem poprzedziła Helena Więckowska. Tom 1–5. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1948–56.
  • Katalog rękopisów Biblioteki Narodowej. Warszawa: Biblioteka Narodowa, 1933–38 (opracowała: Zbiory rapperswilskie, Zbiory batignolskie i Towarzystwa Przyjaciół Polski w Londynie; współautor Adam Lewak).
  • Akademickie kształcenie bibliotekarzy: zarys historyczny. Warszawa: Wyd. Akcydensowe, 1979.
  • Podręczny słownik bibliotekarza. Warszawa: PWN, 1955 (współautor).
  • Encyklopedia wiedzy o książce. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1971 (współautor).
  • artykuły na łamach m.in. „Przeglądu Historycznego”.

Przypisy

  1. a b Górecka i Michalska 2015 ↓, s. 111.
  2. Górecka i Michalska 2015 ↓, s. 112.
  3. Wykaz miejsc spoczynku - Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich [online], www.sbp.pl [dostęp 2020-05-19].
  4. Cmentarz Stare Powązki: ALEKSANDER WIĘCKOWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-05-19].
  5. Lesiakowski 2015 ↓, s. 105-106.
  6. Lesiakowski 2015 ↓, s. 107.
  7. Lesiakowski 2015 ↓, s. 105.

Bibliografia

  • Jerzy Andrzejewski: Helena Więckowska: 1897–1984. red. tomu. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 1988. ISBN 83-7016-272-X.
  • Słownik pracowników książki polskiej. Wyd. suplement II. Warszawa: 2000, s. 177-179.
  • Włodzimierz Trojan: Ci, którzy przeżyli... Biografie żołnierzy batalionu „Zośka”. Warszawa: Środowisko Batalionu „Zośka” Armii Krajowej, 2002, s. 390. ISBN 83-916876-0-0.
  • Agnieszka Górecka, Urszula Michalska: Helena Więckowska we wspomnieniach. Próba scharakteryzowania osoby na podstawie opinii współpracowników i uczniów. W: Jadwiga Konieczna, Magdalena Rzadkowolska: Helena Więckowska. Bibliotekarz, historyk, bibliolog. pod red.. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2015, s. 111-116. ISBN 978-83-7969-615-4.
  • Krzysztof Lesiakowski: Profesor Helena Więckowska w dokumentach aparatu bezpieczeństwa PRL. W: Jadwiga Konieczna, Magdalena Rzadkowolska: Helena Więckowska. Bibliotekarz, historyk, bibliolog. pod red.. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2015, s. 97-108. ISBN 978-83-7969-615-4.

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się