| β Centauri | |||||||||||||||||
.jpg) Beta Centauri to jasna gwiazda po prawej, po lewej Alfa Centauri | |||||||||||||||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||||||||
| Gwiazdozbiór | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja |
14h 03m 49,405s[1] | ||||||||||||||||
| Deklinacja |
−60° 22′ 22,93″[1] | ||||||||||||||||
| Paralaksa (π) | |||||||||||||||||
| Odległość | |||||||||||||||||
| Wielkość obserwowana | |||||||||||||||||
| Ruch własny (RA) | |||||||||||||||||
| Ruch własny (DEC) |
−23,16 ± 0,41 mas/rok[1] | ||||||||||||||||
| Prędkość radialna |
5,9 ± 3,8 km/s[1] | ||||||||||||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||||||||||||
| Rodzaj gwiazdy | |||||||||||||||||
| Typ widmowy | |||||||||||||||||
| Wielkość absolutna | |||||||||||||||||
| Wiek |
14,1 ± 0,6 mln lat[4] | ||||||||||||||||
| Charakterystyka orbitalna | |||||||||||||||||
| Krąży wokół | |||||||||||||||||
| Półoś wielka |
6960 pc[2] | ||||||||||||||||
| Mimośród |
0,0557[2] | ||||||||||||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Hadar (Beta Centauri, β Cen) – druga co do jasności gwiazda w gwiazdozbiorze Centaura, jedenasta co do jasności gwiazda nocnego nieba (obserwowana wielkość gwiazdowa: 0,61m)[3]. Odległa od Słońca o około 390 lat świetlnych[2]. Jej wielkość absolutna to −4,78m[2].
Tradycyjna nazwa Hadar wywodzi się od arabskiego أرض Ḥaḍar, „ziemia”. Nazwy Hadar i Wezen lub Wazn były dawniej niekonsekwentnie przypisywane gwiazdom Beta Centauri, Alfa Centauri i innym z gwiazdozbiorów Gołębia i Wielkiego Psa[3][5]. Inna nazwa, Agena, wywodzi się od łac. genus, „kolano” i odnosi do położenia w gwiazdozbiorze Centaura[3]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna zaleca użycie nazwy Hadar dla określenia tej gwiazdy[6].
Hadar to druga co do jasności gwiazda w gwiazdozbiorze Centaura i jedna z najjaśniejszych gwiazd nocnego nieba[3]. Alfa i Beta Centauri są nazywane „wskaźnikami południa”, bo pomagają znaleźć na niebie pozbawiony jasnych gwiazd południowy biegun niebieski. Znajduje się on blisko punktu przecięcia prostej prostopadłej do linii łączącej te gwiazdy i linii będącej przedłużeniem dłuższej „poprzeczki” Krzyża Południa. Co więcej, biegun południowy znajduje się bardzo blisko połowy wyimaginowanego odcinka łączącego na niebie Hadar i Achernara, inną jasną gwiazdę południowego nieba[7].
Hadar jest gwiazdą potrójną[3][8].
Składnik A to ciasny układ spektroskopowo podwójny[4], składający się z dwóch gwiazd należących do typu widmowego B1 (zob. diagram Hertzsprunga-Russella), obiegających wspólny środek masy układu po mocno wydłużonych orbitach; jeden pełny obieg zajmuje im 357 dni[3]. Temperatura tych gwiazd jest rzędu 25 000 K, ich promienie są równe około 9 promieni Słońca, a masa każdej z nich jest ok. 14,7 razy większa od słonecznej[3] (według innej pracy, zakładającej odległość 352 lat świetlnych od układu, masy tych gwiazd wynoszą odpowiednio 10,7 ± 0,1 M☉ i 10,3 ± 0,1 M☉[4]. Jedna z tych gwiazd, a być może nawet obie, jest gwiazdą zmienną typu Beta Cephei[3]. Są sklasyfikowane jako olbrzymy, ale prawdopodobnie są to wciąż gwiazdy ciągu głównego, które dopiero staną się czerwonymi olbrzymami; ich późniejszy los zależy od rzeczywistej masy, obecne oszacowania wskazują, że obie gwiazdy zakończą życie w eksplozji supernowej, lecz jeśli masy byłyby dostatecznie małe (bliżej 8 mas Słońca), mogą stać się masywnymi białymi karłami[3].
Wokół tego układu podwójnego w odległości co najmniej 120 au krąży składnik B, a obieg wokół centralnej pary zajmuje mu co najmniej 225 lat[3]. Jest on gwiazdą typu widmowego B[3] o wielkości gwiazdowej 3,95m[8]. Na niebie dzieli go od centralnej pary odległość 0,4 sekundy kątowej (pomiar z 2014 roku)[8].
Z terenów Polski nie można obserwować tej gwiazdy, należy do obiektów widocznych jedynie z południowej półkuli.
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.
