Cyrkiel
Mapa gwazdozbioru
Nazwa łacińska

Circinus

Dopełniacz łaciński

Circini

Skrót nazwy łacińskiej

Cir

Dane obserwacyjne (J2000)
Rektascensja

15 h

Deklinacja

-62°

Charakterystyka
Powierzchnia

93 stopnie kw.

Liczba gwiazd o obserwowanej wielkości gwiazdowej < 3

0

Najjaśniejsza gwiazda

α Cir (3,18m)

Gwiazdozbiory sąsiadujące

Widoczny na szerokościach geograficznych
pomiędzy 90° S a 21[1]° N.
ilustracja

Cyrkiel (łac. Circinus, dop. Circini, skrót Cir) – mały, 85. co do wielkości, blady gwiazdozbiór nieba południowego, głęboko zanurzony w południową Drogę Mleczną, pomiędzy Centaurem a Trójkątem Południowym. Jest to czwarta z najmniejszych konstelacji na całym niebie, zajmuje tylko 93 stopnie kwadratowe[2]. Niewidoczny w Polsce. Liczba gwiazd dostrzegalnych nieuzbrojonym okiem: około 20.

Pochodzenie nazwy

Ten gwiazdozbiór, jak wiele wymyślonych przez francuskiego astronoma, kartografa i duchownego Nicolasa-Louisa de Lacaille'a nie był znany w starożytności na terenie Europy. Nazwany w 1756[2] roku przez francuskiego astronoma z powodu podobieństwa do cyrkla mierniczego, niezwykle ważnego narzędzia, którym posługiwali się nawigatorzy i kartografowie[1]. Wypełnił lukę na niebie między łapami Centaura a Węgielnicą i Trójkątem Południowym. Tym samym, nawiązując do tradycji żeglarskiej, dodał na mapę nieba kolejny instrument istotny w nawigacji morskiej. Oryginalna francuska nazwa konstelacji nadana przez Lacaille'a to le Compas, ale nie należy jej mylić z innym gwiazdozbiorem Kompasu (łac. Pyxis)[2].

Najjaśniejsze gwiazdy

W obrębie Cyrkla znajdują się zaledwie cztery gwiazdy jaśniejsze niż 5m. Trzy główne gwiazdy Cyrkla tworzą długi wąski trójkąt równoramienny, który wygląda jak niemal złożony cyrkiel, nieco na wschód od Alfa Centaura. Alfa Cyrkla jest najjaśniejszą gwiazdą konstelacji, która przy tym ma bardzo dziwne widmo.

Obiekty niegwiazdowe

Cyrkiel jest głęboko zanurzony w Drodze Mlecznej, ale mimo to ma niewiele dobrych obiektów do obserwacji przez teleskop. Wynika to z faktu, że grube chmury gazu i pyłu zasłaniają to, co można by zobaczyć.

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c d e f Praca zbiorowa: Kosmos. Warszawa: Buchmann Sp. z o.o., 2012, s. 350-351. ISBN 978-83-7670-323-7.
  2. a b c d e Kamil Złoczewski: Kosmos. Poradnik obserwatora.. T. 102. Poznań: Amermedia Sp. z o.o., 2014, s. 20-23. ISBN 978-83-252-2318-2.

Bibliografia

  • J. Desselberger, J. Szczepanik: Tablice astronomiczne z przewodnikiem po gwiazdozbiorach. Bielsko-Biała: Wydawnictwo PARK, 2002, s. 78. ISBN 83-7266-156-1.

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się