| biskup | |
| |
| Data i miejsce urodzenia |
ok. 335 |
|---|---|
| Data śmierci |
10 stycznia ok. 395 |
| Czczony przez | |
| Wspomnienie |
10 stycznia lub 19 lipca (kat.), |
Grzegorz z Nyssy (cs. святитель Григорий Нисский; ur. ok. 335 w Cezarei Kapadockiej[1], zm. 10 stycznia między 394–395) – biskup Nyssy, przez niektórych utożsamianej z dzisiejszym Nevşehir k. dawnej Cezarei kapadockiej. Jeden z ojców Kościoła, święty Kościołów: katolickiego[2], anglikańskiego, ormiańskiego, koptyjskiego, syryjskiego i prawosławnego[3].
Grzegorz był synem św. Emilii i bratem św. Bazylego, św. Piotra z Sebasty i św. Makryny Młodszej. Tradycja rodzinna, jego ojciec był retorem, ukierunkowała go w dzieciństwie na drogę nauki, a także głębokiego życia religijnego (obydwoje rodzice zostali wpisani do katalogu świętych). Po śmierci żony, za namową swego brata przyjął święcenia kapłańskie i poświęcił się życiu ascetycznemu. Wszechstronnie wykształcony Grzegorz stał się jednym z najwybitniejszych teologów tamtych czasów. Pozostawił po sobie bardzo bogatą spuściznę pisarską, na którą złożyły się rozprawy teologiczne zwalczające błędy arianizmu, komentarze do Pisma św., dzieła ascetyczne oraz wiele kazań i listów. Wstąpił do klasztoru nad Morzem Czarnym. W roku 371 (według innych źródeł w 372) został powołany na biskupa Nyssy (dziś Nevşehir) w Kapadocji. Początki jego urzędowania nie były łatwe, bowiem, jak mówił o tym św. Bazyli, Grzegorz był zbyt pobłażliwy i łatwowierny, a przy tym pozbawiony taktu. W późniejszym okresie na dwa lata został odsunięty od urzędu pod fałszywym zarzutem sprzeniewierzenia majątku Kościoła. W roku 380 został wybrany metropolitą Sebasty.
Uczestniczył w soborze w Konstantynopolu (381), gdzie bronił nicejskiego wyznania wiary, przeciw arianom. Miał być tam głównym autorem projektu nowego, ogłoszonego przez ten Sobór nicejsko-konstantynopolitańskiego wyznania wiary, który w uzupełnieniu do Nicejskiego symbolu wiary definiował Boską Naturę Ducha Świętego. Nazywano go „kolumną Kościoła” i „Filarem Ortodoksji”. Dla potomnych pozostał w pamięci jako człowiek otwarty i miłujący pokój, współczujący biednym i chorym.
Walczącego z herezją arian hierarchę z powodu ich intryg pozbawiono katedry i skazano na wygnanie. Dopiero po ośmiu latach zrehabilitował go cesarz Gracjan.
Święty Grzegorz zmarł w wieku ok. 60 lat.
Wraz z Bazylim Wielkim i Grzegorzem z Nazjanzu jest zaliczany do tzw. ojców kapadockich, trzech ojców Kościoła z IV wieku, którzy pochodzili z Kapadocji. Bronili oni wyznawców trynitarnego poglądu, który był oparty na ustaleniu twierdzenie słowa „współistotny” (ho·mo·ouʹsi·os) w stosunku do Ojca i Syna podczas soboru nicejskiego I. Sobór potępił herezję Ariusza i w ten utorował drogę do uchwalenia dogmatu o Świętej Trójcy.
Wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim i ewangelickim obchodzone jest 10 stycznia, w anglikańskim 19 lipca.
Kościoły wschodnie z uwagi na liturgię według kalendarza juliańskiego wspominają Świętego:
Do naszych czasów zachowały się kazania i traktaty napisane przez św. Grzegorza w obronie nauki ortodoksyjnej od herezji arian i macedonian.
Inne dzieła:
Całe dzieła:
Fragmenty:
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.
