Kościół garnizonowy w Szczecinie
D. komenda garnizonu, obecnie 15 Wojskowy Oddział Gospodarczy

Garnizon Szczecingarnizon w Polsce obejmujący swoim zasięgiem miasto Szczecin i gminy ościenne.

Garnizon Wojska Polskiego

Początków śladów polskiego garnizonu należy doszukiwać się wraz z wejściem do Szczecina pododdziałów 16 Brygady Pancernej. Nastąpiło to 14 lipca 1945.

Garnizon dysponował szeregiem obiektów koszarowych o dobrym poziomie technicznym. Do większych należy zaliczyć: kompleks koszarowy przy ul. Wojska Polskiego, kompleks przy ul. Żołnierskiej – przechodzący w ul. Mickiewicza i graniczący z ul. Łukasińskiego.

Początkowo nieuregulowany status prawny miasta po II wojnie światowej zmuszał władze wojskowe do dyslokowania oddziałów WP w garnizonach ościennych (12 DP).

Regularne oddziały i związki taktyczne WP

Oddziały podległe 12 Dywizji Piechoty (1945-1958)

W tym budynku w Szczecinie stacjonował sztab dywizji
od jesieni 1945
od 1949
od 1951
od 1954
  • 16 pułk czołgów i artylerii pancernej (przemianowany i włączony w skład dywizji 16 Samodzielny Pułk Czołgów Średnich)
  • 124 pułk artylerii przeciwlotniczej (powstały na bazie 22 dywizjonu artylerii przeciwlotniczej)
od 1955
  • 16 batalion rozpoznawczy (utworzony na bazie 16 kompanii zwiadu)
  • 46 batalion transportowy (utworzony na bazie 70 kompanii samochodowej)
od 1958

Oddziały podległe 12 Dywizji Zmechanizowanej (od 1958 do 1995)

Odznaka 12 DZ
Koszary przy Łukasińskiego
Brama główna
Klub
Izba chorych
Stołówka
po 1995

Oddziały podporządkowania okręgowego

Oddziały OT

Administracja wojskowa

Wały Chrobrego. Po prawej budynek Urzędu Wojewódzkiego z Wojewódzkim Sztabem Wojskowym
Dawne koszary KBW w Szczecinie.
Obecnie budynek Wydziału Prawa i Administracji US
Tablica pamiątkowa cmentarza wojennego 3419 żołnierzy
Klub garnizonowy w Szczecinie

Instytucje garnizonowe

  • Komenda Garnizonu – ul. Zaleskiego, potem ul. Sienkiewicza, a następnie ul. Potulicka/Narutowicza do 1998
  • Garnizonowy Węzeł Łączności – od maja 1964 r. do końca 2006 r.(w miejsce rozformowanego Stacjonarnego Węzła Łączności przy 33 batalionie łączności)

Oddziały Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego

Oddziały Wojsk Ochrony Pogranicza

Na mocy decyzji Naczelnego Dowództwa WP z 13 września 1945 rozpoczęto formowanie wyspecjalizowanych jednostek ochrony pogranicza. Sformowany w Stargardzie 3 Oddział WOP obejmował odcinek granicy od Kostrzyna do Dziwnowa.

Pierwsza siedziba dowództwa – Szczecin, Piotra Skargi 35. Sztab wkrótce po sformowaniu przeniesiono do Szczecina na ul. Żołnierską.

Jednostki podległe brygadzie:

  • JW 1575 – samodzielny batalion Ochrony Pogranicza nr 42 (1948-1950)
  • JW 1655 – 123 batalion WOP (1950-1957)
  • JW 2449 – Wydział Informacji 12 Brygady WOP (1950-1957)
  • JW 3058 – dywizjon Okrętów Pogranicza 12 Brygady WOP
  • JW 3064 – batalion portowy WOP
  • JW 3161 – Rzeczny Dywizjon Okrętów Pogranicza WOP (sformowany w 1951)
  • JW 4218 – Wydział Informacji nr 21 WOP (8 BOP) (1948-1950)

Inne instytucje wojskowe

W tych koszarach stacjonuje 15 WOG

Armia Radziecka w garnizonie

  • szpital wojskowy – ul. Mickiewicza (róg Wawrzyniaka) – obecnie obiekty Wyższej Szkoły Integracji Europejskiej
  • 101 batalion inżynieryjno-saperski[3] – ul. Żołnierska (aktualnie wydziały szczecińskich uczelni)
  • batalion pontonowy
  • batalion techniczno-lotniskowy
  • batalion łączności – ul Żołnierska

Wyróżniające nazwy "Szczecińskich" otrzymały następujące sowieckie jednostki artyleryjskie:[4]

  • 26 Dywizja Artylerii płk. Fiodora A. Leonowa
  • 4 pułk artylerii Armat płk. Michaiła p. Pietrowa
  • 78 pułk artylerii haubic Gwardii ppłk Iwana Z. Goreckiego
  • 95 pułk artylerii Gwardii ppłk. Alaksandra G. Nosala
  • 144 pułk artylerii przeciwpancernej ppłk. piotra A. Aniszkina
  • 288 pułk artylerii przeciwpancernej ppłk. Stiepana Z. Rakowicza
  • 429 pułk artylerii haubic mjr. Aleksandra M. Frienkiela
  • 458 pułk artylerii lekkiej ppłk. Nikołaja J. Burenina
  • 535 pułk artylerii przeciwpancernej ppłk. Borysa W. Popowa
  • 596 pułk artylerii lekkiej mjr. Anatolija S. Kuprianca
  • 643 pułk artylerii lekkiej mjr. Michaiła A. Tygołukowa
  • 665 pułk artylerii przeciwpancernej ppłk. Emiliana K. Juchimiuka
  • 894 pułk artylerii haubic ppłk. Iwana S. Bananowa
  • 973 pułk artylerii haubic ppłk. Aleksieja N. Poćmianina
  • 1313 pułk artylerii przeciwpancernej mjr. Fieodosija A. Gawrikowa
  • 1318 pułk artylerii przeciwpancernej ppłk. Nikołaja N. Kuzienko
  • 43 samodzielny dywizjon artylerii przeciwpancernej Gwardii Aleksieja S. Kałmykowa
  • 50 samodzielny dywizjon artylerii przeciwpancernej mjr. Maksyma A. Fiesienko
  • 109 samodzielny dywizjon artylerii przeciwpancernej mjr. pawła Z. Kimonowa
  • 274 samodzielny dywizjon artylerii przeciwpancernej mjr. Wiktora G. Iliuszczenki
  • 291 samodzielny dywizjon artylerii przeciwpancernej mjr. Piotra A. Antonca
  • 410 pułk moździerzy ppłk. Nikołaja D. Pleszkowa
  • 485 pułk moździerzy mjr. Fiodora A. Zinina
  • 566 pułk moździerzy mjr. Aleksieja p. Żonina

Garnizon Szczecin (Garnison Stettin) XIX w. do 1945

Koszary Bramy Ślimaczej
w Szczecinie
Kwatery cmentarza wojennego w Szczecinie
Feldmarszałek Friedrich Heinrich Ernst von Wrangel

Garnizon okresu okupacji francuskiej

W latach 18061813, w dobie wojen napoleońskich, Szczecin znajdował się pod okupacją francuską. W końcu 1806 r. z Magdeburga do Szczecina przybyła licząca ok. 5000 żołnierzy 1 Legia Północna pod dowództwem gen. Józefa Zajączka. Pod koniec lutego 1807 Legia dołączyła do dywizji gen. Dąbrowskiego biorąc udział w walkach na Pomorzu.

Garnizon Królestwa Prus i Cesarstwa Niemieckiego

III Rzesza

Kościół garnizonowy w Szczecinie przed 1945
  • 12 Dywizja Pancerna – (12. Panzerdivision) (1940), sformowana 5 października 1940
    • 29 pułk pancerny (Panzer Regiment 29)
    • 12 Brygada Strzelców (Schützen Brigade 12)
      • 5 pułk strzelców (Schützen Regiment 5)
      • 25 pułk strzelców (Schützen Regiment 25)
      • 22 batalion motocyklowy (Kradschützen Bataillon 22)
    • 2 pułk artylerii (Artillerie Regiment 2)
    • 2 batalion rozpoznawczy (Aufklärungs Abteilung 2)
    • 2 dywizjon przeciwpancerny (Panzerjäger Abteilung 2)
    • 32 batalion pionierów (Pionier Bataillon 32)
    • 2 batalion łączności (Nachrichten Abteilung 2)
  • Dywizja Forteczna Stettin – (Festungs-Division Stettin) (marzec-kwiecień 1945)
    • 1 pułk forteczny Szczecin
    • 2 pułk forteczny Szczecin
    • 3 pułk forteczny Szczecin
    • 4 pułk forteczny Szczecin
    • 5 pułk forteczny Szczecin
    • 58 forteczny batalion karabinów maszynowych
    • batalion karabinów maszynowych Szczecin A
    • 3132 Pułk Artylerii fortecznej
    • VIII forteczny oddział artylerii przeciwpancernej
    • sztab 555 pułku pionierów budowlanych

Przypisy

  1. Spis zespołów archiwalnych Archiwum Wojskowego w Toruniu
  2. Na mocy rozkazu MON z 20 marca 1948 – z dniem 1 maja 1948 – 3 Oddział Ochrony Pogranicza przemianowano na 8 Brygadę Ochrony Pogranicza.
  3. pełna nazwa według nomenklatury radzieckiej – 101 gwardyjski odznaczony Orderem Czerwonej Gwiazdy samodzielny batalion inżynieryjno-saperski 90 gwardyjskiej Dywizji pancernej(jednostka wojskowa poczta polowa 15258)
  4. Na podstawie referatu ppłk rez. dr Grzegorza Ciechanowskiego: Jednostki artylerii naziemnej i nadbrzeżnej na pomorzu Zachodnim 1945 – 2005

Bibliografia

  • Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960 : skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
  • Andrzej Wojtaszak, Kazimierz Kozłowski: Żołnierz polski na Pomorzu Zachodnim X-XX wiek : materiały z sesji naukowej z 10 listopada 1999 r. : praca zbiorowa. Szczecin: Oddział Edukacji Obywatelskiej, 2001. ISBN 83-86992-76-X.
  • Faszcza Dariusz, Z dziejów 12 Szczecińskiej Dywizji Zmechanizowanej. Dom Wydawniczy Bellona. Warszawa 2005

Linki zewnętrzne

  • Orkiestra Garnizonu Szczecin. orkiestragarnizonowa.w.interia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-01-13)].

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się