Gabinet federalny Australii (Cabinet) stanowi najwyższą rangą część rządu federalnego Australii. Składa się z premiera federalnego oraz najważniejszych spośród wskazanych przez niego ministrów.

Powoływanie

Rząd federalny (czyli gabinet oraz pozostali ministrowie) powoływany jest przez gubernatora generalnego Australii w imieniu monarchy, przy czym tradycyjnie gubernator mianuje premierem przywódcę partii lub koalicji dysponującej większością w Izbie Reprezentantów, zaś ministrami wskazanych przez niego kandydatów. Gubernator generalny powołuje nowy rząd nie rzadziej niż po każdych wyborach, choć możliwa jest również zmiana rządu w środku kadencji, przede wszystkim w razie śmierci lub dymisji premiera. Jeśli nawet partia lub koalicja rządząca uzyskuje reelekcję i premier pozostaje u władzy, w nowej kadencji formalnie kieruje zupełnie nowym rządem.

Podział na gabinet i pozostałych ministrów

Ministrowie niewchodzący w skład gabinetu określani są jako junior ministry lub outer ministry. Wszyscy ministrowie razem nazywani są ministry, można też określać ich terminem government, choć jego zakres znaczeniowy jest jeszcze szerszy i obejmuje wszystkie osoby zasiadające w departamentach rządowych z nadania politycznego (po polsku zarówno ministry, jak i government, tłumaczone są jako „rząd”). Rozróżnienie na Cabinet i junior ministry pojawiło się po raz pierwszy w czasie urzędowania siódmego gabinetu Roberta Menziesa (1956-58), wcześniej wszyscy ministrowie wchodzili w skład gabinetu. Posiadanie przez ministra rangi członka gabinetu ma charakter personalny, a w mniejszym stopniu wynika z zajmowanego stanowiska. Premier może powołać do gabinetu osobę, której poprzednik na tym samym stanowisku rządowym nie był jego członkiem lub odwrotnie. Może też zmienić rangę osoby bez zmiany jej zakresu kompetencji. Możliwe jest również podniesienie do rangi członka gabinetu jednego z wiceministrów – wszystko zależy od decyzji szefa rządu.

Lista gabinetów

lp. gabinet partia/koalicja rządząca zaprzysiężenie dymisja powód dymisji
1 Gabinet Edmunda Bartona Partia Protekcjonistyczna 1 stycznia 1901 24 września 1903 rezygnacja premiera
2 Pierwszy gabinet Alfreda Deakina Partia Protekcjonistyczna 24 września 1903 27 kwietnia 1904 rezygnacja premiera
3 Gabinet Chrisa Watsona Australijska Partia Pracy 27 kwietnia 1904 17 sierpnia 1904 rezygnacja premiera
4 Gabinet George’a Reida Partia Wolnego Handlu 18 sierpnia 1904 5 lipca 1905 wotum nieufności
5 Drugi gabinet Alfreda Deakina Partia Protekcjonistyczna 5 lipca 1905 12 grudnia 1906 wybory
6 Trzeci gabinet Alfreda Deakina Partia Protekcjonistyczna 12 grudnia 1906 13 listopada 1908 rezygnacja premiera
7 Pierwszy gabinet Andrew Fishera Australijska Partia Pracy 13 listopada 1908 2 czerwca 1909 rezygnacja premiera
8 Czwarty gabinet Alfreda Deakina Związkowa Partia Liberalna 2 czerwca 1909 29 kwietnia 1910 wybory
9 Drugi gabinet Andrew Fishera Australijska Partia Pracy 29 kwietnia 1910 24 czerwca 1913 wybory
10 Gabinet Josepha Cooka Związkowa Partia Liberalna 24 czerwca 1913 17 września 1914 wybory
11 Trzeci gabinet Andrew Fishera Australijska Partia Pracy 17 września 1914 27 października 1915 rezygnacja premiera
12 Pierwszy gabinet Billy’ego Hughesa Australijska Partia Pracy 27 października 1915 14 listopada 1916 rozłam w partii rządzącej
13 Drugi gabinet Billy’ego Hughesa Narodowa Partia Pracy 14 listopada 1916 17 lutego 1917 zmiana partii rządzącej
14 Trzeci gabinet Billy’ego Hughesa Nacjonalistyczna Partia Australii 17 lutego 1917 5 maja 1917 wybory
15 Czwarty gabinet Billy’ego Hughesa Nacjonalistyczna Partia Australii 5 maja 1917 3 lutego 1920 wybory
16 Piąty gabinet Billy’ego Hughesa Nacjonalistyczna Partia Australii 4 lutego 1920 9 lutego 1923 wybory
17 Pierwszy gabinet Stanleya Bruce’a Koalicja 9 lutego 1923 14 listopada 1925 wybory
18 Drugi gabinet Stanleya Bruce’a Koalicja 14 listopada 1925 29 listopada 1928 wybory
19 Trzeci gabinet Stanleya Bruce’a Koalicja 29 listopada 1928 22 października 1929 wybory
20 Gabinet Jamesa Scullina Australijska Partia Pracy 22 października 1929 6 stycznia 1932 wybory
21 Pierwszy gabinet Josepha Lyonsa Partia Zjednoczonej Australii 6 stycznia 1932 12 października 1934 wybory
22 Drugi gabinet Josepha Lyonsa Partia Zjednoczonej Australii 12 października 1934 9 listopada 1934 utworzenie koalicji rządowej
23 Trzeci gabinet Josepha Lyonsa Koalicja 9 listopada 1934 29 listopada 1937 wybory
24 Czwarty gabinet Josepha Lyonsa Koalicja 29 listopada 1937 7 kwietnia 1939 śmierć premiera
25 Gabinet Earle’a Page’a Koalicja 7 kwietnia 1939 26 kwietnia 1939 rezygnacja premiera
26 Pierwszy gabinet Roberta Menziesa Partia Zjednoczonej Australii 26 kwietnia 1939 14 marca 1940 utworzenie koalicji rządowej
27 Drugi gabinet Roberta Menziesa Koalicja 14 marca 1940 28 października 1940 wybory
28 Trzeci gabinet Roberta Menziesa Koalicja 28 października 1940 28 sierpnia 1941 rezygnacja premiera
29 Gabinet Arthura Faddena Koalicja 28 sierpnia 1941 7 października 1941 rezygnacja premiera
30 Pierwszy gabinet Johna Curtina Australijska Partia Pracy 7 października 1941 21 września 1943 wybory
31 Drugi gabinet Johna Curtina Australijska Partia Pracy 21 września 1943 6 lipca 1945 śmierć premiera
32 Gabinet Franka Forde’a Australijska Partia Pracy 6 lipca 1945 13 lipca 1945 rezygnacja premiera
33 Pierwszy gabinet Bena Chifleya Australijska Partia Pracy 13 lipca 1945 1 listopada 1946 wybory
34 Drugi gabinet Bena Chifleya Australijska Partia Pracy 1 listopada 1946 19 grudnia 1949 wybory
35 Czwarty gabinet Roberta Menziesa Koalicja 19 grudnia 1949 11 maja 1951 wybory
36 Piąty gabinet Roberta Menziesa Koalicja 11 maja 1951 9 lipca 1954 wybory
37 Szósty gabinet Roberta Menziesa Koalicja 9 lipca 1954 11 stycznia 1956 wybory
38 Siódmy gabinet Roberta Menziesa Koalicja 11 stycznia 1956 10 grudnia 1958 wybory
39 Ósmy gabinet Roberta Menziesa Koalicja 10 grudnia 1958 22 grudnia 1961 wybory
40 Dziewiąty gabinet Roberta Menziesa Koalicja 22 grudnia 1961 18 grudnia 1963 wybory
41 Dziesiąty gabinet Roberta Menziesa Koalicja 18 grudnia 1963 26 stycznia 1966 rezygnacja premiera
42 Pierwszy gabinet Harolda Holta Koalicja 26 stycznia 1966 14 grudnia 1966 wybory
43 Drugi gabinet Harolda Holta Koalicja 14 grudnia 1966 19 grudnia 1967 śmierć premiera
44 Gabinet Johna McEwena Koalicja 19 grudnia 1967 10 stycznia 1968 rezygnacja premiera
45 Pierwszy gabinet Johna Gortona Koalicja 10 stycznia 1968 12 listopada 1969 wybory
46 Drugi gabinet Johna Gortona Koalicja 12 listopada 1969 10 marca 1971 rezygnacja premiera
47 Gabinet Williama McMahona Koalicja 10 marca 1971 5 grudnia 1972 wybory
48 Pierwszy gabinet Gougha Whitlama Australijska Partia Pracy 5 grudnia 1972 19 grudnia 1972 całkowita rekonstrukcja gabinetu
49 Drugi gabinet Gougha Whitlama Australijska Partia Pracy 19 grudnia 1972 12 czerwca 1974 wybory
50 Trzeci gabinet Gougha Whitlama Australijska Partia Pracy 12 czerwca 1974 11 listopada 1975 odwołanie premiera przez gubernatora generalnego
51 Pierwszy gabinet Malcolma Frasera Koalicja 11 listopada 1975 22 grudnia 1975 wybory
52 Drugi gabinet Malcolma Frasera Koalicja 22 grudnia 1975 20 grudnia 1977 wybory
53 Trzeci gabinet Malcolma Frasera Koalicja 20 grudnia 1977 3 listopada 1980 wybory
54 Czwarty gabinet Malcolma Frasera Koalicja 3 listopada 1980 11 marca 1983 wybory
55 Pierwszy gabinet Boba Hawke’a Australijska Partia Pracy 11 marca 1983 13 grudnia 1984 wybory
56 Drugi gabinet Boba Hawke’a Australijska Partia Pracy 13 grudnia 1984 24 lipca 1987 wybory
57 Trzeci gabinet Boba Hawke’a Australijska Partia Pracy 24 lipca 1987 4 kwietnia 1990 wybory
58 Czwarty gabinet Boba Hawke’a Australijska Partia Pracy 4 kwietnia 1990 20 grudnia 1991 rezygnacja premiera
59 Pierwszy gabinet Paula Keatinga Australijska Partia Pracy 20 grudnia 1991 24 marca 1993 wybory
60 Drugi gabinet Paula Keatinga Australijska Partia Pracy 24 marca 1993 11 marca 1996 wybory
61 Pierwszy gabinet Johna Howarda Koalicja 11 marca 1996 21 października 1998 wybory
62 Drugi gabinet Johna Howarda Koalicja 21 października 1998 26 listopada 2001 wybory
63 Trzeci gabinet Johna Howarda Koalicja 26 listopada 2001 22 października 2004 wybory
64 Czwarty gabinet Johna Howarda Koalicja 22 października 2004 3 grudnia 2007 wybory
65 Pierwszy gabinet Kevina Rudda Australijska Partia Pracy 3 grudnia 2007 24 czerwca 2010 rezygnacja premiera
66 Pierwszy gabinet Julii Gillard Australijska Partia Pracy 24 czerwca 2010 14 września 2010 wybory
67 Drugi gabinet Julii Gillard Australijska Partia Pracy 14 września 2010 26 czerwca 2013 rezygnacja premiera
68 Drugi gabinet Kevina Rudda Australijska Partia Pracy 27 czerwca 2013 18 września 2013 wybory
69 Gabinet Tony’ego Abbotta Koalicja 18 września 2013 15 września 2015 rezygnacja premiera
70 Pierwszy gabinet Malcolma Turnbulla Koalicja 15 września 2015 19 lipca 2016 wybory
71 Drugi gabinet Malcolma Turnbulla Koalicja 19 lipca 2016 24 sierpnia 2018 rezygnacja premiera
72 Pierwszy gabinet Scotta Morrisona Koalicja 24 sierpnia 2018 29 maja 2019 wybory
73 Drugi gabinet Scotta Morrisona Koalicja 29 maja 2019 23 maja 2022 wybory
74 Gabinet Anthony’ego Albanesego Australijska Partia Pracy 23 maja 2022

Bibliografia

  • Premierzy Australii i ich gabinety (baza danych Archiwum Narodowego Australii) (ang.) [dostęp 2011-08-16]
Ustrój i polityka Australii
Ustrój
Monarchia
Organy władzy
parlament
wykonawcza
sądownicza
Finanse i kontrola
Samorząd
Główne partie polityczne

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się