ResponseEve, a responsive template by SiGa

František Daneš

Data i miejsce urodzenia	23 lipca 1919 Písek
Data i miejsce śmierci	18 marca 2015 Praga
Zawód, zajęcie	językoznawca
Narodowość	czeska
Alma Mater	Uniwersytet Karola w Pradze
Uczelnia	Uniwersytet Karola w Pradze
Wydział	Filozoficzny
Stanowisko	od 1962 docent, potem profesor
Odznaczenia

František Daneš (ur. 23 lipca 1919 w Písku, zm. 18 marca 2015 w Pradze) – czeski językoznawca, bohemista; popularyzator wiedzy nt. języka czeskiego.

Życiorys

Studia z zakresu bohemistyki i anglistyki na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Karola w Pradze, przerwane wojną, ukończył w 1947 r.^[1] Później pracował jako nauczyciel języka czeskiego i angielskiego w Gimnazjum Realnym im. Edwarda Beneša w Pradze. W 1962 r. został zatrudniony jako docent na Wydziale Filozoficznym UK, a w 1992 r. powołano go na stanowisko profesora.

W 1947 r. został zatrudniony w Instytucie Języka Czeskiego Akademii Nauk Republiki Czeskiej. W latach 1965–1970 i 1990–1994 był jego kierownikiem. Prowadził wykłady w Stanach Zjednoczonych, Niemczech, Holandii, Brazylii i Austrii^[1].

Członek towarzystw naukowych (Jazykovědné sdružení, Praskie Koło Lingwistyczne, Societas Linguistica Europea, Deutsche Gesellschaft für Semiotik, International Association for Dialogue Analysis)^[1]. Członek rad redakcyjnych czasopism „Slovo a slovesnost” i „Naše řeč”^[1].

Działalność naukowa

Poruszał zagadnienia z zakresu składni, semantyki, fonologii, stylistyki, socjolingwistyki i lingwistyki tekstu^[2]. Tworzył bądź współtworzył liczne publikacje naukowe z zakresu językoznawstwa^[2], a także popularyzował językoznawstwo na łamach czeskich periodyków „Literární noviny” i „Vesmír”. Brał udział w audycjach radiowych i programach telewizyjnych^[1][3].

Jego działalność naukowa wywarła wpływ na krajowe i zagraniczne badania z zakresu socjolingwistyki i kultury języka^[1]. Poświęcił się badaniom czeszczyzny literackiej^[2]. Analizował relację między językiem a społeczeństwem, postawy wobec języka oraz status społeczny języka standardowego i odmian niestandardowych. Udzielał się w dziedzinie higieny i terapii językowej^[1].

Za swój dorobek naukowy został w 2010 roku odznaczony Medalem Za Zasługi II stopnia^[4]. Został także uhonorowany Medalem Josefa Dobrovskiego oraz nagrodą De scientia et humanitate optime meritis^[1][5].

Wybrana twórczość

• Soustava hudebních prostředků větných a její vztah k významové stavbě věty (1951)
• Intonace a věta ve spisovné češtině (1957)
• Malý průvodce po dnešní češtině (1964)
• Věta a text – studie ze syntaxe spisovné češtiny (1985)
• Český jazyk na přelomu tisíciletí (1997) ISBN 80-200-0617-6
• Jazyk a text – výbor z lingvistického díla Františka Daneše (1999–2000) ISBN 80-85899-70-1
• Jak napsat odborný text (współautorstwo, 1999) ISBN 80-85927-69-1

Przypisy

Bibliografia

• JiříJ. Černý JiříJ., JanJ. Holeš JanJ., Kdo je kdo v dějinách české lingvistiky, Praga: Libri, 2008, s. 113–117, ISBN 978-80-7277-369-5  (cz.).
• Kdo je kdo: 91/92: Česká republika, federální orgány ČSFR. Díl 1, A–M, Praga: Kdo je kdo, 1991, s. 143, ISBN 80-901103-0-4  (cz.).
• Kdo je kdo: osobnosti české současnosti: 5000 životopisů / (Michael Třeštík editor), wyd. 5, Praga: Agentura Kdo je kdo, 2005, s. 97, ISBN 80-902586-9-7  (cz.).
• JosefJ. Tomeš JosefJ., Český biografický slovník XX. století: I. díl: A-J, Praga–Litomyśl: Paseka; Petr Meissner, 1999, s. 222, ISBN 80-7185-245-7  (cz.).

Linki zewnętrzne

• Artykuły Františka Daneša w czasopismach „Naše řeč” i „Slovo a slovesnost” (cz.)