Evangelistarium
Ilustracja
Strona 2r
Oznaczenie

Rps I 3311

Data powstania

ok. 1000

Miejsce powstania

północna Francja

Język

łacina

Rozmiary

15,5×10cm

Liczba kart

151

Miejsce przechowywania

Biblioteka Narodowa w Warszawie

Evangelistarium (Lekcjonarz) – średniowieczny ewangelistarz z około 1000 roku, najstarszy tego rodzaju manuskrypt w polskich zbiorach, przechowywany w Bibliotece Narodowej.

Historia

Manuskrypt powstał około roku 1000, zaś niektóre zdobienia dodano w drugiej ćwierci wieku XI[1]. Pochodzi prawdopodobnie z pogranicza Francji i Flandrii, na co wskazują widoczne w piśmie i dekoracjach wpływy zachodniofrankijskie i anglosaskie[1]. Nie ma informacji, by manuskrypt był używany na terenie Polski[1]. Prawdopodobnie zakupił go za granicą jeden z braci Załuskich[1]. Po upadku powstania kościuszkowskiego, wraz z Biblioteką Załuskich, przewieziony został do Petersburga[1]. Na mocy traktatu ryskiego powrócił do Polski i trafił do zbiorów Biblioteki Narodowej[1]. W 1939 przewieziono do go Kanady, skąd powrócił po dwudziestu latach[1].

Opis

Rękopis, spisany na pergaminie, ma wymiary 15,5×10 cm[1]. Składa się ze 151 kart[1]. Tekst zapisany został w jednej kolumnie[1]. Na zdobienia składają się dwie miniatury całostronnicowe, jedna miniatura wkomponowana w tekst, dwie całostronnicowe bordiury oraz inicjały z motywami roślinnymi i zwierzęcymi[1]. Skórzana oprawa kodeksu pochodzi z wieku XVII, zaś z wieku XX – oprawa konserwatorska[2].

W dawniejszej literaturze manuskrypt klasyfikowano jako lekcjonarz, jednak nowsze opracowania określają go jako ewangelistarz[2]. W pierwszej części księgi umieszczone są czytania mszalne w liczbie ponad 70 perykop z Ewangelii Mateusza, Marka, Łukasza i Jana[1]. Dalej znajdują się czytania ewangeliczne w układzie roku liturgicznego[1].

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j k l m Lekcjonarz. W: Nad złoto droższe. Skarby Biblioteki Narodowej (wersja elektroniczna). Warszawa: Biblioteka Narodowa, 2003. ISBN 83-7009-433-3. [dostęp 2020-11-07].
  2. a b Evangelistarium. Polona. [dostęp 2020-11-07].

Linki zewnętrzne

  • Evangelistarium w bibliotece Polona

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się