Określniki (determinatywy) i ideogramy (logogramy) – grupa znaków hieroglificznych komunikujących czytelnika o jakie znaczenie lub sens danego słowa chodzi. Były zawsze pisane na końcu i "wizualnie" uzupełniały znaczenie fonetyczne słów[1].

W języku staroegipskim istnieje ogromna grupa słów, które w zapisie transliteracyjnym – w sensie fonetycznym – "wyglądają" zupełnie identycznie, ale posiadają różne lub sprzeczne ze sobą znaczenia. Dlatego ta grupa znaków decydowała dokładnie i precyzowała opisywane rzeczy, zdarzenia oraz czynności.

Ideogramy

Ideogram – w najprostszej formie – to pojedynczy hieroglif reprezentujący całe słowo, czyli – co przedstawia to dokładnie oznacza (tzw. znaczenie pierwotne), np.:

Hieroglif Co przedstawia? Co dokładnie oznacza?
ra
słońce Słońce
zS
zestaw pisarski składający się z: palety, torby na sproszkowane barwidła (farby), trzcinowego pisaka zestaw pisarski

W kilku przypadkach występują znaki hieroglificzne złączone (podwójne), posiadające jedno znaczenie, np.:

nbty
 - nbty lub sm3wty -  zjednoczenie (Egiptu)
M22M22
 - nn -  ten (zaimek wskazujący)
G53
 - b3 -  dusza (żyjąca po śmierci człowieka – Ba)

W formie bardziej złożonej – ideogram oznacza także idee powiązane z danym znakiem, czyli – co przedstawia to oznacza wszelkie skojarzenia związane z jego znaczeniem pierwotnym (posiadają wspólny rdzeń słów), np.:

Hieroglif Co przedstawia? Co dodatkowo może oznaczać?
Ale na pewno tego nie wiadomo!
ra
słońce

1. dzień (dzień jest wtedy, gdy świeci Słońce)
2. czas (dzień nie trwa całą dobę, tylko jej część, a więc pewien okres)
3. Re (bóg Słońca, stwórca świata i pan ładu we Wszechświecie, jego atrybutem jest tarcza słoneczna)

zS
zestaw pisarski składający się z: palety, torby na sproszkowane barwidła (farby), trzcinowego pisaka

1. pisanie (czynność wykonywana za pomocą zestawu pisarskiego, czyli sam akt tworzenia dokumentów)
2. pismo (za pomocą zestawu pisarskiego można pisać hieroglify na papirusie, ostrakonie)
3. pisarz (używał zestawu pisarskiego do pisania)

Dodatkowo, niektóre ideogramy z okresu Starego Państwa zostały później – w zupełnie przypadkowy sposób – przeniesione do nowych znaczeń zawierających te same spółgłoski (te same wartości fonetyczne), ale nie zawierające wspólnego rdzenia w słowie, np.:

pr
 - pr - dom -    przeniesione do    - pr - wychodzić
nfr
 - nfr - lutnia -    przeniesione do    - nfr - dobry
Htp
 - ḥtp - ofiara -    przeniesione do    - ḥtp - odpoczywać
xpr
 - ḫpr - żuk -    przeniesione do    - ḫpr - stawać się
zA
 - s3 - gęś -    przeniesione do    - s3 - syn

A ponieważ, pewne słowa były częściej używane niż inne (np. dobry, odpoczywać, stawać się, syn) to spowodowało, że pierwotne znaczenie tych hieroglifów szybko uległo zapomnieniu (np. lutnia, ofiara, żuk, gęś).
Wszystkie ideogramy posiadają wartości fonetyczne. Kilkanaście – posiada podwójne wartości fonetyczne, np.

tp
 - tp - głowa  
 - ḏ3ḏ3 - głowa  

Fakt posiadania kilku znaczeń fonetycznych ideogramu wynikał z tego, że jeden hieroglif zawierał w sobie "złączone" dwa podobne hieroglify, np.:

sxm
  -   ḫrp
lub
sḫm
  -   dowodzić
lub
posiadać władzę
  =  
xrp
 - ḫrp - dowodzić  
 + 
 - sḫm - posiadać władzę  

Określniki

Podstawowym zadaniem determinatywów (określników) jest właściwe ustalenie znaczenia słów, zwłaszcza tam, gdzie mogą pojawić się wątpliwości. W formie najprostszej, określniki oznaczają dokładnie to co przedstawiają, np.:

A1
  człowiek
zA
  ptak
B1
  kobieta
Hn
  roślina
mw
  woda
niwt
  miasto

Określniki wywodzą się bezpośrednio od ideogramów. Dlatego, niektóre z nich pełnią jednocześnie funkcje ideogramu i/lub określnika. Rozróżnienie, jaką funkcję w danym słowie pełni konkretny hieroglif zależy m.in. od kontekstu. np.:

Zapis Co oznacza?
Wiadomo, że na pewno to to chodzi
    Fonem     Ideogram     Określnik
Hieroglif Transliteracja Opis Hieroglif Opis Hieroglif Opis
ra
Z1
słońce – jako takie  =  -  -  -  +
ra
słońce – w znaczeniu pierwotnym  +
Z1
patyk jest wskaźnikiem rzeczy pojedynczych
r
a
ra
słońce  =
r
a
rc słońce  +  -  -  +
ra
słońce – w znaczeniu pierwotnym
h
r
wra
Z1
dzień jako taki  =
h
r
w
hrw dzień  +
ra
słońce – w znaczeniu określającym dzień  +
Z1
patyk jest wskaźnikiem rzeczy pojedynczych
n
H ra H
wieczność  =
n
H H
nhh wieczność  +  -  -  +
ra
słońce – w znaczeniu określającym moment czasu


zSY1V
pisać  =  -  -  -  +
zS
zestaw pisarski – w znaczeniu określającym pisanie  +
Y1V
zwinięty papirus i związany – określający pojęcia abstrakcyjne
swzS
pismo królewskie (dokument)  =  -  -  -  +
sw
roślina ceniona w Górnym Egipcie – skrót, oznaczający władzę królewską  +
zS
zestaw pisarski – w znaczeniu określającym pismo (spisany dokument)
zSA1
pisarz  =  -  -  -  +
zS
zestaw pisarski – w znaczeniu pierwotnym  +
A1
człowiek – dokładnie wskazuje, że chodzi o osobę

Szczególne rodzaje określników to:

patyk
Z1
określnik rzeczy pojedynczych (określa rzeczy, że są jako takie) i dodawany jest zawsze do rzeczowników na końcu
   więcej o tym hieroglifie zobacz: patyk (kreska) (det.)
patyk ukośny
Z5
określnik-zamiennik dla postaci ludzkich oraz bytów o magicznej mocy (symbole bóstw), używany był jako skrót tam, gdzie brakowało miejsca na poprawne napisanie hieroglifu, dodawany jest zawsze do rzeczowników na końcu
   więcej o tym hieroglifie zobacz: patyk ukośny (det.)
dwa patyki
Z4
określnik rzeczy w liczbie podwójnej i dodawany jest do rzeczowników, zawsze na końcu słów, przed/za określnikami ogólnymi
   więcej o tym hieroglifie zobacz: dwa patyki (det.)
trzy patyki
Z2

lub
Z3
określnik liczby mnogiej i dodawany jest do rzeczowników policzalnych lub niepoliczalnych, zawsze na końcu słów i za innymi określnikami ogólnymi
   więcej o tym hieroglifie zobacz: trzy patyki (det.)
chleb
t
określnik-końcówka i uzupełnienie fonetyczne dla rodzaju żeńskiego i dodawany na końcu słowa, ale przed innymi określnikami ogólnymi
   więcej o tym hieroglifie zobacz: chleb (t)
pisklę przepiórki
w
określnik-końcówka i uzupełnienie fonetyczne dla liczby mnogiej, bywa często w zapisach hieroglificznych pomijany, ale w transliteracji już nie jest pomijany, dodawany zawsze na końcu słowa, przed określnikiem-końcówką dla rodzaju żeńskiego i przed innymi określnikami ogólnymi
   więcej o tym hieroglifie zobacz: pisklę przepiórki (w)

Określniki często były przenoszone z jednego słowa do innych, posiadających identyczne spółgłoski (wartości fonetyczne), nawet jeśli znaczenie określnika nie bardzo "pasuje" do znaczenia słowa[2], np.:

   a) 
ibE8
 - ib -  cielę (wartość fonetyczna:
ib
+ określnik i jednocześnie fonem:
E8
)
   b) 
ibE8A1
 - ib -  być spragnionym
   a) 
ibE8wpr
 - ibw -  uciekinier

UWAGA:
Często się zdarza, że określniki nie posiadają wartości fonetycznych, chociaż w transliteracji lub zapisach taką wartość im się przypisuje. Takie "przypisane" wartości fonetyczne do hieroglifów w poniższych tabelach opisane są w nawiasach klamrowych { }.

Tabele hieroglifów określników i ideogramów

Hieroglif podzielone są na kategorie i uporządkowane według listy znaków hieroglificznych A. Gardinera.

A – Człowiek (mężczyzna) i jego stany

Kategorie:   A B C D E F G H I K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Aa
ACzłowiek (mężczyzna) i jego stany
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
A1
A1 { i } { i } człowiek siedzący 1. ten hieroglif (
A1
) bywa często mylony z bardzo podobnym hieroglifem przedstawiającym człowieka siedzącego –
A3
– zasadnicza różnica jest widoczna w dorysowanej stopie po prawej stronie przy udzie

2. ideo.: człowiek, mężczyzna, np.:

   a) (l. p.)
z&A1&Z1
sczłowiek
   b) (l. mn.)
z&w A1
Z2ss
swludzie (w sensie: człowiek w wielokrotności)
   c) (l. p.)
rHA1 Z1
rḥczłowiek (w sensie: jeden spośród wielu ludzi)
   d) (l. mn.)
rHwA1
Z2ss
(skr.
A1
Z2ss
) – rḥwludzie
3. (osoba) ideo lub det.: pierwsza osoba liczby pojedynczej, rodzaju męskiego, np.
A1
ija

4. det.: relacje i stany człowieka lub mężczyzny, np.:

   a)
zA
Z1
A1
s3syn
   b)
Hwr
r
wwrA1
ḥwrwnędznik
5. det. dla imion, np.
anxn
x
wA1
CnḫwEnchu (lub Anchu – imię męskie)

6. zobacz też: człowiek siedzący na pięcie (det.)
7. zobacz też: kobieta siedząca (det.)
8. zobacz też: patyk (kreska) (det.)
9. zobacz też: trzy patyki (det.)

A1 B1
Z2
A1 + B1 + Z2  -  - czlowiek siedzący i kobieta siedząca z trzema patykami 1. ideo.: liczba mnoga dla ludzi i ich stanów, np.:
   a)
r
T
A1 B1
Z2
rmṯludzie
   b)
T14mwA1 B1
Z2
c3mwAzjaci

2. zobacz też: człowiek siedzący (det.)
3. zobacz też: kobieta siedząca (det.)
4. zobacz też: trzy patyki (det.)

A2
A2  -  - człowiek z dłonią przy ustach 1. det.: akcje i stany człowieka angażujące dłoń i usta, np.:
   a)
wn
n
mA2
wnmjeść
   b)
Hq
r
A2
ḥḳrgłodować
   c)
swr
r
imnA2
swripić
2. det.: wyrażanie uczuć (uczucia, w tym: kochać), np.
mr
r
A2
mrikochać
3. det.: mówić, np.
sD&d A2
sḏdopowiadać
4. det.: myśleć (w tym: wymyślać), np.
kAA2
k3iwymyślać
A3
A3  -  - człowiek siedzący na pięcie 1. (hieratyka) ten hieroglif (
A3
) został zastąpiony hieroglifem –
Xrd
, a sporadycznie, w niektórych przypadkach –
B4

2. nie mylić tego hieroglifu (
A3
) z bardzo podobnym hieroglifem człowieka siedzącego bez pięty –
A1

zasadnicza różnica jest w dorysowanej stopie po prawej stronie przy udzie

3. det.: siedzieć, np.
id
z
A3
ḥmsisiedzieć

4. zobacz też: człowiek siedzący (det.)
5. zobacz też: kobieta siedząca (det.)
6. zobacz też: dziecko siedzące (na kolanach) z dłonią przy ustach (det.)
7. zobacz też: dziecko siedzące, pozujące, z rękoma do dołu (det.)
8. zobacz też: kombinacja hieroglifów: kobieta rodząca + lisie skóry (det.)

A4
A4  -  - człowiek siedzący z uniesionymi ramionami 1. det.: błagać (prosić – także modlitewnie, uwielbiać, czcić), np.
dwAAA4
dw3uwielbiać, czcić
2. det.: ukryty (schowany, niewidoczny), np.
imn
n
A4
imnukryty

3. zobacz też: człowiek z uniesionymi ramionami (det.)

A5
A5  -  - człowiek chowający się za ścianą, w rogu det.: ukrywać się (chować się), np.
imn
n
A4Y1V
imnukrywać się
A6

lub
wab

(Średnie Państwo)
A6 { wcb } { ueb (łeb) } człowiek przystępujący do rytualnego oczyszczenia 1. w okresie Średniego Państwa, ten hieroglif (
A6
) był często zastępowany hieroglifem –
wab

2. det.: czysty (nieskalany), nieskazitelny (bezgrzeszny), np.
A6
(war.
w
a
wab
) – wcbbezgrzeszny, czysty

3. zobacz też: kombinacja hieroglifów: stopa + wazon z wylewającą się z niego wodą (det.)

A7
A7  -  - człowiek siadający na ziemi ze zmęczenia det.: słaby, zmęczony (znudzony), np.:
   a)
wrr
d
A7
wrdzmęczony (znudzony)
   b)
bd
S
A7
bdšsłaby
A8
A8  -  - człowiek odprawiający rytuał hnw det.: świętować (w tym: świętowanie), np.
h
n
nwwA8
hnwświętowanie
A9
A9  -  - człowiek ustawiający na główie koszyk
iab
det.: czynności związane z ładunkami i ciężarami, np:
   a)
kA
t
A9
(skr.
A9
) – k3tpraca
   b)
AT
p
A9
(skr.
A9D42
) – 3ṯpładować
   c)
f
A
A9
(skr.
A9D42
) – f3inosić
A10
A10  -  - człowiek trzymający wiosło det.: pływać (pływanie), np.
sqdd
nw
A10
sḳdnwpływać
A11

(Stare Państwo)
A11  -  - człowiek trzymający berło władzy
abA
i kij pastuszy
awt
1. po okresie Starego Państwa, ten hieroglif (
A11
) został zastąpiony przez inny hieroglif –
sr

2. ideo. lub det.:
x
n
msA11
ḫnmsprzyjaciel (w sensie: bliski znajomy, dobry kolega)

3. zobacz też: człowiek trzymający kij w jednej dłoni i chustkę na głowę w drugiej (det.)
4. zobacz też: berło władzy (det.)

mSa
A12
lub
mSa
{ mšc } { msze } żołnierz z łukiem i kołczanem 1. ideo. lub det.: armia (wojsko), np.
mSaZ3
(war.
mS
a
mSa
) – carmia (l. mn.)
2. det.: żołnierz, np.
mn
n
f
iitmSaZ3
mnfytżołnierze(l. mn.)
A13
A13  -  - człowiek z rękoma związanymi z tyłu 1. ideo. lub det.: wróg (nieprzyjaciel), np.:
   a)
x t
f
A13
ḫtfywróg
   b)
sbiqmAA13
sbibuntownik

2. zobacz też: człowiek z krwią wypływającą z ręki (det.)

3. zobacz też:
qmA
(1) kij do rzucania; (2) maczuga używana w walce; (3) zamiennik wielu hieroglifów (det.)
4. zobacz też: hieroglify trzyliterowe
Aa26
- (hieroglif nieokreślony) (sbi)
A14

lub
A14  -  - człowiek z krwią wypływającą z ręki
lub
człowiek z krwią wypływającą z powodu zranienia siekierą
1. det.: wróg (nieprzyjaciel), np.
x t
f
A14
ḫftywróg
2. det.: umierać (śmierć), np.
m&t A14
mwtumierać

3. zobacz też: człowiek z rękoma związanymi z tyłu (det.)

xr
A15
lub
xr
{ ḫr } { chr } człowiek upadający 1. ideo. lub det.: upadać i słowa pochodne, np.
xr
(war.
x
r
xr
ḫrupadać
2. (idiom) det.: upadły (w sensie: podbity, zdobyty, pokonany), np.
x
r
wxr
(skr.
xrw
ḫrwupadły wróg (pokonany lub podbity)
3. (bezokolicznik) det.: obalać (w sensie: zrobić przewrót, spowodować czyjś upadek), np.
sx
D21
t
xr
sḫrtobalać (spowodować czyjś upadek)
A16
A16  -  - człowiek pochylający się det.: pochylać się, np.
ksA16
ksipochylać się
Xrd
A17
lub
Xrd
nni nni dziecko siedzące (na kolanach) z dłonią przy ustach 1. det.: osoba młoda, dziecko i słowa pochodne (w tym: sierota), np.:
   a)
r
n
p
rnpXrd
rnpimłodym być
   b)
S
r
iXrd
šridziecko
   c)
X
r
d
Xrd
(skr.
Xrd
lub
XrdA1
) – ḫrddziecko
   d)
n&nm&m HXrdwr
nmḥsierota

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliterowedziecko siedzące (na kolanach) z dłonią przy ustach (nni) 3. zobacz też: dziecko siedzące, pozujące, z rękoma do dołu (det.)

A17A[a]  -  - dziecko siedzące, pozujące, z rękoma do dołu ten hieroglif () został zaadaptowany z hieratyki, gdzie był zamiennie używany z innymi hieroglifami:
   a) w miejsce:
A3
– np. ḥmsidziecko (l. p.)
   b) w miejsce:
Xrd
– np. mswdzieci (l. mn.)
A18
A18  -  - dziecko z koroną Dolnego Egiptu
N
det.: dziecko królewskie i słowa pochodne (w tym: książę, książątko), np.:
   a)
in
p
A18
inpksiążę koronny, dziecko królewskie
   b)
V25HA18
wḏḥodrzucone książątko (niezaakceptowane, np. z nieprawego łoża lub odstawione od "cyca")
A19
A19 ik ik człowiek pochylony i opierający się o kij 1. (Stare Państwo – XII Dynastia) ten hieroglif (
A19
) był utożsamiany i zamiennie używany z hieroglifem –
A25

2. ideo lub det.: stary, np.
iAwA19
(war.
A19
) – i3w lub
t
n
iA19
tnistary
3. ideo lub det.: wielki (ogromny) lub szef, np.
wr
r
A19
(war.
wr
r
A1
, war.
A19
) – wrwielki, szef

4. det.: podpierać się (wspierać się, opierać się o coś), np.:

   a)
twAAA19
tw3podpierać się
   b)
r
h
n
A19
rhnopierać się o coś

5. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliteroweczłowiek pochylony i opierający się o kij (ik)
6. zobacz też: człowiek opierający się o rozwidlony kij (det.)

A20
A20 { smsw(?) } { smsu(?) (smsł) } człowiek opierający się o rozwidlony kij
(trochę młodszy od
A19
)
1. ideo. lub det.: osoba starsza, np.:
   a)
A20
(war.
smswA20
) – smswnajstarszy
   b)
smswhiit
pt
A20
smsw hytnajstarszy odźwierny wrót (tytuł stanowiska)

2. zobacz też: człowiek pochylony i opierający się o kij (det.)
3. zobacz też: niebo (det.)

sr
A21
lub
sr
{ sr } { sr } człowiek trzymający kij w jednej dłoni i chustkę na głowę w drugiej 1. po okresie Starego Państwa, ten hieroglif (
sr
) zastąpił inny hieroglif –
A11

2. (pismo hieroglificzne) ten hieroglif (
sr
) jest trudny do rozróżnienia z podobnymi hieroglifami:
A19
lub
A20
lub
A22

3. (hieratyka tylko) nie mylić tego hieroglifu (
sr
) z podobnym hieroglifem –
A19
– w hieratyce zawsze, to są różne hieroglify
3. ideo. lub det.: dostojnik (wysoki urzędnik), wielmoża, np.
srsr
(skr.
sr
) – srdostojnik (wysoki urzędnik), wielmoża

4. det.: osoba wpływowa, możnowładca, człowiek z wyższych sfer lub osoba zaufana, np.:

   a)
sAbmrsr
smrdworzanin, przyjaciel (w sensie: zausznik lub powiernik faraona)
   b)
x
n
nmmssr
ḫnmsprzyjaciel (w sensie: bliski znajomy, dobry kolega)
   c)
Sn
n
iitsr
šnytdworzanin (w sensie: możnowładca, człowiek wpływowy)

5. zobacz też: człowiek trzymający berło władzy i kij pastuszy (det.)
6. zobacz też: człowiek pochylony i opierający się o kij (det.)
7. zobacz też: człowiek opierający się o rozwidlony kij (det.)

A22
A22  -  - posąg człowieka z kijem i berłem władzy
abA
det.: posąg (pomnik, rzeźba), np.:
   a)
D33
n
tA22
ẖnt lub ẖntyposąg

   b) twtposąg

A23
A23  -  - król z kijem i buławą o gruszkowatej głowicy
HD
det.: samowładny (suwerenny, niezależny władca), np.
itAiiA23
itysamowładny
A24
A24 { nḫt } { ncht } człowiek uderzający kijem 1. w okresie Średniego Państwa, ten hieroglif (
A24
) był często zamieniany przez inny hieroglif –
D40
, który dodatkowo, w piśmie hieratycznym – podobnie jak
a
– był bardziej powszechniejszy w użyciu
2. det.: uderzać, np.
HA24
(war.
HA25A24
) – ḥwi ḥiiuderzać
3. det.: siła, wysiłek i słowa pochodne, np.
n
xt
x t
A24
(skr.
A24
) – nḫtsilny
4. det.: zabrać (wynieść), np.
n
id
mA24
nḥmzabrać (wynieść)
5. det.: rabować (grabić, plądrować), np.
HaDAAA24
cḏ3rabować
6. det.: uczyć (kogoś), np.
sbsbAAA24
sb3uczyć

7. zobacz też: człowiek uderzający kijem, z lewą ręką zwieszoną za plecami (det.)
8. zobacz też: przedramię (det.)
9. zobacz też: przedramię trzymające patyk (det.)

A25
A25  -  - człowiek uderzający kijem, z lewą ręką zwieszoną za plecami 1. dokładne użycie tego hieroglifu (
A25
) nie jest do końca jasne, ale w okresie Średniego Państwa był używany zamiennie dla grupy hieroglifów związanych z określnikiem uderzać (atakować)
   * natomiast, za panowania XII Dynastii, ten hieroglif był utożsamiany i zamiennie używany z hieroglifem –
A19

2. ideo.: uderzać, np.
HA25A24
(war. papirusy –
HA19A24
) – ḥwi ḥiiuderzać

3. zobacz też: człowiek pochylony i opierający się o kij (det.)
4. zobacz też: człowiek uderzający kijem (det.)

A26
A26 cš } { esz } człowiek z uniesionym jednym ramieniem w geście wzywania 1. det.: wołać (zawołać), zawezwać (wezwać), np.:
   a)
n
i s
A26
niswołać, zawezwać
   b)
DwiA26
ḏwiwołać
2. jako skr.
A26
cš w słowie:
sDmA26
sḏm cšsłużący (dosł. słuchający wezwania)
3. (wołacz, wykrzyknik)
iA26
iO!
A27
A27  -  - człowiek spieszący się z uniesionym jednym ramieniem 1. (prawdopodobnie) det.: wysłannik, osoba przynosząca wieści, np.
iiniD54D54D54
(war.
iiniA27Z3
(?)) – inwposłańcy (l. mn.)

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliteroweczłowiek spieszący się z uniesionym jednym ramieniem (in)

A28
A28 { ḳ3 }
lub
{ ḳ3i }
{ qe (ke) }
lub
{ qei (kei) }
człowiek z uniesionymi dwoma ramionami 1. det.: radość, np.:
   a)
swASA28
sw3šrozsławiać (wychwalać)
   b)
HaA28
cirozradować się (ponownie)
2. det.: smutek, np.
HAA28
ḥ3iopłakiwać (lamentować)
3. det.: wysoki, np.
qAA28
(war.
qA28Y1V
, skr.
A28
) – ḳ3 lub ḳ3ibyć wysokim
4. (z nieznanych powodów) det.: łysy, np.
iAsA28
i3słysy
A29
A29  -  - człowiek do góry nogami det.: do góry nogami, np.
sx
d
A29
sḫddo góry nogami
A30
A30  -  - człowiek z uniesionymi ramionami 1. det.: chwalić (sławić), np.:
   a)
iAwA30
(war.
i
 

Z2ss
A30
) – i3wchwalić
   b)
dwAA30
dw3uwielbiać (czcić)
   c)
swASA30
sw3šrozsławiać (wychwalać)
2. det.: wzbudzać strach (napawać trwogą), np.
X1
r
trA30Y1V
trokazywać szacunek
3. der.: błagać (napraszać się), np.
twAAA30
tw3pretensja

4. zobacz też: człowiek siedzący z uniesionymi ramionami (det.)

A31
A31  -  - człowiek z uniesionymi ramionami za plecami det.: odwrócić (odwracać), np.
a
n
nwwA31
cnwodwracać (głowę)
A32
A32  -  - człowiek tańczący 1. det.: radość (w tym: świętować), np.
hiih
n
nwwA32
hy-hnwświętować
2. det.: taniec, np.
xbA32
ḫbitańczyć
mniw
A33
lub
mniw
{ mniw }
lub
{ miniw }
{ mniu (mnił) }
lub
{ miniu (minił) }
człowiek z kijem i tobołkiem na ramieniu 1. ideo.: pastuch, np.
mniw
(war.
mn
n
iwmniw
) – mniw lub miniwpastuch

2. det.: wędrować po świecie, włóczyć się i słowa pochodne, np.:

   a)
SmAAmmniw
šm lub šm3nieznajomy (człowiek nietutejszy), włóczykij(obieżyświat)
   b)
rwmniw
rdiwłóczyć się
A34
A34  -  - człowiek ucierający w moździerzu det.: budować, ucierać (tłuc, ugniatać, ponieważ w pracach murarskich często używano tłuczków murarskich), np.
xwsA34
ḫwsiucierać, budować
A35
A35 { ḳd } { qd (kd) } człowiek murujący ścianę ideo. lub det.: budować, murować, np.
qdd
nw
A35
(war.
A35
) – ḳdbudować, murować
A36
A36  -  - człowiek wkładający do naczynia i ugniatający 1. formą bardziej powszechniejszą formą był hieroglif
A37
, ale nie mylić tego hieroglifu z podobnym –
qiz
– to są różne hieroglify
2. ideo. lub det.: piwowar, np.
A36t
Z4
A24
(war.
a
f
t
A36
lub
A37t
Z4
) – cftypiwowar
A37

(powszechniejsza forma)
A37
qiz
A38
lub
qiz
{ ḳis } { qis (kis) } człowiek trzymający szyje symbolicznych zwierząt zakończonych głowami pantery (symbol miasta) ideo.: Kis, np.
qiz
(war.
A39
lub
qisniwt
) – ḲisKis (lub Qis – miasto w Górnym Egipcie, ob. Al-Kusijja)
A39

(forma alternatywna)
A39
A40
A40 { i } { i } siedzący bóg
(lekko zakrzywiona broda i prosta peruka)
1. w piśmie hieroglificznym i hieratyce, ten hieroglif (
A40
) chętnie używano jako zamiennik hieroglifu –
G7

2. ideo. lub det.: ja (pierwsza osoba l. p.), np.:

A40
i
 - ja (czyli wypowiedź w pierwszej osobie, kiedy bóg się wypowiada)
wA40
wi
nw
k
A40
ink

3. det.: bóg, np.:

   a)
p
t
HA40
PtḥPtah
   b)
mn
n
T
w
A40
MnṯwMontu[b] (bóg-wojownik, opiekun władców z Teb)

4. zobacz też: król (ureusz na czole, prosta broda i czepiec) (det.)
5. zobacz też: sokół na stojaku na symbole religijne (det.)

A41
A41 { i } { i } król
(ureusz na czole, prosta broda i czepiec)
1. ideo. lub det.: ja (pierwsza osoba l. p.), np.:
A41
i
 - ja (czyli wypowiedź w pierwszej osobie, kiedy król się wypowiada)
wA41
wi
nw
k
A41
ink

2. det.: król, np.:

   a)
swt
n
A42
nswkról
   b)
HmZ1A41
ḥmdostojność (królewskość)
   c)
nbA41
nbPan (Władca)
A42
A42 król z chorągiewką
S45

(ureusz na czole, prosta broda i czepiec)
A43
A43 { nsw }
lub
{ nzw }
lub
{ ni-swt }
{ nsu (nsł) }
lub
{ nzu (nzł) }
lub
{ ni-sut (ni-słt) }
król w koronie Górnego Egiptu
S1
1. ideo. lub det.: król, król Górnego Egiptu, np.
swt
n
A43
(war.
A43
) – nsw lub nzw lub ni-swtkról Górnego Egiptu lub król
2. det.: Ozyrys, np.
st
ir
A43
WsirOzyrys (bóg życia i śmierci, Wielki Sędzia Umarłych)
A44
A44 król w koronie Górnego Egiptu
S1

z chorągiewką
S45
A45
A45 { bit }
lub
{ bity }
{ bit }
lub
{ bitj }
król w koronie Dolnego Egiptu
S3
ideo. lub det.:
bit
t
A45
(war.
A45
) – bit lub bitykról Dolnego Egiptu
A46
A46 król w koronie Dolnego Egiptu
S1

z chorągiewką
S45
iry
A47
lub
iry
 -  - owczarz siedzący i owinięty w płaszcz, trzymający patyk z przydatkiem 1. ten hieroglif (
iry
) jest mylnie utożsamiany z podobnym hieroglifem –
A48
– to są różne hieroglify
   * szczególnie, błąd dotyczy zapisu słowa:
i
r
iry
, jego poprawna wersja to:
i
r
A48
należeć do...
2. ideo.: pasterz, np.
iryw
mniw lub miniwpasterz
3. ideo. lub det.: strzec, chronić, np.
z
sA
AiryA24
(war.
iryAwA24
) – s3w lub z3wstrzec, chronić

4. zobacz też: człowiek (mężczyzna lub kobieta) bez brody trzymający nóż (det.)

A48
A48 { iry } { irj } człowiek (mężczyzna lub kobieta) bez brody trzymający nóż 1. ten hieroglif (
A48
) jest mylnie utożsamiany z podobnym hieroglifem –
iry
– to są różne hieroglify
   * szczególnie, ten błąd dotyczy zapisu słowa:
i
r
iry
, jego poprawna wersja to:
i
r
A48
należeć do...
2. ideo. lub det.: należeć do..., odnosić się do..., np.
i
r
A48
irynależeć do..., odnosić się do...

3. zobacz też: owczarz siedzący i owinięty w płaszcz, trzymający patyk z przydatkiem (det.)

A49
A49  -  - Syryjczyk siedzący, trzymający patyk det.: obcokrajowiec (cudzoziemiec, obcy ludzie z obcych krajów), np.:
   a)
qmAmwA49Z3
c3mwAzjaci (l. mn.)
   b)
iwniwniwnAa32AA49A49A49
Iwntyw-Stywnubijscy łucznicy (l. mn.)
Sps
A50
lub
Sps
{ šps } { szps } człowiek z klasy wyższej siedzący na krześle 1. (tylko Średnie Państwo) ten hieroglif (
Sps
) był zastępowany hieroglifami:
Spsi
lub
A52

2. (sporadycznie) ideo.: dostojnik i słowa pochodne, np.
Sps
(war.
Spsi
) – špsdostojnik

3. (Teksty Sarkofagów) ideo. lub det.: pierwsza osoba l. p., np.:

   a)
Sps
ija
   b)
wSps
wija
   c)
nw
k
Sps
inkja
4. det.: osoba szanowana (w tym: dworzanie), np.
sAbm&r SpsZ3
smr lub smrwdworzanie

5. zobacz też: człowiek z klasy wyższej siedzący na krześle, z chorągiewką (det.)
6. zobacz też: dostojnik klęczący, z chorągiewką (det.)

Spsi
A51
lub
Spsi
{ špsi } { szpsi } człowiek z klasy wyższej siedzący na krześle, z chorągiewką
nxxw
1. (sporadycznie) ideo.: dostojnik i słowa pochodne, np.
Spsis
(war.
S
p
sSps
) – špsidostojnik
2. (od Średniego Państwa) det.: osoba szanowana, np.
Z11
Z2ss
wHAt
t
SpsiZ3
imyw-ḥ3tCi [którzy są] z dawnych czasów (o osobach z przeszłości darzonych nadal szacunkiem)

3. zobacz też: człowiek z klasy wyższej siedzący na krześle (det.)
4. zobacz też: dostojnik klęczący z chorągiewką (det.)

A52
A52 { šps ] { szps } dostojnik klęczący, z chorągiewką
nxxw
1. (sporadycznie) ideo.: dostojnik i słowa pochodne, np.
S
p
z
A52
(war.
Spsi
) – špsdostojnik
2. (od Średniego Państwa) det.: osoba szanowana, np.
pAptA52
P3-ḥryPaheri (imię męskie)

3. zobacz też: człowiek z klasy wyższej siedzący na krześle (det.)
4. zobacz też: człowiek z klasy wyższej siedzący na krześle, z chorągiewką (det.)

A53
A53  -  - mumia w pozycji stojącej 1. det.: mumia, np.
wiA53
wimumia
2. det.: posąg (rzeźba), podobizna (rzeźba), np.
tw&t A53
twtposąg
3. det.: kształt, postać (forma), np.
xpr
r
A53Y1V
ḫprkształt, a także etap wzrostu (rośnięcia osoby lub rośliny)
A54
A54  -  - mumia w pozycji leżącej 1. det.: martwy (śmiertelny, śmierć), np.
mn
n
iA54
mni lub miniśmierć
2. det.: sarkofag, np.
nbanxx
n
A54
nb-cnḫsarkofag (dosł. Pan życia)
A55
A55 { sḏr } { sdżr } mumia leżąca na łożu 1. det.: leżeć, np.
sDr
r
A55
(skr.
A55
) – sḏrleżeć, spędzić całą noc (przespać)

2. det.: śmierć, np.:

   a)
x
p t
A55
ḫptzgon (umierać)
   b)
XA
t
A55
ẖ3tzwłoki
A59
A59  -  - człowiek grożący kijem det.: przepędzić (wygnać), np.
sHr
r
A59
ḥrprzepędzić (wygnać)
A113
A113  -  - kapłan (?) trzymający kij w jednej dłoni i stojący na niebie
pt
A316
A316  -  - człowiek siedzący i trzymający patyk w jednej dłoni
A335
A335  -  - człowiek siedzący (?)
A347
A347  -  - człowiek trzymający kij w dwóch dłoniach

B – Kobieta i jej stany

Kategorie:   A B C D E F G H I K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Aa
BKobieta i jej stany
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
B1
B1 { i } { i } kobieta siedząca 1. (osoba) ideo lub det.: pierwsza osoba l. p., rodzaju żeńskiego, np.
B1
ija

2. det.: kobieta, np.:

   a)
z
t
B1
stkobieta
   b)
Hm
t
B1
ḥmtżona, kobieta
   c)
nTrt
D21
t
B1
ntrtbogini

3. det.: kobiece relacje, np.:

   a)
SA
t
B1
s3tcórka
   b)
XAAD21
t
SnyB1
ẖ3rtwdowa

4. det.: kobiece stany lub kobiece imiona, np.:

   a)
HmtB1
ḥmtniewolnica
   b)
M27iitB1
šmcytdobrodziejka (ofiarodawca)
B2
B2  -  - kobieta w ciąży det.: być w ciąży (począć), np.:
   a)
E9
r
B2
iwrpocząć
   b)
bkAB2Y1V
bk3być w ciąży
msi
B3
lub
msi
{ msi } { msi } kobieta rodząca det.: rodzić i słowa pochodne, np.
mssmsi
(war.
msi
) – msirodzić, zrodzić
B4
B4 kombinacja hieroglifów:
msi+ms

(kobieta rodząca + trzy lisie skóry)
B5
B5  -  - kobieta karmiąca piersią 1. det.: zajęcia związane z karmieniem piersią, np.
mn
n
a
t
B5
mnctniańka, matka zastępcza (mamka)

2. zobacz też: pierś (det.)

B6
B6  -  - kobieta siedząca na krześle, z dzieckiem na kolanach det.: niańka, osoba wychowująca dzieci, np.
r
n
n
B6
rnnniańka, niania
B7
B7  -  - królowa z diademem, trzymająca kwiatek det. dla imion królowych

C – Antropomorficzne bóstwa

Kategorie:   A B C D E F G H I K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Aa
CAntropomorficzne bóstwa
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
C1
C1 { rc } { re } bóg ze Słońcem i Ureuszem na głowie ideo. lub det.: Re (bóg Słońca i Stwórca Świata), np.
r
a
C1
(war.
C1
) – RcRe
C2
C2 { rc } { re } bóg z głową sokoła
G9
,
ze Słońcem na głowie i trzymający
anx
ideo. lub det.: Re (bóg Słońca i Stwórca Świata), np.
r
a
C2
(war.
C2
) – RcRe
DHwty
C3
lub
DHwty
{ ḏḥwty } { dżhuti (dżhłti) } bóg z głową ibisa świętego
G26
1. ideo. lub det.: Tot (bóg mądrości, opiekun pisma i patron pisarzy), np.
G26DHwty
(war.
DHwty
lub
DHwt
Z4
lub
G26t
Z4
DHwty
) – ḎḥwtyTot
2. zobacz też: ibis święty na stojaku na symbole religijne
R12
(det.)
Xnmw
C4
lub
Xnmw
{ ẖnmw } { śnmu (śnmł) } bóg z głową barana
E10
1. ideo. lub det.: Chnum[c] (baraniogłowy bóg, Stwórca ludzi i dawca płodności), np.
HnqtwXnmw
(war.
Xnmw
) – ẖnmwChnum

2. zobacz też: baran (det.)

C5
C5 bóg z głową barana
E10
, trzymający
anx
inpw
C6
lub
inpw
{ inpw } { inpu (inpł) } bóg z głową psa
E15
1. ideo. lub det.: Anubis[d] (bóg zmarłych, opiekun mumifikacji i cmentarzy, jeden z sędziów w Państwie Umarłych), np.
in
p
winpw
(war.
inpw
) – InpwAnubis
2. det.: bóg o głowie psa lub szakala, np.
wpN31t
Z2ss
inpw
Wp-w3wtUp-uaut[e] (dosł.: (Ten] Otwierający drogi – wojowniczy bóg, przewodnik zmarłych i przewodnik bogów, sługa Horusa)

3. zobacz też: pies leżący (det.)
4. zobacz też: pies leżący na relikwiarzu (det.)

stX
C7
lub
stX
{ stḫ } { stś } bóg o głowie głowie zwierzęcia Seta
E20
1. ideo.: Set[f] (bóg pustyni i oaz, oprawca Ozyrysa, władca Górnego Egiptu i uzurpator do tronu Zjednoczonego Egiptu), np.
stX
StẖSet

2. zobacz też: zwierzę Seta (det.)

mnw
C8
lub
mnw
{ mnw } { mnu (mnł) } falliczny bóg z piórami, uniesionym ramieniem, z chorągiewką
nxxw
1. ideo. lub det.: Min[g] (bóg płodności i patron Panopolis, ob. Achmim), np.
xm
R12
mnw
(war.
xm
R12
lub
mn
n
wG7
lub
xm
) – MnwMin

2. zobacz też: dwa skamieniałe belemnity (det.)

C9
C9 { ḥtḥr } { hthr } bogini ze Słońcem i rogami ideo. lub det.: Hat-hor[h] (bogini zmarłych, miłości i tańca), np.
O10C9
(war.
C9
) – Ḥt-ḥrHat-hor (dosł.: Dom Horusa)
C10
C10 { m3ct } { meet } bogini z piórem na głowie ideo. lub det.: Maat (bogini praw porządku, harmonii i sprawiedliwości w kosmosie), np.
U3a
t
C10
(war.
C10
) – M3ctMaat
HH
C11
lub
HH
ḥḥ hh bóg z uniesionymi ramionami i podtrzymującymi (niebo) 1. (liczba) ideo.: 1 000 000 (milion), np.
HH
ḥḥ1 000 000 (milion)
2. ideo.: wiele (dużo), np.
HH
ḥḥwiele (dużo)
2. ideo. lub det.: Heh (bóg nieskończoności), np.
HH
ḤḥHeh

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowebóg z uniesionymi ramionami i podtrzymującymi (niebo) (ḥḥ)
4. zobacz też: jaszczurka (det.)

C12
C12 { imn } { imn } bóg z podwójnym pióropuszem
Swty
, z lekko zakrzywioną brodą, trzymający
wAs
ideo. lub det.: Amon (tzw. bóg uniwersalny, bóg wiatru, urodzaju i płodności), np.
C12
(war.
imn
n
A40
) – ImnAmon (dosł.: [Ten] Ukryty lub [Ten] Niewidzialny)
C17
C17 { mnṯw } { mnczu (mnczł) } bóg siedzącyz podwójnym pióropuszem
Swty
, trzymający
anx
ideo. lub det.: Montu[b] (bóg-wojownik, opiekun władców z Teb)
C17
(war.
m&n T
w
A40
) – MnṯwMontu
C18
C18 { t3ṯnn } { tecznn } bóg siedzący z podwójnym pióropuszem
Swty
, z lekko zakrzywioną brodą i rogami barana
E10
1. ideo. lub det.: Tatenen (bóg ziemi i czasu, "źródło dobrych rzeczy", z których wszystko powstaje) lub Ptah-Tatenen (bóg ziemi i czasu identyfikowany z Ptahem), np.
C18
(war.
tA
T
M22M22C18
) – T3ṯnnTetenen, Ptah-Tatenen
2. zobacz też: bóg stojący z ogoloną głową, trzymający
wAs
(det.)

3. zobacz też: peruka z piórami i z wstążką, na tyczce (det.)

C19
C19 { ptḥ } { pth } bóg stojący z ogoloną głową, trzymający
wAs
1. ideo. lub det.: Ptah (bóg Stwórca, opiekun sztuki i rzemiosła), np.
C19
(war.
p
t
HA40
) – PtḥPtah
2. zobacz też: bóg siedzący z podwójnym pióropuszem
Swty
, z lekko zakrzywioną brodą i rogami barana
E10
(det.)
C20
C20

D – Części ciała człowieka

Kategorie:   A B C D E F G H I K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Aa
DCzęści ciała człowieka
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
tp
D1
lub
tp
tp tp głowa z profilu 1. ideo.: głowa, np.
tp
Z1
tpgłowa
2. det.: głowa i pojęcia pochodne, np.
zmnAzmnAtp
d3d3głowa

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowegłowa z profilu (tp)

Hr
D2
lub
Hr
ḥr hr twarz 1. det.: twarz oraz znaczenia pochodne, np.
Hr
Z1
ḥrtwarz

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowetwarz (ḥr)

Sny
D3
lub
Sny
 -  - włosy 1. det.: włosy, np.:
   a)
Snn
Z4
Sny
šnywłosy
   b)
skmmSny
skmsiwowłosy

2. det.: skóra, np.:

   a)
iwn
n
Sny
iwncera (karnacja)
   b)
iin
n
nmmSny
inmskóra
3. det.: opłakiwać (lamentować), np.
iAkbSny
i3kbopłakiwać (dosł.: rwać włosy z głowy)

4. det.: łysy, utracić (kogoś lub coś), np.:

   a)
wS
Sny
utracić (włosy)
   b)
XAAD21
t
SnyB1
ẖ3rtwdowa
ir
D4
lub
ir
ir ir oko 1. ideo.: oko, np.
ir
t Z1
(war.
D6ti
) – irtoko
2. det. widzieć, patrzeć, zobaczyć, itp., np.
S
p
ir
špślepy

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliteroweoko (ir)

D5
D5  -  - oko poprawione farbą det.: czynności i stany oka, np.:
   a)
d
g
D5
dgipatrzeć
   b)
S
p
D5
špślepy
   c)
rsD5
rsbyć przytomnym (mieć otwarte oczy)
D6

(forma alternatywna)
D6
D7
D7 cn en oko z pomalowaną dolną powieką 1. det.: ozdoba oczu, np.
mssD&t mwtD7
D12 D12 D12
msdmtcień do powiek

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliteroweoko z pomalowaną dolną powieką (cn)

D8
D8 cn en oko wpisane w
iw

(piaszczysta połać ziemi)
1. det. w nazwie kamieniołomu
a
nw
D8
cnwEnu (lub Ainu), gdzie w okresie Starego Państwa pozyskiwano biały (lub cytrynowy) kamień (wapień) na okładziny piramid oraz do budowy grobowców bogatszych Egipcjan

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliteroweoko wpisane w piaszczystą połać ziemi (cn)

rmi
D9
lub
rmi
 -  - oko z wypływającymi łzami ideo. lub det.: płakać, być płaczącym, np.
rmrmi
rmipłakać (być płaczącym)
wDAt
D10
lub
wDAt
{ wḏ3t } { udżet (łdżet) } oko ludzkie naznaczone głową sokoła
(Uadżet)
1. ideo. lub det.: Uadżet[i] (zw. także jako Oko Horusa)
wDAAtwDAt
(skr.
wDAt
) – wḏ3tUadżet (dosł.: zdrowe oko [nieuszkodzone], np. Horusa)
2. (sporadycznie – wyjątek(?)) ideo.: oko prawe (Słońce) lub oko lewe (Księżyc), np.
G5srfnD
t
wDAtwDAt
(?- war.
G5srxntn
t y
fnD
pr
ir
ir
) – Ḥrw ḫnty irtyHorus, Pan swoich oczu (dosł. Horus, Pan Słońca i Księżyca lub Horus, Pan dwojga oczu)
wDAt

(sporadycznie, w szczególnych przypadkach)
D10A[j]
D11
D11  -  - biała część oka Uadżet
(lewa strona oka)
(miara objętości)
D11
= 1/2 Hekat (lub 1/2 Heqat – jednostka miary objętości dla ziaren, chleba i piwa, czyli 1/2 Hekat = ok. 2,4 l)
D12
D12  -  - źrenica oka 1. nie mylić tego hieroglifu (
D12
) z podobnymi hieroglifami -
S21
lub
N33
to są różne hieroglify i mają różne znaczenia
2. (miara objętości)
D12
= 1/4 Hekat (lub 1/4 Heqat – jednostka miary objętości dla ziaren, chleba i piwa, czyli 1/4 Hekat = ok. 1,2 l)
3. det.: źrenica oka, np.
D
f
D
D12
ḏfḏźrenica oka

4. zobacz też: owal (det.)
5. zobacz też: pierścień (det.)
6. zobacz też: ziarnko piasku, tabletka lub coś podobnego (det.)

D13
D13  -  - brew 1. (miara objętości)
D13
= 1/8 Hekat (lub 1/8 Heqat – jednostka miary objętości dla ziaren, chleba i piwa, czyli 1/8 Hekat = ok. 0,6 l = 600 ml)
2. det.: brwi, np.
iin
n
HD13
D13
inḥbrwi (l. podwójna, dosł.: dwoje brwi)
D14
D14  -  - inna biała część oka Uadżet
(prawa strona oka)
(miara objętości)
D14
= 1/16 Hekat (lub 1/16 Heqat – jednostka miary objętości dla ziaren, chleba i piwa, czyli 1/16 Hekat = ok. 0,3 l = 300 ml)
D15
D15  -  - jedno z podkreśleń pod okiem
(zakrzywiony ogonek)
(miara objętości)
D15
= 1/32 Hekat (lub 1/32 Heqat – jednostka miary objętości dla ziaren, chleba i piwa, czyli 1/32 Hekat = ok. 0,15 l = 150 ml)
D16
D16  -  - inne podkreślenie pod okiem
(łza)
(miara objętości)
D16
= 1/64 Hekat (lub 1/64 Heqat – jednostka miary objętości dla ziaren, chleba i piwa, czyli 1/64 Hekat = ok. 0,075 l = 75 ml)
D17
D17  -  - podkreślenia pod okiem
(zakrzywiony ogonek i łza)
ideo. lub det.: rycina, obraz, np.
tit
D17
(war.
t
D17
) – titrycina, obraz
D18
D18 { msḏr } { msdżr } ucho 1. nie mylić tego hieroglifu (
D18
) z podobnym w znaczeniu hieroglifem –
sDm
– mają różne wartości fonetyczne

2. ideo. lub det.: ucho, np.:

   a) (l. p.)
mssDr
r
D18
msḏrucho
   b) (l. podwójna)
D18D18
msḏrwyuszy (dosł.: dwoje uszu)
fnD
D19
lub
fnD
ḫnt
lub
fnḏ }
chnt
lub
fndż }
nos, oko i policzek 1. ten hieroglif (
fnD
) bardzo rzadko i "ostrożnie" był używany w płaskorzeźbach lub malunkach naściennych w innej półkursywnej formie –
D20

2. ze względu na podobieństwo hieratyczne (do formy półkursywnej –
D20
) – ten hieroglif (
fnD
) był posiadał swój drugi zamiennik w hieroglifach –
Aa32
– np.
fnDt
Z4
D12
Z2ss
(war.
Aa32t
Z4
D12
Z2ss
) – styczerwony barwnik nubijski
3. w słowach o identycznym znaczeniu, ale o różnych rdzeniach słowotwórczych – nie mylić tego hieroglifu (
fnD
) z innym hieroglifem –
rtH
– to są różne hieroglify i różne transliteracje słów

4. ideo. lub det.: nos, np.:

   a)
fnD
Z1
(war.
f
nD
fnD
) – fnḏ
f&n&d fnD
fndnos
   b)
S
D21
t
fnD
šrtnozdrza, nos

5. det.: zmysł zapachu (węch), np.:

   a)
t
p
ifnD
tpiwęch
   b)
s sn
n
fnD
snczuć zapach
6. det.: twarz, np.
xntn
t
fnD
ḫnttwarz

7. det.: radość (przyjemność), np.:

   a)
r
S
fnD
lub ršwrozradować się
   b)
xntn
t
S
fnD
ḫntšmieć przyjemność
8. det.: delikatny, uprzejmy, np.
sf
n
fnD
sfnbyć łagodnym

9. det.: być nieposłusznym, np.:

   a)
bT
n
fnD
bṯnnieposłuszny (nieprzyjemny)
   b)
g
f
n
fnD
gfnodrzucać (odmawiać)

10. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliterowenos, oko i policzek (ḫnt)
11. zobacz też: pradawny rodzaj łuku (det.)

D20

(forma półkursywna)
D20
rA
D21
lub
r
lub
rA
r
lub
l(?)
lub
{ r3 }
r
lub
l(?)
lub
{ re }
usta 1. fon.: r
2. fon.: l(?) – Stela Merenptaha – w linii 27-mej pojawia się inskrypcja:
iiz
y
r
iAr
Z1 qmA
A1 B1
Z2
Ysyri3r lub uwaga: Isyri3l[k]Izraelici
3. (w zgrupowaniu)
rA
Z1
czytane jako fon. r, np. ibrogier
4. ideo.: usta, np.
rA
Z1
r lub r3usta

5. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify jednoliteroweusta (r)

D22
D22 { rwy } { ruj (rłj) } usta z dwoma przytwierdzonymi kreskami (ułamek) ideo.: 2/3 (dwie/trzecie), np.
D22
rwy2/3
D23
D23 { ḫmt rw(?) } { chmt ru (chmt rł)(?) } usta z trzema przytwierdzonymi kreskami (ułamek) ideo.: 3/4 (trzy/czwarte), np.
D23
ḫmt rw3/4
spt
D24
lub
spt
{ spt } { spt } warga górna z zębami ideo.: warga, obramowanie (rant, obwódka), np.
spt
t Z1
(war.
sp
t
spt
) – sptwarga, obramowanie
spty
D25
lub
spty
{ spty } { sptj } dwie wargi z zębami
(usta z zębami)
ideo.: usta, np.
spty
t Z4
(war.
sp
t Z4
spty
) – sptyusta
D26
D26  -  - wydalanie płynu z ust 1. det.: czynności związane z wydalaniem z ust, np.:
   a)
p
Z
g
D26
psgpluć
   b)
bS
D26
bšiwymiotować
   c)
qAa
D26
ḳ3c
q
a
D26
crzygać (wyrzygać)
2. det.: krew (słowo pochodzi od czerwonego koloru ust z rdzeniem snf), np.
z
n
f
D26
Z2ss
snfkrew
mnD
D27
lub
mnD
 -  - pierś 1. ideo. lub det.: pierś, np.
mn
n
D
mnD
mnḏ
mn
n
d
mnD F51
mndpierś
2. det.: karmić piersią, np.
z
n
q
mnD
snḳkarmić piersią
3. det.: guwernant/ka (opiekun), np.
mn
n
a
y mnD
mncyopiekun nieletniego – najprawdopodobniej, to słowo pochodzi od słowa:
mn
n
a
t
B5
mnctniańka (czyli od niańczenia)

4. zobacz też: kobieta karmiąca piersią (det.)

2. det.: krew (słowo pochodzi od czerwonego koloru ust z rdzeniem snf), np.
z
n
f
D26
Z2ss
snfkrew
D27A

(forma alternatywna, ale bardziej powszechna)
D27A
kA
D28
lub
kA
k
lub
k3
k
lub
ke
ramiona uniesione 1. ideo.: dusza (dusza człowieka i jednocześnie duch opiekuńczy – Ka), np.
kA
Z1
k3dusza Ka

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliteroweramiona uniesione (k)

D29
D29 { k3 } { ke } kombinacja hieroglifów:
kA+R12

(ramiona uniesione + stojak na symbole religijne)
ideo.: dusza (dusza człowieka i jednocześnie duch opiekuńczy – Ka, ale traktowana jako dusza o boskiej naturze), np.
D29
k3dusza Ka
D30
D30  -  - ramiona uniesione
kA
z dodatkiem
det.: Nehebkau (zw. także Łącznikiem atrybutów – nazwa mitycznego dwugłowego, wężowatego bóstwa, jako wcielenie połączonych po śmierci dusz Ka i Ba), np.
nHHbZ9kA
Z2ss
D30
Nḥb-k3wNehbekau
D31
D31 { ḥm-k3 } { hm-ke } kombinacja hieroglifów:
D32+Hm

(ramiona złączone lub obejmujące + kij folusznika)
ideo.: sługa Ka, kapłan Ka, np.
D31
(war.
Hmw&kA
) – ḥm-k3sługa Ka, kapłan Ka
Hmw&kA
D31A[l] kombinacja hieroglifów:
Hm+kA

(kij folusznika + ramiona uniesione)
D32
D32  -  - ramiona złączone lub obejmujące 1. det.: owinąć (okryć), np.
iin
n
qD32
inḳowinąć
2. det.: objąć (uścisnąć), np.
Hp
t
D32
ḥptobjąć
3. det.: rozłożyć ramiona, roztaczać (odsłaniać), np.
p
g
AD32
pg3roztaczać (odsłaniać)
D33
D33 ẖn śn wiosłujące ramiona 1. ideo.: wiosłować, np.
D33
n
P1
ẖniwiosłować

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowewiosłujące ramiona (ẖn)

aHA
D34
lub
aHA
cḥ3 } { ehe } ręce trzymające tarczę i siekierę ideo.: walka i słowa pochodne, np.
aHAAA24
(war.
aHA
) – cḥ3walka
D34A

(Stare Państwo)
D34A
D35
D35 n
lub
mḫ
lub
ḫm
n
lub
mch
lub
chm
ramiona w geście zaprzeczenia 1. (zaprzeczenie) ideo.: nie, np.
D35
n lub war.
D35
n
nnnie
2. det.: niewiedza i słowa pochodne, np.
xmD35
ḫmbyć nieświadomym (w sensie: być ignorantem)

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliteroweramiona w geście zaprzeczenia (n)

a
D36
lub
a
c e przedramię 1. ten hieroglif (
a
) mniej w piśmie hieroglificznym, a bardziej w hieratyce, był używany jako zamiennik podobnych hieroglifów:
D37
,
D38
,
D39
,
D40
,
D41
,
D42
,
D43
,
D44

2. fon.: c

3. ideo.: ramię, ręka, np.
a
Z1
cramię, ręka

4. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify jednoliteroweprzedramię (c)
5. zobacz też: przedramię trzymające stożkowaty bochenek (det.)
6. zobacz też: przedramię trzymające okrągły bochenek (det.)

7. zobacz też: przedramię trzymające garnek (naczynie)
nw
(det.)

8. zobacz też: przedramię trzymające patyk (det.)
9. zobacz też: przedramię z dłonią skierowaną ku dołowi (z ramieniem pod kątem) (det.)
10. zobacz też: przedramię z dłonią skierowaną ku dołowi (z wyprostowanym ramieniem) (det.)
11. zobacz też: przedramię trzymające chorągiewkę (det.)

12. zobacz też: przedramię trzymające w dłoni berło władzy
abA
(det.)
D37
D37 d
lub
di
lub
imi
lub
rdi
d
lub
di
lub
imi
lub
rdi
przedramię trzymające stożkowaty bochenek 1. (Średnie Państwo) bardziej powszechne było używanie tego hieroglifu (
D37
) zamiast
di

2. (sporadycznie) ten hieroglif (
D37
) był zamieniany przez inne hieroglify:
D39
lub
D40

3. ideo.: dawać (w sensie: ofiarować, ofiarowywać), np.
iD37
(war.
D37
) – imidawać (ofiarować)

4. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliteroweprzedramię trzymające stożkowaty bochenek (d)
5. zobacz też: stożkowaty bochenek (det.)

6. zobacz też: przedramię trzymające garnek (naczynie)
nw
(det.)

7. zobacz też: przedramię trzymające patyk (det.)

D38
D38 m
lub
mi
m
lub
mi
przedramię trzymające okrągły bochenek 1. (Średnie Państwo) det.: dawać (ofiarować),
imM
D38
imidawać

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliteroweprzedramię trzymające okrągły bochenek (m)

D39
D39 { ḥnk } { hnk } przedramię trzymające garnek (naczynie)
nw
1. (sporadycznie) ten hieroglif (
D39
) był zamiennie używany w miejsce hieroglifów –
D36
lub
D37
lub
D38

2. det.: ofiarować, podarować, np.
HHn
n
k
D39
(skr.
D39
) – ḥnkofiarowywać

3. zobacz też: przedramię (det.)
4. zobacz też: przedramię trzymające stożkowaty bochenek (det.)
5. zobacz też: przedramię trzymające okrągły bochenek (det.)

D40
D40 { nḫt }
lub
{ ḫ3i }
{ ncht }
lub
{ chei }
przedramię trzymające patyk 1. od okresu Średniego Państwa, ten hieroglif (
D40
) zastępował inny hieroglif –
A24

2. ten hieroglif (
D40
) był używany jako zamiennik hieroglifu –
D37

3. det.: siła, wysiłek i słowa pochodne, np.
n
xt
x t
D40
(war.
n
xt
x t
A24
, skr.
D40
) – nḫtsilny
4. det.: ciągnąć (włóczyć), np.
it&H D40
iḥtciągnąć
5. det.: badać (sprawdzać), np.
1000AD40
(skr.
D40
) – ḫ3ibadać

6. zobacz też: człowiek uderzający kijem (det.)
7. zobacz też: przedramię trzymające stożkowaty bochenek (det.)

D41
D41 ni ni przedramię z dłonią skierowaną ku dołowi (z ramieniem pod kątem) 1. det.: ramię, np.:
   a)
gbbAAD41
gb3ramię
   b)
r
mn
n
D41
(war.
r
n
D41
, war.
D41
F51 Z1
) – rmnramię
2. det. dla akcji angażujących w sobie ruch ramienia, np.
r
q
D41
rḳizgiąć
3. det. dla zaprzestania ruchu (akcji), np.
n
i
D41
niodrzucić

4. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliteroweprzedramię z dłonią skierowaną ku dołowi (z ramieniem pod kątem) (ni)

D42
D42 { mḥ } { mh } przedramię z dłonią skierowaną ku dołowi (z wyprostowanym ramieniem) (miara długości) ideo i det.: łokieć (królewski), np.
mH
D42
(war.
D42
) – mḥłokieć
D43
D43 ḫw chu (chł) przedramię trzymające chorągiewkę 1. ideo.: chronić (ochraniać), strzec, np.
x
D43
wY1V
(war.
x
x x
w
, skr.
xw
) – ḫwichronić, strzec

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliteroweprzedramię trzymające chorągiewkę (ḫw)

D44
D44 { ḫrp } { chrp } przedramię trzymające w dłoni berło władzy
abA
1. det.: być u władzy, zarządzać, dowodzić i słowa pochodne, np.:
x
r
p
D44
(skr.
D44
) – ḫrpbyć u władzy

2. zobacz też: berło władzy (det.)

Dsr
D45
lub
Dsr
{ ḏsr } { dżsr } ramię trzymające pałkę nḥbt(?- lub berło) ideo. lub det.: oczyścić (np. drogę), być poufnym, święty i słowa pochodne, np.
Dsr
r
Y1V
(war.
Dsr
lub
DsDsr
r
) – ḏsroczyścić, być poufnym, święty
d
D46
lub
d
d d dłoń
lub
dłoń zakrzywiona
1. fon.: d, np.
wd
D40
wdikłaść, włożyć, wydać (np. dźwięk)
2. det.: dłoń, np.
d
t Z1
(war.
Dr
r
t
D47
) – ḏrt
DAt
d
ḏ3tdłoń

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify jednoliterowedłoń (d)

D47
D47
D46A
D46A  -  - dłoń ze spadającymi kroplami det.: wonność (zapach perfum), np. (war. lub ) – idtwonność
D48
D48 { šsp } { szsp } dłoń bez kciuka 1. (miara długości) ideo.: szerokość dłoni (ok. 7,44 cm), np.
D48
šspszerokość dłoni
2. ideo.: śródręcze, np.
D48
(war.
Szp
p
Abd
lub
Abd
) – šspśródręcze

3. zobacz też: półksiężyc (det.)

D49
D49  -  - pięść det.: złapać (chwycić), np.:
   a)
AmmD49
3mmzłapać (chwycić coś)
   b)
x
f
a
D49
ḫfcłapać (chwycić – np. dzień, coś jak carpe diem)
Dba
D50
lub
Dba
ḏbc dżbe palec (pionowy) 1. (w piśmie hieroglificznym i hieratyce) ten hieroglif (
Dba
) prawdopodobnie, z powodu niedokładnego kopiowania, był często mylony z hieroglifem
T14
– chociaż to są zupełnie różne hieroglify
2. (liczna)
Dba
ḏbc10 000 (dziesięć tysięcy)
3. ideo. lub det.: palec i słowa pochodne
Dba
(war.
DbaDba
) – ḏbcpalec
4. det.: dwa palce –
DbaDba
– określają: trafny (celny) lub precyzyjny (dokładny), np.:
   a)
a
q
ADbaDbaY1V
cḳ3celny
   b)
mt
t
DbaDba
mty lub mtrdokładny

5. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliterowepalec (pionowy) (ḏbc)
6. zobacz też: palec (poziomy) (det.)
7. zobacz też: (1) kij do rzucania; (2) maczuga używana w walce; (3) zamiennik wielu hieroglifów (det.)

D51
D51 dḳr
lub
cnt }
lub
{ ḳ3w }
dqr (dkr)
lub
{ ent }
lub
{ keu (keł) }
palec (poziomy) 1. ideo. lub det.: paznokieć, np.
a
n
t
D51
(skr.
D51
t Z1
) – cntpaznokieć
2. (z nieznanych powodów) det.: miarka, mierzyć, np.
xAAD51
D40
ḫ3imiarka, mierzyć
3. det.: brać, np.
TAAD51
D40
ṯ3ibrać
4. det.: ściskać (także w sensie: nacisk), np.
d
q
r
D51
A24
dḳrnacisk
5. (papirusy medyczne) det.: ziarno, np.
qAwD12
Z2ss
(skr.
D51
M33
) – ḳ3wziarna (l. mn.)
6. (papirusy medyczne) det.: nacięta (przecięta) figa sykomory, także paznokcio-podobne narzędzie do nacinania lub ogólnie, pojęcie oznaczające skrobanie (lub skrobak), np.
n
q
a
W r
D51
M33
nḳcwnacięta (przecięta) figa sykomory, narzędzie do nacinania, skrobak

7. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliterowepalec (poziomy) (dḳr)
8.zobacz też: palec (pionowy) (det)

mt
D52
lub
mt
mt mt penis (fallus) 1. det.: męski i wszystko z tym związane, także płciowość – seks, np.
TAAiimtA1
ṯ3ymęski, mężczyzna

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowepenis (fallus) (mt)
3. zobacz też: penis z wypływającą wydzieliną (det.)

D53
D53  -  - penis z wypływającą wydzieliną 1. ten hieroglif (
D53
) był używany jako bardziej wyrazisty niż hieroglif –
mt

2. det.: męski i wszystko z tym związane, także płciowość – seks, np.:

   a)
TAAiiD53A1
ṯ3ymęski, mężczyzna
   b)
HHn
n
n
D53
ḥnnpenis (fallus)
   c)
wz
S
D53
wsšoddawać mocz
   d)
hiD53A1
himąż

3. zobacz też: penis (fallus) (det.)

D54
D54 { iwt } { iut (iłt) } nogi kroczące 1. det.: ruch (aktywność), np.
D54t
Z1
iwtiść, kroczyć
2. det.: brak ruchu (brak aktywności) np.:
AbbD54
3bzatrzymać się, stop
3. ten hieroglif (
D54
) to głównie determinatyw akcji związanych z: przychodzeniem, wchodzeniem, wejściem i słów pochodnych (kierunek "do")
4. ten hieroglif (
D55
) to głównie determinatyw akcji związanych z: odchodzeniem, wychodzeniem, wyjściem, opuszczaniem i słów pochodnych (kierunek "od")
5. (arytmetyka) ten hieroglif (
D54
) był używany w podstawowych operacjach matematycznych jako ideo: dodawanie (znak plus "+")
6. (arytmetyka) ten hieroglif (
D55
) był używany w podstawowych operacjach matematycznych jako ideo.: odejmowanie (znak minus "-")
D55
D55
gH
D56
lub
rd
lub
gH
lub
sbq
lub
gHs
rd
lub
gḥ
lub
wcr
lub
pds
lub
sbḳ
lub
gḥs
rd
lub
gh
lub
uer (łer)
lub
pds
lub
sbq (sbk)
lub
ghs
noga 1. ideo. lub det.: noga, np.
r
d
gH
(war.
gH
) – rdnoga

2. det. dla słów określających części nogi lub stopy, np.:

   a)
mn&n&t gH
mntudo
   b)
p
d
gH
pdkolano
3. (w zgrupowaniu)
gHD54
(noga + kroczące nogi) jako det. w czasownikach określających różnorodny ruch, np.
t
h
gHD54
thiprzekraczać (wykraczać)

4. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowenoga (rd)

D57
D57  -  - kombinacja hieroglifów:
gH+T30

(noga + nóż)
1. det.: okaleczać i słowa pochodne, np.:
   a)
iATD57
i3ṯbyć okaleczonym
   b)
n
k
n
D57
nknkrzywdzić
2. det. w sł.:
D57pr
Z2
i3ṯwmiejsce egzekucji
wab

(Średnie Państwo)
D60
lub
wab
{ wcb } { ueb (łeb) } kombinacja hieroglifów:
b
+ element z
A6

(stopa + wazon z wylewającą się z niego wodą)
1. w okresie Średniego Państwa, ten hieroglif (
wab
) często zastępował inny hieroglif –
A6

2. ideo.: bezgrzeszny (nieskazitelny), czysty (nieskalany), np.
wab
(war.
w
a
wab
) – wcbbezgrzeszny, czysty

3. zobacz też: człowiek przystępujący do oczyszczenia (det.)

A6
A6 człowiek przystępujący do rytualnego oczyszczenia
D61
D61
s3ḥ seh palce
lub
(czubki czegoś)
1. forma hieroglifu –
D62
– jest określana jako mniej poprawna
2. ideo. lub det.: palce, np.
ssAAHD61
Z1 F51
(war.
D61
Z1
F51
) – s3ḥpalce

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliterowepalce (lub czubki czegoś) (s3ḥ)

D62
D62
D63
D63

E – Ssaki

Kategorie:   A B C D E F G H I K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Aa
ESsaki
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
E1
E1 { k3 } { ke } byk 1. ideo.: byk, np.
E1
(war.
kA
mt
E1
lub
mt
E1
) – k3byk

2. det.: bydło, np.:

   a)
mn
n
mn
m
tE1
mnmntbydło, trzoda
   b)
n
g
E1
ngbyk
   c)
iwAAE1
iw3wół
E2
E2 { k3 } { ke } byk wojowniczy 1. ideo.: epitet złożony w imionach królewskich, np.
E2
D40
K3 NḫtZwycięski (Przepotężny) Byk (jedno z imion faraona Totmesa III)
2. det.: byk wojowniczy, np.
S31E2
sm3walczący byk
E3
E3  -  - cielę det.: cielę, bydło krótkorogate (kozy, krowy, itp.), np.:
   a)
bH
s
E3
bḥscielę
   b)
M42
Dw
wE3
Z2ss
wnḏwbydło krótkorogate (l. mn.)
E4
E4  -  - krowa święta Hesat det.: Hesat (bogini – święta krowa karmiąca ludzkim mlekiem faraonów i niektórych bogów-byków), np.
Hz
sA
t
E4
ḥs3t lub ḥz3tHesat
E5
E5  -  - krowa karmiąca cielę det.: okazywać troskę (np. wobec dziecka), np.
AmssE5
3msokazywać troskę
zzmt
E6
lub
zzmt
{ ssmt } { ssmt } koń 1. ideo. lub det.: koń, np.
z
z
m&t zzmt
(war.
zzmt
) – ssmtkoń

2. det.: koń i słowa pochodne, np.:
   a) ibrogier

   b)
Ht
D21
zzmt
ḥtrzespół, para (konie w zaprzęgu)
E7
E7  -  - osioł 1. (sporadycznie) w piśmie hieratycznym, ten hieroglif (
E7
) był zamieniany przez inny hieroglif –
E20

2. det.: osioł, np.
aA
mt
E7
c3osioł

3. zobacz też: zwierzę Seta (det.)

E8
E8
lub
ib ib dziecko
jako cielę, koźlę, itp.
1. det.: małe bydło (dzieci zwierząt), np.
HqAwtE8
cwttrzódka, kózki

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowedziecko (ib)

E8A

(Nowe państwo)
E8A dziecko skaczące
E10
E10  -  - baran 1. det.: baran, np.:

   a) b3baran

   b) (war.
XnmwXnmw
) – ẖnmwChnum[c] (baraniogłowy bóg, Stwórca ludzi i dawca płodności)

2. det.: owca, np.:

   a)
z
r
E10
srowca
   b)
HDt
w
HDt
ra
E10
cwt ḥḏtbiała trzoda (owce)
3. zobacz też: bóg z głową barana
E10
(det.)
4. zobacz też: bóg z głową barana
E10
, trzymający
anx
(det.)
E11

(Stare Państwo)
E11
E12
E12  -  - świnia det.: świnia, np.:
   a)
r
D21
iE12
rriświnia
   b)
SAAiE12
š3iświnia
E13
E13  -  - kot det.: kot, np.
miiwE13
miwkot
E14
E14  -  - chart det.: pies, np.:
   a)
E9wE14
iwpies
   b)
T
z
mE14
ṯsmpies gończy (ogar)
E15
E15 { inpw }
lub
{ ḥry sšt3 }
{ inpu (inpł) }
lub
{ hrj sszte }
pies leżący 1. (zwrot żartobliwy) ideo. –
E15
– jako skrót dla zwrotu:
Hr
r
sS
t U30
Y1
Z2
ḥry sšt3[ten, który jest] ponad sekretami (czyli ten, który wywyższa się lub uważa, że jest "ponad przeciętność")
2. ideo. lub det.: Anubis[d] (bóg zmarłych, opiekun mumifikacji i cmentarzy, jeden z sędziów w Państwie Umarłych), np.
in
p
wE15
(war.
E15
) – InpwAnubis
3. zobacz też: bóg z głową psa
E15
(det.)
E16
E16 pies leżący na relikwiarzu
zAb
E17
lub
zAb
{ s3b } { seb } szakal 1. ideo. lub det.: szakal i słowa pochodne, np.
zAb
s3b
z
m b
zAb
z3bszakal
2. ideo. lub det.: osoba wysoko postawiona, np. skr.
zAb
s3bdostojnik, poczciwy człowiek
E18
E18 { wp-w3wt } { up-uaut (łp-łałt) } wilk na stojaku
R12
ideo. lub det.: Up-uaut[e] (wojowniczy bóg, przewodnik zmarłych i przewodnik bogów, sługa Horusa), np.
wpN31N31
N31
E18
(war.
wpN31t
Z2ss
, skr.
E18
) – Wp-w3wtUp-uaut (dosł. [Ten] Otwierający drogi)
E19

(Stare Państwo)
E19 wilk na stojaku
R12
,
zagiętym od przodu
i z buławą
HD
przechodzącą przez stojak
E20
E20 { swty }
lub
{ stẖ }
lub
{ stš }
{ suti (słti) }
lub
{ stś }
lub
{ stsz }
zwierzę Seta
(być może, jakiś rodzaj świni)
1. (Średnie Państwo, Teksty Sarkofagów – sporadycznie) ten hieroglif (
E20
) był zamieniany przez hieroglif –
wDa
– np.:
   *
wDaA40
(war.
wDa
lub
E20
) – StẖSet
2. (hieratyka – sporadycznie) ten hieroglif (
E20
) zastępował inny hieroglif –
E7

3. ideo.: Set[f] (bóg pustyni i oaz, oprawca Ozyrysa, władca Górnego Egiptu i uzurpator do tronu Zjednoczonego Egiptu), np.
E20
(war.
z
t
X
A40
) – Stẖ
st
S
StšSet
   * w okresie późniejszym ten hieroglif (
E20
) był używany jako skrót dla innego zapisu imienia Seta:
swwt
Z4
stX
(war.
swwt
Z4
) – SwtySet

4. det.: zamieszanie (zgiełk) i słowa pochodne, np.:

   a)
D33n
n
nwwE20D40
Z2ss
ẖnnwzamieszanie
   b)
shAE20A24
sh3być zmieszanym (zdezorientowanym)
5. zobacz też: bóg o głowie głowie zwierzęcia Seta
E20
(det.)

6. zobacz też: osioł (det.)
7. zobacz też: narzędzie cieśli (det.)

E21
E21  -  - zwierzę Seta leżące det.: zamieszanie (zgiełk) i słowa pochodne, np.
n
S
n
E20
nšninawałnica, wściekłość
mAi
E22
lub
mAi
{ m3i } { mei } lew ideo. lub det.: lew, np.
mAAimAi
(war.
mAi
) – m3ilew
rw
E23
lub
rw
r
lub
l
lub
rw
r
lub
l
lub
ru ()
lew leżący 1. ideo.: lew, np.
rw
(war.
rwrw
) – rwlew

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowelew leżący (r)

Aby
E24
lub
Aby
{ 3by } { ebj } pantera ideo. lub det.: pantera, leopard, np.
AbbiiAby
(war.
Aby
) – 3bypantera, leopard
E25
E25  -  - hipopotam det.: hipopotam, np.:
   a)
dbE25
dbhipopotam
   b)
dibE25
bidhipopotam
   c)
xAAbE25
ḫ3bhipopotam
E26
E26 3b
lub
3bw(?)
eb
lub
ebu (ebł)(?)
słoń 1. det.: słoń, np.
AbbwE26
3bwsłoń

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowesłoń (3b)

E27
E27  -  - żyrafa (z nieznanych powodów) det.: wróżyć, np.
srE27
srwróżyć
E28
E28  -  - oryks det.: oryks, np.
mAHDE28
m3ḥḏoryks
E29
E29  -  - gazela det.: gazela, np.
gHsE29
gḥsgazela
E30
E30  -  - ibeks det.: ibeks (mianem ibeks określanych jest kilka gatunków dzikich kóz lub koziorożców), np.:
   a)
n
Aw
E30
n3wibeks
   b)
n
r
AwWF27
nr3wibeks
   c)
n
i A
ni3ibeks
E31
E31 { scḥ } { seh } koza w obroży z zawieszoną okrągłą pieczęcią
S20
ideo.(?) lub det.: ranga, godność, np.
sa
H
E31
(war.
E31
) – scranga, godność
E32
E32  -  - pawian święty 1. det.: pawian, np.
ia
n
E32
icnpawian
2. det.: małpa, np.
kiiE32
kymałpa
3. det.: być wściekłym (wpadać w szał), np.
g
n
d
E32
ḳndbyć wściekłym
E33
E33  -  - małpa det.: małpa, np.
g
f
E33
gf – war.
gif
E33
gifmałpa

F – Części ciała ssaków

Kategorie:   A B C D E F G H I K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Aa
F - Części ciała ssaków
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
F1
F1 { k3 } { ke } głowa wołu 1. w formułach ofiarnych, ten hieroglif (
F1
) był używany zamiast hieroglifu –
E1

2. det. w formułach ofiarnych w l. mn. jako skr.:
F1
k3wrogacizna i słowa pochodne, np.
D37
f
O3F1
H1
di.f prt hrw ḥnkt k3w 3pdwobdarowano go ofiarami z chleba, wina, rogacizny i drobiu (fragment formuły ofiarnej)

3. det.: byk(?)
4. zobacz też: byk (det.)

F2
F2  -  - głowa rozjuszonego byka det.: wściekłość, np.
D
n
d
F2
ḏndwściekłość
F3
F3 3t et głowa hipopotama 1. ten hieroglif (
F3
) w późniejszym okresie został zastąpiony innym hieroglifem –
F9

2. półideo.: siła uderzeniowa, np.
At
F3
3tsiła uderzeniowa

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowegłowa hipopotama (3t)
4. zobacz też: głowa leoparda (det.)

HAt
F4
lub
HAt
{ ḥ3t } { het } przednia część lwa ideo.: przód i słowa pochodne oraz słowa pochodne z rdzeniem ḥ3t, np.:
   a)
HAt
t Z1
ḥ3tprzód
   b)
HAt
t Z4
ib
(war.
HAt
Z4
ib
Z1
) – ḥ3tyserce
   c)
HAt
a
ḥ3tcksiążę
SsA
F5
lub
SsA
šs3 szse głowa bawolca
E9
1. det.: mądrość, wiedza, wyuczony człowiek (być uprawnionym, być fachowcem), np.
z
S
F6
(war.
z
S
F6Y1VZ3
lub
F6
) – być wyuczonym, być w stanie nauczyć się

2. więcej o tym hieroglifie:

   hieroglify trzyliterowegłowa bawolca
E9
(šs3)
F6
F6 przednia część bawolca
E9
F7
F7 { šfyt } { szfjt } głowa barana
E10
1. det.: głowa barana, np.
S
f
tF7
šftgłowa barana

2. det.: dostojność (godność) i słowa pochodne, np.:

   a)
S
f
iitF7
(war.
F7
) – šfytwartość, godność (powaga)
   b)
S
f
S
f
tF7
šfšftgodność (dostojność)
F8
F8 przednia część barana
E10
F9
F9  -  - głowa leoparda 1. w okresie późniejszym, ten hieroglif (
F9
) zastąpił inny hieroglif –
F3

2. det. lub skr.: siła, np.
pH
t Z4
F9F9
(war.
F9
F9
) – pḥtysiła

3. zobacz też: głowa hipopotama (det.)

F10
F10  -  - głowa i szyja zwierzęcia długoszyjnego det.: szyja, gardło oraz czynności związane z gardłem, np.:
   a)
x
x
F10
ḫḫgardło
   b)
HtiitF10
ḥtytgardło
   c)
a
m
F10A1
cmpołykać (łykać)
F11

(Stare Państwo)
F11
wsr
F12
lub
wsr
wsr usr (łsr) głowo-szyja psia 1. ideo.: szyja, np.
wsrt
Z1
(war.
wsrD21
t
) – wsrtszyja

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliterowegłowo-szyja psia (wsr)

wp
F13
lub
wp
ip
lub
wp
ip
lub
up (łp)
rogi wołu 1. ideo.: brew, początek, góra (wierzch czoła), np.
wp
t Z1
wptbrew, góra (wierzch czoła)

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowerogi wołu (ip)

F14
F14 { wpt-rnpt } { upt-rnpt (łpt-rnpt) } kombinacja hieroglifów:
wp+rnp

(rogi wołu + łodyga palmowa bez liści, nacięta)
1. ideo.: pierwszy dzień w Nowym Roku, np.
F14
(war.
F15
lub
wp
p t
rnp
) – wpt-rnptpierwszy dzień Nowego Roku

2. zobacz też: łodyga palmowa bez liści i nacięta (det.)

F15
F15 kombinacja hieroglifów:
wp+rnp+ra

(rogi wołu + łodyga palmowa bez liści, nacięta + Słońce)
db
F16
lub
db
cb eb róg 1. ideo i det.: róg, np.
dbdb
(war.
db
Z1
) – dbróg

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliteroweróg (cb)

F17
F17  -  - kombinacja hieroglifów:
db+wab

(róg + stopa i wazon z wylewającą się z niego wodą)
ideo.: oczyszczenie (rytualne ablucje), np.
abwF17
(war.
F17Z3
) – cbwrytualne oczyszczenie
bH
F18
lub
bH
lub
Hw
bi
lub
bḥ
lub
ḥw
bi
lub
bh
lub
hu (hł)
kieł słonia 1. det.: ząb, np.
ibHbH
ibḥząb

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowekieł słonia (bi)

F19
F19  -  - dolna szczęka wołu det.: szczęka, np.
a
D21
t
F19
crtszczęka
ns
F20
lub
ns
ns ns język wołu 1. (sporadycznie) ten hieroglif (
ns
) jest mylnie kojarzony z podobnym hieroglifem –
Z6
– jako det.: śmierć, wróg
2. ideo.: język, np.
ns
Z1 F51
nsjęzyk
3. det.: czynności związane z językiem, np.
d
p
nsA2
dpsmakować
4. (sporadycznie) w języku potocznym, jako żartobliwy skrót myślowy:
ns
imy-rnadzorca (dosł.: ten, który jest na językach)

5. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowejęzyk wołu (ns)

sDm
F21
lub
idn
lub
sDm
lub
DrD
lub
msDr
idn
lub
sm
lub
ḏrḏ
idn
lub
sdżm
lub
dżrdż
ucho wołu 1. nie mylić tego hieroglifu (
sDm
) z podobnym w znaczeniu hieroglifem –
D18
– mają różne wartości fonetyczne
2. ideo. lub det.: ucho, np.
mssDr
r
sDm
(war.
sDm
Z1
) – msḏrucho

4. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliteroweucho wołu (idn)

pH
F22
lub
pH
lub
kfA
pḥ
lub
kf3
ph
lub
kfe
siedzący zadek lwa lub leoparda 1. ideo.: zadek, koniec, np.
pHwZ4
pḥwyzadek
2. det.: zadek, np.
a
r
t
pH
crtzadek
3. det.: podstawa, spód (np. wazy), np.
k
f
ApH
kf3podstawa, spód

4. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowesiedzący zadek lwa lub leoparda (pḥ)

xpS
F23
lub
xpS
{ ḫpš } { chpsz } noga przednia wołu 1. ideo.: noga przednia, np.
x p
S
xpS
(war.
xpS
Z1
) – ḫpšnoga przednia
2. det.: noga przednia, w tym: Wielka Niedźwiedzica (gwiazdozbiór), np.
mssxAxpS
sbA
A40
MsḫtywWielka Niedźwiedzica (dosł.: Noga przednia)
F24
F24
wHm
F25
lub
wHm
wḥm uhm (łhm) noga i kopyto wołu 1. pólideo.: kopyto, np.
wHmmE7
(skr.
wHm
) – wḥm lub wḥmtkopyto, a także w przenośni, w znaczeniu potocznym: dupek
2. ideo.: kopyto (osła), np.
wHmt
Z1
wḥmkopyto

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliterowenoga i kopyto wołu (wḥm)

Xn
F26
lub
Xn
ẖn
lub
ẖnw
śn
lub
śnu (śnł)
kozia skóra 1. ideo.: skóra, np.
Xn
(war.
Xn
n
t
F27
) – ẖntskóra

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowekozia skóra (ẖn)

F27
F27  -  - krowia skóra 1. det.: skóra, np.:
   a)
dHr
r
F27
dḥrskórzany, ukrywać
   b)
msskAF27
msk3skóra, kilim (pled, dywanik)

2. det.: ssaki (ogólnie – zwierzęta), np.:

   a)
wnn
S
F27
wnšwilk
   b)
p
n
nwwF27
pnwmysz
F28
F28 { s3b } { seb } krowia skóra
(forma alternatywna)
1. ten hieroglif (
F28
) był używany głównie jako ideogram, jako forma powielona od
F27
) 2. (sporadycznie) ten hieroglif (
F28
) był używany jako zamiennik podobnego hieroglifu –
Ab
– np.:
   *
F28bDw
niwt
(war.
AbbDw
niwt
) – 3bḏAbydos

2. ideo.: pstrokaty (wielobarwny), np.:

   a)
F28Sw
(war.
sAbbSwt
Z1
H5
Z2ss
) – s3b šwtwielobarwne pióra (jeden z epitetów słonecznego Horusa)
   b)
sF28b
s3bwielobarwny (pstrokaty)

3. zobacz też: hieroglify dwuliterowedłuto (?) (3b)

sti
F29
lub
sti
st st krowia skóra przebita strzałą 1. ideo. i det.: przebić (przebijać), rzucać (wyrzucać), strzelać, wlewać i słowa pochodne, np.
st&sti
(war.
stit
D40
) – stprzebić

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowekrowia skóra przebita strzałą (st)

X
F32
lub
X
ś 1. fon.:
brzuch zwierzęcia z sutkami i ogonem 2. ideo.: brzuch (brzuszek), ciało, np.
X
t Z1
ẖtbrzuch, ciało

3. zobacz też: hieroglify jednoliterowebrzuch zwierzęcia z sutkami i ogonem ()

sd
F33
lub
sd
sd sd ogon
lub
miotła(?)
1. det.: ogon, np.
sd
sd
sdogon

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliteroweogon (sd)

ib
F34
lub
ib
ib ib serce ideo. lub det.: serce, np.
ib
Z1
(war.
ibib
Z1
) – ibserce
nfr
F35
lub
nfr
nfr nfr serce i tchawica 1. ideo.: dobry, piękny i słowa pochodne, np.
nfr
(war.
nfrr
) – nfrdobry, piękny

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliteroweserce i tchawica (nfr)

zmA
F36
lub
zmA
sm3
lub
zm3
sme
lub
zme
płuco i tchawica 1. det.: płuco, np.
zmAAF51
sm3płuco

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliterowepłuco i tchawica (sm3)

F37
F37 sm sm kręgosłup z żebrami 1. (z powodu pomieszania) ten hieroglif (
F37
) był mylony z podobnym hieroglifem –
sm

2. ideo. lub det.: plecy, np.
iAt
Z1
(war.
F37t
Z1
) – i3tplecy (tył)
3. det.: tył, np.
p
z
d
F37
psdtył (plecy)

4. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowekręgosłup z żebrami (sm)
5. zobacz też: trzcina rosnąca jedna przy drugiej z pętlą z boku (det.)

F38

(forma alternatywna)
F38
imAx
F39
lub
imAx
{ im3ḫ } { imech } kręgosłup z wystającym z niego rdzeniem kręgowym z jednej strony 1. ideo.: rdzeń kręgowy, np.
imAx
Z1 F51
(war.
iU2
x
imAx
Z1
) – im3ḫrdzeń kręgowy
2. ideo.: stan poważania (podziwiać kogoś, szanować), np.
imAx
Z1
(war.
iU2
x
imAx
Z1
) – im3ḫpodziwiać kogoś (szanować)
3. (sporadycznie) det.: plecy, np.
psD
imAx
psḏplecy

4. zobacz też: kręgosłup z wystającym z niego rdzeniem kręgowym po obu stronach (det.)

Aw
F40
lub
Aw
3w
lub
fw
eu ()
lub
fu (fł)
kręgosłup z wystającym z niego rdzeniem kręgowym po obu stronach 1. ideo.: rozciągać (wydłużać), np.
Aww
3wrozciągać

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowekręgosłup z wystającym z niego rdzeniem kręgowym po obu stronach (3w)
3. zobacz też: kręgosłup z wystającym z niego rdzeniem kręgowym z jednej strony (det.)

F41
F41  -  - kręgosłup tradycyjny
(przeniesiony z innego hieroglifu)
1. ten hieroglif (
F41
) został "przepisany" ze starego hieroglifu przedstawiającego łodygi lnu związane razem z obciętymi torebkami na nasiona – (?)
2. (sporadycznie) det.: plecy, np.
p
z
d
F41
psdplecy
3. det.: żądza krwi(?), np.
S
a
t
F41
T30
Z2ss
š3tżądza krwi
spr
F42
lub
spr
spr spr żebro 1. nie mylić tego hieroglifu (
spr
) z podobnymi hieroglifami –
N11
,
N12
lub
D24
– to są zupełnie różne hieroglify
2. ideo. lub det.: żebro, np.
spr
Z1 F51
(war.
sp
r
spr
) – sprżebro

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliteroweżebro (spr)

F43
F43  -  - żeberka wołowe det.: żeberka wołowe, np.
spHt
F43
spḥtżeberka wołowe
isw
F44
lub
iwa
lub
isw
iwc
lub
isw
iue (iłe)
lub
isu (isł)
kość udowa z przylegającym mięsem
(udziec)
1. det.: udo, kość udowa, np.
E9
a
iwa
Z1
iwcudo (wołowe), kość udowa
2. det.: noga wołowa, np.
swwt
iwa
iswnoga wołowa

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliterowekość udowa z przylegającym mięsem (udziec) (iwc)

F45
F45  -  - macica jałówki 1. (wulgaryzm) det.: narządy rozrodcze kobiece, np.
id
t
F45
(war.
F45F51
) – idtsrom, krowa (to określenie było także używane jako wulgaryzm w stosunku do kobiet, w języku pot. mogło oznaczać: niezaspokojona studnia bez dna lub krowa)
2. nie mylić uproszczonej wersji tego hieroglifu () z podobnym hieroglifem -
rtH
- to są zupełnie różne hieroglify i posiadają różne znaczenia

3. zobacz też: studnia wypełniona wodą (det.)
4. zobacz też: przyrząd używany w piekartwie (det)


(hieratyczne uproszczenie)
F45A[a]
pXr
F46
lub
pXr
lub
qAb
pẖr
lub
dbn
pśr
lub
dbn
jelito (kiszka) 1. ten hieroglif (
qAb
) ma wiele form:
(F46A),
F47
(F47), (F47A),
F48
(F48),
F49
(F49)
2. półideo.: pośrodku (w środku), np.
mqAbqAb
Y1
m-ḳ3bpośrodku (w środku)
3. półideo.: podwójnie (dwojako), np.
qbqAb
Y1
ḳb lub ḳ3bpodwójnie
4. ideo.: jelito (kiszka), np.
qAbqAb
F51
ḳ3bjelito
5. ideo.: obejść dookoła i słowa pochodne, np.
dbn
pXr
(war.
pXr
n
D54
) – dbnobejść dookoła
6. ideo.: obrócić się, okręcić się (skręcić się, zakręcić się) i słowa pochodne, np.
p
X
r
pXr
D54
(war.
pXr
r
D54
) – pẖrobrócić się, okręcić się

7. det.: skręcić (okręcić, zakręcić) i słowa pochodne, np.:

   a)
V25bpXr
D54
wḏbskręcić
   b)
w
d
bpXr
D54
wdbskręcić

8. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliterowejelito (kiszka) (pẖr)

F46A[a]
F47
F47
F47A[a]
F48
F48
F49
F49
F50
F50 { spẖr } { spśr } kombinacja hieroglifów:
pXr+s

(jelito + złożone ubranie)
ideo.: kopiować (powielać), przepisywać, np.
F50
(Stare Państwo – war.
sp
pXr
r
Y1
) – spẖrkopiować, przepisywać
F51
F51  -  - kawałek mięsa
(kawałek ciała)
1. ten hieroglif (
F51
) posiadał swoją formę odwróconą, hieroglif -
2. det.: kończyna, ciało, np.
a
t F51
ctkończyna
3. det.: części ciała, np.
nHHbt
F51
nḥbtplecy, ramiona
4. det.: mięso, np.
iwf
F51
iwfmięso
5. det.: członki (ciała), ciało, np.
Ha
F51 Z2ss
(skr.
F51
F51
F51
) – cwczłonki, ciało
6. det: pochwa, np.
k
n
sF51
(skr.
F51
) – knspochwa

7. zobacz też: kawałek mięsa (kawałek ciała) (det)

F51 F51 F51
F51A[m]
F51
F51
F51
F51B[m]
F51A
F51C[n]
F51B
F51D[o]

(Średnie Państwo)
F51E[a] 3s
lub
ws
es
lub
us (łs)
kawałek mięsa
(kawałek ciała)
1. ten hieroglif (), był odwróconą formą hieroglifu -
F51
- i tylko ten "odwócony" wariant posiadał swoją wartość fonetyczną

2. w okresie Średniego Państwa, ten hieroglif () – prawdopodobnie – był używany w Tekstach Sarkofagów jako celowe "okaleczenie", aby konkretny zapis nie posiadał w sobie lub miał ograniczoną "boską moc sprawczą" - dlatego należy go traktować raczej z dużą dozą ostrośności jako osobny hieroglif

3. w okresie Nowego Państwa ten "odwrócony" hieroglif () uległ zamianie w określnik dla bogiń i bóstw płci żeńskiej –
H8
jajko

4. det.: kończyna, ciało
5. det.: części ciała
6. det.: mięso
7. det.: członki (ciała), ciało
8. det: pochwa
9. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowekawałek mięsa (kawałek ciała) (3s)
10. zobacz też: jajko (det.)

F52
F52  -  - odchody 1. (sporadycznie) ten hieroglif (
F52
) miał swoją formę alternatywną, hieroglif –
N32

2. det.: odchody, np.
HsF52
ḥsodchody (w języku pot.: kupa)

3. zobacz też: grudka gliny lub łajna (det.)

G – Ptaki

Kategorie:   A B C D E F G H I K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Aa
GPtaki
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
G5
G5 ḥr }
lub
{ ḥrw }
hr (hrł) }
lub
{ hru (hrł) }
sokół
(gatunek bliżej nieokreślony)
ideo.: Horus (sokoli bóg, syn Ozyrysa – posiadał ok. 200 imion), np.
G5
(war.
G5A40
lub
HHr
r
wG7
) – ḤrwHorus
G6
G6  -  - sokół z chorągiewką
S45
det.: sokół, np.
bikG5
biksokół
G7
G7 { i } { i } sokół na stojaku na symbole religijne
R12
1. w piśmie hieroglificznym i hieratyce, ten hieroglif (
G7
) chętnie był zamieniany przez hieroglif –
A40

2. (Stare Państwo) det.: Horus (sokoli bóg, syn Ozyrysa), np.
HHr
r
G7
Ḥr lub ḤrwHorus

3. det. archaiczny: bóg, król, np.:

   a)
imn
n
G7
ImnAmon (dosł. [Ten] Ukryty lub [Ten] Niewidzialny – tzw. bóg uniwersalny, bóg wiatru, urodzaju i płodności)
   b)
swt
n
G7
nswkról (w sensie: faraon)
4. (zaimek osobowy) ideo.: pierwsza osoba l. p., gdy król się wypowiada, np.
G7
i – war.
wG7
wija

5. zobacz też: siedzący bóg (lekko zakrzywiona broda i prosta peruka) (det.)

G7A
G7A  -  - sokół w łodzi ideo.: Enti[p] (lub Anti opiekuńczy bóg XVIII nomu górnoegipskiego), np. cntyEnti (lub Anti)
G7AA
G7B[q]
G8
G8 { ḥr n nbw }
lub
{ bik n nbw }
{ hr n nbu (nbł) }
lub
{ bik n nbu (nbł) }
sokół horusowy na symbolu złota
nbw
(tytulatura królewska) ideo.: Złoty Horus, np.
G8
Ḥr n nbw lub Bik n nbwZłoty Horus
G9
G9 { Rc-Ḥr-3ḫti }
lub
{ Ḥr-3ḫti }
{ Re-Hr-echti }
lub
{ Hr-echti }
sokół horusowy noszący na głowie Słońce
ra
1. ideo.: Pan dwóch horyzontów(?), np.:
   a)
G9N19
(war.
r
a
C1G5Axt
t y
pr
pr
) – Rc-Ḥr-3ḫtyRe-Horachte[r] (dosł. Re [jako] Horus dwóch ziem lub Re-Horus [Pan] dwóch horyzontów)
   b)
G9N19
(war.
G5nTrAxt
t y
pr
pr
nTrnTr
) – Ḥr-3ḫtyHorachte (dosł. Horus mieszkający na dwóch horyzontach, w dwóch domach bożych (świątyniach), stąd, ten zapis jest często tłumaczony jako: Horus [Pan] dwóch horyzontów)
   c)
G9N19
Ḥr-3ḫtyHorachte[s] - jako bóg-opiekun Mesori (12-y miesiąc w kalendarzu egipskim:
mssw&t msira
Z1
Mswt-Rc)

2. zobacz też: piaszczysta połać ziemi dwukrotnie powtórzona (det.)

G10
G10  -  - sokół na specjalnej świętej barce 1. det.: Sokar (bóg-przewoźnik do Świata Umarłych, opiekun Memfickiej nekropolii), np.
z
k
r
G10
SkrSokar
2. det.: barka sokarowa Henu (barka boga Sokara), np.
HU8
n
nwwG10
Ḥnwbarka Henu
G11
G11  -  - starodawne wyobrażenie sokoła 1. det.: boskie wyobrażenie (boski obraz, boskie podobieństwo), np.:
   a)
a
S
mG11
cšm lub cḫm lub cẖmboski obraz
   b)
a
x
M
G12
cḫmboski obraz
2. det.: pierś, np.
Sn
n
bt
G11
šnbtpierś
G12
G12 starodawne wyobrażenie sokoła z chorągiewką
S45
G13
G13  -  - starodawne wyobrażenie sokoła z podwójnym pióropuszem
Swty
1. ideo.: Horus z Nechen (gr. Hierakonpolis), np.
G13nxn
x
(war.
G5nxn
x
ii
) – Ḥr Nḫn lub Ḥr NḫnyHorus z Nechen
2. det.: Sopdu (zwany Panem Wschodu – bóg nieba i obrońca wschodnich rejonów przygranicznych Egiptu), np.
M44wG13
SpdwSopdu

3. zobacz też: cierń (kolec) (det.)

mwt
G14
lub
mwt
mt
lub
nr
lub
mwt
mt
lub
nr
lub
mut (młt)
sęp 1. (z nieznanych powodów) ideo.: matka, np.
mwttB1
mwtmatka
2. det.: sęp, np.
n
r
t
mwt
nrtsęp

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowesęp (mt)

G15
G15 { mwt } { mut (młt) } sęp z chorągiewką
S45
det.: Mut (bogini nieba i opiekunka Górnego Egiptu), np. MwtMut
nbty
G16
lub
nbty
{ nbty } { nbti } bogini-sęp Nechbet i bogini-kobra Uadżet w koszykach
nb
(tytulatura królewska) ideo. i det.: Dwie Panie (czyli Nechbet, patronka Górnego Egiptu i Uadżet, patronka Dolnego Egiptu) lub Nebty (tytuł królów Zjednoczonego Egiptu), np.
nbty
nbtyDwie Panie
nH
G21
lub
nH
nḥ nh perliczka 1. ideo.: ptak Nḥ (perliczka – ?), np.
nH
Z1
gb
nḥptak Nḥ

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliteroweperliczka (mḥ)

Ax
G25
lub
Ax
3ḫ ech ibis czubaty 1. półideo. lub ideo.: duch lub duch (natury), np.
AxZ1
(war.
Ax
) – 3ḫduch

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliteroweibis czubaty (3ḫ)

G26
G26  -  - ibis święty na stojaku na symbole religijne
R12
1. det.: ibis, np.
hbG26
hbIbis
2. det.: Tot (bóg mądrości, opiekun pisma i patron pisarzy), np.
G26t
Z4
A40
(war.
DHwty
lub
DHwt
Z4
) – ḏḥwtyTot
3. zobacz też: bóg z głową ibisa świętego
G26
(det.)
G26A
G26A ibis święty
(forma rzadko spotykana)
dSr
G27
lub
dSr
dšr dszr flaming 1. det.: flaming, np.
d
S
r
dSr
dšrflaming

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliteroweflaming (dšr)

bA
G29
lub
bA
b
lub
b3
b
lub
be
bocian siodlasty (żabiru) 1. ideo.: dusza (żyjąca po śmierci człowieka – Ba – w ptasiej formie), np. b3dusza Ba

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowebocian siodlasty (b)
3. zobacz też: hieroglify dwuliterowenaczynie gliniane, być może, używane jako lampka oliwna (b3)

4. zobacz też: ptak ludzkogłowy poprzedzony miseczką na kadzidło z unoszącym się dymkiem
snTr
(det.)
G30
G30 { b3w } { beu (beł) } troje żabiru
lub
kombinacja hieroglifów:
bA+bA+bA

(żabiru + żabiru + żabiru)
ideo.: dusze (boże lub bogów w l. mn.), potęgi (siły, moce), np.
G30
b3wdusze, potęgi
G31
G31  -  - czapla 1. det.: benu lub feniks, np.
bn
nw
wG31
bnwbenu lub feniks
2. det.: czapla, np.
Sn
n
t
Z4
G31
šntyczapla
baHi
G32
lub
baHi
{ bcḥi } { behi } czapla na żerdzi ideo. lub det.: być zalanym, np.
baHmwbaHi
(war.
baHi
) – bcḥibyć zalanym (w sensie np.: mieć zalane pole w porze wylewu Nilu)
G33
G33 sd3 sde czapla złotawa(?) 1. det.: ptak Sd3 (?- czapla złotawa), np.
sdAG33Z1
sd3ptak Sd3

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliteroweczapla złotawa(?) (sd3)

G34
G34  -  - struś det.: struś, np.
D41
n
wG34
(war.
D41
W
G34
lub
n
i w
G34
) – niwstruś
wr
G36
lub
wr
wr ur jaskółka 1. ten hieroglif (
wr
) bywa często mylony z bardzo podobnym hieroglifem przedstawiającym wróbla –
nDs

zasadnicza różnica jest widoczna w ogonie – ogon jaskółki jest prosty, a wróbla zaokrąglony
2. det.: jaskółka, np.
mn
n
t
wr
mntjaskółka

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowejaskółka (wr)
4. zobacz też: wróbel (det.)

nDs
G37
lub
nDs
{ nḏs } { ndżs } wróbel 1. ten hieroglif (
nDs
) bywa często mylony z bardzo podobnym hieroglifem przedstawiającym jaskółkę –
wr

zasadnicza różnica jest widoczna w ogonie – ogon wróbla jest zaokrąglony, a jaskółki prosty
2. det.: mały, np.
n&D snDs
(skr.
nDs
) – nḏsmały
3. det.: zły (podły), np.
bin
nDs
binzły

4. det.: wadliwy (ułomny)

   a)
Abm&r nDs
mrchory
   b)
SwwnDs
šwpusty
   c)
Aq
nDs
3ḳzginąć (przepaść)

5. zobacz też: jaskółka (det.)

gb
G38
lub
gb
gb gb gęś białoczelna 1. ten hieroglif (
gb
) bywa często mylony z bardzo podobnym hieroglifem przedstawiającym kaczkę –
zA

zasadnicza różnica jest widoczna w ogonie – ogon gęsi jest na końcu prosty (jakby ucięty), a kaczki w szpic
2. (sporadycznie) det.: ptak – jeśli natura ptaka jest bliżej nieokreślona, może być zastąpiony przez podobny hieroglif
zA
kaczka

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowegęś białoczelna (gb)
4. zobacz też: kaczka (rożeniec) (det.)

zA
G39
lub
zA
s3
lub
z3
se
lub
ze
kaczka
(rożeniec)
1. ten hieroglif (
zA
) bywa często mylony z bardzo podobnym hieroglifem przedstawiającym gęś białoczelną –
gb

zasadnicza różnica jest widoczna w ogonie – ogon kaczki jest w szpic, a gęsi na końcu prosty (jakby ucięty)
2. det.: kaczka, np.
z
t
zA
stkaczka
3. (sporadycznie) det.: ptak – jeśli natura ptaka jest bliżej nieokreślona to ten znak może być zastąpiony przez podobny hieroglif
gb
gęś białoczelna (gb)

4. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowekaczka (rożeniec) (s3)
5. zobacz też: gęś białoczelna (det.)

pA
G40
lub
pA
p3 pe kaczka w locie 1. (sporadycznie w hieroglifach, zawsze w hieratyce) ten hieroglif (
pA
) był zamiennie używany z hieroglifem –
G41
– jako determinatyw lub ideogram
2. ideo.: latać, np.
ppAA
p3latać

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowekaczka w locie (p3)
4. zobacz też: kaczka lądująca (det.)

xn
G41
lub
xn
ḫn
lub
tn
lub
tn
lub
sḥw
lub
ḳmi
chn
lub
tn
lub
czn
lub
shu
lub
qmi (kmi)
kaczka lądująca 1. (sporadycznie w hieroglifach, zawsze w hieratyce) przed okresem Nowego Państwa, ten hieroglif (
xn
) był używany zamiennie z innym hieroglifem –
pA
– jako określnik ptaka
2. (pismo hieratyczne) ten hieroglif (
xn
) był używany zamiennie z innym hieroglifem –
gb
– jako określnik ptaka
3. (w zgrupowaniu) kombinacja hieroglifów:
T14xn
wskazuje, że ten hieroglif (
qmA
) jest określnikiem kija do rzucania i znaczenia pochodne – nie jest określnikiem maczugi używanej w walce
4. det.: wysiadać (skakać na ziemię), zatrzymać się, np.
x
n
xnD54
ḫnisiadać (na ziemi), zatrzymać się

5. (w zgrupowaniu) det.: rzucać, tworzyć:

   a)
qmAAqmAxnD40
ḳm3rzucać
   b)
qmAAqmAxnY1V
ḳm3tworzyć

6. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowekaczka lądująca (ḫn)
7. zobacz też: kaczka w locie (det.)
8. zobacz też: (1) kij do rzucania (2) maczuga używana w walce, (3) zamiennik wielu hieroglifów (det.)

wSA
G42
lub
wSA
{ wš3 } { usze (łsze) } kaczka otłuszczona
lub
świstun
ideo.: czynności związane z wyżywieniem (? – dokarmiać) i słowa pochodne, np.:
   a)
wSA
(war.
W
SA
AxnA24
lub Stare Państwo –
wSwSA
) – wš3tuczyć
   b)
D
f
wSAN18
Z2
ḏf lub ḏf3zaprowiantowanie
w
G43
lub
w
w u (ł) (łu) pisklę przepiórki 1. od I Okresu Przejściowego, ten hieroglif (
w
) posiadał swój skrót, zaadaptowany z pisma hieratycznego –
W
– ale był w powszechnym użyciu dopiero od czasów Echnatona (XVIII dynastia, 1375-1358 r.p.n.e., Nowe Państwo)

2. (z nieznanych powodów) fon.: w
3. det. i uzupełnienie fonetyczne dla liczby mnogiej, dodawane na końcu słów, przed innymi determinatywami, w zapisach hieroglificznych bywa często pomijany, np.:

   a) (l. p.)
sn
n
A1
snbrat
   b) (l. mn.)
sn
n
wA1Z3
(war.
sn
n
A1Z3
) – snwbracia

4. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify jednoliterowepisklę

TA
G47
lub
TA

lub
ṯ3
cz
lub
cze
kaczątko 1. ideo.: pisklę, np.
TAZ1
t3pisklę

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowekaczątko ()

G48
G48  -  - trzy kaczątka
TA
w gnieździe
1. ten hieroglif (
G48
) był sporadycznie zastępowany przez hieroglif –
2. det.: gniazdo, np.
z
S
G48
lub gniazdo

3. zobacz też: kacze głowy wystające nad sadzawkę (det.)

G48A[a] kaczątko
TA
w gnieździe
G49
G49  -  - kacze głowy wystające nad sadzawkę 1. ideo. lub det.: ptasi basen (sadzawka dla ptaków), gniazdo, np.
z
S
G49
lub sadzawka dla ptaków, gniazdo
2. zobacz też: trzy kaczątka
TA
w gnieździe (det.)
G50
G50 { rḫt(?) } { rcht(?) } dwie siewki (? – fon.) ideo.: folusznik (folarz), praczka, pracz, np.
G50t
Z4
A24
rḫtyfolusznik, praczka, pracz
G51
G51  -  - czapla(?) dziobiąca rybę det.: łowić ryby, np.
HAAmG51A24
ḥ3młowić ryby
G52
G52  -  - gęś wydziobująca ziarno det.: karmić (paść), np.
sn&nm&m G52
snmkarmić
G53
G53 { b3 } { b3 } ptak ludzkogłowy
poprzedzony miseczką na kadzidło z unoszącym się dymkiem
snTr
1. (Nowe Państwo) ideo.: dusza (żyjąca po śmierci człowieka – Ba – w ptasio-ludzkiej formie), np.
G53
b3dusza Ba

2. zobacz też: bocian siodlasty (żabiru) (det.)
3. zobacz też: miseczka na kadzidło z unoszącym się dymkiem (det.)
4. zobacz też: hieroglify dwuliterowenaczynie gliniane, być może, używane jako lampka oliwna (b3)

snD
G54
lub
snD
snd
lub
snḏ
snd
lub
sndż
związana gęś lub kaczka 1. det.: ukręcić szyję (ptakowi, np. kaczce), ofiarowanie, np.
wS
n
snD
wšnukręcić szyję, ofiarowanie

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliterowezwiązana gęś lub kaczka (snd)

H – Części ciała ptaków

Kategorie:   A B C D E F G H I K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Aa
HCzęści ciała ptaków
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
H1
H1 m3c mee głowa kaczki
zA
1. (w formułach ofiarnych) ideo.: ptactwo, drób, np.
Ap
d
wzA
Z2ss
(skr.
H1
) – 3pdwptactwo
2. det.: ukręcić szyję (ptakowi), np.
wS
n
H1
a
wšnukręcić szyję

3. więcej o tym hieroglifie:

   hieroglify trzyliterowegłowa kaczki
zA
(m3c)

4. zobacz też: związana gęś lub kaczka (det.)
5. zobacz też: głowa czubatego ptaka (det.)

H5
H5  -  - skrzydło 1. det.: skrzydło, np.
D
n
HH5
ḏnḥ – war.
d
n
HH5
dnḥskrzydło, latać

2. det.: latać, np.:

   a)
a
X
H5
cẖilatać
   b)
ppAAH5
p3latać
Sw
H6
lub
Sw
šw szu pióro 1. ten hieroglif (
Sw
) używany był jako zamiennik dla innego hieroglifu –
mAat

2. ideo.: pióro, np.
Swt
Z1
(war.
S
t
SwZ1
) – šw.tpióro

3. det.: prawda i słowa pochodne, np.:

   a)
U5
t
SwY1
Z2
(war.
Swt
Z1
lub
SwZ1
) – m3ctprawda (rzeczownik)
   b)
U5
a
Y1V
m3cprawdziwy (prawdziwość)- ale w formie przymiotnikowej słów pochodnych od prawdy ten hieroglif (
Sw
) bywa w zapisie często pomijany

4. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowepióro (šw)

H6A

(Średnie Państwohieratyka)
H6A
H8
H8  -  - jajko 1. det.: jajko, np.
swHt
H8
swḥtjajko
2. ten hieroglif (
H8
) był zamiennikiem oraz pochodną innych hieroglifów:
   a)
N21
i/lub
N20
język ziemi – (?) jako określnik tzw. przynależności do ziemi lub rodowodu wywodzącego się z ziemi, np.
p
a
t
H8
A1 B1
Z2
(war.
p
a
t
A1 B1
Z2
) – pctczłonkowie, rodzaj ludzki

   b) (Nowe Państwo) kawałek mięsa (kawałek ciała) (w formie odwróconej) – jako określnik dla bogiń i bóstw oraz imion królewskich(?) płci żeńskiej, np.:

      *
<
q
l
wApAtr
A
t
H8
>
Klw3p3tr3.t lub Qlw3p3tr3.tKleopatra
      *
S38q
t
iiX1
H8
B1
ḤḳtytHeket (żabia bogini, opiekunka rodzących kobiet)
3. (Średnie Państwo) jako "hieratyczne zmniejszenie znaczenia", tzw. miniaturyzacja hieroglifu –
zA
– dokładniej, ten hieroglif (
H8
) był używany do wyrażania znaczeń związanych z rodowodem, synostwem, itp.

4. zobacz też: hieroglify dwuliterowekawałek mięsa (kawałek ciała) (3s)
5. zobacz też: – język ziemi (det.)

H8W
H8W  -  - kombinacja hieroglifów:
t+H8+Z2

(chleb + jajko + trzy patyki)
det.: imiona bogiń i bóstw oraz imion królewskich(?), płci żeńskiej, w liczbie mnogiej

I – Płazy, gady, itp.

Kategorie:   A B C D E F G H I K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Aa
I - Płazy, gady, itp.
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
aSA
I1
lub
aSA
cš3 esze jaszczurka 1. det.: jaszczurka', np.:
   a)
HHn
n
t
U30
swW
aSA
ḥnt3swjaszczurka
   b)
a
S
aSA
eš lub cš3jaszczurka

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliterowejaszczurka (cš3)
3. zobacz też: hieroglify dwuliterowebóg z uniesionymi ramionami i podtrzymującymi (niebo) (ḥḥ)

I1S

(forma alternatywna – sporadycznie)
I1A[t]
Styw
I2
lub
Styw
{ štyw } { sztiu (sztił) } żółw słodkowodny ideo. lub det.: żółw, np.
S
t
AStyw
(war.
Styw
) – štywżółw
mzH
I3
lub
mzH
it
lub
{ msḥ (mzḥ) }
it
lub
{ msh (mzh) }
I3 1. ideo. i det.: krokodyl, np.
mz
H
mzH
msḥ (mzḥ) lub
xntn
t Z2
mzH
ḫntykrokodyl
2. det.: chciwość (zachłanność), np.
z
k
n
mzH
sknpożądać
3. det.: agresja, np.
Ad
mzH
3dagresywny, zły (gniewny)

4. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowekrokodyl (it)

sbk
I4
lub
sbk
{ sbk } { sbk } krokodyl na relikwiarzu ideo. lub det.: Sobek (krokodyli bóg i opiekun wody), np.
sbk
sbk
(war.
sbk
) – SbkSobek
sAq
I5
lub
sAq
{ s3ḳ } { s3ḳ } krokodyl z zakrzywionym ogonem do wewnątrz det.: gromadzić (zbierać), gromadzić się (zbierać się razem), np.
sAa17AqsAqY1V
(war.
sAq
) – s3ḳgromadzić, gromadzić się
I5A
I5A { sbk } { sbk } pradawny kamienny wizerunek krokodyla ideo. lub det.: Sobek (krokodyli bóg i opiekun wody), np. (war. ) – SbkSobek
km
I6
lub
km
km km kawałek krokodylej skóry z kolcami 1. ideo.: tarcza, np.
ikmmF27
(war.
ikmF27
) – ikmtarcza

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowekawałek krokodylej skóry z kolcami (km)

I7
I7  -  - żaba 1. det.: Heket (żabia bogini, opiekunka rodzących kobiet), np.
Hq
t
I7
ḤḳtHeket
2. (Nowe Państwo, tylko pomiędzy 1567-1200 r. p.n.e.) ten hieroglif był używany jako skr.
I7
dla wyrażenia:
wHmanx
(war.
wHmmY1Vanxn
x
) – wḥm cnḫpowtórka z życia (dosł.: powtarzające się życie) – ten skrót stanowił formę żartobliwą pisaną zawsze po imionach)
Hfn
I8
lub
Hfn
ḥfn hfn kijanka 1. (liczba) ideo.: 100 000 (sto tysięcy), np.
Hfn
ḥfn100 000 (sto tysięcy)
2. ideo.: setki tysięcy, np.
Hf
n
nw
W
Hfn
Z2ss
ḥfnwsetki tysięcy (l. mn.)

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliterowekijanka (ḥfn)

f
I9
lub
f
f
lub
{ ft }
f
lub
{ ft }
żmija rogata 1. (zaimek osobowy) 3-cia osoba l. p. (
f
fjego)

2. fon.: f

3. ideo.: żmija, określenia związane z żmiją i słowa pochodne(?), np.
Dw
f
R12
spAt
(sporadycznie – war.
Dw
f
t
R12
spAt
) – Dw-ftGóra Rogatej Żmiji (nazwa góry w XII nomie górnoegipskim)
4. det.: o specjalnym symbolicznym znaczeniu – być może w sensie(?), że ktoś, jest mocno wymagający wobec innych, a pot. ostry, jak żmija – stąd żmija w sł.:
it
f
A1
(war.
t
f
A1
) – it (nie: itf lub tf) – ojciec

5. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify jednoliteroweżmija rogata (f)

D
I10
lub
D

lub
{ ḏt }

lub
{ dżt }
kobra odpoczywająca 1. fon.:
2. ideo.: kobra, np.
D
(war.
D&t I13
ḏtkobra

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify jednoliterowekobra odpoczywająca ()

I12
I12  -  - kobra 1. det.: ureusz, np.
ia
D21
t
I12
icrtureusz

2. det.: bogini z atrybutem węża, np.:

   a)
wADiitI12
W3ḏytUadżet[i] (bogini VI nomu dolnoegipskiego)
   b)
n
z
r
t
Z5
I12
Nsrt lub NzrtNesret (bogini zw. Wielką Silną, zazwyczaj objawiająca się w chwale w towarzystwie Dwóch Pań
nbty
Nbty)
3. zobacz też: bogini-sęp Nechbet i bogini-kobra Uadżet w koszykach
nb
(det.)
I13
I13  -  - kobra
I12
w koszyku
nb
1. ideo.: bogini-kobra, element dwuhieroglifu –
nbty
NbtyDwie Panie

2. det.: bogini, np.:

   a)
wADtI13
W3ḏt lub W3ḏytUadżet[i] (bogini VI nomu dolnoegipskiego)
   b)
nTrt
D21
t
I13
ntrt lub nṯrtbogini (rodz. żeński)
3. zobacz też: bogini-sęp Nechbet i bogini-kobra Uadżet w koszykach
nb
(det.)
I14
I14  -  - wąż det.: wąż, np.:
   a)
Hf
A
wI14
ḥf3wwąż (wielki wąż)
   b)
D&d f
t
I14
ḏdftwąż
I15

(forma alternatywna)
I15

K – Ryby i części ciała ryb

Kategorie:   A B C D E F G H I K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Aa
KRyby i części ciała ryb
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
in
K1
lub
in
in in ryba (Tilapia) 1. det.: ryba (Tilapia) lub paleta do kosmetyków (w kształcie ryby), np.
iin
n
XA
inTilapia

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliteroweryba (Tilapia) (in)

ad
K3
lub
ad
cd
lub
c
ed
lub
edż
ryba (Cefal) 1. det.: ryba Bûri (pol. Cefal, arab. Bûri), np.
aD
d
Wad
Z1
cdwryba Bûri

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliteroweryba (Cefal) (cd)

XA
K4
lub
XA
ẖ3
lub
{ ẖ3t }
śe
lub
{ śet }
ryba (Oksyrynchos) 1. ideo.: ryba Oksyrynchos (ryba z rodziny Mrukowatych, zw. także ostronos lub "słonio-pyska" – nazwa ryby wywodzi się nazwy miejscowość Oksyrynchos w Górnym Egipcie, ob. Al-Bahnasa), np.
XA
ẖ3tryba Oksyrynchos

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliteroweryba (Oksyrynchos) (ẖ3)

bz
K5
lub
bz
bs
lub
bz
bs
lub
bz
ryba (?- Cefaloskalniak Zmora) 1. det.: bardzo mała ryba (ryba z rodziny Mrukowatych, zw. także Cefaloskalniak Zmora(?) lub "słoniowata"), np.
r
m
wbz
Z2ss
rmwrybka
2. det.: rybi zapach, np.
x
n
S
bz
wr
ḫnšsmród (fetor)

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliteroweryba (?- Cefaloskalniak Zmora) (bs)

nSmt
K6
lub
nSmt
{ nšmt } { nszmt } rybia łuska 1. nie mylić tego hieroglifu (
nSmt
) z podobnym hieroglifem –
L6
– to są różne hieroglify
2. ideo. lub det.: rybia łuska, np. (war.
nSmt
) – nšmtrybia łuska

3. zobacz też: muszla małża (ḫ3)

K6A[a]
K7
K7  -  - ryba (Kolcobrzuch) det.: niezadowolony, np.
S
p t
K7
šptniezadowolony (narzekający)

L – Bezkręgowce i mniejsze zwierzęta

Kategorie:   A B C D E F G H I K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Aa
LBezkręgowce i mniejsze zwierzęta
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
xpr
L1
lub
xpr
pr chpr żuk gnojarz (skarabeusz) 1. ideo.: żuk gnojarz, np.
xprZ1
(war.
x
p
D21
r
xpr
) – ḫprrżuk gnojarz

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliteroweżuk gnojarz (skarabeusz) (ḫpr)

bit
L2
lub
bit
bit bit pszczoła 1. ideo.: pszczoła, np.
bitt
Z1
bitpszczoła
2. ideo.: miód, np.
bitt nw
Z2
bitmiód
3. ideo.: symbol Dolnego Egiptu, np. w zgrupowaniu -
sw
t
bit
t
nsw bitkról Górnego i Dolnego Egiptu

4. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliterowepszczoła (bit)

5. zobacz też: bogini-sęp Nechbet i bogini-kobra Uadżet w koszykach
nb
(det.)
6. zobacz też: kobra
I13
w koszyku
nb
(det.)
L3
L3  -  - mucha det.: mucha, np.
a
f
f
L3
cffmucha
L4
L4  -  - szarańcza pospolita det.: szarańcza, np.
z
n
N41mL4
snḥm lub znḥmszarańcza
L5
L5  -  - skolopendra det.: skolopendra, np.
z
p
pAAL5
sp3 lub zp3skolopendra
srqt
L7
lub
srqt
{ srḳt } { srqt (srkt) } skorpion (zmieniony z powodów zabobonnych) ideo.: Serket (bogini płodności, natury, zwierząt, muzyki, magii oraz uzdrawiająca od jadowitych ukąszeń i użądleń), np.
srqt
SrḳtSerket – jej pełne imię brzmiało:
sr
q
tHt
w
F11G7
Srḳt-ḥtw[Ta,] odciążająca tchawicę (czyli Ta, która powoduje, że można oddychać)

M – Drzewa i rośliny

Kategorie:   A B C D E F G H I K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Aa
MDrzewa i rośliny
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
iAm
M1
lub
iAm
im
lub
i3m
lub
im3
im
lub
iem
lub
ime
drzewo 1. det.: sykomora, drzewo:
   a) np.
n
h t
iAm
nhtdrzewo (l. p.)
   b) np.
n
h t
iAmiAmiAm
nhwtdrzewa (l. mn.) – w liczbie mnogiej ten hieroglif często występuje w formie potrójnej –
iAmiAmiAm

2. ten hieroglif (
iAm
) użyty jako określnik może oznaczać coś zupełnie innego niż określnik drzewo – może oznaczać det.: fortunny, szczęśliwy (przymiotnik), np.
ma
r
iAm
mcrfortunny, szczęśliwy

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowedrzewo (im)

Hn
M2
lub
Hn
is
lub
iz
lub
ḥn
is
lub
iz
lub
hn
zioło 1. det.: roślina, kwiat, np.
iAw
r
HnHnHn
i3rwtrzcina(ny) (l. mn.)

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowezioło (is)

xt
M3
lub
xt
ḫt cht gałąź (konar) 1. ideo.: drewno, np.
xt
t Z1
ḫtdrewno

2. det.: drewno i słowa pochodne oraz obiekty drewniane, np.:

   a)
wxAxt
wḫ3kolumna (drewniana)
   b)
Sna
n
Z4
xt
(war.
hbn
Sna
) – hbnyheban (gatunek drewna)

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowegałąź (konar) (ḫt)

rnp
M4
lub
rnp
rnp rnp łodyga palmowa bez liści, nacięta 1. (sporadycznie) ten hieroglif (
rnp
) był zamiennikiem dla hieroglifów:
M5
,
tr
lub
M7

2. ideo.: rok, np.:

   a)
rnpt
zp
ḥ3t-sprok panowania
   b)
rnprnpf
ra
snfostatni rok
3. ideo.: czas, np.
t
D21
rnpt
ra
trczas, pora roku

4. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliterowełodyga palmowa bez liści, nacięta (rnp)
5. zobacz też: kombinacja hieroglifów: palmowa gałąź bez liści, nacięta + chleb (det.)
6. zobacz też: kombinacja hieroglifów: palmowa gałąź bez liści, nacięta + usta (det.)
7. zobacz też: kombinacja hieroglifów: palmowa gałąź bez liści, nacięta + mata trzcinowa (det.)

M5
M5  -  - kombinacja hieroglifów:
rnp+t

(palmowa gałąź bez liści, nacięta + chleb)
1. ten hieroglif (
M5
) był bardziej powszechnie używany jako zamiennik dla podobnego hieroglifu –
tr
, np.:
   a)
N17U7
r
iM5niwt
(war.
N17U7
r
itrniwt
) – T3-mriTa-meri (tzn. Egipt)
   b)
p
r
iM5D40
Z2
(war.
p
r
itrD40
Z2
) – pripole bitwy
2. ideo.: pora roku, np.
M5D21
tr – war.
M5
t lub tipora roku
3. (Średnie Państwo) det.: pora roku, np.
t
D21
M5ra
(skr.
M5ra
) – trpora roku

4. zobacz też: palmowa gałąź bez liści, nacięta (det.)
5. zobacz też: kombinacja hieroglifów: palmowa gałąź bez liści, nacięta + usta (det.)

tr
M6
lub
tr
ri
lub
ti
lub
tr
ri
lub
ti
lub
tr
kombinacja hieroglifów:
rnp+rA

(palmowa gałąź bez liści, nacięta + usta)
1. ten hieroglif (
tr
) był bardziej powszechnie zamieniany przez podobny hieroglif –
M5

2. det.: pora roku (sezon), np.
X1
D21
trra
(war.
trr
, skr.
tr
) – trpora roku

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowekombinacja hieroglifów: palmowa gałąź bez liści, nacięta + usta (ri)
4. zobacz też: palmowa gałąź bez liści, nacięta (det.)
5. zobacz też: kombinacja hieroglifów: palmowa gałąź bez liści, nacięta + chleb (det.)

M7
M7 { rnpi } { rnpi } kombinacja hieroglifów:
rnp+p

(palmowa gałąź bez liści, nacięta + mata trzcinowa)
1. ideo.: być młodym, energiczny, np.
r
n
M7
rnpibyć młodym, energiczny
2. (Średnie Państwo) ideo. lub det.: być młodym i słowa pochodne, np.
r
n
piM7XrdZ3
(war.
M7
) – rnpibyć młodym

3. zobacz też: łodyga palmowa bez liści, nacięta (det.)

SA
M8
lub
SA
3ḫ
lub
š
lub
š3
ech
lub
sz
lub
sze
sadzawka z kwiatami lotosu 1. ideo.: lotosowa sadzawka, łąka, np.
SA
(war.
SASA
) – š3lotosowa sadzawka, łąka
2. półideo. i ideo.: Achet (pora wylewu – jedna z trzech pór roku w kalendarzu staroegipskim), np.
SAx
t
(war.
SAx
t
N5
, (Stare Państwo)
ASAx
t
) – 3ḫtAchet

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowesadzawka z kwiatami lotosu (š)

zSn
M9
lub
zSn
{ sšn } { sšn } lotos ideo. lub det.: lotos, np.
z
S
n
zSn
(war.
zSn
) – sšn – lub Teksty Piramid – war.
z
S
S
n
zSn
zššnlotos
M10
M10  -  - pączek lotosu det.: pączek lotosu, np.
nHbtM10
nḥbtpączek lotosu
wdn
M11
lub
wdn
{ wdn } { udn (łdn) } kwiat na długiej, skręconej łodydze 1. nie mylić tego hieroglifu (
wdn
) z podobnym hieroglifem –
pXr
– to są zupełnie różne hieroglify
2. ideo. lub det.: proponować, np.
wdn
n
Y1V
(war.
wd
n
wdn
) – wdnproponować
xA
M12
lub
xA

lub
ḫ3
ch
lub
che
liść lotosu z łodygą i kłączami 1. (liczba)
xA
ḫ31 000 (tysiąc)
2. ideo.: lotos, np.
xAZ1
Z2ss
nw
Z1
z
S
n
M9
ḫ3w nw sšnrośliny lotosu (l. mn.)

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliteroweliść lotosu z łodygą i kłączami ()

wAD
M13
lub
wAD
wḏ
lub
w3ḏ
udż (łdż)
lub
uedż (łedż)
łodyga papirusu 1. (Średnie Państwo) ten hieroglif (
wAD
) używany był jako zamiennik innego hieroglifu –
wD

2. ideo.: kolumna z papirusu (kolumna papirusowa), np.
wAD
w3ḏkolumna z papirusu
3. ideo.: papirus, np.
wAwAD
w3ḏpapirus

4. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowełodyga papirusu (wḏ)

M15
M15 3ḫ
lub
w3ḫ
ech
lub
uech (łech)
kępa papirusu z pączkami zagiętymi do dołu 1. det.: pipirus lub tereny podmokłe, np.:
   a)
DiitM15
ḏytbagno papirusowe
   b)
wdHM15
wdḥbagna (bagna Delty)

2. det.: Delta oraz Dolny Egipt oraz wszystkie określenia związane z Dolnym Egiptem, np.:

   a) (idiom)
tA
mH
HwM15niwt
T3-mḥwDelta (w sensie: Dolny Egipt)
   b)
M15 N
z
mḥ-sKorona Dolnego Egiptu (dosł.: Korona Delty)

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowekępa papirusu z pączkami zagiętymi do dołu (3ḫ)
4. zobacz też: kępa papirusu (det.)

HA
M16
lub
HA

lub
ḥ3
h
lub
he
kępa papirusu 1. (Stare Państwo) det.: Delta oraz Dolny Egipt oraz wszystkie określenia związane z Dolnym Egiptem, np.:
   a) (idiom)
tA
mH
HA
(war.
HA
) – T3-mḥwDelta (w sensie: Dolny Egipt)
   b)
HAsS4
mḥ-sKorona Dolnego Egiptu (dosł.: Korona Delty)

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowekępa papirusu ()
3. zobacz też: kępa papirusu z pączkami zagiętymi do dołu (det.)

M19
M19  -  - poukładane w stos stożkowate ciasta, pomiędzy kwitnącą trzciną, a kijem folusznika det.: dar (ofiara), stos ofiarny, np.
aA
a
AbtM19X4
Z2ss
(skr.
M19t
N18
) – c3btdar (ofiara), stos ofiarny
sxt
M20
lub
sxt
sm
lub
{ sḫt }
smsm
lub
{ scht }
trzcina rosnąca jedna przy drugiej 1. ideo. lub det.: bagnisko (podmokły teren), np.
sx
t
sxt
(war.
sxtt
N23
lub
sxt
) – sḫtbagnisko
2. det.: wieśniak (chłop, rolnik), np.
sxtt
Z1
A1
sḫtywieśniak

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowetrzcina rosnąca jedna przy drugiej (sm)

sm
M21
lub
sm
sm sm trzcina rosnąca jedna przy drugiej z pętlą z boku 1. (z powodu pomieszania) ten hieroglif (
sm
) mylono z podobnym hieroglifem –
F37

2. półideo. lub ideo.: zioło, roślina, np.
smmM2
(war.
smsm
) – smzioło, roślina

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowetrzcina rosnąca jedna przy drugiej z pętlą z boku (sm)
4. zobacz też: kręgosłup z żebrami (det.)

sw
M23
lub
sw
s
lub
{(?) ns lub nsw }
lub
sw
s
lub
{(?) ns lub nsu (nsł) }
lub
su ()
roślina uważana za typową w Górnym Egipcie, bez kwiatów
(prawdopodobnie
Sma
turzyca lub cibora)
1. ideo.: roślina Swt (turzyca lub cibora), np.
swt
Z1
Hn
swtroślina Swt

2. więcej o tym hieroglifie:

   hieroglify dwuliteroweroślina uważana za typową w Górnym Egipcie, bez kwiatów (prawdopodobnie
Sma
- turzyca lub cibora) (s)
M25
M25  -  - kombinacja hieroglifów:
rsw+Sma

(roślina uważana za typową w Górnym Egipcie, bez kwiatów + usta + turzyca wyrastająca ze znaku ziemi)
1. funkcja i znaczenie tego hieroglifu (
M25
) są trudne do zidentyfikowania, ale na pewno:
   a) ten hieroglif (
M25
) jest błędnie używany w słowach pochodnych od: Południe (jedna z czterech stron świata) –
rsww&t
rswt:
   ** najczęstszy błąd dotyczy słów z rdzeniem: rwst, np.
M25wN21
Z2ss
rsywpołudniowiec (człowiek z Południa)
   b) ten hieroglif (
M25
) jest błędnie używany w słowach pochodnych od: Górny Egipt, np.
Smaa
w
spAt
Šmc
   ** najczęstszy błąd dotyczy słów z rdzeniem: Šmc, np.
M25it
itzboże górnoegipskie

2. zobacz też: hieroglify trzyliterowekombinacja hieroglifów: roślina uważana za typową w Górnym Egipcie, bez kwiatów + usta (rsw)

3. zobacz też: turzyca wyrastająca ze znaku ziemi przypominającego hieroglif
N17
(det.)
Sma
M26
lub
Sma
šmc szme turzyca wyrastająca ze znaku ziemi przypominającego hieroglif
N17
1. ideo.: Górny Egipt, np.
Sma
(war.
Smaa
w
spAt
) – ŠmcwGórny Egipt

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliteroweturzyca wyrastająca ze znaku ziemi (šmc)
3. zobacz też: 'kombinacja hieroglifów: turzyca wyrastająca ze znaku ziemi + przedramię' (det.)

M27
M27 šmc szme kombinacja hieroglifów:
Sma+a

(turzyca wyrastająca ze znaku ziemi + przedramię)
1. ideo.: Górny Egipt, np.
M27zp
Šmc lub ŠmcwGórny Egipt

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliterowekombinacja hieroglifów: turzyca wyrastająca ze znaku ziemi + przedramię (šmc)

3. zobacz też: turzyca wyrastająca ze znaku ziemi przypominającego hieroglif
N17
(det.)
M28
M28 {(?) mḏw Šmc } {(?) mdżu (mdżł) Szme } kombinacja hieroglifów:
Sma+mD

(turzyca wyrastająca ze znaku ziemi + pęta dla bydła bez poprzeczki)
(w tytułach) ideo.(?): dziesiątka Górnego Egiptu, np.
wrM28
(war.
wrSma10
Z2ss
lub
M2710
10
10
A1
) – wr mḏw ŠmcWielka Dziesiątka Górnego Egiptu (dosł. Największe(a) z dziesiątek Górnego Egiptu)
bnr
M30
lub
bnr
{ bnr } { bnr } słodkawy korzeń ideo. lub det.: słodki (smak) i słowa pochodne, np.
bn
r
bnr
(war.
bnrY1V
) – bnrsłodki
M31

(Nowe Państwo)
M31  -  - stylizowane kłącze lotosu det. rosnąć (wzrost roślin), np.
d
r
M31
drrosnąć
M32

(Średnie Państwo)
M32
M33
M33  -  - ziarna zbóż 1. ideo.: zboża i słowa pochodne, np.:
   a)
it
(war.
it
M33
) – itjęczmień, zboża
   b)
M33
mH
U9
it Mḥzboża Dolnego Egiptu

   c) it Šmczboża Górnego Egiptu
2. det.: zboża, np. NpriNepri (bóg zbóż)

M33A[a]
M33B[a]
bdt
M34
lub
bdt
{ bdt } { bdt } owłosiony kłos pszenicy ideo. lub det.: pszenica płaskurka, np.
bd
t
bdt
(war.
bdtt
Z1 Z1
M33
) – bdtpszenica płaskurka
M35
M35  -  - kopiec zboża 1. det.: kopiec (górka), np.
P7M35
Z2ss
ccwkopce (górki, l. mn.)
2. det.: przepełnienie, np.
wbn
M35
wbnprzepełnienie
Dr
M36
lub
Dr
ḏr dżr pęk lnu z łodygami i szypułkami 1. det.: łączyć, wiązać (związać razem), np.
dmADr
D40
dm3wiązać

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowepęk lnu z łodygami i szypułkami (ḏr)

M38
M38  -  - pęk lnu 1. det.: len, np.
Hma
M38
mḥc(?) – len
2. det.: wiązać (związać razem), np.
dmAM38
dm3wiązać
M39
M39  -  - koszyk warzyw lub ziaren det.: warzywa i owoce ofiarne, np.
M7t
M39
rnptwarzywa, owoce
M41
M41  -  - kłoda drewna bez gałęzi det.: drzewo, np.:
   a)
a
S
M41
cšcedr (właściwie: sosna lub jodła)
   b)
wa
n
M41
wcnjałowiec
   c)
mrr
M41
mr lub mrwdrzewo Meru (rodzaj drzewa)
M43
M43 { irp } { irp } winorośl na podpórkach

1. det.: wino, np.:

   a)
iir
r
t
M43
irt lub i3rrtwino

   b) (Stare Państwo) i3rrtwino
2. det.: różnorodne pojęcia związane z winem, np.:

   a)
ir
p
M43
(war.
M43
) – irpwino

   b) (war. ) – k3nyogrodnik (w winnicy)
3. det.: ogólnie – owoce, np.:
   a) d3bfigi
   b) išdowoce Iszed(?)

M43A
M43A
M44
M44 spd spd cierń (kolec) 1. ideo. lub det.: kolczasty (ostry, spiczasty) i słowa pochodne
2. det.: cierń (kolec), np.
sD21
t
M44
srtcierń

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliterowecierń (kolec) (spd)

N – Niebo, ziemia i woda

Kategorie:   A B C D E F G H I K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Aa
NNiebo, ziemia, woda
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
pt
N1
lub
pt
{ pt }
lub
ḥry
lub
ḥrw
{ pt }
lub
hry
lub
hru (hrł)
niebo 1. ideo. lub det.: niebo, np.
p t
pt
(war.
pt
) – ptniebo

2. det. niebo i słowa pochodne, np.:

   a)
nw t
pt
A40
NwtNut (bogini nieba)
   b)
Hr
r
t
pt
(war.
HHr
r
t
N31
) – ḥrtniebo (raj, dosł. [To] odległe)
   c)
ini
pt
(war.
ini&n HHr
r
t
N31
) – In-ḥrtInhert (wojowniczy bóg wojny, walki i polowania – dosł. [Ta, która] sprowadził [to] odległeto nie błąd! to jest bóg męski, ale pisany w rodzaju żeńskim)
3. det.: wysoko(ść) i słowa pochodne, np.
a
x
pt
cḫipowiesić (wieszać, zawiesić)

4. det.: brama i słowa pochodne, np.:

   a)
r
w
t
y
pt
rwtypodwójna brama
   b)
h t
pt
ht – war.
hiit
pt
lub
hS
t
hytwrota
   c)
smswhiit
pt
A20
smsw hytnajstarszy odźwierny wrót (tytuł stanowiska)

5. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliteroweniebo (ḥry)

6. zobacz też: człowiek opierający się o rozwidlony kij (trochę młodszy od
A19
)
(det.)
N2
N2 { grḥ } { grh } niebo z zawieszonym pod nim złamanym berłem Ues

1. det.: noc, np.:

   a)
g
r
HN2
(war.
N2
) – grḥnoc
   b)
wxN2
wḫnoc

2. det.: ciemność, np.:

   a)
k
k
wN2
kkwciemność
   b)
a
x x
WN2
cḫḫwpółmrok (zmierzch)
N3

(Stare Państwo)
N3
N4
N4 { i3dt } { iedt } mgła opadająca z nieba ideo. lub det.: rosa, deszcz, np.:
   a)
id
t
N4
idt – war.
iAd
t
N4
(skr.
N4
) – i3dtrosa
   b)
Sn
n
iit
N4
šnytburza deszczowa (z bardzo silnymi opadami deszczu)
ra
N5
lub
ra
lub
zw
lub
hrw
rc }
lub
{ sw }
lub
{ hrw }
re }
lub
{ su (sł) }
lub
{ hru (hrł) }
słońce 1. ideo. lub det.: słońce lub dzień, np.
r
a
ra
(war.
ra
Z1
) – rcsłońce lub dzień

2. det.: dzień i słowa pochodne, np.:

   a)
h
r
wra
(war.
ra
Z1
) – hrwdzień
   b) (tylko w datach)
swra
(war.
ra
Z1
) – swdzień
   c)
sf
ra
sfwczoraj
   d)
wr
r
S
ra
wršspędzić cały dzień

3. det.: czas i wszystko z nim związane, np.:

   a)
wn
n
nw
t
sbA
ra
wnwtgodzina
   b)
HHra
(war.
n
H ra H
) – nḥḥ lub ḥḥwieczność
   c)
aHaa
w
ra
ccw(pewien) okres
N6
N6 { rc } { re } słońce z ureuszem ideo. lub det.: słońce, np.
r
a
N6
(war.
N6
Z1
) – rcsłońce
N7
N7 { ẖrt hrw } { śrt hru (hrł) } kombinacja hieroglifów:
N5+Xr

(słońce + pieniek rzeźnicki)
ideo.: czas dnia, przebieg (dnia), np.
Xr
D21
t
h
r
wra
(skr.
N7
) – ẖrt hrwczas dnia, przebieg (dnia) (dosł.: to co należy do dnia)
Hnmmt
N8
lub
Hnmmt
wbn
lub
ḥnmmt
ubn (łbn)
lub
hnmmt
świecące słońce
(światło słoneczne)
1. ideo. lub det.: światło słoneczne, np.:
   a)
AxwHnmmt
(war.
HnmmtwA40
) – 3ḫwświatło słoneczne
   b)
psDHnmmt
psḏblask
   c)
wbn
Hnmmt
wbnwschodzić (o słońcu)

4. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliteroweświecące słońce (światło słoneczne) (wbn)

pzD
N9
lub
pzD
psḓ psdż księżyc z zaćmioną dolną połową 1. nie mylić tego hieroglifu (
pzD
) z podobnym -
X6
- to są zupełnie różne hieroglify

2. ideo. lub det.: Święto Wschodzącego Księżyca (dosł. Święto Nowego Księżyca – drobne święto w kalendarzu księżycowym, przypadające na pierwszy dzień po nowiu, kiedy księżyc jest już na niebie widoczny w kształcie sierpa), np:

   *
p
z
d
n
pzD
psdnŚwięto Nowego Księżyca

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliteroweksiężyc z zaćmioną dolną połową (psḏ)

N10

(Nowe Państwo)
N10
Abd
N11
lub
Abd
lub
iaH
3bd
lub
wc
lub
{ icḥ }
lub
{ šsp }
ebd
lub
ueh (łeh)
lub
{ ieh }
lub
{ szsp }
półksiężyc 1. ten hieroglif (
Abd
) posiada kilka form alternatywnych:
(N11A), (N11B),
N12
(N12), (N12A), (N12B)

2. ideo. lub det.: księżyc, np.:

   a)
ia
H
iaH
(war. lub
iaH
) – icḥ – księżyc
   b) (war.
N12
lub ) – icḥ – księżyc
3. (w datach) ideo. skr.:
Abd
3bdmiesiąc, np.
Abd
Z1 Z1 Z1
3bd 3 – miesiąc 3-ci
4. (miara długości) det.: Szesep (tzw. dłoń, czyli 7,44 cm), np.
Szp
p
Abd
(skr.
Abd
) – šspSzesep

5. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliterowepółksiężyc (3bd)

N11A[a]
N11B[a]
N12

(forma alternatywna)
N12
N12A[a]
N12B[a]
N13
N13  -  - kombinacja hieroglifów:
pół 
Abd+sbA

(połowa półksiężyca + gwiazda)
ideo.: połowa miesiąca, np.
N13n
t
Hb
(war.
N13
) – ... ntświęto połowy miesiąca
sbA
N14
lub
sbA
lub
dwA
sb3
lub
dw3
sbe
lub
due (dłe)
gwiazda 1. ideo. lub det.: gwiazda, np.
sbsbA
(war.
sbA
Z1
) – sb3gwiazda
2. det. dla gwiazd lub gwiazdozbiorów, np.
M44t
sbA
SpdSotis (Syriusz – gwiazda)
3. det.: czas wskazywany (odmierzany) przez gwiazdy, np.
Abd
sbA
3bdmiesiąc

4. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliterowegwiazda (sb3)

dwAt
N15
lub
dwAt
{ d3t }
lub
{ dw3t }
{ det }
lub
{ duet (dłet) }
gwiazda w okręgu ideo.: podziemie (lub Duat, Świat Umarłych, Świat Podziemny, a także – półmrok o poranku, taki "magiczny" moment pomiędzy nocą, a świtem), np.
dwAtt
pr
(war.
sbAt
pr
,
dAt
dwAt
,
dwAt
dwAt
) – d3t lub dw3tpodziemie (Duat, Świat Umarłych, Świat Podziemny)
tA
N16
lub
tA
t3 te płaska warstwa ziemi z ziarnkami piasku 1. ideo.: ziemia, kraj, kraina, np.
tA
N23 Z1
(war.
tA
N21 Z1
) – t3ziemia, kraj, kraina

2. det. dla słów związanych z ziemią:

   a)
D&t&tA
dtposiadłość, majątek
   b)
D&t&tA
dtwieczność
   c)
D&t&tA A1 B1
Z2
dt(w)poddani (chłopi, jako związani z ziemią)

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowepłaska warstwa ziemi z ziarnkami piasku (t3)

N17

(forma alternatywna)
N17 płaska warstwa ziemi
iw
N18
lub
iw
i
lub
iw }
i
lub
iu () }
piaszczysta połać ziemi 1. istnieją łudząco podobne hieroglify z obrysem
N18
, ale posiadają zupełnie inne znaczenia:
   a)
N18
część garderoby (przepaska na biodra)
   b) obrys:
N18
w:
X4
zwinięty chleb (lub ciasto)
   c) obrys:
N18
w:
Z8
owal
   d) obrys:
N18
w:
D8
oko wpisane w
N18

2. (w zgrupowaniu)
iw
N21 Z1
fon.: i, np.
iw
N21 Z1
r
Z1
tii
IrtIret (lub Iaret – region w starożytnej Syrii (?))
3. ideo.: wyspa, np.
iw
Z1
(war.
iw
Z1 N23
) – iwwyspa
4. det.: pustynia, obca ziemia, np.
Axx t
iw
3ḫthoryzont (dosł.: ziemia wschodzącego Słońca)
5. zobacz też: hieroglify dwuliteroweoko wpisane w
iw
(cn)

6. zobacz też: hieroglify dwuliterowezwinięty chleb (sn)

N19
N19  -  - piaszczysta połać ziemi dwukrotnie powtórzona 1. ideo.: dwie ziemie lub dwa horyzonty, np.:
   a)
G9N19
(war.
r
a
C1G5Axt
t y
pr
pr
lub
r
a
ra Z1
G5Axt
t y
pr
pr
A40A40
) – Rc-Ḥrw-3ḫtyRe-Horachte (dosł.: Re [jako] Horus dwóch ziem lub Re-Horus [Pan] dwóch horyzontów)
   b)
G5Axtx
t y
N19xprrA40
Ḥrw-3ḫty-ḫpriHorachte-Chepri (dosł.: Horus [Pan] dwóch horyzontów [jako] bóg-Słońce samokształtny)[r]
2. zobacz też: sokół horusowy noszący na głowie Słońce
ra
(det.)
N19A[a]
wDb
N20
lub
wDb
wḏb udżb (łdżb) język z ziemi 1. det.: wał piaskowy, brzeg (nad wodą, np.
V25bwDb
(war.
wDbN22
Z1
) – wḏbwał piaskowy, brzeg

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliterowejęzyk z ziemi (wḏb)
zobacz też: piaskowy język z ziemi (det.)

N21
N21 { idb } { idb } język z ziemi 1. w okresie Nowego Państwa, ten hieroglif (
N21
) był używany zamiast hieroglifu –
N23
– w szeroko pojętym znaczeniu w słowach związanych z ziemią, np.:
   a)
tA
N21 Z1
t3ziemia
   b)
AHt
N21
Z3
3ḥtpola (l. mn.)
   c)
dmiiN21
Z1
dmimiasto
2. det.: ziemia, np.
id
b
N21
(war.
N21
N23
lub
N21
) – idbwał, region
   * wały (dwa) w l. podwójnej to:
N21
N23
N21
N23
idbwy

3. zobacz też: piaskowy język z ziemi (det.)

N22

(Stare Państwo)
N22 wḏb udżb (łdżb) piaskowy język z ziemi 1. w Okresie Starego Państwa, ten hieroglif (
N22
) był pierwowzorem dla hieroglifów:
wDb
i
N21

2. det.: ziemia, np.:

   a)
iHt
N22
N17
cḥtpole
   b)
sx
t
sxtN22
N17
sḫtpole
   c)
wDbN22
Z1
(war.
V25bwDb
) – wḏbwał piaskowy, brzeg (nad wodą)

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliterowepiaskowy język z ziemi (wḏb)
4. zobacz też: język z ziemi (det.)

N23
N23  -  - kanał nawadniający 1. w okresie Nowego Państwa, ten hieroglif (
N23
) był chętnie zamieniany przez hieroglif –
N21

2. det.: nawodniona ziemia, np.:

   a)
N17
N23 Z1
t3ziemia
   b)
t
U30
S
Z9 N23
t3šrubież (granica na linii brzegowej)
3. (Średnie Państwo) det.: czas (
ra
N23
) w słowach określających "to co wczorajsze" i "to co jutrzejsze", np.:
   a)
r
k
ra
N23
rkczas
   b)
t
D21
trra
N23
trpora roku
spAt
N24
lub
spAt
{ spt }
lub
sp3t }
{ spt }
lub
spet }
ziemia naznaczona wąskimi kanałami nawadniającymi 1. ideo. lub det.: okręg (rejon), nom, np.
sp t
spAt
(war.
sppAspAt
t Z1
lub
spAt
t Z1
) – spt lub sp3tokręg (rejon), nom

2. det.: kraina, region, np.:

   a)
Smaa
w
spAt
ŠmcwGórny Egipt
   b)
R18
(war. lub ) – t3 wrregion Abydos (okręg lub nom Abydos)
3. det.: majątek (nieruchomość, posiadłość), np.
spAt
t niwt
ḏ3ttmajątek
4. det.: ogród, np.
Hz
p
spAt
ḥspogród

5. zobacz też: peruka z piórami i z wstążką, na tyczce (det.)

xAst
N25
lub
xAst
{ smt }
lub
{ zmt }
lub
{ ḫ3st }
{ smt }
lub
{ zmt }
lub
{ chest }
piaszczyste wzgórza wznoszące się ponad linią upraw 1. ideo.: He (lub Ha – bóg pustyni), np.
xAst
R12
(war.
HaxAst
R12
A40
) – Ḥ3He
2. ideo. lub det.: wzgórza, obca ziemia, np.
xAst
t Z1
(war.
xAst
xAst
) – ḫ3stwzgórza, obca ziemia
3. det.: pustynia, nekropolia (cmentarz), np.
z
t
xAst
(war.
z
m
t
xAst
lub
xAst
) – smt lub zmtpustynia, nekropolia
4. det.: obce krainy (obce kraje), np.
r
T
n
nw
wxAst
RṯnwRecznu (nazwa starożytnej Syrii)
5. det.: górski grobowiec (w sensie: grobowiec wykuty w skale, na wzniesieniu), np.
Hr
r
t
xAst
ḥrtgórski grobowiec
6. det.: wschód (ponieważ, wschód Egiptu to tereny wyżynno-górzyste), np.
iAbbt t
xAst
i3bttwschód
Dw
N26
lub
Dw
ḏw dżu piaszczyste wzgórze wznoszące się ponad linią upraw 1. ideo.: wzgórze, np.
Dw
Z1
ḏwwzgórze

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowepiaszczyste wzgórze wznoszące się ponad linią upraw (ḏw)

Axt
N27
lub
Axt
{ 3ḫt } { echt } słońce wschodzące ponad górą ideo. lub det.: horyzont (właściwie, miejsce na niebie, gdzie wschodzi słońce) i słowa pochodne, np.
Axt
t Z1
(war.
Axx
t
iw
) – 3ḫthoryzont
xa
N28
lub
xa
c che promienie wschodzącego słońca ponad wzniesieniem 1. ideo.: wzgórze wschodzącego Słońca, np.
xa
Z1
cwzgórze wschodzącego Słońca
2. ideo.: objawić się w chwale, np.
xa
a
ciobjawić się w chwale

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowepromienie wschodzącego Słońca ponad wzniesieniem (c)

q
N29
lub
q
q (k) zbocze piaskowego wzgórza 1. fon.:
2. det.: pagórek (wzniesienie), wzrost (lub wysokość), np.
qAAA28
(war.
qAAq
) – ḳ33pagórek (wzniesienie), wzrost (lub wysokość)

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify jednoliterowezbocze piaskowego wzgórza ()

iAt
N30
lub
iAt
{ i3t } { iet } kopiec ziemi z krzewami ideo. lub det.: kopiec, np.
iAt
t Z1
(war.
iAt
iAt
N21
Z1
) – i3tkopiec
N31
N31 w3
lub
ḥr
lub
{ w3t }
ue (łe)
lub
hr
lub
{ uet (łet) }
droga obramowana krzewami 1. (Teksty Sarkofagów) ten hieroglif (
N31
) był używany jako skrót boga Horusa w miejsce hieroglifu –
G5

2. ideo. lub det.: droga i słowa pochodne, np.:

   a)
wAAt
N31
(war.
N31
t Z1
) – w3tdroga
   b)
ma
T
n
qmApAN31
mṯndroga
   c)
Hr
r
t
N31
ḥrtdroga
3. det.: wyprawa (podróż) i słowa pochodne, np.
a
r
N31
c3wspinać się (w sensie: wchodzić na górkę)
4. det.: odległość (w sensie: odległy w czasie i przestrzeni), np.
HHn
n
t
y
V36N31
N31
ḥntyokres (w sensie: odległy okres)

5. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowedroga obramowana krzewami (w3)
6. zobacz też: sokół (det.)

N32

(Stare Państwo)
N32 sin sin grudka gliny lub łajna 1. w okresie Średniego Państwa, ten hieroglif (
N32
) został zamieniony przez hieroglif –
Aa2

2. (sporadycznie) ten hieroglif (
N32
) był formą alternatywną dla hieroglifu –
F52

3. det.: ohydny (obrzydliwie brudny)
mHsHsN32
mḥsḥsohydny

4. więcej o tym hieroglifie:
5.    hieroglify trzyliterowegrudka gliny lub łajna (sin)
6. zobacz też: odchody (det.)

N33
N33  -  - ziarnko piasku, tabletka lub coś podobnego 1. nie mylić tego hieroglifu (
N33
) z podobnym hieroglifem –
D12

2. (sporadycznie) ten hieroglif w wersjach – lub – był używany jako zamiennik patyków w liczbie mnogiej –
Z2
lub
Z3

3. nie mylić tego hieroglifu (
N33
) z podobnym hieroglifem – jako uproszczonej wersji
Z8

4. ten hieroglif pojawiał się w słowach o rdzeniu fon.: ḳd lub ḳdi, np.
qdd
N33B
Y1V
ḳdcharakter, ale jego prawdziwa wartość fonetyczna jest trudna do ustalenia(?)
5. (tylko dokumenty religijne) ten hieroglif (
N33
) zastąpił hieroglify uważane za "niebezpieczne", np. –
A14
:
   *
x&f&t AN33B
Z2ss
(war.
x t
f
A14Z3
) – ḫftywwrogowie (l. mn.)
6. det.: piasek, np.
S
a
yN33B
Z2
šcypiasek

7. det.: metal lub minerał (często powtarzany trzykrotnie – ), np. nbwzłoto
8. det.: lek, kadzidło, np.:

   a)
TAN33B
ṯ3pigułka
   b)
pXr
r
t
N33B
Z3
pḫrtlekarstwo, recepta (lub receptura wyleczenia, sposób na leczenie)

9. zobacz też: człowiek z krwią wypływającą z ręki (det.)
10. zobacz też: źrenica oka (det.)
11. zobacz też: owal (det.)
12. zobacz też: pierścień (det.)

N33A
N33A
N33B
N33B
N33C
N33C
N34
N34  -  - kęs metalu 1. w dwóch okresach, ten hieroglif (
N34
) miał zmienianą formę i przypominał nieco inne hieroglify, ale za każdym razem wracano do jego pierwotnej formy:
   a) w latach 2707-2323 p.n.e. podobny był do –
X3

   b) w latach 1550–1292 p.n.e. oraz 2119-1976 p.n.e. podobny był do –
W13

2. ideo.: miedź, np.
N34Z1
N33A
bi3 później ḥmt(?) – miedź

3. det.: przedmioty z miedzi lub brązu, np.:

   a)
anxZ1
N34
cnḫlustro (z wypolerowanego kawałka miedzi lub brązu)
   b)
xa
a
N34
Z2ss
cwbroń
   c)
N36
n
bN34
minbsiekiera (lub topór)
n
N35
lub
n
n n fala na wodzie 1. fon.: n, np.
n
t
N35B
ntwoda
2. z powodu wartości fonetycznej, ten hieroglif (
n
) był używany jako zamiennik hieroglifu –
D35
– np.:
   *
n
n
(war.
D35
n
) – nnnie (zaprzeczenie)
3. (w zgrupowaniu)
n
A
,
n
U19
W24
lub
n
Z2
czytane jest jako fon.: n
4. (w zgrupowaniu)
n
Z2
rw
Z1
, a także
n
Z2
r
Z1
odpowiada fon.: l, np.
sxtiAn
Z2
rwwHn
Z2
Sḫt inr lub Sḫn ilPole trzcin
5. ideo. dla słów związanych z ziemią, ten hieroglif (
n
) używany był jako zamiennik dla hieroglifu –
N17
– np. w słowie:
Dt
n
(war.
D&t&N17
) – ḏtpoddany (sługa, chłop)

6. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify jednoliterowefala na wodzie (n)
7. zobacz też: ramiona w geście zaprzeczenia (det.)

mw
N35A mw mu (mł) trzy fale 1. ideo.: woda, np.
mw
mwwoda
2. det.: płyn, woda i słowa pochodne, np.
wAAwmw
w3wfala
3. det.: czynności związane z wodą lub płynami, np.
swr
r
imwA2
swripić
4. det.:
mwN36
N23
(skr.
mwN36
) dla rzek, jezior, mórz, np.
iX1
D21
WmwN36
N23
itrwrzeka

5. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowetrzy fale (mw)
6. zobacz też: kanał (wypełniony wodą) (det.)

N35B
N35B
N35C
N35C dwie fale
N36
N36 mi
lub
mr
mi
lub
mr
kanał (wypełniony wodą) 1. ten hieroglif (
N36
) był prototypem dla późniejszego hieroglifu –
N23

2. ideo.: kanał, np.
U7
r
N36
N21 Z1
mrkanał

3. det. dla rzek, jezior, mórz, np.:

   a)
Ha
p
Z4
N36
mw
cpy – war.
Hp
N36
- ḥpNil
   b)
wADwr
N36
W3ḏ-wrmorze (dosł. Wielkie Zielone)
4. det.:
mwN36
N23
lub
mwN36
dla nazw rzek, jezior, mórz

5. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowekanał (wypełniony wodą) (mi)
6. zobacz też: trzy fale (det.)

S
N37
lub
S
š
lub
{ sn(?) }
sz
lub
{ sn(?) }
sadzawka
lub
basen
(rzut z góry)
1. (sporadycznie) ten hieroglif (
S
) był zamiennie używany z hieroglifem –
N36
– np.:
Ha
p
S
Z3
(war.
Ha
p
N36
Z3
) – cpywzalania (wylewy rzeki) lub Nile w l. mn., ponieważ Egipcjanie rozróżniali kilka Nilów, m.in.:
   a)
Ha
p
N36
M15
cp lub cpyNil Północny (Nil Dolny)
   b)
Ha
p
N36
M27
cp lub cpyNil Południowy (Nil Górny)

2. fon.: š

3. ten hieroglif (
S
) był używany w miejsce hieroglifów –
N18
(forma alternatywna
X4
) – był transliterowany jako fon.: sn(?), np.:
   *
z
n
S
O31
(war.
z
S
D54
) – snotwierać
4. (okazjonalnie) det.: większa forma bloku jako zamiennik hieroglifu –
O39
– np.:
   *
in
r
S
inrkamień (w sensie: większy kamień)

5. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify jednoliterowesadzawka (basen) (š)
6. zobacz też: kamienny blok (kamienna płyta) (det.)

N38
N38 sadzawka (basen) z pochyłymi bokami
N39
N39 sadzawka (basen) wypełniony wodą
id
N41
lub
id
{ id }
lub
ḥm
lub
bi3
{ id }
lub
hm
lub
bie
studnia wypełniona wodą 1. det.: namiastka kobiety i kobiecości, np.
id
t
B1
ḥmtżona, kobieta
2. (wulgaryzm) det.: organy kobiece, np.
id
t
F45
(war.
F45t
id
) – ḥmt lub idtsrom, ale w znaczeniu kojarzonym z określeniem krowa (lub nawet w języku pot. jako: niezaspokojona studnia bez dna)

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowestudnia wypełniona wodą (ḥm)

N42

(powszechniejsza forma)
N42

O – Budynki, części budynków, itp.

Kategorie:   A B C D E F G H I K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Aa
OBudynki, części budynków, itp.
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
pr
O1
lub
pr
pr pr plan domu
(przekrój, rzut z góry)
1. det.: dom, a także: budynek, obiekt budowlany (np. w sł.: świątynia, grobowiec, skarbiec, sporadycznie – pokój, apartament), np.
pr
Z1
(skr.
pr
) – prdom, budynek, obiekt budowlany

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliteroweplan domu (pr)

O2
O2 { pr-ḥḏ } { pr-hdż } kombinacja hieroglifów:
pr+HD

(plan domu + buława o gruszkowatej głowicy)
ideo.: skarbiec, np.
O2
pr-ḥḏskarbiec (dosł.: biały dom)
O3
O3  -  - kombinacja hieroglifów:
pr+xrw+X3+Hnqt

(plan domu + wiosło + bochenek + dzbanek na piwo)
ideo.: ofiary inwokacyjne (l.mn.), np.
O3
pt-ḫrwofiary inwokacyjne (dosł.: ofiara z chleba i piwa)
lub
O3A[a]  -  - kombinacja hieroglifów:
pr+xrw

(plan domu + wiosło)
ideo.: ofiara inwokacyjna (l.p.), np. pr-ḫrwofiara inwokacyjna
h
O4
lub
h
h h trzcinowy szałas
(przekrój, rzut z góry)
1. fon.: h
2. ideo.:
h
Z1
pr
hpokój (izba, pomieszczenie)

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify jednoliterowetrzcinowy szałas (h)

O5
O5 mr
lub
nm
mr
lub
nm
ściana meandrowa
(przekrój, rzut z góry)
1. det.: ulica, np.
mrr
D21
O5t
pr
mrrtulica

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliteroweściana meandrowa (mr)

O5
O5A[u]
Hwt
O6
lub
Hwt

lub
ḥt
lub
ḥwt
h
lub
ht
lub
hut (hłt)
prostokątne ogrodzenie widziane na planie
(rzut z góry)
1. ideo.: zamek, pałac, świątynia, grobowiec, np.
Hwtt
pr
ḥwtzamek, świątynia – prawdopodobnie, od okresu Średniego Państwa, to słowo było czytane ḥyt zamiast ḥwt, może o tym świadczyć odosobniony przypadek w sł.:
nb
t
Hiit
Z1
A40
(war.
O9t
H8
) – Nbt-ḥytNeftyda (bogini śmierci)

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliteroweprostokątne ogrodzenie widziane na planie (rzut z góry) ()

O7
O7 kombinacja hieroglifów:
Hwt+t

(prostokątne ogrodzenie widziane na planie + chleb)
O8
O8 { ḥwt-c3t(?) } { hut-eet (hłt-eet)(?) } kombinacja hieroglifów:
Hwt+t+aA

(prostokątne ogrodzenie widziane na planie + chleb + kolumna drewniana)
ideo.: świątynia, pałac, np.
O8t
pr
ḥwt-c3tświątynia, pałac (dosł.: wielki pałac)
O9
O9 { nbt-ḥyt } { nbt-hit } kombinacja hieroglifów:
Hwt+t+nb

(prostokątne ogrodzenie widziane na planie + chleb + kosz wiklinowy)
ideo.: Neftyda (bogini śmierci), np.
O9
(war.
nb
t
Hwtt
Z5
I12
lub
nb
t
Hiit
Z1
A40
) – Nbt-ḥytNeftyda
O10
O10 { ḥt-ḥr } { ht-hr } kombinacja hieroglifów:
Hwt+G5

(prostokątne ogrodzenie widziane na planie + sokół)
ideo.: Hathor[h] (bogini-Matka - uosobienie Wielkiej Macierzy, bogini nieba), np.
O10
(war.
HwtHr
r
I12
) – Ḥt-ḥrHathor
aH
O11
lub
aH
cḥ } { eh } pałac z blankami ideo.: pałac, np.
aHa
pr
(war.
O12
lub
a
H
aH
) – c – lub war.
iHaH
iḥpałac
O12
O12 kombinacja hieroglifów:
O12+a

(pałac z blankami + przedramię)
O13
O13  -  - ogrodzenie z blankami det.: przejście (furtka), np.
sbx
t
O13
sbḫtprzejście
O14
O14
wsxt
O15
lub
wsxt
{ wsḫt } { uscht (łscht) } teren ogrodzony murem z przyporami, ze znakami:
iab
i
t
ideo.: przedsionek (w pałacu lub świątyni), np.
wsxt
(war.
wsx
t
iab
pr
lub
iab
t
pr
) – wsḫtprzedsionek
O16
O16 { t3(?) }
lub
{ t3yt(?) }
{ te(?) }
lub
{ tejt(?) }
przejście zadaszone, z chroniącymi je wężami 1. ideo. lub det.: zasłona (kurtyna), np.
t
U30
O16
t3 – lub var.
t
U30
Aiit
O16
lub
O16t
Z1
t3ytzasłona (kurtyna)
2. półideo.:
O16t
X1
(war.
t
U30
Aiit
Z4
O16
lub Stare Państwo –
O17
) – t3ytykurtyny w tytule wezyra (dosł.: [ten za] kurtynami)
O17

(Stare Państwo)
O17 { t3yty(?) } { tejti(?) }
kAr
O18
lub
kAr
{ k3i }
lub
{ k3r }
lub
{ k3ri }
{ kei }
lub
{ ker }
lub
{ keri }
kaplica
(widok z boku)
ideo. lub det.: kaplica, np.
kA
r
ikAr
(war.
kAr
) – k3i lub k3ri, a w Tekstach Piramid: k3rkaplica
O19
O19  -  - kaplica prymitywna det.: świątynia(?), sanktuarium(?), np.
   a)
pr
wr
O19
Pr-wrWielki Dom (nazwa narodowej świątyni z okresu predynastycznego znajdującej się w Hierakonpolis, w Górnym Egipcie)
   b)
it
D21
t
O19M27
itrt – to słowo ma dwa znaczenia:

   * linia sanktuariów Górnego Egiptu (a dokładniej: sanktuaria ustawione w jednym rzędzie lub jednej linii, odwiedzane podczas procesji przez faraona w trakcie święta Sed – tzw. trzydziestolecia władzy)
   * ogólnikowe określenie: bogowie Górnego Egiptu (co było związane – najprawdopodobniej – ze świętem Sed i linią sanktuariów)

O20
O20  -  - kaplica det.: świątynia, sanktuarium, np.:
   a)
pr
nw
O20
Pr-nw – lub
pr
Z1
n
ns
z
r
O20
Pr-nsr lub Pr-nzrŚwietlisty Dom (nazwa narodowej świątyni z okresu predynastycznego znajdującej się w Buto, w Dolnym Egipcie)
   b)
x
xm
mO20
ḫmsanktuarium
   c)
it
D21
t
O20HA
itrt mḥt – to słowo ma dwa znaczenia:

   * linia sanktuariów
   * ogólnikowe określenie: bogowie Dolnego Egiptu

O21
O21  -  - fasada kaplicy ideo. lub det.: boska budka (boski kram), np.
nTrO21
(war.
nTrz
H
O21
) – sḥ-nṯrboska budka (boski kram)
zH
O22
lub
zH
ḥb
lub
sḥ
lub
zḥ
lub
ḥ3b
hb
lub
sh
lub
zh
lub
heb
otwarta budka (lub kram)
podparta na drągach
1. ideo. lub det.: budka (kram), np.
sHzH
(war.
zHZ1
pr
,
z
H
zH
) – sḥbudka (kram)

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliteroweotwarta budka (lub kram) podparta na drągach (ḥb)

O23
O23  -  - przedsionek (hol) używany podczas święta Sed ideo. lub det.: święto Sed, jubileusz, np.
W4sd
wDb
O23
(war.
sd
wDb
O23W4
lub
O23W4
) – ḥb-sdświęto Sed, jubileusz
O24
O24  -  - piramida (widok z boku), z otaczającym ją murem 1. det.: piramida, grobowiec, np.
Abm&r O24
mrpiramida, grobowiec
2. det.: piramida królewska, np.
<
imn
n
mHAt
t
>qA28nfrO24
Ḳ3-nfr-Imnmḥ3tpiramida Amenemheta, wysoka i piękna
txn
O25
lub
txn
{ tḫn } { tchn } obelisk ideo. lub det.: obelisk, np.
t x
n
txn
(war.
txn
) – tḫnobelisk
O26
O26 { wḏ } { udż (łdż) } stela

ideo. lub det.: stela, np.:

   a)
wDwDO26
(war.
O26
) – wḏstela
   b)
aHaG45D54O26
ccwstela, stanowisko
O27
O27 ḫ3 che przedsionek (hol) z kolumnami 1. ten hieroglif (
O27
) posiada wiele różnorodnych odmian
2. nie mylić tego hieroglifu (
O27
) z podobnymi hieroglifami –
S17A
lub
xnt
) – to są różne hieroglify i mają różne znaczenia
3. det.: hol z kolumnami, np.
DAAd&w O27
ḏ3dwhol z kolumnami

4. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliteroweprzedsionek (hol) z kolumnami (ḫ3)
5. zobacz też: pas noszony przez różnych bogów (det.)
6. zobacz też: dzbany na wodę w stojaku (det.)

iwn
O28
lub
iwn
iwn iun (iłn) kolumna ze szpicą na szczycie
(kolumna Iun)
1. ideo.: kolumna, np.
iwn
iwnkolumna (słup), kolumna Iun (lub Jun)

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliterowekolumna ze szpicą na szczycie (iwn)

aA
O29
lub
aA
c3 ee drewniana kolumna 1. ideo.: wielki i słowa pochodne

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowedrewniana kolumna (c3)

O29V
O29A[v]
zxnt
O30
lub
zxnt
{ zḫnt } { zchnt } tyczka podpierająca 1. nie mylić tego hieroglifu (
zxnt
) z jakby podobną odwróconą wersją hieroglifu – – to są różne hieroglify
2. ideo. lub det.: wsparcie dla nieba (podpora nieba), np.
z
x
n
t
zxnt
(war.
zxnt
) – zḫntwsparcie

3. zobacz też: widły (det.)

O31
O31 c3 ee drzwi
(przekrój, rzut z góry)
1. ideo. lub det.: drzwi, np.
aA
O31
(war.
O31
) – c3drzwi
2. det.: otwarty(e) (drzwi), np.
wn
n
O31
wn lub
z
S
O31
D40
snotwarty(e)

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowedrzwi (c3)

O32
O32 { sb3 } { sbe } przejście 1. det.: drzwi, np.
ssbAO32
(skr.
O32
) – sb3drzwi (w sensie: wejściowe)
2. det.: przejście, np.
sbx
t
O32
sbḫtprzejście (w sensie: wejście/wyjście)
O33
O33  -  - fasada pałacu lub grobowca
lub
serech
det.: chorągiew (sztandar lub tzw. serech, w który wpisywano imiona faraonów), np.
sr
x
O33
srḫchorągiew, serech
z
O34
lub
z
s
lub
z
lub
ḫm
s
lub
z
lub
chm
rygiel 1. od okresu Średniego Państwa, ten hieroglif (
z
) jako fonem ḫm często zastępował inny hieroglif –
xm

2. ideo.: rygiel (do drzwi), np.
z
Z1
xt
s lub zrygiel

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowerygiel (s)
   hieroglify jednoliterowerygiel (s)
4. zobacz też: hieroglify dwuliterowedwa skamieniałe belemnity (ḫm)

inb
O36
lub
inb
{ inb } { inb } ściana 1. ideo. lub det. ściana, np.
iin
n
binb
(war.
inb
)- inbściana

2. det.: ściana, np.:

   a)
sbt
y
inb
sbtyściana otaczająca

   b) wmttbastion, umocnienia (fortyfikacje)


(sporadycznie)
O36A[a]
O37
O37  -  - ściana przewracająca się 1. det.: burzyć (ścianę), np.
   a)
wh
n
O37Z9
D40
whnburzyć
   b)
sX
n
n
O37
sẖnnburzyć
2. det.: nachylony (pochyły, skośny), np.
gssAAO37
gs3nachylony (pochyły, skośny)
O38
O38  -  - narożnik ściany 1. ideo. lub det.:
Hr
r
ptO38
(war.
Hr
r
nt
tm
O38
) – ḥr tm lub ḥr n tm – jakiś tytuł, ale jego znaczenie jest niejasne (nie ustalone)
2. det.: róg (kąt), np.
q
n
btO38
ḳnbtróg
3. det.: urzędnik, np.
q
n
bt
O38
A1
Z2ss
(war.
O38
t
A1Z3
) – ḳnbturzędnicy (dosł.: [Ci siedzący] w kącie)
4. det.: brama (prawdopodobnie, chodzi o bramę zlokalizowaną w rogu ściany lub muru), np.
a
r
D21
t
O38
crrtbrama
5. det.: ulica (prawdopodobnie, chodzi o drogę zakręcającą pod kątem prostym), np.
U7
r
D21
t
O38
mrrtulica
O39
O39  -  - kamienny blok (kamienna płyta) 1. (okazjonalnie) det.: mniejsza forma bloku jako zamiennik hieroglifu –
S
– np.:
   *
in
r
O39
inr – kamień (w sensie: mniejszy kamień)
2. det.: cenny kamień (kamień do wyrobu naczyń kamiennych), np.
aA
t O39
c3tcenny kamień
3. det.: kryształ górski, kamyk, np.
a
r
O39
ctkryształ górski, kamyk
4. det.: kostka (w sensie: cegła), np.
Dbbt
O39
ḏbtkostka
5. (jednostka wartości) deben (jednostka wartości, a właściwie wycena rzeczy lub dóbr poprzez porównanie ich wartości do wagi cennych metali: miedzi, srebra lub złota – deben funkcjonował podobnie jak współczesny parytet złota), np.
pXr
n
O39
ḏbndeben

6. zobacz też: sadzawka (det.)

O40
O40 { rwd }
lub
{ ḫtyw }
{ rud (rłd) }
lub
{ chtju (chtjł) }
schody 1. det.: schody, np.
r
w
d
O40
(war.
r
d
O40
lub
O40
) – rwdschody
2. det.: taras (platforma), tarasowe wzgórze
xt
x t
O40
(war.
O40
) – ḫtywplatforma (taras), tarasowe wzgórze
O41
O41  -  - schody podwójne det.: wejście po schodach, np.:
   a)
qAiiO41
ḳ3ywejście na szczyt, miejsce położone wysoko
   b)
ia
r
O41
icrwspinać się (w sensie: iść w górę lub pod górę)
O44
O44  -  - symbol stawiany na zewnątrz świątyni Mina ideo. lub det.: funkcja (stanowisko), ranga (stopień, godność),
O44t
Z1
(war.
iA&t O44
) – i3tfunkcja, ranga
ipt
O45
lub
ipt
{ ipt } { ipt } budynek kopulasty 1. (sporadycznie) ten hieroglif (
ipt
) był zamieniany przez hieroglif –
g

2. ideo. lub det.: harem, np.
ip
t
ipt
(war.
iptt
pr
lub
ipt
lub
g
t pr
) – iptherem
   * ale zapis:
ipAt
pr
ip3t – to prawdopodobnie bardziej pełna forma słowa: harem

3. zobacz też: czerwony garnek gliniany (det.)

O46
O46
nxn
O47
lub
nxn
{ nḫn } { nchn } prehistoryczny budynek w Hierakonpolis 1. nie mylić tego hieroglifu (
O48
) z podobnym –
zp
– to są dwa różne hieroglify
2. ideo. lub det.: Hierakonpolis, np.
nxn
niwt
(war.
O48
niwt
lub
nxn
Z1
pr
) – nḫnHierakonpolis
O48
O48
niwt
O49
lub
niwt
{ niwt } { niut (niłt) } małe miasteczko
lub
wioska
1. ideo.: małe miasteczko (lub miejscowość, wioska, osada), np.
niwt
t Z1
niwtmiejscowość

2. det.: dla nazw miejscowości, miasteczek, regionów, np.:

   a)
R19t
niwt
W3stTeby
   b)
qmt
niwt
ḲmtEgipt (dosł.: czarna ziemia)
3. det.: majątek (posiadłość), np.
spAt
t niwt
ḏ3ttmajątek
zp
O50
lub
zp
sp
lub
zp
sp
lub
zp
okrągłe klepisko przysypane zbożem
(do młócenia)
1. nie mylić tego hieroglifu (
zp
) z podobnym –
O48
(forma alternatywna od
nxn
prehistoryczny budynek w Hierakonpolis) – to są dwa różne hieroglify
2. zwrot det.:
zp
Z1 Z1
(war.
zp
Z4
) – sp sndwa razy – używany jako oznaczenie czynności powtarzających się, dlatego całe słowa lub ich części czytane są dwukrotnie:
   a)
r
S
fnDzp
Z4
rš ršrozradować się (ponownie)
   b)
aSA
Z2
zp
Z1 Z1
cš3 cš3bardzo często

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliteroweokrągłe klepisko przysypane zbożem (sp)

Snwt
O51
lub
Snwt
{ šnwt } { sznut (sznłt) } sterta ziaren na podniesionej podłodze z błota ideo. lub det.: spichlerz, np.
Snnw
t
Snwt
(war.
Snwtt
pr
lub
Snwt
) – šnwtspichlerz

P – Statki i części statków

Kategorie:   A B C D E F G H I K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Aa
PStatki i części statków
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
P1
P1  -  - łódź na wodzie 1. ten hieroglif (
P1
) używany jako skrót (pojedynczy znak) oznaczał: trudności
2. ten hieroglif (
P1
) używany jako skrót (pojedynczy znak) – prawdopodobnie – oznaczał zapis:
qAqAWP1
ḳ3ḳ3włódź, barka

3. det.: łódź, statek, np.:

   a)
d
p t
P1
dptstatek
   b)
Ha
w
P1
Z2
cwstatki (l. mn.)
   c)
aHaa
w
P1
Z2
ccwstatki (l. mn.)
   d)
nsP1
Z2
imy-r ccw lub imy-r ḥcwnadzorca statków
4. det.: żeglować, podróżować drogą wodną, np:
n
a
P1
nciżeglować
P1A
P1A  -  - łódź odwrócona górą do dołu det.: odwrócony, zdenerwowany, np.
p
n
a
P1A
pncodwrócony, zdenerwowany
P2
P2  -  - statek pod żaglami det.: żeglować pod wiatr, np.
xntn
t
P2
ḫntiżeglować pod wiatr
P3
P3 { wi3 } { uie (łie) } święta barka 1. ideo. lub det.: święta barka, np.
wiAP3
(war.
P3
) – wi3święta barka

2. det.: boża łódź, np.:

   a)
aDmt
P3
mcnḏtBarka Jutrzenkowa (Mendżet lub Mandżet, zwana także: Barką Milionów Lat lub Słoneczną Barką)
   b)
n
S
m&t P3
nšmtbarka Neszmet (święta barka z Abydos, należąca do boga Nun, w której przewożono Ozyrysa po Nilu w trakcie święta ozyrysowego)
3. det., gdy ma się na myśli: boże podróże, np.
DAAP3
ḏ3iżeglować po niebie (w wypowiedzi: bóg Re żegluje po niebie)
wHa
P4
lub
wHa
{ wḥc } { uhe (łhe) } łódź rybacka z siecią

półideo.: rybak i słowa pochodne:

   a) (l. p.)
wHa
a
A1
wḥcrybak
   b) (l. mn.)
wH
a
wA1Z3
wḥcwrybacy
TAw
P5
lub
nfw
lub
TAw
{ nfw }
lub
{ ṯ3w }
{ nfu (nfł) }
lub
{ czeu (czeł) }
żagiel 1. ideo.: szyper, np.
nfww
(war.
nfwD40
) – nfw – lub war.
n
f
y
nfwZ2
D40
A1
nfyszyper
2. ideo. lub det.: powiew, wiatr (podmuch), np.
TAwTAw
(war.
nfww
) – ṯ3wpowiew, wiatr (podmuch)

3. det.: wiatr, np.:

   a)
mHHiitTAw
mḥytwiatr północny
   b)
D
a
wnfwmHtmw
cw mḥtwiatr północny – wilgotny
   c)
qbnfwnHnfw
qb mḥwiatr północny – zimny
   d)
qbnfwW
y
qb wywiatr północny – lodowaty
   e)
rswwnfw
rswwiatr południowy
   f)
xmwnfwt
Z2ss
ḫm nfwtwiatr południowy – suchy i gorący (Chemsin, zwany także: wiatrem 50-ciu gorących dni)
   g)
S
h
bWnfw
šhbwiatr południowy – gorący
   h)
SmSmTAw
šmšmwiatr południowo-wschodni – gorący (Sirocco)
   i)
h
n
S
z
snfw
hnšsswiatr wschodni
   k)
DAAnfw
ḏ3 – lub
R13nfw
imntwiatr zachodni (dosł.: prawy wiatrwiejący od prawej strony)
   l)
n
wn
n
nfw
nwnwiatr zachodni – delikatny (Zefir)
   m)
D
a
wnfw
cwburza (nawałnica)
   n)
h
r
wra
Z1
nfww
hrw nfwwietrzny dzień
   o)
r
D37
nfwwZ2ssA40
Rdi-NfwDawca Wiatru (jedno z imion Ozyrysa)

4. det.: żagiel, maszt, np.:

   a)
Ht
U30
wTAw
ḥt3wżagiel
   b)
xt
t Z1
nfw
ḫt nfwdrewniany maszt

5. zobacz też: hieroglify trzyliterowemaszt (cc)

xrw
P8
lub
xrw
rw chru (chrł) wiosło 1. det.: wiosło, np.
Hp
t Z1
xrw
ḥptwiosło

2. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify trzyliterowewiosło (ḫrw)

P8H
P8A[w]
P10
P10  -  - wiosło sterowe det.: sterować i słowa pochodne, np.:
   a)
idmwP10
ḥmwwiosło sterowe
   b)
idmiiP10A1
ḥmysternik
P11
P11  -  - słupek cumowniczy 1. (hieratyka) ten hieroglif (
P11
) był nie do rozróżnienia z podobnym hieroglifem -
qmA
- dlatego często był zamieniany
2. det.: słupek cumowniczy i słowa pochodne, np.
mn
n
itP11
- mnitsłupek cumowniczy
P44A
P44A  -  - (?) barka lub lódż

Q – Meble domowe i pogrzebowe

Kategorie:   A B C D E F G H I K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Aa
QMeble domowe i pogrzebowe
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
st
Q1
lub
st
3s
lub
ws
lub
st
lub
ḥtm
3s
lub
ws
lub
st
lub
htm
siedzenie 1. ideo.: siedzenie, miejsce, np.
stt
pr
(war.
sstt
) – stsiedzenie, miejsce

2. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliterowesiedzenie (3s)

wz
Q2
lub
wz
ws us (łs) siedzenie przenośne 1. (sporadycznie) ideo.: siedzenie, np.
wz
stsiedzenie

2. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliterowesiedzenie przenośne (ws)

p
Q3
lub
p
p p taboret z maty trzcinowej 1. fon.: p, np.
pwz
psiedzenie
2. ideo.(?): podstawa, np.
p
O39
ppodstawa (świątyni)

więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify jednoliterowetaboret z maty trzcinowej (p)

Q4
Q4  -  - podgłówek det.: podgłówek, np.
wr
r
sQ4
wrspodgłówek
Q5
Q5  -  - skrzynia (pudło) 1. nie mylić tego hieroglifu (
Q5
) podobnym hieroglifem –
pt
– to są różne hieroglify i mają różne znaczenia
2. ten hieroglif (
Q5
) posiada wiele różnorodnych odmian, np.:

3. det.: skrzynia, pudło, np.:

   a)
h
n
Q5
hnpudło
   b)
a
f
d
t
Q5
cfdtskrzynia

4. zobacz też: niebo (det.)

qrsw
Q6
lub
qrsw
{ qrsw } { qrsu (krsł) } sarkofag 1. ideo. lub det.: sarkofag, np.
q
r
sqsw
(war.
) – ḳrswsarkofag
2. det.: pochować (pogrzebać), np.
q
r
sqsqrsw
ḳrspochować
Q7
Q7 nsrsr
lub
{ srf }
nsrsr
lub
{ srf }
nagrzewnica, z płomieniami wystającymi z niej 1. ten hieroglif (
Q7
) jeśli występuje podwójnie (
Q7Q7
) to posiada wartość fon.: nsrsr, np.
iw
Z1 N21
Q7Q7niwt
Iw-nsrsrIw-nsrsr (nazwa jakiejś mitycznej miejscowości)

2. det.: ogień, np.:

   a)
x
t
Q7
ḫtogień
   b)
Z9
t
Q7
sḏtpłomień

3. det.: gorąco (żar, rozgrzanie), np.:

   a)
r
k
HQ7
rkḥgorąco (żar, spiekota)
   b)
t
U30
AQ7
t3gorąco (rozgrzanie)
4. det.: gotować, np.
p
f
sQ7
psigotować

5. det.: podpałka, pochodnia, np.:

   a)
AbbwQ7
3bwpodpałka
   b)
t
kA
Q7
tk3pochodnia
6. det.: temperatura (ciepłota), np.
sr
f
Q7
(skr.
Q7
) – srfciepłota (temperatura)

R – Meble świątynne i tajemnicze symbole

Kategorie:   A B C D E F G H I K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Aa
RMeble świątynne i tajemnicze symbole
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
xAt
R1
lub
xAt
lub
xAwt
{ ḫ3t } { chet } stół z chlebem i dzbanem

ideo. lub det.: stół ofiarny, np.:

   a)
xxAAw&t xAwt
ḫ3wt – lub war.
L6
t
xAt
(war.
xAt
) – ḫ3tstół ofiarny
   b)
xAAiiR2
ḫ3y lub ḫ3yt – lub war.
xAx
t
R2
(war.
R2
) – ḫ3tstół ofiarny
R2
R2 stół ze "zwyczajowymi" kromkami chleba
R3
R3 { wḏḥw } { udżhu (łdżhł) } czteronogi stół z chlebami i naczyniem libacyjnym 1. ideo. lub det.: stół ofiarny, np.
wDwDHwR3
wḏḥw – lub war.
wdHwR3
wdḥwstół ofiarny
2. ideo. jako skr.: stół ofiarny, np.
zSR3
sš wḏḥwzapis stołu ofiarnego
Htp
R4
lub
Htp
tp htp chleb
X2
na macie trzcinowej
1. ideo.: ołtarz ofiarny lub ofiara, np.
Htp
t p
(Stare Państwo – war.
Htp
Z1
) – ḥtpołtarz ofiarny lub ofiara(?)

2. więcej o tym hieroglifie zobacz:

   hieroglify trzyliterowechleb
X2
na macie trzcinowej (ḥtp)
kp
R5
lub
kp
lub
kAp
kp
lub
k3p
kp
lub
kep
kadzielnica do odymiania 1. ideo i det.: odymiać (okadzać), np.
kp
p
Q7
(war.
k
A
p
R6
) – k3podymiać (okadzać)

2. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliterowekadzielnica do odymiania (kp)

R6

(Stare Państwo)
R6
snTr
R7
lub
snTr
{ snṯr } { snczr } miseczka na kadzidło z unoszącym się dymkiem 1. (Stare Państwo) ten hieroglif (
snTr
) jest odpowiednikiem hieroglifów:
W10A
i
Aa4
, np.:
   a) (war.
G53
) – b3dusza (żyjąca po śmierci człowieka – Ba)

   b) b3baran

2. ideo. lub det.: kadzidło, np.
nTrsn
n
t
D21
snTr
(war.
snTr
) – snṯrkadzidło

3. zobacz też: – hieroglify dwuliterowebocian siodlasty (żabiru) (b)

4. zobacz też: ptak ludzkogłowy poprzedzony miseczką na kadzidło z unoszącym się dymkiem
snTr
(det.)

5. zobacz też: baran (det.)

nTr
R8
lub
nTr
nr nczr chusta opatrunkowa na kiju
lub
proporzec
1. ideo.: bóg, np.
nTrZ1
nṯrbóg
2. (sporadycznie) det.: bóg, np.
sSrbbnTr
GbbGeb

3. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify trzyliterowechusta opatrunkowa na kiju lub proporzec (nṯr)

bd
R9
lub
bd
{ bd } { bd } kombinacja hieroglifów:
nTr+sSr

(proporzec + torba z lnu)
ideo. lub det.: rodzaj natronu, np.
bdbd
(war.
bd
) – bdrodzaj natronu
R10
R10 { ẖr-nṯr }
lub
{ ẖrt-nṯr }
{ śr-nczr }
lub
{ śrt-nczr }
kombinacja hieroglifów:
nTr+Xr+q

(proporzec + pieniek rzeźnicki + zbocze piaskowego wzgórza)
ideo.: miasto umarłych, np.
nTrXr
r
xAst
(war.
R10
) – ẖr-nṯr lub ẖrt-nṯr(?) – miasto umarłych (cmentarz, dosł.: boże podziemie)
Dd
R11
lub
dd
lub
Dd
d dżd kolumna imitująca pęk łodyg związanych razem
(kolumna Dżed)
1. ideo.: kolumna Dżed, np.
DdZ1
dkolumna Dżed

2. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliterowekolumna imitująca pęk łodyg związanych razem (kolumna Dżed) (ḏd)

R12
R12  -  - stojak na symbole religijne 1. element towarzyszący różnorodnym ideogramom dla bogów, np.:
   a)
xm
R12
MnwMin – bóg Panopolis (Achmim)
   b)
xAst
R12
Ḥ3He – bóg pustyni
2. det.: sztandar, np.
iAt
R12
i3tsztandar
R13

(Stare Państwo)
R13 { imn(?) }
lub
{ imnt }
{ imn(?) }
lub
{ imnt }
sokół
G5
na stojaku
R12
z piórem
Sw
ideo.: prawa ręka lub strona, zachód i słowa pochodne, np.
R13t
xAst
(war.
imn&n&t
lub
R13
) – imntzachód
   * do tego należy zaliczyć także:
imn
n
R13
(war.
iR13
) – imnprawa ręka
imnt
R14
lub
imnt
{ imnt } { imnt } skrót
R12
, bez sokoła, z powiększonym piórem
Sw
ideo.: prawa ręka lub strona, zachód i słowa pochodne, np.
imntt
xAst
(war.
imntxAst
) – imntzachód
   * do tego należy zaliczyć także wyjątek:
imntmy
a
(war.
imnta
) – wnmy – lub war.
M42q
q
A2mi
wnmiprawa ręka lub strona
iAb
R15
lub
iAb
3b
lub
{ i3b }
eb
lub
{ ieb }
włócznia przystrojona jak sztandar 1. ideo.: lewa ręka lub strona, wschód i słowa pochodne, np.
iAbbt
xAst
(war.
) – i3btwschód
   * do tego należy zaliczyć także:
iAbby
a
i3by – lub war.
iAb
(war.
iAb
) – i3bilewa ręka

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowewłócznia przystrojona jak sztandar (3b)

wx
R16
lub
wx
{ wḫ } { uch (łch) } papirusokształtna buława z piórami ideo. lub det.: fetysz Wḫ z Kis w Górnym Egipcie (ob. Al-Kusijja), np.
wxwx
(war.
wx
) – wḫfetysz Wḫ (lub Uch)
R17
R17 { t3-wr } { te-ur (te-łr) } peruka z piórami i z wstążką, na tyczce 1. (symbol nomu) ideo. lub det.: nom Abydos lub nom Kis (ob. Al-Kusijja), np.
R17
(war.
tAwr
r
R18
lub ) – T3-wr – nom Abydos lub Kis

2. zobacz też: ziemia naznaczona wąskimi kanałami nawadniającymi (det.)

R18
R18
R18A[a]
R19
R19 i3tt(?) iett(?) berło Ues z wstążką i piórem 1. fon.: i3tt(?), np.
R19t
t
Hnqt
(war.
wAst
t
Hnqt
) – i3ttmleko
2. (symbol miasta) ideo.: Teby, np.
R19t
niwt
W3st – war.
wsrsR19niwt
Ws lub WsrTeby

   * także symbol nomu i miasta Hermonthis (oddalonego o ok. 18 km na południe od Teb)

3. zobacz też: chłopski kij pastuszy (niezakrzywiony do tyłu jak
HqA
) (det.)
R20
R20 { sš3t(?) } { sszet(?) } "zwyczajowy" kwiat zwieńczony rogami (symbol boga) ideo.: Seszat (bogini mądrości, wiedzy i pisma), np.:
   a)
R20tA40
(war.
sSA&t G7
) – Sš3tSeszat
   b)
sS
t
R20
SštSeszat
R21

(Stare Państwo)
R21
xm
R22
lub
xm
ḫm chm dwa skamieniałe belemnity 1. (symbol boga) ideo.: Min (bóg Panopolis, ob. Achmim), np.
xm
(war.
xm
R12
lub
xm
R12
C8
lub
mn
n
wG7
) – MnwMin (bóg Panopolis, ob. Achmim)
2. (symbol miasta) ideo.: Letopolis (lub Chem, ob. Ausim w Delcie), np.
xm
niwt
(war.
x
R23
mniwt
) – ḪmLetopolis

3. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliterowedwa skamieniałe belemnity (ḫm)

4. zobacz też: falliczny bóg z piórami, uniesionym ramieniem, z chorągiewką
nxxw
R23

(Stare Państwo)
R23
R24
R24 { nt(?) }
lub
{ nit(?) }
lub
{ nrt(?) }
{ nt(?) }
lub
{ nit(?) }
lub
{ nrt(?) }
dwa łuki związane w pakunek (symbol boga) ideo. lub det.: Neit (jedno z wczesnych bogów egipskiego panteonu – bogini-Stwórczyni wszechświata i wszystkiego co w nim stworzone, bogini-Zarządczyni funkcjami wszystkiego co stworzone we wszechświecie), np. (war.
R24
t
A40
lub
R24
) – Nt lub Nit lub NrtNeit

   * także symbol miasta Sais

R24A[a]
R25

(Stare Państwo)
R25

S – Korony, stroje i laski

Kategorie:   A B C D E F G H I K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Aa
SKorony, stroje i laski
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
HDt
S1
lub
HDt
{ ḥḏt } { hdżt } korona biała Górnego Egiptu
(Hedżet)
1. ideo. lub det.: biała korona, np.
HDtHDt
(skr.
HDt
) – ḥḏtbiała korona
2. det.: biała korona (zw. także: Hedżet, symbol władzy faraonów, identyfikowana z Górnym Egiptem), np.
Sma
z
HDt
šmc-skorona Górnego Egiptu
3. det.: biała korona, np.
wr
r
D21
t
HDt
wrrtwielka korona (dosł. wielka, biała korona)
S2
S2 { ḥḏt } { hdżt } biała korona Górnego Egiptu w koszyku
nb
1. ideo. lub det.: biała korona, np.
HDD&t S2
(skr.
S2
) – ḥḏtbiała korona
2. det.: biała korona (symbol władzy faraonów, identyfikowana z Górnym Egiptem), np.
wr
r
D21
t
S2
wrrtwielka korona (dosł. wielka, biała korona)
dSrt
S3
lub
N
lub
dSrt
n
lub
{ dšrt }
n
lub
{ dszrt }
korona czerwona Dolnego Egiptu
(Deszeret)
1. fon.: n, np.
n
t
N
ntkorona Dolnego Egiptu (w papirusach – nazwa czerwonej korony, określana także jako korona-Net)
2. ideo. lub det.: czerwona korona, np.
dSrD21
t
dSrt
(war.
d
S
D21
t
dSrt
, skr.
dSrt
) – dšrtczerwona korona
3. det.: czerwona korona (zw. także: Deszeret, symbol władzy faraonów, identyfikowana z Dolnym Egiptem), np.
M15
z
dSrt
mḥ-skorona Dolnego Egiptu (dosł. Czerwona Korona Delty, zw. także Mehes)
4. z powodu "przesądów", ten hieroglif (
dSrt
) był używany zamiennie z innym hieroglifem –
bit
, np.:
   a)
dSrtt
xtm
sḏ3wty-bityskarbnik (podskarbi) króla Dolnego Egiptu
   b)
sw
t
dSrt
t
(war.
sw
t
bit
t
) – n-swt-bitkról Górnego i Dolnego Egiptu

5. zobacz też: hieroglify jednoliterowekorona Dolnego Egiptu (n)

S4
S4 n n korona czerwona Dolnego Egiptu w koszyku
nb
1. (sporadycznie) fon.: n, np.
n
t
S4
ntNet (w papirusach – nazwa czerwonej korony, określana także jako korona Dolnego Egiptu)
2. det.: czerwona korona (symbol władzy faraonów, identyfikowana z Dolnym Egiptem), np.
M15sS4
mḥ-skorona Dolnego Egiptu (dosł. Czerwona korona Delty)
S5
S5  -  - kombinacja koron:
HDt+dSrt

(korona biała + korona czerwona)
(Pschent)
det.: podwójna korona (zw. także: Pschent, identyfikowana ze Zjednoczonym Górnym i Dolnym Egiptem), np.
sxmx
t Z4
S5
sḫmtypodwójna korona (dosł. dwie potężne [korony] lub dwa berła [w koronie])
sxmty
S6
lub
sxmty
{ sḫmty } { schmtj } kombinacja koron:
HDt+dSrt

(korona biała + korona czerwona)
w koszyku
nb
ideo. lub det.: podwójna korona (identyfikowana ze Zjednoczonym Górnym i Dolnym Egiptem), np.:
   a)
sxmx
t Z4
sxmty
(skr.
sxmty
) – sḫmtypodwójna korona (dosł. dwie potężne [korony] lub dwa berła [w koronie])
   b)
wr
r
D21
t
S6
wrrtwielka korona (dosł. wielka, podwójna korona)
xprS
S7
lub
xprS
{ ḫprš } { chprsz } korona błękitna
(Chepresz)
ideo. lub det.: Chepresz (zw. także: błękitną koroną lub królewską koroną, to korona wojenna noszona przez faraonów Nowego Państwa w trakcie wojny lub ważniejszych ceremonii), np.
xprr
S
xprS
(war.
xprS
) – ḫpršChepresz
Atf
S8
lub
Atf
{ 3tf } { etf } korona biała z piórami strusimi po bokach, zawiniętymi u góry
(Atef)
ideo. lub det.: Atef (korona Górnego Egiptu z piórami strusimi zawiniętymi przy zwieńczeniu korony, identyfikowana z Ozyrysem), np.
At
f
(war.
Atf
) – 3tfAtef
Swty
S9
lub
Swty
{ šwty } { szutj (szłtj) } dwa pióropusze
(Szuti)
ideo. lub det.: Szuti (dwu-pióropuszowa ozdoba dla koron z piór z ogona sokoła, identyfikowana z Amonem), np.
Swt
Z4
Swty
(war.
SwwSwty
lub
Swty
) – šwtySzuti
mDH
S10
lub
mDH
mdḥ
lub
mḏḥ
lub
mḏḥw(?)
mdh
lub
mdżh
lub
mdżhu (mdżhł)(?)
wieniec z tkaniny jako opaska 1. ideo. lub det.: wieniec, opaska, np.:
   a)
wAHHwmDH
w3ḥwwieniec
   b)
mDH
(war.
mDHH
lub
mDHaqr
) – mḏḥopaska

więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliterowewieniec z tkaniny jako opaska (mḏḥ)

wsx
S11
lub
wsx
wsḫ usch (łsch) kołnierz z koralików z sokologłowymi zakończeniami 1. ideo. lub det.: kołnierz (kolia), np.
wsx
iab
wsx
(war.
wsx
) – wsḫkołnierz (kolia)

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliterowekołnierz z koralików z sokologłowymi zakończeniami (wsḫ)

nbw
S12
lub
nbw
{ nbw } { nbu (nbł) } kołnierz z koralików 1. ideo.: złoto i słowa pochodne (w tym: drogocenny metal), np. (war.
nbwbwZ3
) – nbwzłoto
2. ideo.: kołnierz, np.
nbw
wraz z fonetyczną nazwą
n
b
iit
nbytkołnierz

3. det.: drogocenny metal, np:

   a)
wAsnbw
ḥḏpróba złota (czystość złota)
   b)
HDnbw
dcmsrebro
S13
S13  -  - kombinacja hieroglifów:
nbw+b

(kołnierz z koralików + stopa)
ideo.lub det.: pozłacać, moda (styl), np.
S13D40
nbipozłacać, moda (styl)
S14
S14 { ḥḏ } { hdż } kombinacja hieroglifów:
nbw+HD

(kołnierz z koralików + buława o gruszkowatej głowicy)
ideo. lub det.: srebro, np.
S14N33B
Z2ss
(war.
HDnbw
) – ḥḏsrebro
S14A
S14A  -  - kombinacja hieroglifów:
nbw+wAs

(kołnierz z koralików + berło o prostym kiju i z głową Seta)
THn
S15
lub
tHn
lub
THn
{ tḥn }
lub
{ ṯḥn }
{ thn }
lub
{ czhn (tczhn) }
napierśnik ze szklanych lub fajansowych koralików ideo. lub det.: szkło, fajans, np.
tiHn
t
THn
tḥnt – lub war.
THnn
t
lub
T
H
S16n
t
N33A
ṯḥntszkło, fajans

   * także słowa pochodne od efektów świetlnych związanych z: blaskiem, migotaniem, błyszczeniem lub świeceniem, o rdzeniu tḥn lub ṯḥn, np.:

   a)
z
ti H
n
THn
stḥnbłyszczeć (błysk, połyskiwanie), migotać (o gwiazdach)
   b)
sti H n
pt
stḥnmigotać (o gwiazdach)
S16

(Stare Państwo)
S16
S17

(Stare Państwo)
S17
S17A
S17A šsm szsm (przepaska) pas noszony przez różnych bogów 1. ten hieroglif (
S17A
) posiada wiele różnorodnych odmian
2. nie mylić tego hieroglifu (
S17A
) z podobnymi hieroglifami –
O27
lub
xnt
) – to są różne hieroglify i mają różne znaczenia
3. ideo.: Szesmetet (bogini z Tekstów Piramid – matka umarłych, określano ją także przydomkiem Pani Punt, prawdopodobnie jej rodowód wywodzi się z wierzeń ludów afrykańskich), np.
S
z
mt
X1
S17AB1
Šsmtt lub ŠzmttSzesmetet

4. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliterowe(przepaska) pas noszony przez różnych bogów (šsm)
5. zobacz też: dzbany na wodę w stojaku (det.)
6. zobacz też: przedsionek (hol) z kolumnami (det.)

S17B[a]
mnit
S18
lub
mnit
{ mnit } { mnit } naszyjnik z koralików z przeciwwagą
(Menat)
ideo. lub det.: naszyjnik koralikowy, Menat (naszyjnik-symbol bogini Hathor, używany przez kapłanki jako: (1) grzechotka – podobnie jak sistrum – lub (2) noszony przez nie jako naszyjnik), np.
mn
n
it
mnit
(war.
mnit
) – mnitnaszyjnik koralikowy, Menat
sDAw
S19
lub
sDAw
{ sḏ3w } { sdżeu (sdżeł) } cylindryczna pieczęć przyczepiona do naszyjnika z koralików 1. ten hieroglif (
sDAw
) był zamieniany przez hieroglif –
xtm
– np. w sł.:
Nt
xtm
sḏ3wty(?) – skarbnik króla Dolnego Egiptu

2. ideo.: skarbnik i słowa pochodne, np.:

   a) (l. p.)
sDAww
(war.
sDAw
) – sḏ3wtyskarbnik (podskarbi)
   b) (l. mn.)
sDAwwAA1Z3
sḏ3wtyw(?) – skarbnicy
   c)
sDAw
Y1
sḏ3wdrogocenny

3. zobacz też: cylindryczna pieczęć przyczepiona do naszyjnika z koralików (widok z przodu) (det.)

xtm
S20
lub
xtm
{ ḫtm } { chtm } cylindryczna pieczęć przyczepiona do naszyjnika z koralików (widok z przodu) 1. ten hieroglif (
xtm
) był używany jako zamiennik hieroglifu –
sDAw

2. ten hieroglif (
xtm
) był używany jako zamiennik hieroglifu –
E31

3. ideo. lub det.:
x
t
mxtm
(war.
xtm
) – ḫtmpieczęć
4. (jednostka wartości) ideo. lub det.: pieczęć (lub "moneta" = 1/12 debena), np.
xtmZ1
O39
(war.
S
a
t
y
xtmY1
Z2
) – šctypieczęć (czyli 1/12-ta debena)
5. det.: pieczęć, np.
sDAAiit
xtm
sḏ3ytpieczęć
6. det.: sygnet (pierścień pieczętny), np.
Dbat
xtm
ḏbctsygnet (pierścień pieczętny)

7. zobacz też: cylindryczna pieczęć przyczepiona do naszyjnika z koralików (det.)

8. zobacz też: koza w obroży z zawieszoną okrągłą pieczęcią
sDAw
(det.)

9. zobacz też: kamienny blok (kamienna płyta) (det.)

S21
S21  -  - pierścień 1. ten hieroglif (
S21
) może posiadać bardzo podobny znak, jeśli nie identyczny –
N33C
,
D12
lub
N33B

2. det.: pierścień (okrąg), np.:

   a)
E9wa
w
S21
iwcw – war.
a
a
wS21
ccwpierścień
   b)
z
S
Z9wS21
lub
z
S
Z9wN33C
- sšwpierścień (srebrny)

3. zobacz też: źrenica oka (det.)
4. zobacz też: owal (det.)
5. zobacz też: ziarnko piasku, tabletka lub coś podobnego (det.)

sT
S22
lub
sT
st
lub
sṯ
st
lub
scz
kokarda naramienna 1. (Stare Państwo – z nieznanych powodów) ideo. i det.: bakburta (lewa burta statku), np.
sTwr
(war.
N17
wr
sT
) – t3-wrbakburta

2. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliterowekokarda naramienna (st)

dmD
S23
lub
dmD
{ dmd }
lub
{ dmḏ }
{ dmd }
lub
{ dmdż }
związane paski z materiału 1. nie mylić tego hieroglifu (
dmD
) z podobnym hieroglifem –
Aa6
– to są różne hieroglify i mają różne znaczenia
2. ideo. lub det.: jednoczyć i słowa pochodne, np.
dmD
d
Y1V
dmd – lub war.
dmD
lub
dmDdmD
dmḏjednoczyć
3. zobacz też:
Aa6
(hieroglif nieokreślony) (det.)
Tz
S24
lub
Tz
{ ṯs } { czs } związany pas 1. półideo.: wiązać, łączyć (powiązać) i słowa pochodne, np.
Tz
z
100
D40
ṯs – lub war.
T
z
Tz
ṯzwiązać, łączyć

2. ideo.: węzeł lub krąg (w kręgosłupie), np.:

   a)
Tz
t Z1
ṯstwęzeł
   b)
Tz
t Z1
ṯstkrąg (w kręgosłupie)
Sndyt
S26
lub
Sndyt
{ šnḏyt } { szndżjt } fartuch ideo. lub det.: fartuch, np.:
   a)
Snn
d
iit
Sndyt
(war.
Sndyt
t
) – šndytfartuch
   b)
S
n
Dw&t Sndyt
šnḏwtfartuch
N18
S26A[a]
lub
N18
(zamiennie)
 -  - część garderoby (przepaska na biodra) 1. nie mylić tego hieroglifu (
N18
) z łudząco podobnym hieroglifem –
N18
piaszczysta połać ziemi – to są różne hieroglify i mają różne znaczenia
2. ideo. lub det.: przepaska na biodra, np.
N18
Z1
S28
(war.
dAiW
N18
) – d3iwprzepaska na biodra

3. zobacz też: piaszczysta połać ziemi (det.)

mnxt
S27
lub
mnxt
{ mnḫt } { mncht } poziomy pasek materiału z dwoma pionowymi stojakami na brzegach 1. ten hieroglif (
mnxt
) jako ideogram darów ubrań był bardzo często wykorzystywany w pisanych formułach inwokacyjnych (formułach ofiarnych)
2. ideo. lub det.: ubranie, np.
mn
n
x
t
mnxt
(war.
mnxt
) – mnḫtubrania (w liczbie mnogiej)
S28
S28  -  - kombinacja hieroglifów:
mn+s

(pasek tkaniny z frędzlami + złożone ubranie)
1. det.: ubranie, np.:
   a)
Hbss28
ḥbsubranie, odzież
   b)
iin
n
syS28
insyczerwone ubranie
   c)
nmmsS28
nmsnakrycie głowy

2. det.: pojęcia związane z ubraniami

   a)
HAAiiS28
ḥ3ygoły (rozebrany)
   b)
HAA
p
S28
ḥ3pchować (zasłaniać)
   c)
k
f
S28
kfiodkryć (odsłonić)
s
S29
lub
s
s
lub
{ snb }
s
lub
{ snb }
złożone ubranie

1. (z nieznanych powodów) fon.: s

2. skrót w formule:
anxDAs
(pełna wersja:
anxn
x
wDAAY1Vs
n
b
) – cnḫ wḏ3 snbNiech żyje! W dostatku i w zdrowiu! (dosł.: życie, dostatniość, zdrowie – formuła grzecznościowa wypisywana – w formie skrótowej – po każdorazowym wywołaniu imienia faraona)

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify jednoliterowezłożone ubranie (s)

siA
S32
lub
siA
si3 sie kawałek tkaniny z frędzlami 1. ideo. lub det.: kawałek tkaniny (kawałek ubrania), np.
siA
Z1
(war.
siAt
siA
) – si3tkawałek tkaniny

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliterowekawałek tkaniny z frędzlami (si3)

Tb
S33
lub
Tb
tb
lub
ṯb
tb
lub
czb (tcznb)
sandał 1. ideo. lub det.: sandał, np.
Tbt
Z1
(war.
TbtTb
) – ṯbt lub
tbtTb
tbtsandał

2. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliterowesandał (tb)

anx
S34
lub
anx
cn ench krawat lub trok, zwłaszcza ten od sandałów
(znany jako symbol życia – Anch)
1. półideo.: odbicie (lustrzane), np.
anxZ1
N34
cnḫodbicie (lustrzane)
2. ideo.: sandałowy trok, np.
anxZ1
cnḫsandałowy trok
3. ideo.: życie, np.
anxn
x
(skr.
anx
) – cnḫżycie
4. skrót:
anx
w formule:
anxn
x
wDAAY1Vsn
b
(skr.
anxDAs
) – cnḫ wḏ3 snbNiech żyje! W dostatku i w zdrowiu! (dosł.: życie, dostatniość, zdrowie – formuła grzecznościowa wypisywana – w formie skrótowej – po każdorazowym wywołaniu imienia faraona)

5. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify trzyliterowekrawat lub trok (cnḫ)

6. zobacz też: krawat lub trok w innej aranżacji hieroglifu
anx
(det.)
Swt
S35
lub
Swt
{ šwt }
lub
{ sryt }
{ szut (szłt) }
lub
{ srjt }
parasol (wachlarz) przeciwsłoneczny ze strusich piór 1. ideo. lub det.: cień, zacienienie, np.
Swtt
Z1
(war.
Sw&t Swt
) – šwtcień, zacienienie
2. ideo. lub det.: sztandar (symbol pułku), parasol (lub wachlarz), np.
z
r
iitSwt
(war.
Swt
) – srytsztandar (symbol pułku), parasol (lub wachlarz)
3. (sporadycznie) w świętej nazwie: Hepui (?- uosobienie dwóch parasoli przeciwsłonecznych, a właściwie wachlarzy towarzyszących królowi – nazwa fonetyczna zapisu tego słowa jest potwierdzona w późniejszym zapisie poprzedzającym słowo wachlarz:
Hp
p
ḥp), np.
S36pS36
Ḥp lub ḤpwyHepui
S36

(Stare i Średnie Państwo)
S36
xw
S37
lub
xw
{ ḫw } { chu } wachlarz z krótką rączką ideo. lub det: wachlarz Ḫw (lub Chu), np.
x
D43
xw
(skr.
xw
) – ḫwwachlarz Ḫw
HqA
S38
lub
HqA
3 hqe (hke) kij pastuszy (zakrzywiony do tyłu) 1. ideo. lub det.: berło, np.
HqAq
t
(war.
Hq
t
HqAZ1
lub
HqAt
Z1
) – ḥḳt lub ḥḳ3tberło

2. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify trzyliterowekij pastuszy (zakrzywiony do tyłu) (ḥḳ3)

3. zobacz też: chłopski kij pastuszy (nie tak zakrzywiony do tyłu jak
HqA
) (det.)
awt
S39
lub
awt
cwt eut (ełt) chłopski kij pastuszy
(niezakrzywiony do tyłu jak
HqA
)
1. ten hieroglif (
awt
) był zazwyczaj używany zamiennie z podobnym hieroglifem –
HqA

2. ideo.(?): nazwa berła o takim kształcie
awt
, nazywano je:
awt
(?- war.
awt
) – cwtberło Eut (lub Aut)

3. więcej o tym hieroglifie zobacz:

   hieroglify trzyliterowechłopski kij pastuszy (niezakrzywiony do tyłu jak
HqA
) (cwt)

4. zobacz też: kij pastuszy (zakrzywiony do tyłu) (det.)

wAs
S40
lub
wAs
cm
lub
w3b
lub
w3s
lub
i3tt
dżem
lub
ueb (łeb)
lub
ues (łes)
lub
iett
berło o prostym kiju i z głową Seta 1. ideo. lub det.: berło Ues[x] (berło władzy i potęgi), np.
wAsZ1
(war.
wAswAs
) – W3sberło Ues
2. w piśmie hieroglificznym ten hieroglif (
wAs
) oznaczał także: berło Dżem
Dam

3. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify trzyliteroweberło o prostym kiju i z głową Seta (cm)
4. zobacz też: berło o wężowym kiju i z głową Seta (det.)
5. zobacz też: berło Ues z wstążką i piórem (det.)

Dam
S41
lub
Dam
cm dżem berło o wężowym kiju i z głową Seta 1. ideo. i det.: Dżem (berło władzy i potęgi), np.
DamZ1
(war.
D
a
m
) – cmberło Dżem

2. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify trzyliteroweberło o wężowym kiju i z głową Seta (cm)
3. zobacz też: berło o prostym kiju i z głową Seta (det.)

xrp
S42
lub
abA
lub
xrp
lub
sxm
cb3
lub
ḫrp
lub
sḫm
ebe
lub
chrp
lub
schm
berło władzy 1. ideo. lub det.: Ebe (lub Aba), np.
a
b
bAxrp
cb3berło Ebe
2. ideo. lub det.: być u władzy (dowodzić), kontrolować i słowa pochodne, np.
x
r
p
xrp
D40
(war.
xrp
) – ḫrpbyć u władzy (dowodzić), kontrolować

3. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify trzyliteroweberło władzy (cb3)
4. zobacz też: sistrum (det.)

md
S43
lub
md
md md laska 1. ideo.: laska, podpórka (kij), np.
mdZ1
M3
(war.
mdmd
) – md lub mdwlaska, podpórka (kij)

2. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliterowelaska (md)

Ams
S44
lub
Ams
{ 3ms } { ems } laska z flagą
nxxw
ideo. lub det.: berło Emes (lub Ames), np.
AmssAms
(war.
Ams
) – 3msberło Emes
S44A[a]
nxxw
S45
lub
nxxw
{ nḫḫw }
lub
{ nḫ3ḫ3 }
{ nchchu (nchchł) }
lub
{ ncheche }
flaga
(pierwotnie przyrząd używany przez pasterzy do zbierania ladanum)
ideo. lub det.: flaga, np.
n
x x
wnxxw
nḫḫw – lub war.
n
xA A
xAA
lub
nxxw
Z1
nḫ3ḫ3flaga

T – Wojna, polowanie, rzeź

Kategorie:   A B C D E F G H I K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Aa
TWojna, polowanie, rzeź
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
T1
T1 mnw mnu (mnł) starodawna buława (buzdygan) o kielichowatej lub miskowatej głowicy 1. (Średnie Państwo, Teksty Piramid) ideo.(?): nazwa berła o takim kształcie
T1
, nazywane je:
mn
n
nw
(?- war.
T1
) – mnwberło Mnu (lub Menu)

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliterowestarodawna buława (buzdygan) o kielichowatej lub miskowatej głowicy (mnw)

T2
T2  -  - buława o gruszkowatej głowicy w trakcie uderzenia det.: uderzać, np.
sAa7
T2
sḳr – lub war.
sq
r
iAa7
sḳr lub sḳriuderzać
HD
T3
lub
HD
ḥḏ hdż buława o gruszkowatej głowicy 1. ideo.: buława, np.
HDZ1
(war.
HD
N5
) – ḥḏbuława

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowebuława o gruszkowatej głowicy (ḥḏ))

T4
T4 buława o gruszkowatej głowicy z paskiem do opasania wokół ręki
T5
T5 kombinacja hieroglifów:
HD+D

(buława o gruszkowatej głowicy + kobra)
T7
T7 { mḏḥ }
lub
{ mḏḥw(?) }
{ mdżh }
lub
{ mdżhu (mdżhł)(?) }
siekiera 1. ideo. w rzeczownikach związanych z ciosaniem lub rąbaniem, o rdzeniu mḏḥ, np.
T7
(war.
mDHH
) – mḏḥ lub mḏḥwcieśla (stolarz), szkutnik

2. det.: siekiera, topór, np.:

   a) Stare Państwo –
mibt
T7
mibtsiekiera (topór)
   b) Średnie Państwo –
N36
n
bN34
(war.
N36
n
ibbN34
) – minbsiekiera (topór)
3. det.: rąbać, ciosać, np.
mD38
d
HT7
mdḥrąbać, ciosać

4. zobacz też: siekiera starszego rodzaju (det.)
5. zobacz też: wieniec z tkaniny jako opaska (det.)

T8
T8 tpy tpj sztylet starszego rodzaju 1. det.: sztylet, np.
D53
t
p
n
t
T8
(war.
mt p
n
t
) – mtpnt - sztylet

2. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify trzyliterowesztylet starszego rodzaju (tpy)

T8A
T8A  -  - sztylet (od okresu Średniego Państwa) det.: sztylet, np.
bgswwT8A
(war.
bI12sT30
) – bsw lub b3sw - sztylet
T9
T9 pd
lub
pḏ
pd
lub
pdż
łuk (lub smyczek) z rogami oryksa po bokach oraz z drewnianym wypełnieniem pośrodku 1. ideo. i det.: łuk, np.
pD&t T9
(war.
T9
t Z1
M3
) – pḏtłuk

2. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliterowełuk z rogami oryksa po bokach oraz z drewnianym wypełnieniem pośrodku (pd)
3. zobacz też: łuk kompozytowy z cięciwą przywiązaną pośrodku i nienaciągniętą (det.)
4. zobacz też: pradawny rodzaj łuku (det.)

T9A

(Stare Państwo)
T9A
T10
T10 pḏ pdż łuk kompozytowy z cięciwą przywiązaną pośrodku i nienaciągniętą 1. det.: łuk, obcy ludzie (np. z zagranicy), oddział wojska, np.
T10
t Z1
(skr.
T10
) – pdtłuk, obcy ludzie, oddział wojska
2. det.: łuk, np.
iwnt
T10
ipwtłuk

3. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliterowełuk kompozytowy z cięciwą przywiązaną pośrodku i nienaciągniętą (pḏ)
4. zobacz też: łuk (lub smyczek) z rogami oryksa po bokach oraz z drewnianym wypełnieniem pośrodku (det.)
5. zobacz też: pradawny rodzaj łuku (det.)

sXr
T11
lub
sXr
lub
zin
lub
zwn
sin
lub
swn
lub
zin
lub
zwn
sin
lub
zun (słn)
lub
zin
lub
zun (złn)
strzała 1. det.: strzała, np.
sSsr
sXr
šsrstrzała

2. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify trzyliterowestrzała (sin)

Ai
T12
lub
Ai
lub
Ar
lub
rwd
lub
rwD
3i ei cięciwa 1.ideo. lub det.: struna, cięciwa, np.
rwd
rwd
rwd lub
rwDrwD
(skr.
rwD
) – rwḏstruna, cięciwa

2. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliterowecięciwa (3i)

rs
T13
lub
rs
rs rs kawałki drewna złączne razem i związane 1. półideo. i det.: czujny (czuwający), np.
r
s
rsir
(war.
rsir
) – rsczujny (czuwający)

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowekawałki drewna złączne razem i związane (rs)

qmA
T15
T14
lub
qmA
T15
{ qm3 } { qme (kme) } (1) kij do rzucania 1. (w zgrupowaniu) kombinacja hieroglifów:
qmAxn
wskazuje, że ten hieroglif (
qmA
) jest określnikiem kija do rzucania i znaczenia pochodne – nie jest określnikiem maczugi używanej w walce
2. det.: kij do rzucania, np.
a
m
a
A
tqmA
cmc3tkij do rzucania

   + czasownik z rdzeniem słowa: cmc3rzucać
3. (w zgrupowaniu) det.: rzucać, tworzyć oraz słowa z rdzeniem: ḳm3, np:

   a)
qmAAqmAxnD40
ḳm3rzucać
   b)
qmAAqmAxnY1V
(war.
qmAqmAY1V
lub
qmA
) – ḳm3tworzyć, kształtować

4. zobacz też: kaczka w locie (det.)

(2) maczuga używana w walce 1. det.: obce ludy lub obce krainy, np.:
   a)
qmAnw nw nw
iw
(war.
TT15Hnw nw nw
iw
) – ṮḥnwLibia
   b)
X
a
mqmAA13
(war.
qmAm
lub
a
O31
T15mA49
) – c3mAzjaci
   c)
timHiqmAA1 B1
Z2
xAst
Tmḥikraina Temhi
   d)
n&nH Hs
y
qmAA1
(war.
qmAs
y
) – NḥsyNubijczyk
(3) zamiennik wielu hieroglifów 1. ten hieroglif (
qmA
) był używany jako zamiennik wielu hieroglifów, zwłaszcza tych bardzo podobnych w hieratyce:
   a)
Aa26
, np.
sbiqmAA13
sbibuntownik
   b)
xt
, np.
Da
r
xt
D54
(war.
Da
r
qmAA24
) – crprzeszukiwać (szukać)
   c)
P11
, np.
mn
n
P11P1
(war.
mn
n
iqmAP1
) – mni lub minicumować
   d)
rs
, np.
rsD5
(war.
r
z
qmAD7
) – rsbyć czuwającym (bezsennym)
   e)
Dba

2. prawdopodobnie, z powodu niedokładnego kopiowania, ten hieroglif (
qmA
) był często mylony z hieroglifem –
Dba
– chociaż to są różne hieroglify, – przykładowy błąd to np.:
poprawnie –
mt
t
r
qmAqmAA2A1
 - mtrświadek
błędnie –
mt
t
r
DbaDbaA2A1

3. zobacz też: palec (pionowy) (det.)

4. zobacz też: hieroglify trzyliterowe
Aa26
(hieroglif nieokreślony) (det.)
T16
T16  -  - bułat det.: bułat (rodzaj broni białej), np.
x p
S
T16
ḫpšbułat
wrrt
T17
lub
wrrt
{ wrrt } { urrt (łrrt) } rydwan ideo. lub det.: rydwan, np.
wr
r
D21
t
wrrt
(war.
wrrt
) – wrrtrydwan
Sms
T18
lub
Sms
{ šms } { szms } kij pastuszy
awt
z tobołkiem zasznurowanym, zawierającym nóż, itp.
ideo.: podążać za, towarzyszyć, np.
SmssD54
(war.
SmsSmsD54
lub
SsSms
) – šmspodążać za, towarzyszyć
qs
T19 ḳs
lub
gn
qs (ks)
lub
gn
głowica harpuna z kości 1. det.: kość, harpun, np.
qsqs
ḳskość, harpun
2. det.: kość (różnego rodzaju), np.
Abbqs
3bkość słoniowa

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowegłowica harpuna z kości (ḳs)

T20

(Stare Państwo)
T20
wa
T21
lub
wa
{ wc } { ue (łe) } harpun jedno-haczykowaty (liczba) ideo. i det.:
wa
Z1
(war.
wawa
Z1
) – wc1 (jeden)
sn
T22
lub
sn
sn sn grot strzały (haczykowaty z dwóch stron) 1. ten hierogli (
sn
) posiada wiele różnych form
2. (liczba) ideo.(?): 2 (dwa), np.
snnw
Z1 Z1
(war.
Z1 Z1
) – snw lub sn .wy2 (dwa)

3. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliterowegrot strzały (haczykowaty z dwóch stron) (sn)

T23

(forma alternatywna)
T23
iH
T24
lub
iH
iḥ
lub
c
ih
lub
eh
sieć rybacka 1. det.: sieć, np.
iHiH
iḥsieć (na zwierzęta)

2. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliterowesieć rybacka (iḥ)

T26
T26  -  - pułapka na ptaki ideo. lub det.: pułapka, sidła i słowa pochodne, np.
sx
t
T26
(war.
T26x
t
D40
) – sḫtpułapka, sidła
T27

(Stare Państwo)
T27
Xr
T28
lub
Xr
ẖr śr pieniek rzeźnicki 1. półideo.: pod (poniżej), np.
Xr
r
(war.
Xr
) – ẖrpod (poniżej)

2. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliterowepieniek rzeźnicki (ẖr)

nmt
T29
lub
nmt
{ nmt } { nmt } kombinacja hieroglifów:
T30+Xr

(ostrzałka do noży + pieniek rzeźnicki)
ideo.: miejsce uboju, np.
nmtt
pr
(war.
n&nm&m tnmt
) – nmtmiejsce uboju
T30
T30 { dmt(?) } { dmt(?) } nóż 1. nie mylić tego hieroglifu (
T30
) z łudząco podobnym hieroglifem ostrzałką do noży
sSm
– to są różne hieroglify

   * zasadnicza różnica jest widoczna w rączce – nóż jest wykonany z jednego elementu wraz z rączka nieoprawioną, natomiast ostrzałka do noży posiada rączkę oprawioną

2. półideo.: krzesiwo (krzemień), np.
d
z
T30
O39
dskrzesiwo (krzemień)
3. det.: nóż, np.
dsT30
dsnóż
4. det.: ostrość (noża), np.
dmT30
dmostry
5. det.(?): nóż, np. skr.
T30
t Z1
dmtnóż
6. det.: ciąć (odciąć), np.
S
a
d
T30
D40
šcdodciąć
7. det.: rzeź, ubój (zwierząt), np.
r
x
sT30
rḫsubój
8. det.: strugać, rzeźbić, kroić, np.
xt
x t
T30
ḫtirzeźbić
T33
T33 { sšm(?) } { sszm(?) } ostrzałka do noży noszona przez rzeźnika ideo.(?): rzeźnik, np.
T33
sšmrzeźnik
nm
T34
lub
nm
nm nm nóż rzeźnicki 1. ideo.: nóż, np.
n&nm&m nm
nmnóż

2. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliterowenóż rzeźnicki (nm)

T35

(forma alternatywna)
T35

U – Rolnictwo, rzemiosło i zawody

Kategorie:   A B C D E F G H I K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Aa
URolnictwo, rzemiosło i zawody
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
mA
U1
lub
mA
m3 me sierp 1. ideo.: zakończenie sierpowate (np. dziobu lub rufy w łodzi egipskiej
P3
), np.
mA
Z1
zakończenie sierpowate
2. hieroglif
U2
(ale nie identyczny z
mA
m3) – był używany zamiennie lub jako det. w słowach określających krzywizny lub prace rolnicze (np. zżęcie zboża za pomocą sierpa)

3. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliterowesierp (m3)

U2

(forma alternatywna)
U2
mr
U6
lub
mr
mr
lub
ḥn
mr
lub
hn
motyka 1. det.: uprawiać, siekać, motyka:
   a)
aD
d
U7
D40
cdsiekać
   b)
xbsU7
D40
ḫbsuprawiać, motyka

2. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliterowemotyka (mr)
3. zobacz też: motyka bez liny łączącej obie części (det.)

U7
U7
U8
U8 ḥn hn motyka bez liny łączącej obie części 1. det.: motyka, np.
Hn
n
U8
Z1
ḥnnmotyka

2. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliterowemotyka bez liny łączącej obie części (ḥn)
3. zobacz też: motyka (det.)

U9
U9  -  - miarka do zboża z wysypującym się ziarnem 1. det.: pszenica płaskurka, np.
bdtd
t
U9
bdtpszenica płaskurka
2. det.: zboże, np.
sS
Z1
U9
z2
sŠrzboże
3. det.: miara, np.
xxAAU9
ḫ3imiara
4. (miara objętości) ideo.(?): Hekat (lub Heqat – jednostka miary objętości dla ziaren, chleba i piwa, obj. ok. 4,8 l), np.
HqAq
t
U9
ḥḳ3tHekat
it
U10
lub
it
{ it } { it } miarka do zboża z wysypującym się ziarnem poniżej ziaren
M33
1. (sporadycznie) w okresie Nowego Państwa, ten hieroglif (
it
) jako określnik był używany zamiast hieroglifu –
U9

2. det.: jęczmień, zboże, np.
it
(war.
it
M33
) – itjęczmień, zboże
3. det.: pszenica płaskurka, np.
bdtt
y
it
btypszenica płaskurka
HqAt
U11
lub
HqAt
{ ḥḳ3t } { hket (hqet) } kombinacja hieroglifów:
U9+HqA

(miarka do zboża z wysypującym się ziarnem + kij pastuszy zakrzywiony do tyłu)
(miara objętości) ideo.: Hekat (lub Heqat – jednostka miary objętości dla ziaren, chleba i piwa, obj. ok. 4,8 l), np.
HqAt
ḥḳ3tHekat
U12
U12 { ḥḳ3t } { hket (hqet) } kombinacja hieroglifów:
U9+Dba

(miarka do zboża z wysypującym się ziarnem + palec pionowy)
(miara objętości) ideo.: Hekat (lub Heqat – jednostka miary objętości dla ziaren, chleba i piwa, obj. ok. 4,8 l), np.
U12
ḥḳ3tHekat
Sna
U13
lub
hb
lub
Sna
hb
lub
šnc
hb
lub
szne
pług 1. ten hieroglif (
Sna
) jako fonem šnc zastąpił hieroglif –
U14

2. det.: pług, np.:

   a)
hbhb
hbpług
   b)
skAASnaA24
sk3pług
3. det.: nasiono, np.
prt
D21
SnaN33B
Z2ss
(war.
Sna
N33B Z2ss
) – prtnasiona (l. mn.)

4. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowepług (hb)
5. zobacz też: hieroglify trzyliterowedwie gałęzie złączone na końcu (šnc)

tm
U15
lub
tm
tm tm sanie 1. (negacja)
tmm
tmnie – zaprzeczenie znaczeń

2. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliterowesanie (tm)

biA
U16
lub
biA
bi3 bie sanie z głową szakala przewożące ładunek metalu (?) 1. ideo.(?): miedziany (przymiotnik odrzeczownikowy, od słowa:
biid
S
bi3miedź), np.
bidbiAAi
bi3imiedziany
2. det.: sanie, np.
wn
n
biA
S
wnšsanie

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliterowesanie z głową szakala przewożące ładunek metalu (?) (biA)

grg
U17
lub
grg
grg grg kilof do kopania sadzawki
S
1. ideo.: zakładać coś (fundować), ustanawiać (ustalać), np.
g
r
grg
(war.
g
r
ggrgY1V
lub
grg
) – grgzakładać coś (fundować), ustanawiać (ustalać)

2. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify trzyliterowekilof do kopania sadzawki (grg)

U18

(Stare Państwo)
U18
U19
U19
lub
n
lub
nw
n
lub
nu ()
topór 1. ideo.: topór, np.
U20
Z1
U20
Z1
(war.
U20
nw t
U20
U20
) – nwtydwa topory (l. podwójna)

2. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliterowetopór (n)

U20

(Stare Państwo)
U20
stp
U21
lub
stp
stp stp topór podczas pracy na drewnianym bloczku 1. (Stare Państwo) det.: siekać (pociąć), np.
st
p
stp
stpsiekać (pociąć)

2. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify trzyliterowetopór podczas pracy na drewnianym bloczku (stp)

mnx
U22
lub
mnx
{ mnḫ } { mnch } dłuto 1. półideo.: skuteczność i słowa pochodne, np.
mn
n
x
mnx
Y1V
mnḫbyć skutecznym (być wydajnym)
2. det.: dłuto, np.
mn
n
x
mnx
mnḫdłuto
3. (Stare Państwo) det.: styl (fason), rzeźbić, np.
mn
n
x
mnx
mnḫstyl, rzeźbić
Hmt
U24
lub
Hmt
{ ḥmt } { hmt } świder kamieniarski, obciążony kamieniami na górze ideo.: sztuka (wyroby artystyczne, rękodzieło), rzemiosło i słowa pochodne, np.
Hmtt
Z1
Y1V
(war.
id
t
HmtA1
) – ḥmtrzemiosło, rękodzieło
U25

(Stare Państwo)
U25
wbA
U26
lub
wbA
{ wb3 } { ube (łbe) } świder używany do wiercenia otworów w koralikach ideo.: otwierać i słowa pochodne, np.
wbAbbAY1V
(war.
wbAbY1V
lub
wbbAU27
) – wb3otwierać
U27

(Stare Państwo)
U27
DA
U28
lub
DA

lub
ḏ3

lub
dże
ognisty świder 1. skrót ideo.:
DA
w3dobrobyt w formule grzecznościowej:
anxDAs
(wer. pełna:
anxn
x
wDAAY1Vsn
b
) – idiom – cnh wḏ3 snbNiech żyje, w dostatku i zdrowiu
2. ideo.: ognisty świder (zestaw składający się z: deseczki i patyka – służy do rozpalania ognia poprzez trzymanie patyka między dłońmi i obracanie go, wiercąc nim otwór w deseczce), np.
DAAZ9
xt
3ognisty świder

3. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliteroweognisty świder ()

U29

(Stare Państwo)
U29
U30
U30 t3 te piec garncarski 1. (Stare Państwo) ideo.: piec (do wypalania garnków, cegieł, itp.), np.
t
U30
t3piec

2. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliterowepiec garncarski (t3)

rtH
U31
lub
rtH
{ rtḥ } { rth } przyrząd używany w piekarstwie 1. (sporadycznie) ten hieroglif (
rtH
) z powodu swojego podobieństwa w hieratyce był używany zamiast hieroglifów –
fnD
lub
D20
– np.:
   *
ssn
t
rtH
(war.
z
z
n
t
fnD
) – ssntoddychać
2. nie mylić tego hieroglifu (
rtH
) z podobnym hieroglifem - - to są zupełnie różne hieroglify i posiadają różne znaczenia
3. ideo. lub det.: piekarz, np.
rtH
t y
A24
(war.
D21
t
Ht
y
A1
) – rtḥtypiekarz

4. ideo. lub det.: powstrzymywać (hamować), ograniczać i słowa pochodne, np.:

   a)
D21
t
HrtHA24
rtḥpowstrzymywać (hamować)
   b)
xn
r
irtH
D40
ḫni lub ḫnripowstrzymywać (hamować)
   c)
itHrtH
pr
itḥwięzienie
   d)
rtH
t pr
ḫnrt – lub war.
xntn
t
fnD
pr
ḫntharem

5. zobacz też: macica jałówki (det)

zmn
U32
lub
zmn
smn
lub
zmn
smn
lub
zmn
tłuczek i moździerz 1. det.: nacisk (naciskać), np.
smn
n
zmn
smn – lub war.
z
mn
n
zmnnaciskać (w sensie: naciskać wałkiem ciasto, wałkować poprzez nacisk)

2. det.: funt (jednostka masy), waga (ciężar, nacisk, siła) i słowa pochodne, np.:

   a)
sidmzmnD42
sḥm – lub war.
z
H zmn
zḥmfunt
   b)
HmAAtzmn
ḥm3tsól
   c)
d
n
szmn
dns – lub war.
wd
n
zmnO39
wdnciężki (ciężkawy lub mocny)

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliterowetłuczek i moździerz (smn)
4. zobacz też: tłuczek (det.)

ti
U33
lub
ti
t
lub
ti
t
lub
ti
tłuczek 1. ideo.: tłuczek, np.
tit
Z1
O39
tittłuczek

2. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliterowetłuczek (t)
3. zobacz też: tłuczek i moździerz (det.)

xsf
U34
lub
xsf
ḫsf chsf wrzeciono 1. ideo.: wir (młyniec, szybki ruch obrotowy), np.
xsxsf
ḫsfwir

2. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify trzyliterowewrzeciono (ḫsf)

U35
U35 kombinacja hieroglifów:
xsf+f

(wrzeciono + żmija rogata)
Hm
U36
lub
Hm
ḥm hm kij folusznika (lub folarza) 1. ideo.: folarz (folusznik), np.
Hmww
(war.
Hmmw
) – ḥmwwfolusznik

2. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliterowekij folusznika (lub folarza) (ḥm)

U37
U37  -  - brzytwa det.: golić, np.
X
a
qU37
cgolić
mxAt
U38
lub
mxAt
{ mḫ3t } { mchet } waga ideo. lub. det.: waga (równowaga), np.
m&a xAA&t DbaDbamxAt
(war.
mxAt
) – mḫ3twaga (równowaga)
U39
U39  -  - słupek od wagi 1. w formie półhieratycznej, ten hieroglif (
U40
), z powodu bliskiego podobieństwa w hieratyce, był zamiennie używany z hieroglifami –
rs
lub
st
– w niektórych słowach, np.:
   *
U40D5
tp
(war.
r
z
rsD6
tp Z1
lub
rsstir
tp Z1
) – rs-tpbyć czujnym, strzec (obserwować)
2. det.: słupek (stojak), np.
W
T
z
t
U39
wṯstsłupek (stojak od wagi) i czasownik pochodny
wT
z
U39
wṯspodnosić (dźwigać), przenosić, nosić

3. det.: podnosić i słowa pochodne, np.:

   a)
T
z
U39
ṯsipodnieść (dźwignąć), podnosić (dźwigać)
   b)
wT
z
U40D40
wṯspodnosić, wynosić (do góry)
U40

(forma półhieratyczna)
U40
U41
U41  -  - ciężarek pionu używany w połączeniu z wagą det.: ciężarek pionu, np.
t
x
U41
tḫciężarek pionu (pion)
U42[a] sdb
lub
sḏb
sdb
lub
sdżb
widły 1. nie mylić tego hieroglifu () z jakby jego podobną, ale odwróconą wersją hieroglifu –
zxnt
– to są różne hieroglify

2. det.: widelec, np. cbtwidelec
3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliterowewidły (sdb)
4. zobacz też: tyczka podpierająca (det.)

V – Liny, włókna, kosze, torby, itp.

Kategorie:   A B C D E F G H I K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Aa
VLiny, włókna, kosze, torby, itp.
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
100
V1
lub
100
š3(?)
lub
šn
lub
št(?)
lub
š3c(?)
lub
š3.t(?)
lub
šn.t(?)
sze(?)
lub
szn
lub
szt(?)
lub
szee(?)
lub
szet(?)
lub
sznt(?)
zwój sznura
(sznur zwinięty w spiralę)
1. nie mylić tego hieroglifu (
100
) z podobnym –
W
– to są różne hieroglify
2. (liczba)
100
št 100 (sto)
3. det.: lina, np.
U19
nw
wH100
nwḥlina

4. det. dla wszelkich akcji związanych z liną:

   a)
it&H 100
D40
itḥciągnąć (linę)
   b)
Tz
z
100
D40
ṯswiązać (linę w węzeł)
5. det.: otaczać, np.
Sn
n
100
šnwokrążać (otaczać)

6. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliterowezwój sznura (sznur zwinięty w spiralę) (št)

sTA
V2
lub
sTA
sṯ3 scze kombinacja hieroglifów:
100+z

(zwój sznura + rygiel)
1. ideo.: ciągnąć. wyciągać, np.
sT
sTA
A
sṯ3 – lub war.
st
U30
sTA
D54
st3ciągnąć, wyciągać
2. (z nieznanych powodów) det.:
AssTA
D54
3sspieszyć się

więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliterowekombinacja hieroglifów: zwój sznura + rygiel (sṯ3)

sTAw
V3
lub
sTAw
sṯ3w sczeu& (sczeł) kombinacja hieroglifów:
100+100+100+z

(3 zwoje sznura + rygiel)
fon.: sṯ3w, np.
r
Z1
sTAw
xAst
R-sṯ3wcmentarz (nekropolia memfickiego boga Sokara)
snT
V5
lub
snT
 -  - zapętlona lina det.: zamiar, knuć (ukartować), ustanowić (stanowić, decydować)), np.
sn
T
snT
snṯzamiar, knuć, ustanowić
sS
V6
lub
sS
šs szs sznur 1. w okresie Średniego Państwa, w hieratyce, ten hieroglif (
sS
) był nie do rozróżnienia z hieroglifem –
sSr

   * w piśmie hieroglificznym oba znaki były często używane zamiennie

2. ideo.: sznur, lina, np.
sS
z
W
(war.
sS
, (Stare Państwo)
SssS
) – šssznur, lina
3. det.: wiązać, pakować, np.
a
r
f
sSA24
crfwiązać, pakować
4. det.: odzież, np.
iizsiiWHnsSZ3
isywtszmaty (l. mn.)

5. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliterowesznur (šs)
6. zobacz też: torba z płótna (lnu) (det.)

V9
V9  -  - kartusz w pierwotnym okrągłym kształcie[y] det.: kartusz, np.
Sn
n
nwwV9
šnwkartusz
V10
V10  -  - kartusz w niepierwotnym owalnym kształcie[y] 1. det.: owalny kartusz, np.
Sn
n
nwwV10
šnwowalny kartusz
2. det.: kartusz dla imion królów i innych królewskich osobistości, w który wpisywano imiona, np.
<
ramnxpr
>
Mn-ḫpr-RcMencheperre (dosł.: trwale zrodzony bóg Re)
V11
V11 { d(?) }
lub
{ dw(?) }
{ d(?) }
lub
{ du (dł)(?) }
hieroglif uznany później za obcięty w połowie kartusz i odwrócony 1. w hieratyce, ten hieroglif (
V11
) wydaje się mieć wartość fon.(?): d lub dw w słowie:
V11iitA2Z1
Z2
dyt lub dwytwrzask
2. ten hieroglif (
V11
) miał swój odpowiednik w hieratyce i także używany był jako det.: rozdzielać, np.
p
x
xAAV11
Y1
pḫ3rozdzielić
3. det.: odgradzać, np.
d
n
iV11
dnizapora, powstrzymywać
arq
V12
lub
arq
crḳ
lub
{ fḫ }
lub
{ fnḫw(?) }
erq (erk)
lub
{ fch }
lub
{ fnchu (fnchł)(?) }
opaska ze sznurka lub płótna 1. det.: wolny, puszczony (luzem), np.
f
x
arq
D54
fḫwolny
3. det.: odprawiać (do podróży), np.
arq
D54
fḫodprawiać

4. det.: księga papirusowa (dokument), np.:

   a)
S
f
d
warq
šfdwpapirus (zwój)
   b)
z
n
n
arq
snndokument (własności lub praw)

5. det.: wiązać, np.:

   a)
sSd
d
arq
sšdopaska na głowę (zawiązywana)
   b)
anxZ1
arq
cnḫwieniec (pleciony)

6. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliteroweopaska ze sznurka lub płótna (crḳ)

V16
V16 s3
lub
z3
se
lub
ze
zapętlony sznur służący jako pęta dla bydła 1. (Stare Państwo) ideo.: pętać, np.
V16
s3 lubz3pętać

2. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliterowezapętlony sznur służący jako pęta dla bydła (s3)
3. zobacz też: zwinięty pasterski szałas z papirusu (det.)

V17
V17 s3 }
lub
{ z3 }
se }
lub
{ ze }
zwinięty pasterski szałas z papirusu 1. ideo.: ochrona (chronić), np.
V17Z1
(war.
V16
) – s3, war.
V16V17
z3ochrona

2. zobacz też: pęta dla bydła (det.)

V18

(Stare państwo)
V18
mDt
V19
lub
mDt
lub
XAr
lub
TmA
ṯm3
lub
{ mḏt }
lub
{ ẖ3r }
czme
lub
{ mdżt }
lub
{ śer }
pęta dla bydła z poprzeczką 1. nie mylić tego hieroglifu (
XAr
) z podobnym hieroglifem –
Aa19
mają różne znaczenia
2. ideo. lub det.: stabilność, np.
mDt
(war.
V21t
pr
lub
mD&t mDt
) – mḏtstabilność
3. (miara pojemności) det.: wór jako miara pojemności, także nazwa wyrobów tkackich lub wikliniarskich, np.
XA
r
XAr
(war.
XAr
) – ẖerwór (jako miara pojemności)
4. det.: mata, np.
t
mA
AXAr
(war.
tmAAa6
lub
tmAAmTmA
) – tm3 (od ṯm3) – mata
5. ten hieroglif (
mDt
), z powodu pomieszania ze starszym hieroglifem lektyki lub przenośnej świątyni (relikwiarza), używany był jako det.: lektyka, przenośna świątynia oraz słowa związane z transportem osób i rzeczy, np.:
   a)
q
n
iTmA
ḳnipalankin (rodzaj lektyki), a także jako rzecz przenośna: snopek zboża
   b)
k
A
r
TmA
k3r(przenośna) świątynia
   c)
S
T
iit
TmA
šṯytświątynia Sokara w Memfis (ponieważ, Sokar był m.in. patronem nosicieli lektyk i wszystkich osób związanych z transportem)

6. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliterowepęta dla bydła z poprzeczką (ṯm3)
7. zobacz też: pęta dla bydła bez poprzeczki (det.)

8. zobacz też:
Aa19
(hieroglif nieokreślony) (det.)
10
V20
lub
10
lub
mD
mt(?)
lub
mḏ
lub
mḏw(?)
mt(?)
lub
mdż
lub
mdżu (mdżł)(?)
pęta dla bydła bez poprzeczki 1. (liczba) ideo.: 10 (dziesięć), np.
10
mḏ lub mt, mḏw- 10 (dziesięć) – fonetyka tej liczby jest niejednoznaczna, w różnych źródłach jest różnie interpretowana

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowepęta dla bydła bez poprzeczki (mt)
3. zobacz też: pęta dla bydła z poprzeczką (det.)

V21

(Średnie Państwo)
V21 mḏ mdż kombinacja hieroglifów:
10+D

(pęta dla bydła bez poprzeczki + kobra)
1. ideo.: rzeczy związane ze zwierzętami i słowa pochodne, np.
V21t
pr
mḏtstajnia, obora

2. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliterowekombinacja hieroglifów: pęta dla bydła bez poprzeczki + kobra (mḏ)

aD
V26
lub
aD
cd
lub
c
ed
lub
edż
igła sieciowa z nawleczonym sznurkiem 1. ideo.: szpulka, rolka, np.
a&D aD
M3
cszpulka, rolka

2. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliteroweigła sieciowa z nawleczonym sznurkiem (cd)

V27

(Stare Państwo)
V27
H
V28
lub
H
h lniany skręcony knot 1. fon.: ,
Ha
Z5 t
ctknot
2. (w jednym przypadku) det.: świeca, np.
t
kA
H
tk3świeca

3. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify jednoliterowelniany skręcony knot ()

wAH
V29
lub
sk
lub
wAH
sk
lub
w3
sk
lub
ueh (łeh)
włóknista przędza zwinięta luźno w pęczek 1. (Stare Państwo) det.: wycierać (ścierać), np.
sksk
skwycierać (ścierać)

2. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliterowewłóknista przędza zwinięta luźno w pęczek (sk)

nb
V30
lub
nb
nb nb kosz wiklinowy 1. ideo.: kosz, np.
nb
t Z1
(war.
n
nb
b&t nb
Z1
) – nbtkosz

2. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliterowekosz wiklinowy (nb)

msn
V32
lub
msn
msn
lub
g3w
msn
lub
geu (geł)
drobny wyrób wiklinowy
(możliwe, że używany przez łowców hipopotamów)
1. det.: harpunnik, np.
msn
nw
W
msn
A1
msnw – lub war.
msib
n
msnharpunnik

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliterowedrobny wyrób wiklinowy (możliwe, że używany przez łowców hipopotamów) (msn)

sSr
V33
lub
sSr
g
lub
sšr
g
lub
sszr
torba z płótna (lnu) 1. w okresie Średniego Państwa, w hieratyce, ten hieroglif (
sSr
) był nie do rozróżnienia z hieroglifem –
sS

   * w piśmie hieroglificznym oba znaki były często używane zamiennie
2. ideo. lub det.: płótno (len), ubrania, np:

   a)
sSr
(war.
sS
r
sSr
) – sšr – lub war.
sS
r
sSr
šsrpłótno, ubrania
   b)
swt
sSr
sšr-nsw – lub war.
sS
r
swt
n
sšr-nzwpłótno królewskie, jedwab morski (delikatna ipołyskująca tkanina z włókien bisiora małży)

3. det.: związać (wiązać) i słowa pochodne, np.:

   a)
a
r
f
sSr
A24
crfzwiązać, zawijać (pakować),
   b)
sT
sSr
(war.
st
y
Aa2
) – styperfumy – ponieważ były przechowywane w torbie z płótna

4. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliterowetorba z płótna (lnu) (g)
5. zobacz też: sznur (det)

V34
V34
V35

(Stare Państwo)
V35
V36
V36 ḥn
lub
ḥnt(?)
hn
lub
hnt(?)
pojemnik jakiegoś rodzaju 1. det.: naczynie ofiarne używane w świątyni (nazwa naczynia), np.
HU8
n
V36
ḥn lub ḥnt(?) – naczynie ofiarne używane w świątyni

2. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliterowepojemnik jakiegoś rodzaju (ḥn)

idr
V37
lub
idr
idr idr bandaż 1. det.: bandaż (lub bandażować), wiązać, np.
id
r
idr
idrbandaż (lub bandażować), wiązać

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliterowebandaż (idr)

V38

(Stare Państwo)
V38  -  - bandaż 1. po okresie Starego Państwa, ten hieroglif (
V38
) został zastąpiony przez hieroglif –
Aa2

2. det.: bandaż, ubranie mumii (w bandaż), np.
w&t V38
wtbandaż, ubranie mumii

3. zobacz też: gruczoł (pryszcz) (det.)

V39
V39 { tit } { tit } krawat lub trok w innej aranżacji hieroglifu
anx
ideo.: amulet Tjet (symbol dobrobytu i życia, łącznik z boginią Izydą, bo dokładnie – symbolizuje jej macicę), np.
V39t
Z1
(war.
tit
Z1
V39
) – titamulet Tjet

W – Naczynia kamienne i gliniane

Kategorie:   A B C D E F G H I K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Aa
WNaczynia kamienne i gliniane
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
W1
W1 { mrḥt } { mrht } rozmiarowy słój na olej det.: olej, smarowidło (maść), np.:
   a)
U7
r
HtW1
(war.
W1
) – mrḥtsmarowidło
   b)
mD&t W1
mḏtmaść
bAs
W2
lub
bAs
b3s bes rozmiarowy słój na olej, bez zawiązanych końców 1. det.: słoik (słój), np.
bbAsbAs
b3s- słoik

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliterowerozmiarowy słój na olej, bez zawiązanych końców (b3s)


(sporadycznie)
W2A[a]
Hb
W3
lub
Hb
ḥb hb miska alabastrowa używana do oczyszczania 1. (tylko Średnie Państwo) w miejsce tego hieroglifu (
Hb
) jako określnik uroczystości częściej był używany (zamiennie) hieroglif –
W4

2. półideo.: opłakiwać (lamentować, rozpaczać), np.
HHbbA24
ḥbopłakiwać
3. det.: uroczystość (festiwal), np.
HbW4
(Nowe Państwo – war.
HbHb
) – ḥburoczystość
4. (Stare Państwo) det.: alabaster, np.
SssS
Hb
šsalabaster

5. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliterowemiska alabastrowa używana do oczyszczania (ḥn)
6. zobacz też: kombinacja hieroglifów: otwarta budka podparta na drągach + miska alabastrowa (det.)

W4
W4 { ḥb } { hb } kombinacja hieroglifów:
zH+Hb

(otwarta budka podparta na drągach + miska alabastrowa)
1. (tylko Średnie Państwo) ten hieroglif (
W4
) jako określnik uroczystości był częściej używany (zamiennie) niż hieroglif –
Hb

2. ideo. lub det.: uroczystość (biesiada), np.
HbW4
(war.
W4
) – ḥburoczystość
3. det.: uroczystość, np.
tprnpW4
tp-rnpturoczystość w pierwszy dzień Nowego Roku

4. zobacz też: miska alabastrowa używana do oczyszczania (det.)

W5
W5  -  - kombinacja hieroglifów:
Xr+Hb

(pieniek rzeźnicki + miska alabastrowa)
ideo.(?): kapłan-lektor (kapłan czytający w świątyni lub na pogrzebach), np.
W5A1
(war.
Xrr
y
Y1VHbHbA1
) – ẖry-ḥb lub ẖry-ḥbt(?) – kapłan-lektor (dosł.: [ten] pod świętą księgą)
W6
W6  -  - szczególne naczynie 1. ten hieroglif (
W6
) później został zastąpiony hieroglifem –
Aa2

2. det.: kocioł, np.
Hwt
W6
wḥtkocioł

3. zobacz też: gruczoł (pryszcz) (det.)

W7
W7 3b
lub
m3ṯ
eb
lub
mecz
granitowa misa 1. det.: czerwony granit, np.:
   a)
U2
t
W7
m3t – lub war.
U2
T
W7
m3ṯczerwony granit
   b)
AbwW7
xAst
(war.
W8
niwt
) – 3bwElefantyna (ponieważ, na tej wyspie znajdował się kamieniołom, gdzie wydobywano czerwony granit)

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowe(1) granitowa misa; (2) zniekształcona granitowa misa (3b)

W8
W8 zniekształcona granitowa misa
Xnm
W9
lub
Xnm
nm chnm kamienny dzban z rączką 1. det.: dzbanek (dzban lub wazon na jakiś konkretny rodzaj oleju), np.
n
Xnm Xnm
(war.
n
S
n
mXnm
) – nšnmdzbanek (dzban, wazon)

2. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify trzyliterowekamienny dzban z rączką (ḫnm)

iab
W10
lub
iab
cb
lub
icb
lub
wsḫ
lub
sḫw
lub
ḥnt
eb
lub
ieb
lub
usch (łsch)
lub
schu (schł)
lub
hnt
kubek (filiżanka)
lub
czasami określany jako - koszyk
1. det.: kubek (filiżanka), np.
iabiab
icbkubek

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowekubek (filiżanka) (cb)

g
W11
lub
g
lub
nzt
g
lub
{ ipt(?) }
lub
{ nst }
g
lub
{ ipt(?) }
lub
{ nst }
(1) podstawka pod słoje na wino lub piwo 1. (sporadycznie) ten hieroglif (
g
) był używany zamiennie z hieroglifem –
ipt
– np.
swg
t pr
(war.
swipt
t
pr
) – ipt nswkrólewski harem

2. fon.: g

3. ideo. lub det.: siedzenie, np.
n
ns
z
t
g
(war.
g
lub
n
ns
W12
t
) – nstsiedzenie

4. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify jednoliterowepodstawka pod słoje na wino lub piwo (g)
5. zobacz też: budynek kopulasty (det.)

W12

(Stare Państwo)
W12
lub
g
W11
lub
g
lub
nzt
 -  - (2) czerwony garnek gliniany 1. (Średnie Państwo) ten hieroglif (
W13
) wskazywał, że chodzi dokładnie o hieroglif –
N34

2. ideo. lub det.: czerwony garnek (?- "surowy" garnek z wypalonej gliny w kolorze ceglastym, bez emalii), np.
dSrt
g
(war.
g
t
lub
dSrt
W13
) – dšrtczerwony garnek

4. zobacz też: kęs metalu (det.)

W13

(Stare Państwo)
W13
W14
W14 ḥs
lub
ḥz
hs
lub
hz
wysoki dzbanek na wodę 1. ideo. i det.:
HW14z
t
W14
ḥstdzbanek na wodę
2. det. w pojęciach opisujących: naczynie na płyn, np.
sn
b
W14
(war.
z
n
b&t W14
) – snb(t) lub znbtsłój

3. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliterowewysoki dzbanek na wodę (ḥs)

W15
W15  -  - dzbanek na wodę z wylewającą się wodą 1. det.: schłodzić i słowa pochodne, np.
qbbW15
ḳbbschłodzić
2. (czasownik) det.: libatować (wylewać cenne płyny w ofierze), np.
qbHW15mw
ḳbḥlibatować
W16
W16 { ḳbḥw(?) } { qbhu (kbhł)(?) } dzbanek na wodę z wylewającą się wodą na podstawce
g
1. (rzeczownik) ideo. lub det.: libacja (wylewać cenne płyny w ofierze), np.
qbHwW16
(war.
W16w
lub
W16mw
) – ḳbḥwlibacja
2. (sporadycznie) det.: schłodzić i słowa pochodne, np.
qbbW16
ḳbbschłodzić
xnt
W17
lub
xnt
nt chnt dzbany na wodę w stojaku 1. ideo.: stojak na dzbany z wodą, np.
xntZ3
ẖntwstojak na dzbany z wodą

2. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify trzyliterowedzbany na wodę w stojaku (ḫnt)

W18
W18
mi
W19
lub
mi
mi
lub
mr
mi
lub
mr
dzbanek na mleko w siatce 1. det.: dzbanek na mleko, np.
m&a h
r
mi
mhrdzbanek na mleko

2. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliterowedzbanek na mleko w siatce (mi)

W20
W20  -  - dzbanek na mleko zatkany liściem det.: mleko, np.
iir
t t
W20
irtt – lub war.
iir
T
t
W20
irṯtmleko
W21
W21  -  - podwójny słój na wino det.: wino, np.
ir
p
W21
irpwino
Hnqt
W22
lub
Hnqt
{ wdpw(?) }
lub
{ ḥnḳt }
{ udpu (łdpł)(?) }
lub
{ hnqt (hnkt) }
słój na piwo 1. (Średnie Państwo – sporadycznie + hieratyka) ten hieroglif (
Hnqt
) był zastępowany przez podobny hieroglif, traktowany jako formę alternatywną –
nw

2. ideo.: szef (nadzorca) służących, np.
Hnqtw
(war.
wd
p
wHnqt
lub
W23w
) – wdpwszef służących
3. ideo. lub det.: piwo, np.
Hq
t
Hnqt
(war.
Hnqt
) – ḥnḳtpiwo
4. (w zgrupowaniu) det. w ofiarach inwokacyjnych:
HnqtX2
jedzenie i picie

5. det.: naczynie gliniane, miarka, np.:

   a)
q
r
Ht
Hnqt
ḳrḥtnaczynie
   b)
d
z
Hnqt
dsmiara Des (nieokreślona pojemność)
6. det.: ofiary, np.
iniHnqt
Z2ss
inwdanina
7. det.: pojęcia związane z płynami, np.
t
x
Hnqt
tḫibyć pijanym (upitym)

8. zobacz też: garnek (naczynie) (det.)
9. zobacz też: słój z uchwytami (det.)
10. zobacz też: bochenek (det.)

W23
W23 { wdpw(?) } { udpu (łdpł)(?) } słój z uchwytami 1. ten hieroglif (
W23
) był używany podobnie jak hieroglif –
Hnqt
– patrz: pkt. 1, 3-6, ale bez żadnego związku z piwem
2. (Średnie Państwo – sporadycznie + hieratyka) ten hieroglif (
W23
) był zastępowany przez podobny hieroglif, traktowany jako formę alternatywną –
nw

3. ideo.: szef (nadzorca) służących, np.
W23w
(war.
wd
p
wHnqt
lub
Hnqtw
) – wdpwszef służących
4. det.: namaszczać, np.
wr
r
HW23
D40
wrḥnamaszczać
5. det.: naczynie gliniane, miarka, np.
q
r
Ht
W23
ḳrḥtnaczynie

6. zobacz też: garnek (naczynie) (det.)
7. zobacz też: słój na piwo (det.)

nw
W24
lub
nw
in
lub
nw
lub
ḳd
in
lub
nu ()
lub
qd (kd)
garnek (naczynie) 1. ten hieroglif (
nw
) jest wieloznaczny, a jego właściwe odczytanie zależy od zapisu w słowie lub od kontekstu w zdaniu
2. (Średnie Państwo – z nieznanych powodów) ten hieroglif (
nw
), ale bez wartości fonetycznej towarzyszy hieroglifowi –
nD
:
3. (Średnie Państwo – sporadycznie + hieratyka) ten hieroglif (
nw
) był traktowany jako forma alternatywna i zastępował podobne hieroglify –
Hnqt
lub
W23

4. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowegarnek (naczynie) (in)

5. zobacz też: hieroglify dwuliterowe
nD
(hieroglif nieokreślony) (nḏ)

6. zobacz też: słój na piwo (det.)
7. zobacz też: słój z uchwytami (det.)

ini
W25
lub
ini
in
lub
ini
in
lub
ini
kombinacja hieroglifów:
nw+D54

(garnek + kroczące nogi)
1. ideo. w słowach o rdzeniu in i oznaczających wszystko związane z czymś przyniesionym: ofiary (dary), produkty (towary), coś dającego się zważyć, zmierzyć i przenieść oraz słowa pochodne, np.:
   a)
ininw
Z2ss
(war.
inin
nw
w
N33A
) – inwdanina, dary
   b)
iniwDAt
in wḏ3tbłysk w oku Re (dosł.: przynieść światło do oka boga Re)

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowekombinacja hieroglifów: garnek + kroczące nogi (in)

X – Bochenki i ciasta

Kategorie:   A B C D E F G H I K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Aa
XBochenki i ciasta
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
t
X1
lub
t
t t chleb 1. fon. lub półfon.: t, np.
tnTr
(war.
nTrt
lub
nTrit
f
) – it-nṯrboży ojciec (nazwa określająca starszych kapłanów)
2. (w zgrupowaniu)
t
X2
iw
Z2
lub
t X2
iw
fon.: t
2. półideo. i ideo.:
t
lub
t
X2
(war.
t
X2
iw
Z2
) – chleb (pieczywo)
3. det. i uzupełnienie fonetyczne dla rodzaju żeńskiego, np.
niwt
t Z1
niwt – miasto (miasto w staroegipskim jest rodzaju żeńskiego!)

4. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify jednoliterowechleb (t)
5. zobacz też: bochenek (det.)

X2
X2  -  - bochenek 1. (w zgrupowaniu)
t
X2
iw
Z2
lub
t X2
iw
fon.: t
2. det.: bochenek, np.
t
X2
(war.
t
X2
iw
Z2
) – tchleb
3. det.: chleb, np.
Sn
n
sX2
šnschleb Šns (lub chleb Szenes)
4. (w zgrupowaniu)
X2Hnqt
lub
X2 Hnqt
iw
det.: chleb i piwo – z dodatkowym hieroglifem chleba lub bez niego – np.:
   *
nTrHtp
X3 Hnqt
F1 H1
iw
ḥtp-nṯr lub ḥtpw-nṯrboskie ofiary (dosł.: boska danina z jedzenia i picia, rogacizny i drobiu)

5. det. w ofiarach inwokacyjnych zawsze oznacza: posiłek, np.:

   a)
O3
pr-ḫrwofiary inwokacyjne (dosł.: danina z jedzenia i picia)
   b)
SAAbX3 Hnqt
iw
š3bposiłek (jedzenie)
6. (średnie Państwo – Teksty Piramid) ten hieroglif (
X2
) był używany jako zamiennik "okaleczający" w imionach bogów, np.
X2A40
(war.
G26A40
) – ḎhwtyTot
7. det.: boży ojciec (nazwa określająca starszych kapłanów), np.
X2nTr
(war.
nTrt
lub
nTrit
f
) – it-nṯrboży ojciec

8. zobacz też: chleb (det.)

X3

(forma alternatywna)
X3
X4
X4 sn
lub
zn
lub
fḳ3
sn
lub
zn
lub
fqe (fke)
zwinięty chleb (zwój z chleba)
lub
ciasto
(forma alternatywna)
1. det.: chleb, jedzenie, np. prt-ḫrwofiara inwokacyjna (dosł.: ofiara z chleba i wina)
5. (Średnie Państwo – sporadycznie) ten hieroglif (
X4
) był używany jako określnik uroczystości i zastępował hieroglif –
Hb
, np.
zHX4
Z1
(war.
zHHb
Z1
) – ḥbwuroczystość

6. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliterowezwinięty chleb (zwój z chleba) (sn)

N18

(forma alternatywna)
N18
lub
iw
X5

(hieratyka)
X5 sn
lub
zn
sn
lub
zn
półhieratyczna forma hieroglifu
X4

(półhieratyczna forma zwiniętego chleba)
1. (hieratyka tylko) det.: chleb, jedzenie, np.
t
X3
X5
Z2
tchleb

2. więcej o tym hieroglifie zobacz:

   hieroglify dwuliterowepółhieratyczna forma hieroglifu
X4
(sn)
X6
X6 p3t pet okrągły bochenek z odciskiem palca piekarza 1. det.: bochenek, np.
pAt
X6
p3tbochenek

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliteroweokrągły bochenek z odciskiem palca piekarza (p3t)

X7
X7  -  - pół bochenka chleba 1. (Stare Państwo) w listach ofiarnych (inwokacyjnych) det.: pół bochenka lub dzielić na części, np.:
   a)
gswX7 X7
X7
gswpół bochenki
   b)
p
pD
wX7 X7
X7
pḏwrozczapierzać (rozkładać na części)
2. (w zgrupowaniu – Teksty Piramid)
X7
X7
A2
lub
X7
X7
jako ideo. lub det.: jedzenie (czynność jedzenia), np.:
   a)
wSbX7
X7
A2
wsbjeść
   b)
M42X7
X7
(war.
X7
X7
A2
lub
M42q
q
A2
lub
q
q
A2
) – wnmjeść
   * po okresie Starego Państwa, ten hieroglif (
X7
) "pomieszał się" z hieroglifem –
q
– praktycznie został ograniczony tylko do słowa: jeść (oprócz jednego wyjątku czytaj poniżej)
3. (wyjątek) det.: jedzenie w formułach inwokacyjnych, np.
z
n
fnDX7 X7 X7
iw
Z3
snwjedzenie (jako dary inwokacyjne)

4. zobacz też: zbocze piaskowego wzgórza (det.)

di
X8
lub
di
lub
rdi
d
lub
di
lub
dd
lub
imi
lub
rdi
lub
rḏi
d
lub
di
lub
dd
lub
imi
lub
rdi
lub
rdżi
stożkowaty bochenek 1. (Średnie Państwo) ten hieroglif
di
był częściej zastępowany przez inny hieroglif
D37

2. ideo.: dawać (w sensie: ofiarować, ofiarowywać), np.:

   a)
r
di
rdi lub
di
didawać (ofiarować)
   b)
dimD37
lub
idi
lub
iD37
(war.
imM
D39
) – imidawać (ofiarować)

3. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliterowestożkowaty bochenek (d)
4. zobacz też: przedramię trzymające stożkowaty bochenek (det.)

5. zobacz też: przedramię trzymające garnek (naczynie)
nw
(det.)

Y – Pisanie, gry, muzyka

Kategorie:   A B C D E F G H I K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Aa
YPisanie, gry, muzyka
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
Y1
Y1 mḏ3t mdżet zwinięty papirus, związany i opieczętowany 1. nie mylić formy alternatywnej tego hieroglifu (
Y2
) z podobnym hieroglifem –
Htp
– to są różne hieroglify
2. nie mylić formy pionowej tego hieroglifu (
Y1V
) z podobnym hieroglifem –
iz
– to są różne hieroglify
3. nie mylić formy pionowej tego hieroglifu (
Y1V
) z podobnymi hieroglifami –
qd
lub
Aa29
– to są różne hieroglify
4. fon.: mḏ3t, np.
Y1
t Z1
(war.
Y1
t Z1
N34
lub
mtxnt
mnx Z1
) – mḏ3tdłuto (rzeźbiarskie)
5. ideo.: zwinięty papirus (zrolowany), książka (księga papirusowa), np.
Y1
t Z1
arq
Z1
(war.
mtxnt
X2
) – mḏ3tzwinięty papirus (zrolowany), książka (księga papirusowa)

6. det.: wszelkie pojęcia abstrakcyjne, np.:

   a)
HkAAY1V
ḥk3magia
   b)
U2
mAa
a
t
SwY1V
m3ctprawda
   c)
mAAwY1V
m3w lub m3wynowość
   d)
r
x
Y1V
rḫwiedzieć
   e)
aA
a
AY1V
c3wielki (ogromny)

7. det.: pisanie, rzeczy opisywane, np.:

   a)
zSY1V
pisać
   b)
mdd
t
Y1V
mdt lub mwdtsłowo

8. zobacz też: hieroglify dwuliterowewiązka trzcin związana (iz)

9. zobacz też: chleb
X2
na macie trzcinowej (det.)

10. zobacz też: przyrząd używany przez murarzy (det.)

Y1V
Y1A[z]
Y2

(Stare Państwo)
Y2
zS
Y3
lub
zS
lub
mnhd

lub
{ zš }
ssz
lub
{ zsz }
zestaw pisarski składający się z: palety, torby na sproszkowane barwidła (farby), trzcinowego pisaka 1. (ponieważ barwidła były drobno zmielone i łatwo rozpuszczalne) det .: płynny (rozcieńczalny, łatwo rozpuszczalny), drobno mielony i słowa pochodne:
   a)
n
a
a
zSY1V
nccpłynny (rozcieńczalny)
   b) (medyczny papirus Ebersa) np.
z
n
a
a
zS
(skr.
zSY1V
) – snccupłynniać (lub stworzyć łatwo rozcieńczalne), drobno mielić
2. (Stare Państwo) det.: pisanie, np.
z
S
zS
pisać

3. (Teksty Piramid) det. dla barwy (koloru):

   a)
TmszS
ṯmsczerwony
   b) słowa pochodne od koloru czerwonego z rdzeniem tms lub ṯms, np.
timsz&w zSwr
Z2
tmswzranienia, skrzywdzenia (okaleczenia – l. mn.)

4. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliterowezestaw pisarski ()

5. zobacz też:
Aa10
(hieroglif nieokreślony) (det.)
Y4

(forma alternatywna)
Y4
ibA
Y6
lub
ibA
ib3 ibe pionek 1. ideo. lub det.: pionek, np.
ibE8iAb
(war.
ibA
) – ib lub ib3pionek

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliterowepionek (ib3)

Y7
Y7  -  - harfa det.: harfa, np.
bn
t
Y7
bntharfa
zSSt
Y8
lub
zSSt
sḫm
lub
{ sššt }
schm
lub
{ sszszt }
sistrum 1. det.: sistrum, np.
z
S
S
t
zSSt
(war.
zSSt
) – sšštsistrum (rodzaj grzechotki)

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify trzyliterowesistrum (sḫm)

Z – Kreski, znaki pochodzące z hieratyki, figury geometryczne

Kategorie:   A B C D E F G H I K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Aa
ZKreski, znaki pochodzące z hieratyki, figury geometryczne
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
Z1
Z1 { wc } { ue (łe) } patyk (kreska) 1. ten hieroglif (
Z1
) jest wieloznaczny, a jego właściwe odczytanie zależy od zapisu w słowie lub od kontekstu w zdaniu
2. (liczba) ideo. i det.: 1 (jeden), np.
Z1
(war.
wa
Z1
) – wc1 (jeden)
3. ideo. skrót: pierwsza osoba liczby pojedynczej, np.
Z1
ija

4. ten hieroglif najczęściej używany jest w formie czegoś w rodzaju wskaźnika rzeczy, jakie są w danym momencie opisywane – czyli, że chodzi o opisywaną rzecz jako taką (np. rzeczownik jednostkowy):

   a)
r
Z1
rusta (jako takie)
   b)
h
r
wra
Z1
hrwdzień (jako taki)

   * dodatkowo, rzeczowniki były zapisywane zawsze wraz z ich rodzajem gramatycznym oraz liczbą:

   c) (l. p., r. m.)
sbA
Z1
sb3gwiazda (dosł;: gwiazda jako taka)
   d) (l. mn., r. m.)
sbAZ1
Z2
sb3wgwiazdy (dosł.: gwiazdy jako takie) – w tym przypadku, w zapisie brakuje fonetycznego określnika l. mn. –
w
w – był on często pomijany w zapisie
   e) (l. p., r. ż.)
Hzt
Z1
ḥstsłój na wodę
   f) (l. mn., r. ż.)
Hzwt
Z1
Z3
ḥstwsłoje na wodę
   g) (l. p., r. m.)
a
Z1
cramię)
   h) (l. podwójna, r. m.)
a
Z1
wZ4
cwyramiona (dosł.: oba ramiona, jako takie)
5. (Teksty Piramid i Teksty Sarkofagów) ten hieroglif (
Z1
) używany był w tekstach w celu okaleczenia i pozbawienia ich magicznej mocy sprawczej jako det.: człowiek i pochodne figury, np.
z
Z1
(war.
z&A1
) – sczłowiek
ponadto, występował w innych formach:
Z5
lub °
6. (Średnie Państwo) służył do wypełniania pustych przestrzeni w zapisach, np.
n
Z1
ndla

7. zobacz też: patyk ukośny (det.)

Z2
Z2  -  - trzy patyki 1. (pierwowzór) ten hieroglif (
Z3A
) był używany głównie w hieratyce, a sporadycznie w piśmie hieroglificznym
   * był używany także do numerowania w datach, podobnie jak hieroglify –
Z91
i
Z92

2. (od okresu Starego Państwa) ten hieroglif (
Z2
lub
Z3
) posiadał swój zamiennik –
N33A
lub

3. ideo. lub det.: liczba mnoga rzeczowników lub zawsze, jako zamiennik hieroglifów – powtarzany po trzykroć, np.:

   a)
z&A1 Z3
swmężczyźni
   b)
qmAw&t F27
Z2ss
cwtbydło
   c)
rnpZ3
=
rnprnprnp
rnpwtlata (rok w l. mn.)

4. ideo. lub det.: liczba mnoga rzeczowników niepoliczalnych – takich, co utraciły liczbę mnogą na rzecz liczby pojedynczej, m.in.: jedzenie, materiały, albo trudno je policzyć (np. piasek) – np.:

   a)
X2N18
Z2
tchleb
   b)
HDnbwN33B
Z2
ḥḏsrebro

5. det.: pojęcia abstrakcyjne, np.

   a)
SmsD54
Z2
šmswpodążać za (kimś lub czymś)
   b)
n&D swr
Z2
nḏswbieda (ubóstwo)

6. zobacz też: zwinięty papirus, związany i opieczętowany (det.)

Z2ss
Z2A[aa]
Z3
Z3
Z3A
Z3A
Z3as

(hieratyka)
Z3B[ab]
Z3B[a]
Z3as

(hieratyka)
Z3C[v]
y
Z4
lub
y
i
lub
y
i
lub
j
dwa patyki 1. pisownia tego hieroglifu (
y
) w innej formie –
Z1 Z1
– jest rzadko spotykana
2. ten hieroglif (
y
) bardzo sporadycznie był "wymienialny" na inny wariant:
ii
– zaś ten drugi ma swoje odrębne zastosowanie
3. w okresie Średniego Państwa, wartość fonetyczna tego hieroglifu (
y
) uległa zamianie z i na y, np.:
   a) (Średnie Państwo)
f
y
fyjego dwóch...
   b) (Stare Państwo)
fi
fijego dwóch...
4. (Teksty Piramid) det.: rzeczy w liczbie podwójnej, np.
a
Z4
(war.
aw
lub
a
Z4
w
) – cwydwa ramiona
5. ten hieroglif (
y
) używany był w tekstach w celu okaleczenia i pozbawienia ich magicznej mocy sprawczej jako det.: człowiek i pochodne figury, np.
Axt
y
(war.
AxtB1B1
) – 3ḫt lub 3ḫtidwie wspaniałe (kobiety)

6. (hieratyka – zamiennik) det.: skrót postaci ludzkich oraz bogów i bóstw, gdy szybkie poprawne napisanie hieroglifu sprawiało trudności
7. zobacz też: patyk ukośny (det.)
8. zobacz też: hieroglify jednoliterowepara kwitnących trzcin (y)

Z1 Z1
Z1 + Z1
Z5
Z5 msi msi patyk ukośny 1. (hieratyka – zamiennik) jako fon.: msi w imionach osób, w miejsce hieroglifu –
msi
– np.:
   *
N12Z5A1
=
N12mssW
Z5
A1
Icḥms lub IcḥmswAhmose (imię męskie)

2. (zamiennik) det.: skrót postaci ludzkich oraz bogów i bóstw, tam, gdzie poprawne napisanie hieroglifu było niemożliwe (mało miejsca), np.

   a) (z zamiennikiem)
stt
Z5
StIzyda
   b) (bez zamiennika)
sttI12
StIzyda

3. (zamiennik) det. skrót hieroglifów trudnych do napisania lub nietypowych, np.:

   *
id
t
Z5
=
id
t
F45
idtsrom, ale w znaczeniu kojarzonym z określeniem krowa (lub nawet w języku pot. jako wulgaryzm w sensie: niezaspokojona studnia bez dna)
4. (zamiennik) ten hieroglif (
Z5
) używany był w tekstach w celu okaleczenia i pozbawienia ich magicznej mocy sprawczej

5. zobacz też: patyk (kreska) (det.)

Z6
Z6  -  - hieratyczny zamiennik dla hieroglifów:
A13
lub
A14
1. nie mylić tego hieroglifu (
Z6
) z bardzo podobnym hieroglifem –
ns
– to są różne hieroglify

2. det.: śmierć, wróg, np.:

   a)
mt
Z6
mt lub mwtumierać
   b)
x
p t
Z6
ḫptzgon
   c)
x
f
t
y
Z6
ḫft lub ḫftywróg
Z8
Z8  -  - owal 1. nie mylić tego hieroglifu (
Z8
) z łudząco podobnym hieroglifem –
N18

2. det.: zaokrąglony (kształt) i słowa pochodne, np.
Sn
n
nw
Z8
šnwobszar (obwód)

3. zobacz też: źrenica oka (det.)
4. zobacz też: pierścień (det.)
5. zobacz też: ziarnko piasku, tabletka lub coś podobnego (det.)

N33B

(uproszczona wersja)
Z8A[ac]
Z9
Z9 wp
lub
wr
lub
sḏ
lub
ḥsb
lub
ḫbs
lub
sw3
lub
šbn
up
lub
ur
lub
sdż
lub
hsb
lub
chbs
lub
sue (słe)
lub
szbn
dwa skrzyżowane patyki 1. (ułamek) ideo.: 1/4 (jedna czwarta), np.
Z9
ḥsb1/4 (jedna czwarta)

2. det.: przerwać, złamać (przełamać), zerwać, rozbić 3. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliterowedwa skrzyżowane patyki (wp)
4. zobacz też: gruczoł (pryszcz) (det.)

Z10

(Stare Państwo)
Z10
Z11
Z11 im(?)
lub
wn
lub
imi
im(?)
lub
wn
lub
imi
dwie deski skrzyżowane i połączone 1. (osoba) ideo.: być tym, który jest w... (np.: osoba w centrum zainteresowania)

2. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliterowedwie deski skrzyżowane i połączone (im)

N33
Z13[ad]  -  - tabletka lub coś podobnego(?) nie mylić tego hieroglifu (
N33
) z podobnymi hieroglifami –
D12
lub
N33
Z98A
Z14[ae]  -  - (hieroglif nieokreślony)

Aa – Niesklasyfikowane (nieokreślone)

Kategorie:   A B C D E F G H I K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Aa
AaNiesklasyfikowane (nieokreślone)
Hieroglif Gardiner
lub
WikiHiero
translit. translit. polska Opis Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
Aa2
Aa2 ẖp
lub
g3
lub
wḥ3
lub
ẖp3
śp
lub
ge
lub
uhe (łhe)
lub
śpe
gruczoł (pryszcz) 1. ten hieroglif (
Aa2
) jest wieloznaczny, a jego właściwe odczytanie zależy od zapisu w słowie lub od kontekstu w zdaniu
2. ten hieroglif (
Aa2
) zastąpił wiele hieroglifów używanych powszechnie w Tekstach Piramid (skr. T.P.), Tekstach Sarkofagów (skr. T.S.) i w okresie Starego Państwa (skr. S.P.), a jakie później uznano za przestarzałe, np.:
   a) (S.P.)
V38
=
Aa2
– ideo. i det.: bandażować, balsamować i słowa pochodne:
      *
Aa2
t
S28A24
wtbandaż
      *
wt
Aa2
wtbalsam
   b) (S.P.)
Z10
=
Aa2
– (tylko) det.:
HsbAa2
Y1
(skr.
Aa2
Y1
, skr.
Aa2
) – ḥsbrachować (liczyć); w pozostałych innych przypadkach hieroglif (
Z9
) przetrwał jako liczba ułamkowa 1/4 (jedna-czwarta) i określnik (złamać, podzielić)
   c) (T.P.)
F52
= (S.P.)
N32
=
Aa2
– det.: odchody, wszelkie niemiłe zapachy, glina:
      *
HsAa2
Z2
ḥsekskrementy (odchody)
      *
st
Z2
Aa2
stwoń (odór)
      *
sin
Aa2
N23
singlina
   d) (S.P.)
W6
=
Aa2
– ideo. i det.:
wHAt
Aa2
iab
(war.
Aa2
t
N34
) – wḥ3tkocioł (garnek metalowy)
   e)
W7
=
Aa2
– det.:
mAt
Aa2
m3tgranit (skała)
   f)
V32
=
Aa2
– det.: pakunek (paczka), wiązka (pęk):
      * (l. p.)
gwAa2
Z2
gwpakunek
      * (l. mn.)
gAw&t V32
V32
V32
g3wtpakunki
   g)
M41
=
Aa2
– det.:
a
S
Aa2
cšcedr (rodzaj drewna)
3. det.: gruby (lub tłuszcz, smalec)), nabrzmiały, np.
S
f
Aa2
šfwnapuchnięty

4. det.: wzrost ciała (lub rozrost ciała lub jego części) lub jego niezdrowy stan:

   a)
Wbn
nw W
Aa2
wbnwrana, skaleczenie (okaleczenie)
   b)
X
p
pAAAa2
ẖp3pępek

5. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliterowegruczoł (pryszcz) (ẖp)

6. zobacz też: gruczoł (pryszcz)
Aa2
z wypływającą wydzieliną (det.)

7. zobacz też: dwa skrzyżowane patyki (det.)

Aa3
Aa3  -  - gruczoł (pryszcz)
Aa2
z wypływającą wydzieliną

1. det. anatomiczno-medyczny: miękkie części ciała lub jego wydzieliny, itp., np.:

   a)
AsAa3
N33A
3smiękkie części ciała
   b)
wsS
t Aa3
wsštmocz
2. det.: zapach, np.
sT
Aa3
sṯzapach (woń)

3. zobacz też: gruczoł (pryszcz) (det.)

Hp
Aa5
lub
Hp
ḥp hp część mechanizmu sterowego łodzi 1. (w wyrażeniach idiomatycznych) ideo. i det.: ster, np.
   a)
Hp
t Z1
(war.
Hp
t
Hp
Z1
) – ḥptster
   b) (w wyrażeniu)
iTiHp
t Z1
iṯi ḥptwziąć ḥpt – co oznacza mniej-więcej jak nasze wyrażenie "wziąć stery w swoje ręce"
2. (od Średniego Państwa) używano wyrażenia
Hp
t
P8
– idiom – ḥptwiosło (w nim zawarty jest określnik –
Hp
t Z1
) – najprawdopodobniej to wyrażenie oznacza współczesne "wiosłować" – w potocznym znaczeniu: "No, i chłopie wiosłujesz..." lub "No, i chłopie jedziesz... (np. na szmacie)" – czyli, ktoś musi wykonywać określone czynności z obowiązku lub konieczności

3. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliteroweczęść mechanizmu sterowego łodzi (ḥp)

Aa6
Aa6 ṯm3 czme (hieroglif nieokreślony) 1. nie mylić tego hieroglifu (
Aa6
) z podobnym hieroglifem –
dmD
– to są różne hieroglify i mają różne znaczenia
2. det.: mata, np.
t
U2
Aa6
tm3 (?- od ṯm3) – mata

3. więcej o tym hieroglifie:

   hieroglify trzyliterowe
Aa6
(hieroglif nieokreślony) (ṯm3)

4. zobacz też: związane paski z materiału (det.)

Aa7
Aa7 sḳr sqr (skr) (hieroglif nieokreślony) 1. det.: uderzać (nagle), np.
sq
r
T30
a
(
sAa7
T2
) – sḳruderzać

2. więcej o tym hieroglifie:

   hieroglify trzyliterowe
Aa7
(hieroglif nieokreślony) (sḳr)
Aa7
Aa7A[af]
qn
Aa8
lub
qn
ḳn
lub
{ ḏ3tt }
qn (kn)
lub
{ dżett }
kanał nawadniający 1. ideo. i det.: majątek, np.
DAt
t
qn
(war.
qn
t niwt
, war.
spAt
t niwt
) – ḏ3ttmajątek

2. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliterowekanał nawadniający (ḳn)

Aa9
Aa9  -  - (hieroglif nieokreślony) det.: bogaty (zamożny), np.
xwd
Aa9
ḫwdbogaty
Aa10
Aa10  -  - (hieroglif nieokreślony) 1. det.: pisanie, np.
d
r
f
Aa10
Y1V
drfpisanie

2. zobacz też: zestaw pisarski (det.)

mAa
Aa11
lub
mAa
m3c mee (hieroglif nieokreślony) 1. det.: cokół (postument, podest) i słowa pochodne, np.
T
n
t
mAa
ṯnttpodest

2. więcej o tym hieroglifie zobacz:

   hieroglify trzyliterowe
mAa
(hieroglif nieokreślony) (m3c)
Aa11A
Aa11B
Aa12

(Stare Państwo)
Aa12
gs
Aa13
lub
gs
lub
im
m
lub
im
lub
gs
m
lub
im
lub
gs
chyba dwa żebra oryksa
(zaproponowana nazwa)
lub pot. palec
1. (Stare Państwo) ideo. i det.: części ciała, np.:
   a) (l. p.)
imAa14
imczęść ciała
   b) (l. mn.)
Aa14
Aa14
Aa14
imw części ciała

2. więcej o tym hieroglifie:
   hieroglify dwuliterowechyba dwa żebra oryksa (palec) (m)

Aa14

(Stare Państwo)
Aa14
M
Aa15
lub
M
Aa16
Aa16
sA

(Stare i Średnie Państwo)
Aa17
lub
sA
s
lub
s3
s
lub
se
zatyle czegoś (pokrywka) 1. ideo.: zatyle (tył czegoś), np.
sA
s3zatyle

2. więcej o tym hieroglifie zobacz:
   hieroglify dwuliterowezatyle czegoś (pokrywka) (s)

Aa18
Aa18
Aa19
Aa19 ḥr hr (hieroglif nieokreślony) 1. det.: zachować, zabezpieczać i słowa pochodne, np.
TAArAa19
D40
t3rzachować, zabezpieczać

2. więcej o tym hieroglifie zobacz:

   hieroglify dwuliterowe
Aa19
(hieroglif nieokreślony) (ḥr)
wDa
Aa21
lub
wDa
{ wḏc }
lub
{ stẖ }
{ udże (łdże) }
lub
{ stś }
narzędzie cieśli 1. (Średnie Państwo, Teksty Sarkofagów – sporadycznie) ten hieroglif (
wDa
) był używany jako zamiennik hieroglifu –
E20
– np.:
   *
wDaA40
(war.
wDa
lub
E20
) – StẖSet[f] (bóg pustyni i oaz, oprawca Ozyrysa, władca Górnego Egiptu i uzurpator do tronu Zjednoczonego Egiptu)
2. ideo. lub det.: sędziować, rozrywać (rozłączać na części), np.
wDaa
Y1
(war.
Aa22
lub
wD
a
wDa
lub
wDwDa
) – wḏcsędziować, rozrywać

3. zobacz też: zwierzę Seta, być może, jakiś rodzaj świni (det.)

Aa22
kombinacja hieroglifów:
wDa+a

(narzędzie cieśli + przedramię)
Aa22
Aa23
Aa23 { mḏd } { mdżd } osnowa rozciągnięta pomiędzy słupkami ideo.: trzymać się (ścieżki), trafić na (znak) i słowa pochodne, np.
m
D38
D&d Aa23
D40
(war.
Aa23
Y1
lub
Aa23
lub
mD&d Aa24
) – mḏdtrzymać się (ścieżki), trafić na (znak)
Aa24
Aa24
Aa25
Aa25 { sm3 } { sme } (hieroglif nieokreślony) 1. ideo.: tytuł kapłana, którego funkcja polegała na ubieraniu wizerunku boga (Mina lub Horusa, itp.), np.
Aa25A1
(war.
zmAA
) – sm3tytuł kapłana, którego funkcja polegała na ubieraniu wizerunku boga

2. zobacz też: płuco i tchawica (det.)

qd
Aa28
lub
qd
{ ḳd } { qd (kd) } tłuczek murarski ideo.: budować, kształtować (formować) i słowa pochodne, np.
qdd
nw
A35
(war.
q
d
qdA35
) – ḳdbudować, kształtować
Aa29

(Stare Państwo)
Aa29
Xkr
Aa30
lub
Xkr
{ ẖkr } { śkr } ozdobnik fryzowy na zwieńczeniu ściany
aH

ideo. lub det.: ozdoba (ozdobnik), dekoracja i słowa pochodne, np.:

   a)
X
k
r
Aa30A
ẖkrozdabiać (przyozdabiać)
   b)
XkrwY1
N33A
ẖkrwornament, ozdoba
Aa30A
Aa30A
Aa31

(Stare Państwo)
Aa31
Aa32
Aa32 { st(?) }
lub
{ zt(?) }
{ st(?) }
lub
{ zt(?) }
pradawny rodzaj łuku 1. ze względu na podobieństwo hieratyczne (do formy półkursywnej –
D20
) – ten hieroglif (
Aa32
) był używany jako zamiennik hieroglifu –
fnD
– np.
fnDt
Z4
D12
Z2ss
(war.
Aa32t
Z4
D12
Z2ss
) – styczerwony barwnik nubijski

2. ideo. lub det.: Nubia (lub Kusz), np.:

   a)
N17Aa32t
xAst
T3-St lub Te-StiNubia (dosł.: ziemia łuczników)
   b)
N17Aa32t
iw
(war.
tA
z
Aa32t
xAst
) – T3-Zt lub T3-ZtiNubia
3. ideo. lub det.(?):
Aa32t
y
N33B
Z2ss
(war.
Aa32t
y
N33A
) – stynubijski minerał (?- gnejs)

4. zobacz też: nos, oko i policzek (det.)
5. zobacz też: łuk (lub smyczek) z rogami oryksa po bokach oraz z drewnianym wypełnieniem pośrodku (det.)
6. zobacz też: łuk kompozytowy z cięciwą przywiązaną pośrodku i nienaciągniętą (det.)

Aa32
Aa32A[ag]
Aa32B[a]
 
Kategorie:   A B C D E F G H I K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Aa

Zobacz też

Uwagi

  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y Hieroglif niedostępny w rozszerzeniu WikiHiero w Wikipedii
  2. a b Z transliteracji imienia boga Montu wynika, że w j. polskim powinno ono brzmieć: (Mnṯw) – Monczu.
  3. a b Z transliteracji imienia boga Chnuma wynika, że w j. polskim powinno ono brzmieć: (ẖnmw) – Śnemu.
  4. a b Z transliteracji imienia boga Anubisa wynika, że w j. polskim powinno ono brzmieć: (Inpw) – Inpu.
  5. a b Z transliteracji imienia bogini Up-uaut wynika, że w j. polskim powinno ono brzmieć dokładnie tak!: (Wp-w3wt) – Up-uaut – błędem jest pisanie tego imienia jako Wep-wawet, bo to jest zapożyczenie z pisowni angielskiej, w dodatku, poprawnie powinno być czytane mniej-więcej jako: Łep-łełet.
  6. a b c Z transliteracji imion boga Seta wynika, że w j. polskim powinny one brzmieć: (Stẖ) – Seteś, (Stš) – Setesz oraz (Swty) – Suti.
  7. Z transliteracji imienia boga Min'a wynika, że w j. polskim powinno ono brzmieć: (Mnw) – Minu.
  8. a b Z transliteracji imienia bogini Hathor wynika, że w j. polskim powinno ono być czytane jako: (Ḥt-ḥr) – Hathor – błędem jest czytanie w nim angielskiego dwuznaku th, należy czytać osobno polskie t + h, czyli Hat + hor.
  9. a b c Z transliteracji hieroglifu-symbolu
    wDAt
    wynika, że w j. polskim powinno ono brzmieć dokładnie tak!: (Wḏ3t) – Uadżet lub (W3ḏyt) – Uadżyt – błędem jest pisanie tego symbolu jako Wadjet lub Wadżet, bo to jest zapożyczenie z pisowni angielskiej, w dodatku, poprawnie powinno być czytane mniej-więcej jako: Łedżet lub Łedżyt.
  10. Ten hieroglif dostępny jest w rozszerzeniu WikiHiero w Wikipedii, ale pod innym symbolem, jako D10\ lub wADt\.
  11. Z transliteracji wynika, że ten zapis poprawny to: Ysyri3r lib Isyri3r, ale istnieje także szeroko nieakceptowana transliteracja: Ysyri3l lub Isyri3l. Zakłada się, że Egipcjanie nie posiadali w swoim języku litery l. Pojawiła się ona dopiero w okresie grecko-rzymskim "na drodze zapożyczenia" w zapisach imion Ptolemeuszy. Reprezentantem spółgłoski l był leżący lew Ale! według niektórych badaczy także hieroglif usta. W ostatnich dziesięcioleciach pojawiają się 'nieśmiałe" tezy, że być może, litera l funkcjonowała w staroegispkiej mowie już dużo wcześniej, ale była nie do rozróżnienia w zapisach hieroglificznych – to są jednak tezy i teorie nie udowodnione.
  12. Ten hieroglif dostępny jest w rozszerzeniu WikiHiero w Wikipedii, ale pod innym symbolem, jako Hmw&kA.
  13. a b Ten hieroglif dostępny jest w rozszerzeniu WikiHiero w Wikipedii, ale przy zapisie wielokrotności macierzystego hieroglifu.
  14. Ten hieroglif dostępny jest w rozszerzeniu WikiHiero w Wikipedii, ale pod innym symbolem, jako F51A.
  15. Ten hieroglif dostępny jest w rozszerzeniu WikiHiero w Wikipedii, ale pod innym symbolem, jako F51B.
  16. Z transliteracji imienia boga Anti wynika, że w j. polskim powinno ono brzmieć: (3nty) – Enti – pierwotnie bóg-opiekun XII nomu górnoegipskiego, ale pojawił się również jako opiekun XVIII nomu górnoegipskiego. Kojarzony był z dobrotliwym bogiem Entiuej [lub Antiuej], czczony był także w X nomie i poza nim – Grecy kojarzyli Entiego z Anteuszem. Tłumaczenie jego imienia znaczy: [Ten] ze szponami, ale poprawnie chodzi o: [Tego] bez szpon.
    Wg jednego z najstarszych mitów z Tekstów Piramid, z okresu Starego Państwa pt. Walka Horusa z Setem, Enti występuje jako przewoźnik barki. Bóg Set chcąc przejąć władzę, zgromadził wszystkich bogów na wyspie. Używając "dobrych argumentów", próbował przekonać bogów, że tron Zjednoczonego Egiptu należy się jemu. Dzięki temu udało mu się podstępnie uwięzić wszystkich bogów. Jednak, Set bał się tylko czarów i magii bogini Izydy – w tym micie występuje ona jako żona Horusa. Zatem, Set poinstruował Entiego, by ten, pod żadnym pozorem nie przewiózł przez rzekę na wyspę nikogo, nawet Izydy. Enti dał się oszukać i za opłatą w postaci złotego pierścienia przewiózł na wyspę Izydę, przebraną za starą kobietę. Izyda swoimi czarami spowodowała przerwanie zgromadzenia bogów. Za swój czyn, Enti został ukarany poprzez obcięcie palców. Od tego czasu, Enti pod postacią sokoła, nie mógł siadać, a co za tym idzie – nie mógł przebywać na swojej barce.
  17. Ten hieroglif dostępny jest w rozszerzeniu WikiHiero w Wikipedii, ale pod innym symbolem, jako G7AA.
  18. a b Bóg-Stwórca Re, jako samokształtny lub samorodny, istniał w 75! swoich własnych wcieleniach.
  19. W niektórych źródłach, Horachte – opiekun miesiąca Mesori – transliterowany jest także jako Re-Horachte
  20. Ten hieroglif dostępny jest w rozszerzeniu WikiHiero w Wikipedii, ale pod innym symbolem, jako I1S.
  21. Ten hieroglif dostępny jest w rozszerzeniu WikiHiero w Wikipedii, ale pod innym symbolem, jako O5\.
  22. a b Ten hieroglif dostępny jest w rozszerzeniu WikiHiero w Wikipedii, ale pod innym symbolem, jako O29V.
  23. Ten hieroglif dostępny jest w rozszerzeniu WikiHiero w Wikipedii, ale pod innym symbolem, jako P8H.
  24. Z transliteracji berła władzy Ues wynika, że w j. polskim powinno ono brzmieć dokładnie tak!: (U3s) – Ues lub Uas.
  25. a b Okrągły kartusz w swojej pierwotnej formie reprezentował pętlę z liny. Zwany był także pierścieniem Szen i symbolizował wieczną ochronę. W swojej wydłużonej formie stał się kartuszem, który zamykał i chronił królewskie imię na wieczność.
  26. Ten hieroglif dostępny jest w rozszerzeniu WikiHiero w Wikipedii, ale pod innym symbolem, jako Y1V.
  27. Ten hieroglif dostępny jest w rozszerzeniu WikiHiero w Wikipedii, ale pod innym symbolem, jako Z2ss.
  28. Ten hieroglif dostępny jest w rozszerzeniu WikiHiero w Wikipedii, ale pod innym symbolem, jako Z3as.
  29. Ten hieroglif dostępny jest w rozszerzeniu WikiHiero w Wikipedii, ale pod innym symbolem, jako N33B.
  30. Ten hieroglif dostępny jest w rozszerzeniu WikiHiero w Wikipedii, ale pod innym symbolem, jako N33.
  31. Ten hieroglif dostępny jest w rozszerzeniu WikiHiero w Wikipedii, ale pod innym symbolem, jako Z98A.
  32. Ten hieroglif dostępny jest w rozszerzeniu WikiHiero w Wikipedii, ale pod innym symbolem, jako Aa7\.
  33. Ten hieroglif dostępny jest w rozszerzeniu WikiHiero w Wikipedii, ale pod innym symbolem, jako Aa32\.

Przypisy

  1. Davies W.V., M.G. Witkowskiego (tłum.), Egipskie hieroglify, Warszawa: RTW, [cop. 1998], ISBN 83-86822-89-9, OCLC 749730090.
  2. Erman Adolf, Breasted James Henry, Egiptian grammar, Henrieta Street, Covent Garden, London and 20 South Frederick Street, Edinburgh: Williams and Norgate, 1894 (ang.).

Bibliografia

  • Erman Adolf, Breasted James Henry (translated by), Egiptian grammar. Williams and Norgate, Henrieta Street, Covent Garden, London and 20 South Frederick Street, Edinburgh 1894.
  • Roeder Günter (prof. University of Breslau), Mercer Samuel A.B. (translated by), Short Egiptian Grammar. New Haven: Yale University Press; London: Humphrey Milford; Oxford: Oxford University Press, Leipzig 1920.
  • Gardiner Alan H. (Sir), Egyptian Grammar. The Griffith Institute 1973. ISBN 0-900416-35-1

Linki zewnętrzne

  • opis pisma hieroglificznego wraz z listą znaków (Ancient Egyptian scripts) [online], omniglot.com [dostęp 2018-02-27] (ang.).
  • kurs online dla początkujących z lekcjami czytania i pisania w piśmie hieroglificznym średnioegipskim [online], www.egyptianhieroglyphs.net [dostęp 2021-03-17] (ang.).

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się